Σχετικά, πάντως, την κατάσταση δεν άλλαξε σχεδόν καθόλου η απόφαση του Προέδρου της Νότιας Αφρικής Νέλσον Μαντέλα να παραγράψει τα χρέη της Ναμίμπια, ύστερα από τη δεύτερη εκλογική νίκη της Οργάνωσης του Λαού της Νοτιοδυτικής Αφρικής (SWAPO) το Δεκέμβρη του 1994. Κατά τα άλλα, η σημερινή κυβέρνηση του SWAPO αντιμετωπίζει μια αυξανόμενη μαζική ανεργία, η οποία - όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται - φέρνει μαζί της μια όλο και περισσότερο αυξανόμενη εγκληματικότητα... Ταυτόχρονα, στην πρωτεύουσα της χώρας Ουιντούκ, η οποία αριθμεί 130.000 κατοίκους, μακραίνουν όλο και περισσότερο οι ουρές των μεροκαματιάρηδων, προκειμένου να εργαστούν μια έστω και δυο φορές τη βδομάδα, "αν, βέβαια, είναι τυχεροί". Στις περιπτώσεις αυτές, το μεροκάματο δεν ξεπερνά τις 900 δραχμές και, μάλιστα, για βαριές σωματικές εργασίες. Το Ακαθάριστο Κοινωνικό Προϊόν της Ναμίμπια στη διάρκεια του 1994 μειώθηκε κατά 3,3%.

Η Ναμίμπια είναι μια χώρα μεγάλων δυνατοτήτων. Διαθέτει τα μεγαλύτερα αδαμαντωρυχεία στον κόσμο και, από την άποψη του κατά κεφαλήν εισοδήματος, κατέχει την πέμπτη θέση στην Αφρική. Στη διάρκεια των πρώτων χρόνων της ανεξαρτησίας, επίμονα υπογραμμιζόταν ότι στην αφρικανική αυτή χώρα θα ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί ένα μικρό "αφρικανικό θαύμα": Ετσι, λοιπόν, το 1991 και 1992 είχε σημειωθεί μια οικονομική άνοδος της τάξης του 5,6% αντίστοιχα. Κι όμως, δυο χρόνια αργότερα, ήρθε η παγκόσμια οικονομική ύφεση να χτυπήσει και τη Νότια Αφρική, της οποίας ο υψηλός πληθωρισμός είχε αδράξει και τη Ναμίμπια, της οποίας το 80% των εισαγωγών προέρχεται από τη Νότια Αφρική. Ιδιαίτερα σκληρά, όμως, χτυπήθηκαν οι εξαγωγές της χώρας. Η σημαντική πτώση των τιμών για τα διαμάντια και το ουράνιο στην παγκόσμια αγορά είχε ως άμεσο αρνητικό αποτέλεσμα μια σημαντική κάθετη πτώση του Ακαθάριστου Κοινωνικού Προϊόντος της χώρας. Παραμένει, ωστόσο, το γεγονός ότι η Ναμίμπια κατόρθωσε, ως τώρα, να αποφύγει τα χειρότερα δείγματα οικονομικο - κοινωνικής κρίσης που γνωρίζουν οι πιο πολλές άλλες αφρικανικές χώρες.

Οικονομικοί ειδικοί, οι οποίοι εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα εξέφραζαν πεσιμισμό, προβλέποντας ότι "με τη Ναμίμπια απλώς δημιουργείται παραπέρα ένα αφρικανικό κράτος", θεωρούν ότι βλέπουν τώρα να επιβεβαιώνονται αυτές τους οι προβλέψεις ενόψει του γεγονότος ότι όλο και περισσότερες περιπτώσεις διαφθοράς έρχονται στο φως της δημοσιότητας. Ταυτόχρονα, από το 1990 και μετά, αυξήθηκε ραγδαία ο αριθμός των κρατικών υπαλλήλων, που από 43.000 έφθασαν τις 70.000 άτομα. Ετσι, τα έξοδα για την καταβολή των μισθών τους αυξήθηκαν σημαντικά, ξεπερνώντας το 84%, φτάνοντας στα 750 εκατομμύρια μάρκα.

Στο μεταξύ, το 1994 η Παγκόσμια Τράπεζα, στα πλαίσια μιας "Μελέτης Χωρών", πρόβαλε την απαίτηση "περιορισμού του δημόσιου τομέα και μείωσης κατά το ήμισυ" των σημερινών εξόδων, που απαιτούνται για την καταβολή των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων. Ο υπουργός Συντονισμού της Ναμίμπια Γκερτ Χάνεκομ, όμως, αναφερόμενος στη μαζική ανεργία που κυριαρχεί και ξεπερνά το 38% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας, θεωρεί αυτή τη "θεραπεία αδυνατίσματος", που προτείνει η Παγκόσμια Τράπεζα, απαράδεκτη. Παράλληλα, ο διευθυντής του Επενδυτικού Κέντρου Στιβ Γκάλγουέι εκφράζει την αισιοδοξία του αναφορικά με μια σύντομη οικονομική άνοδο στη χώρα, αφού - κατά τη γνώμη του - το επενδυτικό κλίμα που επικρατεί "είναι πάρα πολύ φιλικό... ". Σ' αυτό συνέβαλε επίσης και η πρόσφατη, αλλά πολύ αμφιλεγόμενη, πρωτοβουλία της κυβέρνησης να εφοδιάσει με ναμιμπιανό διαβατήριο ξένους επενδυτές. Πάντως, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται, μέχρι στιγμής κανένας επενδυτής από κάποιο μεγάλο βιομηχανικό κράτος του Βορρά δεν έχει εκδηλώσει ένα συγκεκριμένο ενδιαφέρον για οικονομικές δραστηριότητες στη Ναμίμπια. Κατά την άποψη ειδικών, αυτοί με τον καιρό θα κάνουν την εμφάνισή τους στη χώρα.

Από την άλλη μεριά, η Ναμίμπια, χώρα που, για πολύ καιρό, ήταν κάτω από την ολοκληρωτική επιρροή της Νότιας Αφρικής και όπου το Απαρτχάιντ πήρε, συχνά, μορφές χειρότερες από εκείνες της Νότιας Αφρικής, δεν ήταν δυνατόν να γλιτώσει από το κοινό πρόβλημα του "Αφρικανικού Νότου": Με το βλέμμα στραμμένο στην παραπέρα οικοδόμηση της ντόπιας αγοράς, μπαίνει ένα πάρα πολύ σημαντικό καθήκον - η οικονομία θα πρέπει ν' ανοιχτεί για τους μαύρους, οι οποίοι και αποτελούν το 95% του συνολικού πληθυσμού της Ναμίμπια, τη στιγμή που ο λευκός πληθυσμός, που είναι μια πάρα πολύ μικρή μειοψηφία, κυριαρχεί ακόμα στη βιομηχανία και το εμπόριο...

Ν. Η - Η.

Η τουρκική επιχείρηση στο B. Ιράκ συνεχίζεται. Δώδεκα μέρες μετά την εισβολή του, ο τουρκικός στρατός εγκαθίσταται, απλώνεται, αλλά δε φαίνεται να πολεμά. Η Δύση αρχίζει να αντιδρά περίεργα, μάλλον ασυνήθιστα, προς τη φίλη και σύμμαχο Τουρκία. Ολα δείχνουν πως ο αληθινός σκοπός της επιχείρησης και τα διακυβευόμενα σε αυτήν διαφέρουν σημαντικά από αυτά που προβάλλονται επίσημα.

Η εισβολή του τουρκικού στρατού στο βόρειο Ιράκ έγινε τη Δευτέρα, 20 Μαρτίου. Περισσότεροι από 35.000 Τούρκοι στρατιώτες, μια δύναμη σημαντικά μεγαλύτερη από αυτήν του κυπριακού "Αττίλα", πέρασαν εκείνο το πρωί τα σύνορα και με την υποστήριξη ισχυρού πυροβολικού και αεροπορίας άρχισαν να αναπτύσσονται στα εδάφη του ιρακινού Κουρδιστάν. Το γενικό Επιτελείο υποστήριξε ότι στόχος της επιχείρησης είναι η εξόντωση των 2.500 περίπου Κούρδων ανταρτών του ΡΚΚ, που διαθέτουν βάσεις στη συγκεκριμένη περιοχή. Επιπλέον, πρόσθεσε πως, αν αυτοί "εκκαθαριστούν", θα καταστεί εξαιρετικά δυσχερής ο ανεφοδιασμός των 10.000 περίπου ανταρτών, που υπολογίζεται ότι πολεμούν στο εσωτερικό της χώρας και έτσι ο τουρκικός στρατός θα μπορέσει να τους πλήξει ευκολότερα. Μέχρις εδώ, καλά.

Από τότε, όμως, έχουν περάσει δέκα μέρες και, καθώς φαίνεται, Κούρδοι αντάρτες δεν υπάρχουν πουθενά στο βόρειο Ιράκ. Η είναι παρά πολύ λίγοι. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, όσοι βρίσκονταν εκεί, καλά πληροφορημένοι για τις επικείμενες κινήσεις του τουρκικού στρατού, εγκατέλειψαν την περιοχή πριν αυτός φτάσει.

Πρώτες συμμαχικές αντιδράσεις...

Την ημέρα που άρχισε η επίθεση, η τουρκική κυβέρνηση είχε διαβεβαιώσει τους Αμερικανούς εταίρους της ότι η επιχείρηση θα ήταν περιορισμένης έκτασης και διάρκειας. Γι' αυτό, άλλωστε, η Ουάσιγκτον την επικρότησε ανοιχτά και οι Ευρωπαίοι έδειξαν μάλλον αδιάφοροι. Οσο περνούσαν, όμως, οι μέρες οι Τούρκοι αξιωματούχοι άρχισαν να κάνουν λόγο για την ανάγκη μακρόχρονης παραμονής στην περιοχή, ανάγκη που δε δικαιολογείται από τον επίσημα προβαλλόμενο στόχο. Αλλοι μίλησαν για εξάμηνο, ορισμένοι για ολόκληρο χρόνο. Τα πράγματα άλλαζαν σιγά σιγά.

Ευρωπαίοι και Αμερικανοί άρχισαν να πραγματοποιούν μια μικρή, αλλά σημαντική, στροφή. Οι ΗΠΑ άρχισαν να μιλούν για γρήγορη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από το βόρειο Ιράκ. Η Γερμανία ανακοίνωσε αναστολή των παραδόσεων στρατιωτικού υλικού προς την Αγκυρα και πάγωμα του κονδυλίου χρηματοδότησης της κατασκευής δύο τουρκικών φρεγατών σε γερμανικά ναυπηγεία, βάζοντας όρους ακόμη και για πολιτική επίλυση του κουρδικού. Και η Γαλλία έφτασε να πει ότι, όσο η Τουρκία συνεχίζει την επιχείρησή της στο βόρειο Ιράκ, η συμφωνία τελωνειακής σύνδεσης δε θα επικυρωθεί και πως ενδέχεται η Ευρωπαϊκή Ενωση να της επιβάλλει ακόμη και εμπάργκο όπλων!

Οι αμφιβολίες για το πρακτικό αντίκρισμα όλων αυτών των αυστηρών υπομνήσεων, βέβαια, παραμένουν, αφού η πολιτική των Ευρωπαίων έναντι της Τουρκίας, είναι παραδοσιακά χαλαρή και ευνοϊκή. Ωστόσο, οι ασυνήθιστα κοφτοί και ψυχροί αυτοί τόνοι κάτι σημαίνουν. ΗΠΑ, Γερμανία και Γαλλία, με τις συγκεκριμένες δηλώσεις του διαταράσσουν την πατροπαράδοτη ΝΑΤΟική "αλληλεγγύη" και, αναμφίβολα, θα έχουν σοβαρούς λόγους για αυτό.

... και πιθανές αιτίες τους

Οι σοβαροί αυτοί λόγοι, σύμφωνα τουλάχιστον με τους "Τάιμς της Νέας Υόρκης" και τον συνεργάτη τους, έμπιστο σύμβουλο επί στρατηγικών θεμάτων του Ρ. Νίξον, Ουίλιαμ Σαφάιρ, βρίσκονται στα πετρέλαια του Ιράκ και την επιθυμία της Τουρκίας για συνεννόηση και συνεργασία με την κυβέρνηση της Βαγδάτης.

Ο Σαφάιρ υποστηρίζει πως ο πραγματικός σκοπός της τουρκικής εισβολής στο βόρειο Ιράκ είναι η διασφάλιση του ελέγχου του πετρελαιαγωγού που περνά από το Φισκαμπούρ, περιοχή που δεν ελέγχει πια ο Σαντάμ Χουσεφιν. Αγκυρα και τουρκικός στρατός ενεργούν σε συνεννόηση με τη Βαγδάτη για να διασφαλίσουν τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις από τους "απρόβλεπτους" Κούρδους και θα επιδιώξουν να παραμείνουν στην περιοχή μέχρι να αρθούν οι κυρώσεις σε βάρος του Ιράκ και να αναλάβει εκ νέου τον πλήρη έλεγχο των εδαφών του.

Οι εκτιμήσεις του Σαφάιρ μπορεί να είναι σωστές, μπορεί και όχι. Πάντως, οδηγούν πιο κοντά σε δύο παράγοντες, που δεν αποκλείεται να έχουν πολύ μεγαλύτερη σχέση με την τουρκική εκστρατεία από ό,τι αρχικά φάνηκε. Ο λόγος για το Ιράκ και τη δική του κουρδική κοινότητα.

Οι πιο τυχεροί από τους άλλους

Οι Κούρδοι του Βορείου Ιράκ έμοιαζαν, στο διάστημα 1991 - 1994, ως ο τυχερότερος από τους κουρδικούς πληθυσμούς των κρατών της περιοχής. Σε αντίθεση με τους ομοεθνείς τους του Ιράν, της Συρίας αλλά, κυρίως, της Τουρκίας, που ζούσαν κάτω από την άγρια καταστολή, είχαν κατορθώσει - χάρη στη διεθνή συγκυρία, τις συμπτώσεις των δυτικών συμφερόντων και την πολυεθνική δύναμη προστασίας που εδρεύει στην Τουρκία - να συγκροτήσουν ένα δικό τους αυτόνομο κουρδικό κράτος στα βουνά του ιρακινού Κουρδιστάν.

Ο στόχος του ιρακινού κουρδικού κινήματος για τη μετατροπή του αυτόνομου εδαφικού θύλακα σε ανεξάρτητο κράτος δεν κατέστη, βέβαια, δυνατό να επιτευχθεί, αφού σύσσωμη η Δύση αντιτάχτηκε σε αυτόν. Σε γενικές γραμμές, όμως, το αυτόνομο κουρδικό κράτος και τα δύο μεγάλα κόμματα - οργανώσεις που το κυβερνούσαν, το "Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν" και η "Πατριωτική Ενωση του Κουρδιστάν" είχαν να επιδείξουν πολλά στους τομείς της αναδιοργάνωσης της ζωής και της βελτίωσης των συνθηκών της. Αλλά οι εμφύλιες συμπλοκές, που, από τον Μάη του 1994, άρχισαν να φέρνουν σε αντιπαράθεση τις δύο οργανώσεις, για λόγους κυρίως οικονομικούς και εξουσίας και, κατά δεύτερον, πολιτικούς, διέψευσαν τα όνειρα.

Η διάσπαση του ιρακινού κουρδικού κινήματος φαίνεται ότι ενθάρρυνε τους εχθρούς. Αξιοποιώντας τις εμφύλιες συγκρούσεις στο ιρακινό Κουρδιστάν, που κάθε τόσο επαναλαμβάνονται, πρώτη η Βαγδάτη, γύρω στα μέσα του Φλεβάρη, συγκέντρωσε στρατεύματά της στη μεθόριο του 36ου παράλληλου και επιτέθηκε εναντίον των θέσεων της "Πατριωτικής Ενωσης". Οι εχθροπραξίες σταμάτησαν εκεί λίγες μέρες πριν την είσοδο του τουρκικού στρατού στο βορρά του ιρακινού Κουρδιστάν, για να επαναληφθούν πάλι την περασμένη Παρασκευή.

Με την τουρκική εισβολή στο βορρά του κρατιδίου, η κατάσταση στην περιοχή επιδεινώνεται. Οι Τούρκοι στρατιώτες αναπτύσσονται στις περιοχές που ελέγχει το "Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν" και οι αξιωματούχοι του, είτε από φόβο, είτε από λάθος εκτίμηση, συνεργάζονται μαζί τους, αφήνοντάς τους να κινούνται κατά βούληση. Ο διπλός αυτός κλοιός - Βαγδάτης και Αγκυρας - ίσως δεν είναι τυχαίος. Οι Κούρδοι του Ιράκ, κυκλωμένοι από παντού, χάνουν πλέον τον έλεγχο της περιοχής τους. Η εισβολή του τουρκικού στρατού συντελεί στην πλήρη αποσταθεροποίηση του "αυτόνομου κρατιδίου" του ιρακινού Κουρδιστάν, πλήττοντας το κουρδικό κίνημα στο σύνολό του και υποβοηθώντας καίρια στην έλευση άλλης μιας αποτυχίας στην ιστορία των προσπαθειών του για ανεξάρτητη πατρίδα.

Μαριάννα ΤΟΛΙΑ

Παραμένει το γεγονός ότι η οικονομική κατάσταση της Ζιμπάμπουε είναι χειρότερη από οποιαδήποτε άλλη περίοδο, ενώ - όπως μερικοί επιμένουν - υπογραμμίζεται ότι "η κυβερνητική διαφθορά ανθεί... " Ταυτόχρονα, τα εννέα κόμματα της αντιπολίτευσης συνεχίζουν να είναι αδύνατα και διασπασμένα, ενώ δεν έχουν να παρουσιάσουν κανένα συγκεκριμένο και ρεαλιστικό πρόγραμμα αναφορικά με το πώς είναι δυνατόν να επιτευχθεί ένα σχετικά ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο για την πλειοψηφία του πληθυσμού. Οι προσωπικότητες της αντιπολίτευσης είναι παλιοί πολιτικοί του κόμματος ZANU, οι οποίοι, πριν ακόμη την απόκτηση της ανεξαρτησίας ή λίγο μετά, εκδιώχτηκαν από τον ίδιο τον Μουγκάμπε από το κόμμα.

Επίσης, όμως, και το κόμμα των διανοουμένων "Φόρουμ" (FPZ), το οποίο, "ξυπνώντας κάποιες ελπίδες", ιδρύθηκε πριν δυο χρόνια από τον πρώην συνταγματάρχη δόκτορα Ενοκ Ντουμπουσέμα, σήμερα, μόλις διαθέτει κάποια πολιτική επιρροή. Ταυτόχρονα, η μοναδική εφημερίδα της αντιπολίτευσης, η "Ντέιλι Γκαζέτ", σταμάτησε την έκδοσή της.

Κύριο χαρακτηριστικό του προεκλογικού αγώνα, όπως ανέφεραν δημοσιογραφικές πληροφορίες, ήταν η υποδαύλιση ενός κλίματος ενάντια στους λευκούς, το οποίο ενισχύεται με υψηλούς τόνους και από την ίδια την κυβέρνηση. Ο ίδιος ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε και, πριν απ' όλους, ο αναπληρωτής του Τζόσουα Νκόμο μπήκαν στο χορό αυτό της καμπάνιας ενάντια στους λευκούς, θέτοντας έτσι υπό αμφισβήτηση τη μέχρι τώρα ακολουθούμενη πολιτική της συμφιλίωσης. Ο Νκόμο επιτίθεται ενάντια στους λευκούς γαιοκτήμονες και καταστηματάρχες, χαρακτηρίζοντάς τους ως "εκμεταλλευτές" και τους απειλεί με κατάσχεση των περιουσιών τους.

Απέναντι στους 80.000 λευκούς, από τους 250.000 που ήταν πριν την κατάκτηση της ανεξαρτησίας, βρίσκονται 11.000.000 μαύροι. Σε μεγάλο βαθμό, οι λευκοί ελέγχουν ακόμα την οικονομία, το χρηματιστικό τομέα, το εμπόριο και τη βιομηχανία. Οι εταιρίες των ορυχείων και οι σχετικά λίγες επιχειρήσεις επεξεργασίας, που έχουν απομείνει, ανήκουν σε βρετανικά ή νοτιοαφρικανικά μητρικά κοντσέρν. Στην αγροτική οικονομία, 4.000 λευκοί γαιοκτήμονες καλλιεργούν στη βάση σύγχρονης βιομηχανικής τεχνολογίας το 40% της πιο εύφορης γης, η οποία, μετά τα ορυχεία, αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εξασφάλισης συναλλάγματος για τη Ζιμπάμπουε.

Στην πρωτεύουσα Χαράρε, σημειώθηκαν επιθέσεις και λεηλασίες σε καταστήματα λευκών, αναμένεται όμως ότι μετά τις εκλογές θα υποχωρήσουν αυτές οι αρνητικές διαθέσεις ενάντια στους λευκούς.

Ενα από τα κύρια αιτήματα της αντιπολίτευσης και ένα από τα επίκεντρα αυτών των εκλογών είναι οι αλλαγές στο σημερινό Σύνταγμα, που - κατά την άποψη της αντιπολίτευσης πάντοτε - πρέπει το ταχύτερο να πραγματοποιηθούν. Η αντιπολίτευση δείχνει ιδιαίτερα ασυμβίβαστη με το άρθρο 58 του Συντάγματος, το οποίο δίνει το δικαίωμα στον Πρόεδρο να διορίζει 8 διοικητές επαρχιών, καθώς και 12 βουλευτές, από τους 133 που προβλέπονται. Ο γενικός γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος Βουραγιάγι Ζέμπε θεωρεί, μάλιστα, ιδιαίτερα σκανδαλώδες το ότι το κυβερνητικό κόμμα θα αρκεί να συγκεντρώσει το 38% των ψήφων για να ελέγχει την Εθνοσυνέλευση.

Ν. Η. - Η.

Παιδιά θύματα του τουρκικού στρατού, ντροπή για την ανθρωπότητα! Ποιός εγγυάται ότι, με την τουρκική εισβολή στο Ιράκ, παρόμοιες αγριότητες δεν θα επαναληφθούν;

Δεξιά: Στρατόπεδο Κούρδων προσφύγων στα εδάφη του βόρειου Ιράκ

Η αγροτική οικονομία είναι από τους τομείς που ελέγχονται ακόμα από τους λευκούς που βρίσκονται στο στόχαστρο των κομμάτων κατά την προεκλογική περίοδο

Ζάχο - Ιρακινό Κουρδιστάν: Γερμανικά τεθωρακισμένα στην υπηρεσία του τουρκικού στρατού

Οι τελευταίες εκλογές της 10ης Δεκέμβρη 1994 ανέδειξαν νικηφόρο το SWAPO και, μάλιστα, με αυξημένη πλειοψηφία

Η αγροτική οικονομία είναι από τους τομείς που ελέγχονται ακόμα από τους λευκούς που βρίσκονται στο στόχαστρο των κομμάτων κατά την προεκλογική περίοδο