Γκρέγκορ Γκίζι - γιος υφυπουργού Εκκλησιαστικών και Θρησκευτικών Υποθέσεων επί Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας (ΓΛΔ), διακεκριμένος τότε νέος δικηγόρος και επιπλέον συνήγορος αντικαθεστωτικών κατοίκων της ΓΛΔ, και από το 1990 πολιτικός. Στην αρχή, πρόεδρος του νεοϊδρυμένου (μετά την ανατροπή της ΓΛΔ) Κόμματος Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (ΚΟΔΗΣΟ) - Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος Γερμανίας (ΕΣΚΓ), και κατόπιν μόνο ΚΟΔΗΣΟ, βουλευτής του κόμματος αυτού στην Ομοσπονδιακή Βουλή (στη Βόννη), στο Μπούντεσταγκκαι πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας (από 30 βουλευτές), όχι όμως πια και του κόμματος, που έχει νέο πρόεδρο τον Λόταρ Μπίσκι.

Ενα μέρος του ΚΟΔΗΣΟ - με συνολικό αριθμό μελών περί τα 100.000 - είναι παλιά στελέχη και μέλη του ΕΣΚΓ (της ΓΛΔ), ενώ οι υπόλοιποι είναι νέοι, που προσήλθαν στις γραμμές του, με στόχο να πάρουν ό,τι καλό υπήρξε στη ΓΛΔ και με βάση την πείρα αυτή να προσπαθήσουν να αποφύγουν λάθη και παρεκτροπές του παρελθόντος.

Εδώ και οχτώ χρόνια, γίνεται πολύς λόγος για τον Γκρέγκορ Γκίζι. Αρκετοί τον επαινούν για τη ρητορική του ικανότητα και ευστροφία, πολλοί μέσα στο ίδιο το ΚΟΔΗΣΟ τον θεωρούν "στυλοβάτη" του κόμματος, αλλά είναι όχι λίγοι και εκείνοι στις γραμμές του ΚΟΔΗΣΟ, που τον θεωρούν συνυπεύθυνο για το ότι το κόμμα εξακολουθεί μεν να είναι αριστερό και να υπερασπίζεται σε ένα βαθμό τα κοινωνικά και πολιτιστικά επιτεύγματα της ΓΛΔ, αλλά όλο και περισσότερο απομακρύνεται από τη διδασκαλία των Μαρξ - Εγκελς - Λένιν.

Οι πολιτικοί εχθροί και αντίπαλοι, που προέρχονται, όχι μόνο από τις γραμμές των κυβερνητικών κομμάτων στη Βόννη, αλλά και των κομμάτων της αντιπολίτευσης - Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι - έχουν κηρύξει πόλεμο κατά του ΚΟΔΗΣΟ και των περισσότερων ηγετών του - ανάμεσα σ' αυτούς και του Γκρέγκορ Γκίζι. Επιδιώκουν να εμποδίσουν εκλογική επιτυχία του ΚΟΔΗΣΟ στις γενικές εκλογές του Σεπτέμβρη και οπωσδήποτε να εκπαραθυρώσουν τον Γκίζι από το Μπούντεσταγκ.

Στην προσπάθεια αυτή, διευκολύνονται από την κρατική υπηρεσία αξιοποίησης των αρχείων της Κρατικής Υπηρεσίας Ασφαλείας της ΓΛΔ (Στάζι), που διευθύνεται από έναν πρώην πάστορα της ΓΛΔ, τον Ιωακείμ Γκάουγκ. Η υπηρεσία αυτή ανακάλυψε στα αρχεία της Στάζι έγγραφα, που αναφέρουν τα συνθηματικά ονόματα "Γκρέγκο" και "Νοτάρ" (συμβολαιογράφος) και που, κατά τη γνώμη της, δεν μπορεί να είναι άλλος από τον Γκρέκορ Γκίζι. Σύμφωνα με την υπηρεσία του πάστορα Γκάουγκ, σε γνώση της Στάζι είχαν περιέλθει πληροφορίες για τους αντικαθεστωτικούς πελάτες του Γκίζι, πράγμα που κατά τη γνώμη της δεν μπορεί, παρά να τις μετέδωσε ο συνήγορός τους Γκίζι.

Ετσι αρχίζει η ιστορία του "ανεπίσημου συνεργάτη" της Στάζι, που είναι διπλάσιο "έγκλημα", μια, γιατί ο Γκίζι παραβίασε το καθήκον του της σιωπής σαν συνήγορου διωκομένων και άλλη μια, γιατί οι πληροφορίες έφτασαν σε μια τόσο εγκληματική υπηρεσία σαν τη Στάζι (ίσως αν έφταναν στη CIA τα πράγματα να ήταν διαφορετικά).

Ο Γκίζι δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν έχει καμιά σχέση με τον "Γκρέγκορ" και τον "Νοτάρ" και όσες φορές έντυπα και πρόσωπα τον κατηγορούν για συνεργάτη της Ασφάλειας καταφεύγει στα δικαστήρια (Βερολίνο, Αμβούργο κλπ.) και κερδίζει τις δίκες. Θεωρείται ότι τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η υπηρεσία Γκάουγκ αποτελούν ενδείξεις, αλλά όχι αποδείξεις ενοχής του Γκίζι.

Αλλά, παρά τις δίκες και αθωωτικές αποφάσεις, που συνεχίζονται με διακοπές, εδώ και τέσσερα χρόνια, το "κυνήγι των μαγισσών" δε θέλει να σταματήσει. Υπάρχει ακόμα ένα ισχυρό πυροβολείο, από το οποίο μπορεί να ριχτούν καταιγιστικά πυρά ενάντια στον υπό υποψία δικηγόρο και πολιτικό της Ανατολικής Γερμανίας. Είναι η Επιτροπή Ασυλίας του Μπούντεσταγκ, της οποίας πρόεδρος είναι ένας σοσιαλδημοκράτης βουλευτής και στην οποία μετέχουν βουλευτές όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων - ανάλογα με τη δύναμη των κομμάτων - όπως επίσης και μια βουλευτίνα του ΚΟΔΗΣΟ. Ολα, λοιπόν, τα "ενοχοποιητικά στοιχεία" της επιτροπής Γκάουγκ φτάνουν στην Επιτροπή Ασυλίας για να πει αυτή τον τελευταίο λόγο και αυτή μετά από μήνες βγάζει τελικά την απόφασή της το Μάη: Πλειοψηφικά, αποφαίνεται ότι ο Γκίζι μεταξύ 1975 - 1986 συνεργάστηκε ανεπίσημα με τη Στάζι και πρόδωσε μυστικά των αντικαθεστωτικών πελατών του στην υπηρεσία ασφάλειας της ΓΛΔ. Μόνο δύο μέλη της Επιτροπής Ασυλίας διαφώνησαν με την πλειοψηφία των μελών της: Ο βουλευτής του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (FDP) που επέμεινε ότι τα στοιχεία Γκάουγκ δεν αποτελούν αποδείξεις, αλλά ενδείξεις, και η βουλευτίνα του ΚΟΔΗΣΟ, που πρόσθεσε σ' αυτό ότι πρόκειται για κυνήγι των μαγισσών και για διώξεις πολιτικών αντιπάλων.

Ο ίδιος ο Γκίζι έκανε μετά την απόφαση της Επιτροπής Ασυλίας αμέσως προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο στην Καρλσρούη, που στις 20 Ιούλη δημοσιοποίησε την απόφασή του. Αυτή μοιάζει λιγάκι με χρησμό του Μαντείου των Δελφών, που όπως είναι γνωστό άφηνε και υπονοούμενα και μπορούσε να ερμηνευτεί κατά τρόπο διαφορετικό. Αυτό, στην περίπτωση της Καρλσρούης, προέρχεται από το γεγονός ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο ασχολήθηκε με το τυπικό και όχι με το ουσιαστικό μέρος της απόφασης της Επιτροπής Ασυλίας του Μπούντεσταγκ. Πάντως, απ' αυτή την άποψη ασκεί κριτική στην επιτροπή αυτή.

Συγκεκριμένα, η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου έχει έτσι: Τα οχτώ μέλη του τμήματος, που ασχολήθηκαν με την υπόθεση, δεν εξέτασαν το ζήτημα αν ο Γκίζι υπήρξε συνεργάτης ή όχι, αλλά μόνο το αν η Επιτροπή Ασυλίας ερεύνησε την υπόθεση Γκίζι, σύμφωνα με την εντολή που πήρε από το Μπούντεσταγκ ή όχι. Τέσσερις από τους οχτώ δικαστές, ανάμεσά τους και η πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου καθηγήτρια Γιούτα Λίμπαχ, διαπίστωσαν ότι η Επιτροπή Ασυλίας ξεπέρασε την εντολή και ότι στο συνοπτικό συμπέρασμά της καταλήγει σε διατύπωση πολιτικής γνώμης, που είναι εικασία. Συγκεκριμένα, ότι ο Γκίζι εκτέλεσε εντολές των καθοδηγητών του - αξιωματικών της Στάζι για να επηρεάσει τους πελάτες του υπέρ του καθεστώτος της ΓΛΔ. Μ' αυτόν τον τρόπο όμως, η Επιτροπή συμμετέχει στις αντιτιθέμενες αντιπαραθέσεις στον κοινοβουλευτικό - πολιτικό χώρο, πράγμα έξω από το καθήκον της, διαπιστώνουν οι τέσσερις δικαστές.

Τι σημαίνουν όλα αυτά πρακτικά; Σημαίνουν ότι το ζήτημα της συνεργασίας έμεινε ανοιχτό, ότι οι αντίπαλοι θα μπορούν να επικαλούνται την απόφαση της πλειοψηφίας της Επιτροπής Ασυλίας ότι ο Γκίζι υπήρξε συνεργάτης, αλλά ο ίδιος θα μπορεί να καταφεύγει κάθε φορά στα δικαστήρια. Πραγματικά, μετά την απόφαση της Καρλσρούης, ο Γκρέγκορ Γκίζι δήλωσε ότι θα κάνει προσφυγή στην Εισαγγελία δικαστηρίου του Βερολίνου για να ανατραπεί η κατηγορία της, δήθεν, προδοσίας μυστικών των πελατών του. Απόφαση γι' αυτό θα πάρει "δικαστήριο τιμής" από δικηγόρους.

Η απόφαση της Καρλσρούης δεν επηρεάζει πάντως ούτε την άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος, ούτε το βουλευτικό αξίωμα ή τη θέση υποψηφιότητας του Γκίζι για τις γενικές εκλογές στις 27 Σεπτέμβρη. Κρατάει, όμως, ανοιχτή την πόρτα για το "κυνήγι των μαγισσών". Και πραγματικά, ακούστηκαν αμέσως οι πρώτες φωνές - απαιτήσεις των πολιτικών αντιπάλων: Ο Γκίζι να παραιτηθεί από το βουλευτικό αξίωμα, ο Γκίζι δεν έχει θέση στη "Βουλή της Δημοκρατίας".

Η "Νόιες Ντόιτσλαντ" (22 Ιούλη) γράφει: "Η απόφαση των δικαστών της Καρλσρούης είχε διαφορετική απήχηση στη Βόννη. Ενώ η EDU (Χριστιανοδημοκρατία), το SPD και οι Πράσινοι χαιρέτισαν την κρίση για τον Γκίζι, το FDP (Φιλελεύθεροι Δημοκράτες) και το ΚΟΔΗΣΟ την απέκρουσαν. Ο πρόεδρος του ΚΟΔΗΣΟ Λόταρ Μπίσκι άσκησε κριτική (λέγοντας) ότι με την απόφαση διευρύνεται το ιδιαίτερο (καθεστώς) Δικαίου για την Ανατολική Γερμανία. Ο Γκίζι έχει την πλήρη αλληλεγγύη του ΚΟΔΗΣΟ και πέρα απ' αυτό πολλών δημοκρατών στην Ανατολή, αλλά και στη Δύση".

Θ. ΒΟΡΕΙΟΣ

"Η Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο δεν μπορούν ν'

αποκληθούν μεγάλη Αλβανία. Υπάρχει ωστόσο

μια αυθεντική Αλβανία... μια αληθινή Αλβανία".

(Ρεχέπ Κόσια, συγγραφέας Κοσσοβάρος Αλβανός,

ανοιχτή επιστολή προς τον Πρόεδρο Σαλί Μπερίσα,

Illyria, 3/2/1993)

Το Κόσσοβο εξακολούθησε να φλέγεται και αυτή τη βδομάδα, με τους νεκρούς να ξεπερνούν τους 150 (και τους 600 - 700 από την αρχή της κρίσης), τον "Απελευθερωτικό Στρατό" να γίνεται πιο απειλητικός από ποτέ, το Βελιγράδι να παλινωδεί και νέες "αφορμές" επέμβασης για τη διεθνή κοινότητα - μέσω ΝΑΤΟ. Και το σενάριο του βαλκανικού ντόμινο ήρθε πιο κοντά στο να γίνει εφιαλτική πραγματικότητα, με την ΠΓΔΜ, μετά την άρνησή της να αποτελέσει κανάλι μεταφοράς όπλων, να γίνεται στόχος του UCK...

Μια ακόμη περίπτωση πιθανής "αποκλιμάκωσης" έμεινε στα λόγια. Ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, έριξε, στις αρχές της βδομάδας, ακόμη ένα "χαρτί" στο τραπέζι. Εμφανιζόμενος, σε συζήτησή του με τον Σέρβο Πρόεδρο, Μίλαν Μιλουτίνοβιτς, και τον Μαυροβούνιο Πρόεδρο, Μίλο Τζουγκάνοβιτς, έτοιμος να παραχωρήσει καθεστώς "ομόσπονδου κρατιδίου" της Γιουγκοσλαβίας στο Κοσσυφοπέδιο (1). Αλλά την πρότασή του κατέπνιξε η κλαγγή των όπλων από τις μάχες που συνεχίζονταν έως την Τετάρτη το πρωί στο Οράχοβατς, ή Ράχοβετς - όπως το λένε αντίστοιχα Σέρβοι και Αλβανοί -, οι πληροφορίες για πάνω από 150 νεκρούς και άλλους τόσους αγνοούμενους, οι κατηγορίες που αντάλλασσαν οι δύο πλευρές για "βαναυσότητες" κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων.

Οπως φαίνεται, για άλλη μια φορά ο "Απελευθερωτικός Στρατός του Κοσσυφοπεδίου" (UCK) κατάφερε να πάρει τον πρώτο λόγο, παρά το γεγονός ότι η επιχείρησή του για την κατάληψη του Οράχοβατς, που ξεκίνησε το περασμένο Σαββατοκύριακο, απέτυχε. Οι τρεις βομβιστικές επιθέσεις που πραγματοποίησε στην ΠΓΔΜ, μάλιστα, έδωσαν την εντύπωση "επέκτασης" της δραστηριότητάς του.

Η οργάνωση, που ως πριν δύο χρόνια ανήκε περισσότερο στη σφαίρα του μύθου και του φαντασιακού παρά της πραγματικότητας, από την αρχή του χρόνου έχει καταφέρει να αποτελεί κυρίαρχο παράγοντα σε στρατιωτικό/τακτικό επίπεδο. Και ασφαλώς τον κυριότερο ανασχετικό παράγοντα στις ποικίλες προσπάθειες "επίλυσης" της κρίσης, από όπου κι αν αυτές προέρχονται.

Από τις μικρής εμβέλειας και απήχησης βομβιστικές επιθέσεις που έκανε στις αρχές του χρόνου, ο UCK, υιοθετώντας εν συνεχεία ανταρτοπόλεμο, εξανάγκασε το Βελιγράδι να αναλάβει σημαντική στρατιωτική δράση, με τις δυνάμεις του να επιτίθενται το Μάρτη εναντίον του Αντέμ Γιασάρι, κατά πληροφορίες "ηγετικού στελέχους" της οργάνωσης, μελών της οικογενείας του και φρουρών του. Αποτέλεσμα, πάνω από 79 νεκροί (2). Η κατασταλτική πολιτική που ακολούθησε το Βελιγράδι, λένε πολιτικοί παρατηρητές, "επέτρεψε στον UCK να προσελκύσει περισσότερους οπαδούς", τόσο στο Κόσσοβο όσο και την ίδια την Αλβανία, άρα να εντείνει τις επιχειρήσεις του. Τον Ιούνη κατέστη τόσο επίφοβος, που οι σερβικές δυνάμεις, μπροστά στον κίνδυνο να τεθεί σχεδόν η μισή επαρχία υπό τον έλεγχό του, εξαπέλυσαν νέα επιχείρηση με τουλάχιστον 50 νεκρούς να καταμετριούνται, την αλβανική κυβέρνηση να απειλεί με "ανοιχτό πόλεμο" και τη Δύση να "εξοργίζεται" (3).

Η επιχείρηση της περασμένης βδομάδας στο Οράχοβατς σηματοδότησε όχι μόνο τον κολοφώνα των επιχειρήσεων του UCK, αφού αν πετύχαινε να καταλάβει την πόλη θα δημιουργούσε ένα "θύλακο" στρατηγικής σημασίας (4), και θα ήταν σε θέση να ισχυριστεί πως κατέχει σχεδόν το 50% του Κοσσυφοπεδίου. Αρα, να διεκδικήσει ντε φάκτο ρόλο σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για το μέλλον της επαρχίας, παραγκωνίζοντας τον υποστηριζόμενο από τη Δύση "μετριοπαθή" Ιμπραήμ Ρουγκόβα.

Ο UCK παραμένει, όσον αφορά την πολιτική του ταυτότητα, "αίνιγμα" για τους πάντες. Η ηγεσία του παραμένει άγνωστη, με μόνο κάποιους "εκπροσώπους" να έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Οι ακραιφνείς τοποθετήσεις του υπέρ της "ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου" και της "ένωσης όλων των Αλβανών" απηχούν μάλλον την ιδέα της "μεγάλης Αλβανίας", που τα Τίρανα επισήμως αποκηρύσσουν. Ποιος είναι ο UCK; Η απάντηση είναι εξαιρετικά απλή στην πολυπλοκότητά της. "Ενιαίος" UCK δεν υπάρχει - πρόκειται για μια οργάνωση - "ομπρέλα", υπό την οποία διάφορες ομάδες με όχι σπάνια αντικρουόμενες απόψεις δρουν για τον "κοινό σκοπό".

Η πολιτική ταυτότητά του μάλλον προσιδιάζει στις ιδέες των Αλβανών απόδημων: "Η προοπτική μιας "ενιαίας Αλβανίας" υποστηρίζεται πολύ περισσότερο στη Νέα Υόρκη απ' όσο στην Αλβανία. Υπολογίζεται ότι οι Αλβανο -αμερικάνοι ανέρχονται σε 350.000 - 400.000 και οι ηγέτες διάφορων κοινοτήτων αγωνίζονταν για την προώθηση των ζητημάτων του Κοσσυφοπεδίου. Το 1986, ο βουλευτής Τζόζεφ Ντιο Γκουάρντι ίδρυσε την Αλβανο-αμερικανική Ενωση Πολιτικών Δικαιωμάτων, με στόχο (...), ιδιαίτερα, την προώθηση των προβλημάτων της περιοχής στην Αμερικανική Γερουσία (...), συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση αντισερβικού κλίματος στις ΗΠΑ και έχει διαδραματίσει κάποιο ρόλο στην ανάπτυξη μιας ευρύτερης αμερικανικής πολιτικής" (5).

Η αλβανική διασπορά, όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρώπη, πρέπει να θεωρείται ως βασικός χρηματοδότης της οργάνωσης, μέσω των πάντα διακριτικών ελβετικών τραπεζών. Στις αρχές της δεκαετίας η ανάδειξη του ζητήματος του Κόσσοβου επιχειρήθηκε μέσω του Δημοκρατικού Κόμματος και του Προέδρου του, Σαλί Μπερίσα - το 1992 οι κάτοικοι της επαρχίας μιλούσαν για αλβανικά άρματα μάχης που θα έρχονταν να τους υπερασπίσουν από τους Σέρβους.

Ο Μπερίσα τότε υπαναχώρησε, αφού μια εμπλοκή σε πόλεμο με τη Γιουγκοσλαβία θα "ισοδυναμούσε με πολιτική και στρατιωτική αυτοκτονία", προτιμώντας να δώσει το λόγο στους "μετριοπαθείς" εκπροσώπους του Κόσσοβου, όπως ο Ιμπραήμ Ρουγκόβα. Με ανοιχτή επιστολή του απάντησε σε εκείνους που τον κατηγόρησαν ότι "ξεπουλούσε το Κόσσοβο", γράφοντας πως "το ζήτημα δεν μπορεί να λυθεί μέσω της τρομοκρατίας" (6).

Η μεταστροφή της διασποράς μετά την "αδράνεια" των Τιράνων και η στήριξη των ακραιφνών του UCK έχει φέρει σε δύσκολη θέση την αλβανική πολιτική ηγεσία, τόσο στην Πρίστινα, όσο και στα Τίρανα. Ο Ρουγκόβα και το "Κοινοβούλιο" του, το οποίο δεν αναγνωρίζεται ούτε από το Βελιγράδι ούτε από τον "Απελευθερωτικό Στρατό", έχει διακηρύξει ότι πρέπει να "θέσει υπό τον έλεγχό του" τον UCK, χωρίς μέχρι στιγμής να έχει συμφωνηθεί ούτε καν το πώς αυτό θα γίνει. Η κυβέρνηση του Φάτος Νάνο στα Τίρανα, παρότι σε επίπεδο ρητορικής προσβλέπει στη διεθνή κοινότητα, όσον αφορά δυναμικές ενέργειες - ο πρωθυπουργός των Σοσιαλιστών καλεί... απεγνωσμένα για "αεροπορικούς βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ" (7) - "ανεπισήμως" στηρίζει τον UCK, προσβλέποντας και αυτή σε μελλοντικό έλεγχό του. Το γεγονός αντιμετωπίζει ειρωνικά η σερβική πλευρά: Ο Γιουγκοσλάβος πρωθυπουργός δήλωνε την Πέμπτη πως "ακούγεται αστείο το ότι, ενώ (η Αλβανία) αρνείται πως ξέρει οτιδήποτε για 1.000 άνδρες του UCK που περνούν τα σύνορά της ή στρατόπεδα εκπαίδευσής τους σε αλβανικό έδαφος, ξέρουν ακριβώς αν και πόσες οβίδες έπεσαν στο έδαφός της στις μάχες" (8).

Ο UCK, εκτός από τη χρηματοδότηση της διασποράς, που η απόφαση της "Ομάδας Επαφής" να απαγορεύσει (9) ούτε κατά διάνοια διέκοψε, έχει, όσο ειρωνικό κι αν φαίνεται, την υποστήριξη του Μπερίσα, που βλέπει στο "εθνικό ζήτημα" μια ευκαιρία επανανάδειξής του σε κυρίαρχη μορφή των αλβανικών πολιτικών πραγμάτων...

(Παρενθετικώς, θα πρέπει να επισημανθεί η παραπληροφόρηση περί στήριξης του UCK από διάφορα "κέντρα", η οποία συσκοτίζει αρκετά τα πράγματα, βοηθούντος και του Βελιγραδίου. Οι λίστες με τους υποτιθέμενους "Μουτζαχεντίν", που συμμετέχουν στις μάχες, έχουν όση αξία είχαν και οι φήμες περί στήριξης των μουσουλμάνων στον Πόλεμο της Βοσνίας, δηλαδή "φιλολογική". Είναι δύσκολο, αν όχι εξωπραγματικό, να συμπεράνει κανείς ότι ο UCK έχει την υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας, του Ιράν, ή της Τουρκίας, ή άλλων "ισλαμικών" κρατών. O ίδιος ο UCK αποκηρύσσει "θρησκευτικά" κίνητρα και μιλά για "εθνικό σκοπό". Οσον αφορά σενάρια στήριξης του UCK από το Βατικανό, πρέπει να αντιμετωπίζονται πολύ επιφυλακτικά.)

Ενώ το αν ο UCK θα "ελεγχθεί" και από ποιον μένει να αποδειχθεί, η συνεχιζόμενη στρατιωτική δραστηριότητα της οργάνωσης αποκλείει μια εκεχειρία και δίνει πάντοτε "αφορμές επέμβασης" στη διεθνή κοινότητα. Οσο "υποχωρητικός" κι αν επιχειρήσει να είναι ο Μιλόσεβιτς, δεν μπορεί να ανεχθεί μια αποσχιστική απειλή στην αυλή του, η οποία δυνάμει θα εξωθούσε και τις αλβανικές μειονότητες στην ΠΓΔΜ, στο Μαυροβούνιο και την ίδια τη Σερβία να εγείρουν αξιώσεις.

Το γεγονός ότι ακόμη το ΝΑΤΟ δεν έχει επέμβει, όπως πολλές φορές έχουν απειλήσει Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ότι θα κάνει, μοιάζει "δικαιολογημένο", από πολλές πλευρές. Από μια περαιτέρω κλιμάκωση των συγκρούσεων στο Κοσσυφοπέδιο θα προέκυπτε το διαβόητο "βαλκανικό ντόμινο", δηλαδή διαδοχική εμπλοκή - εκτός των ήδη εμπλεγμένων Γιουγκοσλαβίας και Αλβανίας - της ΠΓΔΜ, της Βουλγαρίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας στην κρίση (10). Η "realpolitik" αλλά και τα αντικρουόμενα συμφέροντα στη Δύση και την "Ομάδα Επαφής" μέχρι στιγμής έχουν "συγκρατήσει τα ηνία" του ΝΑΤΟ.

Σε επίπεδο ρητορικής, εξακολουθούν να τηρούνται "ισορροπίες". Ο Τζέιμς Ρούμπιν, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, έλεγε την Πέμπτη ότι "προσπαθούμε να αποφύγουμε επιδείνωση". Δεν παρέλειψε, βέβαια, να "δαιμονοποιήσει" τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια, λέγοντας πως ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος "είναι υπεύθυνος για τις χειρότερες τραγωδίες στην Ευρώπη μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο" (11).

Ωστόσο, η "υπομονή" των μεγάλων δυνάμεων δείχνει να... εξαντλείται, και δεν αποκλείεται ήδη οι διαμορφωτές αποφάσεων να κατατείνουν στη "σχετικοποίηση της αρχής των συνόρων",δηλαδή την πλήρη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και το διαμοιρασμό των ιματίων του δημιουργήματος του Γιόζιπ Μπροζ Τίτο...

Το σενάριο μοιάζει βέβαια "τραβηγμένο". Προς το παρόν στόχος της "Ομάδας Επαφής" και των λοιπών καλοθελητών παραμένει η παύση των συγκρούσεων, ο έλεγχος του UCK και η χορήγηση καθεστώτος "διευρυμένης αυτονομίας" στο Κόσσοβο, με άλλα λόγια μια "λύση" τύπου Ντέιτον (άρα με τις ίδιες αδυναμίες). Προς τέτοια "λύση" κατευθύνονται πλέον συνολικά οι "διπλωματικές πρωτοβουλίες". Θα δούμε...

Μπ. Γ.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1). Από το δελτίο του ραδιοφωνικού σταθμού B92 - Open Yugoslavia, 22/7/1998.

2). CNN Interactive, "Serbs say Kosovo guerrilla leader killed in crackdown", 6/3/1998.

3). International Herald Tribune, "Albanians Warn of "Open War"", 5/6/1998, και The Economist, "Milosevic Again", 6/6/1998.

4). CNN Interactive, "Kosovo town quiet after biggest battle in weeks", 22/7/1998.

5). Miranda Vickers και James Pettifer, "Αλβανία: Από την αναρχία σε μια βαλκανική ταυτότητα", Εκδόσεις "Καστανιώτης" (C. Hurst & Co.), 1997, σελ. 255.

6). Ανοιχτή επιστολή του Μπερίσα στην Zeri - i - Popullit, την Bujku και την Illyria, 3 Φλεβάρη 1993.

7). Reuters, 20/7/1998.

8). Reuters, 22/7/1998.

9). CNN Interactive, "Nations urge crackdown on flow of funds to Kosovo separatists", 8/7/1998.

10). Το "σενάριο" είναι πολυπαιγμένο από αναλυτές και διπλωμάτες. Για μια ολοκληρωμένη, αν και πρώιμη, εκδοχή του βλ. The Economist, "Catastrophic Kosovo", "The fire is being rekindled", "Next Domino?", 7/3/1998.

11). Αλβανικό Τηλεγραφικό Πρακτορείο, 22/7/1998.

Από την περίφημη συνάντηση - συζήτηση του Ρ. Χόλμπρουκ με ένστολα στελέχη του λεγόμενου Απελευθερωτικού Στρατού