Η εναρκτήρια τελετή της Συνόδου του ΠΟΕ στο ΣΙΑΤΛ (1), στις δυτικές ακτές του βορρά των ΗΠΑ, καθυστέρησε εξαιτίας των μεγάλων και πολύμορφων διαδηλώσεων που έγιναν στις 30/11/99 στο κέντρο της πόλης και που συνεχίστηκαν με διάφορους τρόπους σ' όλη τη διάρκεια της Συνόδου. Οι διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων αντιπρόσωποι εργατικών, γεωργικών και άλλων οργανώσεων απ' όλες τις χώρες του κόσμου, εξέφρασαν έντονα την αντίθεσή τους για τα προετοιμασμένα σχέδια καταστροφικών αποφάσεων, που, παρ' όλες τις ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις, μαγειρεύτηκαν στη Σύνοδο αυτή. Ετσι, εμπόδισαν την προσέλευση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν και της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράιτ, παρόλο που δέχτηκαν τη σφοδρή επίθεση των δυνάμεων καταστολής.

Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι προηγήθηκαν εκατοντάδες παρόμοιες εκδηλώσεις σε διάφορες μεγάλες πόλεις και περιφερειακές πρωτεύουσες, σε πολλές χώρες του κόσμου, που κορυφώθηκαν στις 27/11/99, προβάλλοντας το γενικό σύνθημα: «Ο κόσμος δεν είναι εμπόρευμα».

Γίνεται, λοιπόν, φανερό πλέον πως με τις κινητοποιήσεις αυτές αρχίζει μια νέα περίοδος συσπείρωσης και ανάπτυξης των δυνάμεων που αντιτίθενται στα καταστροφικά για τους λαούς σχέδια των μονοπωλίων και κατανοούν την αναγκαιότητα αντεπίθεσης για να τσακίσουν τη με κάθε τρόπο (2) προωθούμενη κυριαρχία των πολυεθνικών (διεθνικών) τραστ σ' όλο τον πλανήτη.

Και ναι μεν η φετινή χρονιά αποτελεί έναν αξιοσημείωτο σταθμό στο δρόμο της αντίστασης των λαών ενάντια στα μονοπώλια, από την άλλη μεριά, όμως, αποτελεί επίσης ένα κομβικό σημείο στην εξέλιξη της διαδικασίας επιβολής της ασυδοσίας των μονοπωλίων, σε παγκόσμια κλίμακα.

Τη δυνατότητα προέκτασης της διαδικασίας αυτής την έδωσε, φυσικά, ο αρνητικός συσχετισμός δυνάμεων, που προήλθε από τις ανατροπές που έγιναν στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης στις αρχές αυτής της δεκαετίας.

Είναι, όμως, γνωστό ότι η αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων που έγινε μ' αυτές, είναι προσωρινή, γιατί, έτσι κι αλλιώς, την κατεύθυνση των εξελίξεων την έχουν πάντα στα χέρια τους οι λαοί. Αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά και οι ιθύνοντες καπιταλιστικοί κύκλοι.

Πράγματι, με τη σημερινή συγκυρία, τα διάφορα καπιταλιστικά κέντρα απόφασης βιάζονται, μεν, να εφαρμόσουν την ισοπεδωτική τους πολιτική υπέρ των μονοπωλίων, αλλά προσέχουν, δε, να μη δημιουργήσουν καταστάσεις ρήξης με τους παραγωγούς (εργάτες, γεωργούς κλπ.), ώστε να συνεχίσει η μακρότερη δυνατή επιβίωση του καπιταλιστικού συστήματος, που σαπίζει. Σ' αυτόν τον τελευταίο, αλλά κύριο στόχο, τείνουν να συνεισφέρουν και οι διαπραγματεύσεις της τωρινής Συνόδου του ΠΟΕ στο ΣΙΑΤΛ, σφραγίζοντας μια μεγάλη σειρά παρόμοιων συνόδων που έγιναν από το τέλος του Β` Παγκοσμίου Πολέμου και δώθε.

Η δημιουργία του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) είναι το καταστάλαγμα μιας μακρόχρονης (και μέσα από πολλές αντιθέσεις) διαδικασίας διαπραγματεύσεων, που ξεκίνησε από τις αρχές του 1947. Τότε, με την ήττα του φασισμού στο Β` Παγκόσμιο Πόλεμο και με τον αντίστοιχο, ευνοϊκότερο για τους λαούς, συσχετισμό δυνάμεων, έγινε η Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ στην Αβάνα με θέμα: «Το εμπόριο, η απασχόληση και η ανάπτυξη». Με την ένταση, όμως του λεγόμενου Ψυχρού πολέμου, η κατάσταση χειροτέρεψε και τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς, υπογράφτηκε στη Γενεύη η «γενική Συμφωνία για τους Δασμούς και το Εμπόριο», η περίφημη ΓΚΑΤΤ (3).

Ετσι, κάτω από την πίεση των ΗΠΑ και των άλλων μεγάλων καπιταλιστικών χωρών, η σύνδεση του εμπορίου με την απασχόληση και την ανάπτυξη εξαφανίστηκε.

Τα διεθνή καπιταλιστικά κέντρα απόφασης είχαν αρχίσει να σηκώνουν πάλι κεφάλι, μετά την περίλαμπρη Αντιφασιστική Νίκη των λαών.

Από τότε έγιναν άλλοι οκτώ γύροι διαπραγματεύσεων (4). Στις αρχές συμμετείχαν λίγες χώρες (23 ως 40). Αργότερα, με την επιδείνωση του συσχετισμού δυνάμεων, ο αριθμός των χωρών αυξανόταν. Στο «Γύρο Κένεντι» (1964-69) οι συμμετέχοντες ήταν 48 και αποφάσισαν τη μείωση των τελωνειακών δασμών κατά 35%. Τέλος, στον «Γύρο της Ουραγουάης» (1986-94), όπου συμμετείχαν 116 χώρες, οι διαπραγματεύσεις περιέβαλαν τη γεωργία, τα υφάσματα, τη συμφωνία για την πνευματική ιδιοκτησία, τους κανόνες υγιεινής και φυτο-υγιεινής, καθώς και μια καινούρια μείωση των τελωνειακών δασμών. Εγινε, δηλαδή, μια γενική επέλαση των μονοπωλίων σ' όλους τους τομείς που κατέληξε στην κατ' αρχήν ίδρυση του ΠΟΕ.

Το 1995 υπογράφτηκε στο Μαρακές η Συμφωνία δημιουργίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Η συμφωνία αυτή, που έγινε κάτω από την πίεση της στρατιωτικά κυρίαρχης πια κυβέρνησης των ΗΠΑ, ύστερα από τις ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη και τη διάλυση της ΕΣΣΔ, άλλαξε ποιοτικά τους κανόνες της ΓΚΑΤΤ και ενίσχυσε καθοριστικά την επιρροή των πολυεθνικών στην εξέλιξη του παγκόσμιου εμπορίου.

Ενώ στην περίοδο της ΓΚΑΤΤ (1947-1995) οι οικονομικοί ανταγωνισμοί έβρισκαν λύση (5) με πολιτικούς συμβιβασμούς που απαιτούσαν τη συμφωνία των ενδιαφερόμενων κυβερνήσεων, με τους κανόνες του ΠΟΕ η τελική απόφαση είναι στα χέρια των διαιτητών που ανήκουν σ' αυτόν τον ίδιο τον Οργανισμό.

Ετσι, ο ΠΟΕ αποτελεί έναν υπερεθνικό οργανισμό, που δρα μετά από διακρατικές συμφωνίες στα πλαίσια του, υποχρεωτικές στην εφαρμογή τους. Με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο ασκεί - για λογαριασμό τους - την εξωτερική εμπορική πολιτική των χωρών αυτών, αλλά επεμβαίνει ουσιαστικά, με το πλέγμα των διεθνών εμπορικών κανονισμών που μεθοδεύει (6) στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής της κάθε χώρας.

Με τους κανόνες του ΠΟΕ, οι οποίοι καθορίζονται από τις διάφορες ισχυρές πολυεθνικές εταιρίες, ο μόνος τρόπος επίδρασης για την κάθε χώρα - μέλος συνίσταται στην αποδοχή ή όχι των θεμάτων που θα επεξεργαστούν οι τεχνικο-οικονομικές ειδικές υπηρεσίες του ΠΟΕ στο διάστημα μεταξύ δύο συνόδων και στην έγκριση ή την άρνηση της επέκτασης των αρμοδιοτήτων του ΠΟΕ σε διάφορους τομείς δραστηριοτήτων.

Αυτό το τελευταίο έγινε και κατά τη διάρκεια της Συνόδου του ΣΙΑΤΛ, όπου φάνηκαν τόσο ανάγλυφα, οι διάφορες ενδο-καπιταλιστικές αντιθέσεις. Η ως τώρα εμπειρία, όμως, έδειξε ότι οι αντιθέσεις αυτές έχουν και τα όριά τους. Πράγματι, όταν πρόκειται να εμποδιστεί εντελώς η λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος, τότε οι ενδο-καπιταλιστικές αντιθέσεις αμβλύνονται και βρίσκεται τρόπος, μέσω των διαδικασιών του ΠΟΕ και γενικότερα να επιβληθεί το δίκαιο του ισχυρότερου. Αυτό εδραιώθηκε με τη Συμφωνία του Μαρακές(1995), όταν όλες οι συμβαλλόμενες κυβερνήσεις παραχώρησαν στον ΠΟΕ τις περισσότερες εθνικές τους αρμοδιότητες οικονομικών αποφάσεων και ανεξαρτησίας κινήσεων.

Σήμερα παρουσιάζονται δύο ή, και πολύ συχνά, τρεις ανταγωνιστικοί πόλοι (7). Οι ΗΠΑ, η ΕΕ και η Ιαπωνία. Η ύπαρξη όμως του ΠΟΕ, με τις δικαιοδοσίες που του δόθηκαν και την αποδοχή των υπερεθνικών κανόνων λειτουργίας του, επιδρά έντονα με κατεύθυνση τη διατήρηση του συστήματος. Αυτό εξηγείται, γιατί πίσω από τον ΠΟΕ υπάρχουν πολιτικά πρόσωπα που είναι στην υπηρεσία των πολυεθνικών και παίρνουν τις αντίστοιχες αποφάσεις. Το ίδιο συμβαίνει και με τους άλλους υπερεθνικούς οργανισμούς μικρότερης εμβέλειας, όπως η ΝΑΦΤΑ της Βορ. Αμερικής και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Στη ΝΑΦΤΑ υπερισχύουν οι πολυεθνικές των ΗΠΑ και του Καναδά. Στην ΕΕ, αυτές της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Ιταλίας.

Ετσι, σε όλα τα επίπεδα, οι αποφάσεις δρομολογούνται και επιβάλλονται (8) προς όφελος των διαφόρων πολυεθνικών, για κάθε τομέα παραγωγικών, αλλά και κοινωνικών (Υγεία, Παιδεία κλπ.) δραστηριοτήτων.

Στο γεωργικό τομέα, για παράδειγμα, στόχος τους είναι να γίνουν το γρηγορότερο δυνατό οι απαιτούμενες αναδιαρθρώσεις, για να συγκεντρωθεί η γη σε λίγα χέρια, ώστε να αποτελέσει έναν κρίκο μιας ολοκληρωμένης αλυσίδας ελεγχόμενης από τα διάφορα πολυεθνικά συμπλέγματα. Σε μια τέτοια δομή αγροτικής επιχείρησης καπιταλιστικού τύπου, οι λιγοστοί αγροκτήμονες με μεγάλες εκτάσεις θα δουλεύουν «φασόν» για τις μεταπρατικές εταιρίες τροφίμων, κλωστοϋφαντουργίας, άρα οι αγροκτήμονες αυτοί θα είναι μεν τυπικοί ιδιοκτήτες των αγροτικών τους επιχειρήσεων, αλλά θα περάσουν σχεδόν όλοι μια ζωή καταχρεωμένη. Ετσι η παραγωγική τους δραστηριότητα, που ουσιαστικά θα συνίσταται στο να χειρίζεται αποτελεσματικά τις διάφορες γεωργικές μηχανές, θα χρησιμεύει στο να φουσκώνουν τα κέρδη των πολυεθνικών και να πληρώνουν πανωτόκια στις τράπεζες.

Η πορεία προς αυτήν την κατεύθυνση δε βρίσκεται, προς το παρόν, στο ίδιο σημείο σε κάθε περιοχή του πλανήτη (9). Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η δομή της γεωργικής παραγωγής διαφέρει, ακόμη, πολύ απ' αυτήν των ΗΠΑ. Το ίδιο συμβαίνει, επίσης, μεταξύ των χωρών της Βορ. Ευρώπης και αυτής των μεσογειακών χωρών. Η δυσμενής αναθεώρηση της ΚΑΠ (10) και η περίφημη «Ατζέντα 2000», δρομολογούν, όμως, επιτακτικά τις εξελίξεις προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως το επιδιώκουν όλα τα μονοπώλια «ευρωπαϊκά» και μη.

Η επίτευξη των στόχων αυτών γίνεται με τη συνεχή πτώση των «διεθνών» τιμών που επιβάλλουν τα μονοπώλια για τα γεωργικά προϊόντα και που είναι εντελώς πλασματικές (11). Με τον τρόπο αυτό, λοιπόν, πιέζουν συνεχώς τους αγρότες και κατευθύνουν τη γεωργική παραγωγή τους και, κατά συνέπεια, τις δομικές αναδιαρθρώσεις.

Ωστόσο, οι ιθύνοντες καπιταλιστικοί κύκλοι αντιλαμβάνονται ότι η γρήγορη πραγματοποίηση των στόχων τους εμπεριέχει κινδύνους κοινωνικής ρήξης και ανατροπής του συστήματος. Γι' αυτό, εδώ και μερικές δεκαετίες, μεθοδεύουν την εφαρμογή διάφορων μέτρων, που δρουν ανασταλτικά, όπως: Οι επιδοτήσεις γεωργικών προϊόντων (βαμβάκι, σιτάρι, κλπ.), οι επιχορηγήσεις για την εκρίζωση φυτειών (αμπέλια, ελαιώνες κλπ.), οι επιδοτήσεις εξαγωγών, οι τελωνειακοί δασμοί στις εισαγωγές κλπ.

Δημιουργήθηκε, λοιπόν, και λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια ένα «σύστημα: α)χαμηλότερων δυνατών τιμών και β) διάφορων επιδοτήσεων», που επιβάλλεται στους αγρότες και που προσαρμόζεται στις εκάστοτε συγκυρίες, εξυπηρετώντας με ευέλικτο τρόπο το συμφέρον των μονοπωλίων. Με το δίπλευρο αυτό σύστημα επιτυγχάνονται η συγκέντρωση και η συγκεντροποίηση της γης και της παραγωγής, καθορίζοντας, ταυτόχρονα, τον διεθνή καταμερισμό εργασίας και τα διαρθρωτικά ζητήματα.

Τα μέτρα αυτά εφαρμόζονται παντού: Στις ΗΠΑ, στην ΕΕ, στην Ιαπωνία, στον Καναδά, στην Αυστραλία κλπ. Χωρίς αυτά, η καπιταλιστική γεωργία δε θα λειτουργούσε. Από την άλλη μεριά, τα μέτρα αυτά οδηγούν, ταυτόχρονα και ασταμάτητα, χιλιάδες μικρομεσαίους αγρότες στο ξεκλήρισμα, συνεργώντας έτσι στη συγκεντροποίηση της γης. Τώρα, το ότι οι ΗΠΑ, που έχουν το προβάδισμα στη συγκεντροποίηση της γης, απαιτούν μέσω του ΠΟΕ την κατάργηση των μέτρων αυτών, είναι θέμα που ανάγεται στην εκμετάλλευση της ηγεμονικής τους θέσης.

Πράγματι, παρατηρώντας προσεκτικότερα τα δεδομένα, διαπιστώνει κανείς εύκολα ότι οι ΗΠΑ, των οποίων οι κυβερνώντες φωνασκούν για «ελεύθερη μετακίνηση» των προϊόντων και κατάργηση επιδοτήσεων και δασμών, επιδοτούν, οι ίδιες, το εισόδημα των αγροκτημόνων τους με 69 δισ. δολάρια (προϋπολογισμός 1999-2000). Την πρακτική αυτή την εφαρμόζουν εδώ και δεκαετίες. Βάζουν ένα κατώτερο όριο τιμών (που επιτρέπει τη συνέχιση των γεωργικών δραστηριοτήτων) και αγοράζουν έτσι όλα τα γεωργικά πλεονάσματα. Τ' αποθηκεύουν και τα διαθέτουν σε τιμές ντάμπινγκ, τάχα σαν ανθρωπιστική βοήθεια (Fair Act}, ανταγωνιζόμενοι τους άλλους εξαγωγείς. Φέτος, με απόφαση του Κογκρέσου, οι ΗΠΑ συμπλήρωσαν τις επιδοτήσεις αυτές με άλλα πρόσθετα 8,7 δισ. δολάρια (12). Επιπλέον, το τμήμα 301 του Νόμου τους για το Εμπόριο (Section 301 trade Act) τους επιτρέπει να κλείσουν τα σύνορά τους όποτε θελήσουν. Στην πραγματικότητα, λοιπόν, με την ηγεμονική τους θέση στο πλαίσιο της Νέας Τάξης κόβουν και ράβουν τους διεθνείς κανόνες, όπως τους συμφέρει.

Ωστόσο, ενώ οι επιδοτήσεις που δίνονται στην ΕΕ είναι, κατά μέσο όρο, σχεδόν οι μισές απ' αυτές που δίνονται στις ΗΠΑ, η «Ατζέντα 2000» προβλέπει την παραπέρα μείωσή τους. Αυτό έγινε, γιατί η Κομισιόν της ΕΕ σκόπευε, από την αρχή, να υποχωρήσει στις επικείμενες απαιτήσεις των ΗΠΑ στις διαπραγματεύσεις της Συνόδου του ΣΙΑΤΛ, ώστε οι αποφάσεις που θα παίρνει ο ΠΟΕ να μη φανούν τόσο οδυνηρές στους αγρότες των χωρών - μελών της. Αποκτούσε δε έτσι ένα διαπραγματευτικό χαρτί. Εξάλλου, με παρότρυνση των «ευρωπαϊκών» μονοπωλίων, η ίδια η ΕΕ είχε τους δικούς της λόγους να μειώσει τα γεωργικά κονδύλια από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, κατά συνέπεια, τις επιδοτήσεις. Ακόμη, πρέπει να σημειωθεί ότι στο εσωτερικό της ΕΕ ισχύουν δύο μέτρα και δύο σταθμά και ότι, όπως συνηθίζεται ως τώρα, το μεγαλύτερο μέρος της θυσίας στο βωμό του καπιταλιστικού κέρδους θα το πληρώσουν οι αγρότες των μεσογειακών χωρών.

Πέρα, όμως, από το θέμα των αρχών και κανόνων (ελεύθερη διακίνηση εμπορευμάτων, κατάργηση επιδοτήσεων, δασμών κλπ.), ο ΠΟΕ έχει αρμοδιότητες ν' αποφασίζει και για άλλα ζητήματα, με κατεύθυνση πάντα το συμφέρον του ισχυρού. Τα υπάρχοντα ζητήματα μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ στο χώρο της γεωργικής παραγωγής είναι:

1. Η άρνηση της ΕΕ να επιτρέψει, για λόγους υγιεινής, την εισαγωγή βοδινού κρέατος, γιατί παράγεται με χρησιμοποίηση ορμονών. Ο ΠΟΕ στον οποίο προσέφυγαν οι ΗΠΑ, αποφάσισε ότι εναπόκειται στην ΕΕ ν' αποδείξει ότι το κρέας με ορμόνες είναι επικίνδυνο για την υγεία των καταναλωτών και καταδίκασε την ΕΕ. Με το άλλοθι αυτό, οι ΗΠΑ ανέβασαν κατά 100% τους δασμούς για πολλά ευρωπαϊκά προϊόντα, ύψους 116 εκατομμυρίων δολαρίων.

2.Η ΕΕ εμποδίζει την εμπορευματοποίηση των γενετικά μεταλλαγμένων σπόρων. Με απαίτηση των ΗΠΑ, ο ΠΟΕ αρνείται να επιβάλει ενδεικτικές ετικέτες σε προϊόντα διατροφής που περιέχουν Γενετικά Μεταλλαγμένους Οργανισμούς (Γ.Μ.Ο).

3.Η ΕΕ αντιμετωπίζει προνομιακά τις εισαγωγές μπανάνας από τις χώρες του Συμφώνου της Λομέ (Αφρική κλπ.). Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι αυτό θίγει τα συμφέροντα των άλλων χωρών. Στην ουσία πρόκειται για τα συμφέροντα των αμερικανικών πολυεθνικών σε Γουατεμάλα, Ονδούρα κλπ. Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην ΕΕ (κύριος Μορμιγκστάρ) απειλεί, λοιπόν, την ΕΕ με έναν εμπορικό πόλεμο (!!!) που θα κοστίσει 1 δισ. δολάρια στην ΕΕ.

Σ' αυτόν τον κόσμο της Νέας Τάξης Πραγμάτων, όπου επιβάλλεται με κάθε τρόπο ο νόμος της ζούγκλας, «το μεγαλύτερο ψάρι τρώει το μικρό», οι λαοί κατανοούν όλο και περισσότερο ότι η μόνη λύση είναι η αντίσταση και η αντεπίθεση. Γίνεται καθαρό πια πως μόνο μια πολιτική ρήξη θα φέρει την ανατροπή του ανελέητου καπιταλιστικού συστήματος, όπου το κάθε τι γίνεται εμπορεύσιμο και ότι σ' αυτήν την κατεύθυνση κινδυνεύει άμεσα το μέλλον των παιδιών μας, αλλά και του πλανήτη μας. Είναι γνωστές οι στατιστικές της αυξανόμενης εξαθλίωσης πολυάριθμων πληθυσμών στον κόσμο, καθώς και αυτές της αυξανόμενης μόλυνσης και καταστροφής του φυσικού μας περιβάλλοντος.

Οπως στο ΣΙΑΤΛ, θα συνεχιστούν και στις επόμενες συνόδους του ΠΟΕ οι απόπειρες συγκερασμού των ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων για την επιβίωση του συστήματος. Αυτό που θα μετρήσει, όμως, είναι: «Αγώνας και πάλη σε κάθε χώρα χωριστά, αλλά και συντονισμός των λαϊκών κινημάτων κατά της πολιτικής των κυβερνήσεών τους», όπως λέει η ανακοίνωση του ΚΚΕ, χαιρετίζοντας τις αγωνιστικές διαδηλώσεις του ΣΙΑΤΛ, ενάντια στη Νέα Τάξη, υπογραμμίζοντας, ταυτόχρονα, τη μεγάλη τους σημασία σε παγκόσμιο επίπεδο.

1. Εδρα της «Μπόινγκ» και της «Μαϊκροσοφτ», δύο από τις πολυεθνικές που, σαν χορηγοί, χρηματοδότησαν την κρίσιμη αυτή Σύνοδο του ΠΟΕ και που ο Κλίντον την ήθελε πανηγυρική...

2. Ιδεολογικά, με τους μύθους της «παγκοσμιοποίησης, της ελεύθερης αγοράς» κλπ., αλλά και πρακτικά, με την επιβολή στρατιωτικών (ΝΑΤΟ) και εμπορικών (ΠΟΕ) κυρώσεων.

3. Με τις «Συμφωνίες του ΜΠΡΕΤΟΝ - ΓΟΥΝΤΣ», οι ΗΠΑ είχαν ήδη επιβάλει (μαζί με το χρυσό), το δολάριο ως το μόνο αποθεματικό νόμισμα, πράγμα που τελικά το κατέστησε ως το μόνο διεθνές νόμισμα. Είχαν, επίσης, ιδρύσει ταυτόχρονα το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Με τις λεόντειες αυτές συμφωνίες, οι ΗΠΑ εδραίωσαν την προνομιακή τους θέση στον εμπορο-χρηματιστικό και νομισματικό τομέα.

4. Ανεσι (1949), Τορκάϊ (1950-51), Γενεύη (1956), Ντάϊλον (1973-79), Γύρος Κένεντι (1964-69), Τόκιο (1973-79), Ουραγουάη (1986-94) και Μαρακές (1995).

5. Προσωρινή, βέβαια.

6. Διακύμανση «διεθνών» τιμών, δασμών, προστίμων, ποσοστώσεων κλπ.

7. Των οποίων τα στοιχεία διαπλέκονται και αλλάζουν τοποθετήσεις ανάλογα με τον τομέα των προβλημάτων που μπαίνουν στη διαπραγμάτευση.

8. Αυτό εξαρτάται, όμως, και από τις λαϊκές αντιδράσεις και αγώνες.

9. Γεγονός που εξηγείται με τον νόμο της «ανισόμετρης ανάπτυξης»

10. ΚΑΠ = Κοινή Αγροτική Πολιτική, της οποίας η αναθεώρηση προετοίμασε την «Ατζέντα 2000».

11. Η «διεθνής» τιμή του βαμβακιού σήμερα φτάνει μόλις τις 60 δρχ. το κιλό!!! Απλά, η καλλιέργειά του είναι αδύνατη μ' αυτήν την τιμή.

12. Τα μέτρα αυτά δε βοήθησαν στη μείωση του ετήσιου χρέους των Αμερικανών αγροτών που κυμαίνεται μεταξύ 150 και 200 δισ. δολαρίων, γιατί, όπως και στην ΕΕ, τις επιδοτήσεις τις καρπώνονται κυρίως οι μεταπράτες (βιομηχανία και εμπόριο).