Δέκα χρόνια, διαρκούσης της τελευταίας φάσης, της σύγκρουσης στο Κασμίρ - ανάμεσα στους μουσουλμάνους που διεκδικούν "αυτονομία" και στα στρατεύματα της Ινδίας, οι κυβερνήσεις της οποίας κατηγορούν το Πακιστάν ότι "ενορχηστρώνει" τον εμφύλιο - οι νεκροί ξεπερνούν τους 20.000. Η ανοιχτή πληγή στις σχέσεις Ινδίας και Πακιστάν αντί να επουλώνεται, κακοφορμίζει. Η "εισβολή" των 1.000 μισθοφόρων Αφγανών Ταλιμπάν και Πακιστανών παραστρατιωτικών, που προκάλεσε μαζικής κλίμακας σύγκρουση στα 5.000 μέτρα τις τελευταίες έξι βδομάδες, αποτελεί την απόδειξη.

Ο Ραχούλ Μπέντι γράφει στην επισκόπηση "Jane's Intelligence Review" (5 και 8 του Ιούνη) ότι η ISI, η πακιστανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών, πρακτικά έστειλε τους μισθοφόρους στην άλλη πλευρά της "Γραμμής Ελέγχου" (Line of Control), σε μια προσπάθεια να καταλάβει εδάφη με κρίσιμη στρατηγική σημασία. Ο ινδικός στρατός πιάστηκε στον ύπνο: έχοντας αποσύρει τις δυνάμεις του από τα οχυρά του Καργκίλ, λόγω του χειμώνα, όταν οι θερμοκρασίες φθάνουν τους -60 βαθμούς Κελσίου, δεν μπορούσε να διακριβώσει τι ακριβώς συνέβαινε. Την πρώτη ένδειξη την πήρε από ένα... βοσκό. Πέρασαν μέρες μέχρι οι αξιωματικοί του να αντιληφθούν τις διαστάσεις της εισβολής και το πόσο καλοσχεδιασμένη ήταν. Στο μεταξύ, οι εισβολείς είχαν ελέγξει οκτώ σημεία στο δρόμο Σριναγκάρ - Λε: δηλαδή το δρόμο από τη θερινή πρωτεύουσα του Κασμίρ ως τα σύνορα με το Πακιστάν και την Κίνα. Η συνειδητοποίηση ήταν γροθιά στο μαλακό υπογάστριο της πολιτικής ηγεσίας στο Νέο Δελχί. Κατά τρόπο αναμενόμενο, διέταξε το επιτελείο να πάρει πίσω τις περιοχές αυτές. Και άρχισε μια επιχείρηση με πυροβολικό, χιλιάδες πεζικάριους κι εκατοντάδες αεροσκάφη, που απειλεί να τινάξει στον αέρα την εύθραυστη ισορροπία στις σχέσεις με το Ισλαμαμπάντ.

Χειρότερα, από στρατιωτικής πλευράς το έργο που ανατέθηκε στους Ινδούς στρατηγούς είναι απίστευτα δύσκολο. Το θέατρο της σύγκρουσης είναι αφιλόξενο, επικίνδυνο από μόνο του: σχεδόν κάθετες πλαγιές, ανύπαρκτο οδικό δίκτυο, ακραίες καιρικές συνθήκες. Και οι εισβολείς είχαν το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού, που τους επέτρεψε να χτίσουν οχυρές θέσεις. "Θα πάρει μήνες", λένε οι στρατηγοί, αυτή η ιστορία. Από τρεις ως έξι - κατά τις αισιοδοξότερες εκτιμήσεις. Οι νεκροί είναι εκατοντάδες ήδη. Οι εκτοπισμένοι, δεκάδες χιλιάδες ήδη. Το οικονομικό κόστος, τεράστιο.

Οι εξόχως δύσπιστοι διπλωμάτες των δύο πλευρών, εν μέσω της σύγκρουσης, μοιάζουν πολύ προσεκτικοί: κοινό ζητούμενο, να μην απολέσουν ούτε εκατοστό εδάφους, και ταυτόχρονα να μη συντείνουν στη χειροτέρευση της σύγκρουσης, αφού οι φωνές των φανατικών που ουρλιάζουν για χρήση πυρηνικών ακούγονται και στις δύο πρωτεύουσες. Υπ' αυτές τις συνθήκες, η συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών που επρόκειτο να γίνει χθες στο Νέο Δελχί έμοιαζε πολύ δύσκολο να αποδώσει κάτι περισσότερο από απλή ανταλλαγή θέσεων και διακήρυξη καλών προθέσεων - ο Γιασουάντ Σινχ και ο Σαρτάι Αζίζ θα έχουν στη διάθεσή τους, ούτως ή άλλως, ελάχιστο χρόνο.

Η "διεθνής κοινότητα" είναι σε δύσκολη θέση. Ο Κόφι Αναν εισέπραξε την άρνηση της ινδικής κυβέρνησης του Αταλ Μπιχάρι Βάτζπαϊ στην πρότασή του να μεσολαβήσει - και ξέρει, όσο και αν δεν του αρέσει, ότι ο Ινδός πρωθυπουργός έχει δίκιο: το θέμα είναι διμερές. Οι ΗΠΑ, που παραδοσιακά υποστηρίζουν το Πακιστάν, από τη μια υποστηρίζουν την προσπάθεια "διεθνοποίησης" του ζητήματος του Κασμίρ (ελπίζοντας και σε πιθανή δική τους μεσολάβηση), από την άλλη όμως δε θέλουν να εμφανιστούν ως υπέρμαχοι των φανατικών - πολλώ δε μάλλον, αφού ανάμεσά τους είναι και Ταλιμπάν.

Εκτός από τη "σκληρή" στάση των μουσουλμάνων αυτονομιστών εισβολέων - το Ηνωμένο Συμβούλιο Τζιχάντ (UJC) που τους εκπροσωπεί, διαμηνύει πως δε θα δεχτεί "διπλωματική λύση", τουναντίον θα συνεχίσει την εκστρατεία του - τη λύση στη σύγκρουση δυσκολεύουν οι αντικρουόμενες και αντιφατικές πολιτικές των ηγεσιών των δύο χωρών. Ο Ναουάζ Σαρίφ, προ των οξύτατων εσωτερικών του προβλημάτων (οικονομική χρεοκοπία, αύξηση της επιρροής των Σουνιτών) θέλει να αυτοπροβληθεί διεθνώς ως "ειρηνοποιός", όμως επιτρέπει στις μυστικές υπηρεσίες να παίζουν τα επικίνδυνα παιγνίδια τους. Ο Αταλ Μπιχάρι Βάτζπαϊ μιλά για "ανάγκη αποκλιμάκωσης", αλλά αφήνει στο στρατό του τη διακριτική ευχέρεια να διεξάγει έως και πλήρη πόλεμο, να βομβαρδίζει ακόμα και σχολεία στο Πακιστάν, ενώ βλέπει το ζήτημα ως "κρίσιμο", ενόψει και των εκλογών του φθινοπώρου.

Ακόμη και το "αδιανόητο" της χρήσης πυρηνικών αποτελεί θέμα συζήτησης πλέον, όσο κι αν φαίνεται εξωφρενικό κάτι τέτοιο. Οπως κι αν έχει, οι συνθήκες επώασης και οι προδιαγραφές αυτού του (θανάσιμου) ταγκό εγγυώνται ότι η διάρκεια της κρίσης θα είναι μεγάλη...

Μπ. Γ.

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ

(του ανταποκριτή μας

ΧΡ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ).-

Η εφημερίδα "Πιπλς Γουίκλι Γουόρλντ" (PPW), όργανο του ΚΚ των ΗΠΑ, αφιέρωσε δύο σελίδες στην έκδοση του Σαββάτου 5/6, για τη Διεθνή Συνάντηση που έγινε στην Αθήνα στις 21 - 23 Μάη με τη συμμετοχή 55 Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων από 50 χώρες, παραθέτοντας και κατάλογο με τα ονόματά τους. Σε άλλη σελίδα δημοσίευσε την κοινή έκκληση, που υπέγραψαν σχεδόν όλα τα παρόντα κόμματα, ζητώντας τον άμεσο τερματισμό του πολέμου κατά της Γιουγκοσλαβίας.

Το άρθρο είχε τίτλο "Οι κομμουνιστές του κόσμου ζητούν το τέλος του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία, την ενότητα κατά των πολυεθνικών εταιριών", συνοδευόμενο και από 4 σχετικές φωτογραφίες, που είχαν σταλθεί από την Αθήνα από τον σύντροφο Σκοτ Μάρσαλ,οργανωτικό γραμματέα της Κομματικής Οργάνωσης του Ιλινόις, που μαζί με την συντρόφισσα Λι Ντλούγκιν αντιπροσώπευαν το ΚΚ ΗΠΑ.

Η συνάντηση αυτή, εξηγούσε στο άρθρο του ο Μάρσαλ, είχε προγραμματιστεί ως συνέχεια μιας παρόμοιας Διεθνούς Διάσκεψης που είχε γίνει στην Αθήνα πέρσι για να συζητήσει μια κοινή δράση κατά των διεθνών μονοπωλίων και της παγκοσμιοποίησης. Ενώ και αυτή τη φορά η διάσκεψη επικέντρωσε σ' αυτό το θέμα, όλοι συμφώνησαν ότι ο εγκληματικός βομβαρδισμός κατά της Γιουγκοσλαβίας είχε βαθύτατη σχέση με τις παγκόσμιες φιλοδοξίες του ιμπεριαλισμού και των πολυεθνικών.

Ανέφερε κατόπιν: Η Αλέκα Παπαρήγα, Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, ανοίγοντας τη συζήτηση, είπε στην εισηγητική της ομιλία: "Αναπόσπαστο στοιχείο του αγώνα για τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα των εργαζομένων, κατά της ανεργίας, της φτώχειας και της λιτότητας, πρέπει να είναι και η πάλη κατά του νέου δόγματος του ΝΑΤΟ. Η εργατική τάξη με τους συμμάχους της πρέπει να ορθώσει ανάστημα στη στρατιωτικοποίηση, η οποία διεισδύει πλέον σ' όλη την κοινωνική ζωή των χωρών".

Λίγο πιο κάτω, ο Μάρσαλ αναφερόταν σε ένα ειδικό σημείο της ομιλίας της συντρόφισσας Λι Ντλούγκιν, όπου έλεγε: "Η παγκοσμιοποίηση της διεθνούς καπιταλιστικής οικονομίας, η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση και οι στρατιωτικοί τυχοδιωκτισμοί, με επικεφαλής τον αμερικανικό καπιταλισμό, έχουν οξύνει τον ταξικό αγώνα, από τον οποίο σφυρηλατούνται νέα επίπεδα της ενότητας των κομμουνιστών και της εργατικής τάξης".

Οι παρατηρήσεις αυτές της Ντλούγκιν, υπογράμμιζε ο Μάρσαλ, αντανακλούσαν την αυξανόμενη αισιοδοξία της διάσκεψης, ότι το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα απαλλάσσεται από τα προβλήματα των οπισθοδρομήσεων του σοσιαλισμού και προχωρεί μπροστά με μεγαλύτερη ενότητα και δράση.

Ο Μάρσαλ έδινε αποσπάσματα από τις ομιλίες πολλών άλλων αντιπροσώπων κομμάτων, όπως του Σ. Σκολνίκαν, γραμματέα του ΚΚ Λευκορωσίας, που πρότεινε μία ευρύτερη συνάντηση των δυνάμεων της Αριστεράς και της ειρήνης τον επόμενο χρόνο στο Μινσκ, με στόχο την ανάπτυξη της πάλης για την κατάργηση του ΝΑΤΟ και τη μη επέκτασή του. Η πρόταση αυτή, πρόσθετε ο Μάρσαλ, υποστηρίχτηκε από πολλά κόμματα και ο Σκολνίκαν είπε ότι πιστεύει πως η κυβέρνηση της χώρας θα βοηθούσε στην οργάνωση και με τη χορήγηση των απαραίτητων πόρων για μία τέτοια διάσκεψη.

Πολλοί ομιλητές - πάντα κατά τον Μάρσαλ - επισήμαναν την αναβίωση των κινημάτων ειρήνης σε όλο τον κόσμο ως απάντηση στους βομβαρδισμούς κατά της Γιουγκοσλαβίας. Παράλληλα, πολλοί άλλοι αναφέρθηκαν στο βάθεμα της κρίσης του παγκόσμιου καπιταλισμού. Μίλησαν για την επικίνδυνη αστάθειά του, την αυξανόμενη φτώχεια, τη μείωση του βιοτικού επιπέδου και την κοινωνική και πολιτική κρίση που αφήνει πίσω του.

Αλλοι υπογράμμισαν την όξυνση του σοβινισμού, του ρατσισμού, του θρησκευτικού συντηρητισμού και της αδιαλλαξίας, που επιτείνονται από την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση. Οπως το έθεσε ένας αντιπρόσωπος: "Ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία θα τερματιστεί, αλλά οι δυνάμεις του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού θα συνεχίσουν να οξύνουν τις φυλετικές, εθνικές και θρησκευτικές εντάσεις. Αυτή η νέα παγκοσμιοποίηση θα κρατά τον κόσμο αδιάκοπα στο χείλος πολέμων και διαμάχης, τόσο σε περιφερειακή, όσο και σε παγκόσμια κλίμακα. Τα πολυεθνικά μονοπώλια θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν όλες τις πιθανές διαιρέσεις για να μεγαλώνουν τον έλεγχό τους".

Ολοι οι ομιλητές, έγραφε κατόπιν ο Μάρσαλ, συμφωνούσαν πάνω στην ανάγκη μιας παγκόσμιας απάντησης στην κρίση της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, πολλοί υπογράμμισαν ότι η ανάπτυξη ισχυρών κομμουνιστικών και εργατικών κινημάτων σε κάθε χώρα αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την ύπαρξη μίας ισχυρής διεθνούς απάντησης στο κεφάλαιο. Και βεβαίωνε: "Ολοι χαιρέτισαν την πρωτοβουλία του ΚΚΕ να φιλοξενήσει τη συνάντηση, ως ένα σημαντικό βήμα στην ανασυγκρότηση του διεθνούς κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος".

Οι περισσότεροι συμμετέχοντες υπέγραψαν εκκλήσεις για την απελευθέρωση δύο ηγετικών στελεχών του ΚΚ της Λιθουανίας, που φυλακίστηκαν άδικα, με απαίσιες συνθήκες, από το αντιδημοκρατικό καθεστώς της χώρας. Αντιπρόσωποι τόνισαν την υπέρτατη ανάγκη ανακίνησης του θέματος του σοσιαλισμού ως της μόνης πραγματικής απάντησης στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση.

Ο Σταύρος Ευαγόρου, μέλος της ΚΕ του ΑΚΕΛ, είπε: "Το ξεπέρασμα του καπιταλισμού και η οικοδόμηση μίας νέας σοσιαλιστικής κοινωνίας, με το λαό στο κέντρο της, αποτελεί μία θεμελιακή προϋπόθεση για την ανθρωπότητα και το σοσιαλισμό, για μας, να επιβιώσουμε στον πλανήτη μας".

Στο τέλος της βδομάδας, που γινόταν η διάσκεψη, έγραφε ο Μάρσαλ, πολλοί αντιπρόσωποι υπογράμμισαν τη σπουδαιότητα της διάσκεψης για την παραπέρα ανάπτυξη των κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων. Και ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν έκδηλες διαφωνίες και διαφορετικές εκτιμήσεις, υπήρξε επίσης έντονη αποφασιστικότητα, ότι η ενότητα της εργατικής τάξης και των δημοκρατικών δυνάμεων πρέπει να αυξηθεί διεθνώς για να αντιμετωπίσει την επιθετική πρόκληση της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης.

Πολλοί αντιπρόσωποι, συνέχιζε, υπογράμμισαν το σημαντικό ηγετικό και πρωταρχικό ρόλο που πρέπει να παίξει το κομμουνιστικό κίνημα στη δύσκολη διαδικασία για την επίτευξη μιας τέτοιας ενότητας.

Σε ανακοίνωσή του, όταν ολοκληρώθηκε η διάσκεψη, το ΚΚΕ τόνιζε για τις ομιλίες: Ανέδειξαν την ανάγκη νέων πρωτοβουλιών για κοινή δράση των κομμουνιστικών κομμάτων σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο και, παραπέρα, για συσπείρωση όλων των προοδευτικών και των αντιιμπεριαλιστικών αριστερών δυνάμεων. Τόνισαν την αναγκαιότητα ανάπτυξης της διεθνούς συνεργασίας και των κοινών ενεργειών, που θα συμβάλουν στο να δημιουργηθεί ένα αντίπαλο δέος. Το αντίπαλο δέος των λαών, των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που αντιπαρατίθενται στα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό.

Αλλοι, συμπλήρωνε ο Μάρσαλ, επισήμαναν την πρόοδο που σημειώθηκε από την προηγούμενη διάσκεψη στην Αθήνα. Οπως το έθεσε ένας αντιπρόσωπος: "Εμφυσούμε μία νέα ζωή στη μεγάλη διακήρυξη του Μαρξ: Προλετάριοι όλου του κόσμου ενωθείτε".

Παράλληλα, στο ίδιο αφιέρωμα του PWW δημοσιεύτηκε ξεχωριστά και μία άλλη ανταπόκριση του Σκοτ Μάρσαλ από την Αθήνα για τη συνομιλία που είχε η αντιπροσωπεία του ΚΚ ΗΠΑ με τον Α Γραμματέα του Νέου Κομμουνιστικού Κόμματος της Γιουγκοσλαβίας (ΝΚΚΓ), Μπράνκο Κιτάνοβιτς, που συνοδευόταν στη διάσκεψη από τον Βερσελίν Νίκολιτς, Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΝΚΚΓ, που είναι Αλβανός από το Κόσσοβο.

Εγραφε σε αυτήν ο Μάρσαλ: "Μία ιδιαίτερα σημαντική πλευρά τέτοιων παγκόσμιων συγκεντρώσεων είναι η ευκαιρία συνάντησης με άλλα κόμματα... Ενημερώσαμε το σύντροφο Κιτάνοβιτς για τις ειρηνευτικές δραστηριότητές μας ενάντια στο βομβαρδισμό της Γιουγκοσλαβίας και ενάντια στη χρησιμοποίηση χερσαίων δυνάμεων. Τονίσαμε, ότι στην Αμερική αναπτυσσόταν ταχύτατα το αίσθημα κατά του πολέμου. Και του μιλήσαμε για το σημαντικό ρόλο που παίζει το ΚΚ ΗΠΑ παλεύοντας για την όσο το δυνατόν ευρύτερη ενότητα και δράση κατά του πολέμου".

Σε μια ενδιαφέρουσα συνομιλία για την ιστορία του Κόσσοβου και την τρέχουσα κρίση, ο Κιτάνοβιτς έδωσε μερικά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία: Το ΝΚΚΓ υποστηρίζει πλήρως την αυτονομία και ίσα δικαιώματα για το Κόσσοβο, συμπεριλαμβανομένων των Τσιγγάνων και των Σέρβων μουσουλμάνων. Αλβανοί ζουν σε όλη τη Γιουγκοσλαβία, περίπου μισό εκατομμύριο στο Βελιγράδι. Το ΝΚΚΓ οργανώνεται σε όλα τα σημεία της Γιουγκοσλαβίας, συμπεριλαμβανομένου και του Κόσσοβου, όπου στους πυρήνες του είναι πλήρως συγχωνευμένοι Αλβανοί και Σέρβοι. Αν και το ΝΚΚΓ έχει διαφορές με την κυβέρνηση Μιλόσεβιτς, υποστηρίζει πλήρως την αντίστασή της στο ΝΑΤΟ και στις υπαγορεύσεις των ΗΠΑ.

Το ΝΚΚΓ πιστεύει, ότι ένας από τους κύριους λόγους για τους βομβαρδισμούς είναι πως οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ θέλουν να επιβάλουν μία μόνιμη στρατιωτική παρουσία στη Γιουγκοσλαβία. Αυτό, εν μέρει, οφείλεται σε ανησυχίες που απορρέουν από πιθανές ενδοϊμπεριαλιστικές αντιπαλότητες ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ενωση, που μπορεί να δημιουργούν βάσεις σε ΝΑΤΟικές χώρες αναξιόπιστες. Ακόμη, επιδιώκουν ένα προπύργιο ενάντια στην επανεγκατάσταση του σοσιαλισμού στη Ρωσία και στην Ανατολική Ευρώπη.

Ο Κιτάνοβιτς αναφέρθηκε κατόπιν στους βάρβαρους βομβαρδισμούς και στις φοβερές καταστροφές που έχουν προκαλέσει, αλλά το ΝΑΤΟ τις αποκρύπτει με ψευδολογίες. Και κατέληξε: "Ποτέ δε θα παραδοθούμε. Μπορεί να ηττηθούμε για ένα διάστημα, αλλά ποτέ δε θα αποδεχτούμε ξένη κατοχή σε οποιοδήποτε μέρος της Γιουγκοσλαβίας. Αν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ εισβάλουν, πολύ σύντομα θα δουν ότι είμαστε έτοιμοι να παλέψουμε μακρόχρονα...".

***

***

***

Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ

Από τη συνάντηση των κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων στην Αθήνα

Το ινδικό πυροβολικό έχει πρωτοστατήσει στις μάχες, που γίνονται στα βουνά του Κασμίρ