ΑΓΚΥΡΑ.-

Με την απότιση φόρου τιμής στο μαυσωλείο του Κεμάλ Ατατούρκ, επέλεξε να εγκαινιάσει την επίσημη ανάληψη της εξουσίας η νέα τουρκική κυβέρνηση, μετά την εξασφάλιση και της ψήφου εμπιστοσύνης του Κοινοβουλίου. Ο νέος πρωθυπουργός Μεσούτ Γιλμάζ,ηγέτης του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας, όπως και οι κυβερνητικοί του εταίροι Μπουλέντ Ετζεβίτ,του Δημοκρατικού Κόμματος της Αριστεράς, και Ισμέτ Σεζγκίν,του Δημοκρατικού Κόμματος της Τουρκίας, θέλησαν και με τον τρόπο αυτό να καταστήσουν σαφές ότι στόχος τους είναι η πιστή διαφύλαξη των αρχών του κοσμικού κράτους. Δέσμευση, που ο Μεσούτ Γιλμάζ διατύπωσε σε όλους τους δυνατούς τόνους, ακόμα και μέσω μιας σφοδρής επίθεσης στον προκάτοχό του και ηγέτη του ισλαμικού Κόμματος της Ευημερίας, Νετσμεντίν Ερμπακάν.

Ο αναδειχθείς, μέσα από το "βελούδινο στρατιωτικό πραξικόπημα", όπως χαρακτηρίστηκε από πολιτικούς αναλυτές η απομάκρυνση του Ερμπακάν και της εταίρου του, ηγέτιδας του Κόμματος του Ορθού Δρόμου Τανσού Τσιλέρ από την εξουσία, Γιλμάζ έσπευσε, κατ' αρχάς, να ικανοποιήσει τα αιτήματα της ηγεσίας των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Με μια σειρά από εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, που αναιρούν την ενδυνάμωση της ισλαμικής εκπαίδευσης, αλλά και σειρά άλλων αποφάσεων, όπως είναι οι αναστηλώσεις τζαμιών, η νέα τουρκική κυβέρνηση έδωσε σαφή "δείγματα γραφής" στους "ευεργέτες" της.

Φαίνεται, όμως, ότι οι κινήσεις αυτές δεν κρίθηκαν επαρκείς και συνεπώς η νέα κυβέρνηση του Μεσούτ Γιλμάζ εξαπέλυσε πλήθος κατηγοριών ενάντια στην ισλαμική προκάτοχό της, κατηγορίες που στην πλειοψηφία τους έχουν, ήδη, πάρει το δρόμο της Δικαιοσύνης και δη της στρατιωτικής. Ο Μπουλέντ Οράκογλου, πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της αστυνομίας, φυλακίστηκε στις στρατιωτικές φυλακές, με την κατηγορία της υποκλοπής στρατιωτικών μυστικών και της μεταβίβασης αυτών στην κυβέρνηση Ερμπακάν. Σοβαρά, επίσης, εξετάζεται το ενδεχόμενο να ανακληθεί η βουλευτική ασυλία της πρώην υπουργού Εσωτερικών, Μεράλ Ακσενέρ, που υπεράσπισε τις ενέργειες του Οράκογλου, αντιτείνοντας το επιχείρημα ότι η "εκάστοτε κυβέρνηση έχει δικαίωμα να ενημερώνεται και να λαμβάνει τα μέτρα της, όταν υφίσταται η υπόνοια διεξαγωγής στρατιωτικού πραξικοπήματος".

Στο στόχαστρο της Δικαιοσύνης βρίσκεται, πλέον, και το Κόμμα της Ευημερίας συνολικά, καθώς η κυβέρνηση Γιλμάζ έφερε στο φως στοιχεία που αποδεικνύουν τη χρηματοδότησή του με 16 εκατομμύρια δολάρια από τη Σαουδική Αραβία και τη Λιβύη, γεγονός που, αν επαληθευτεί, μπορεί να στοιχίσει, σύμφωνα με το άρθρο 133 του τουρκικού Συντάγματος, την άρση της νομιμότητάς του.

Στη δεινότερη θέση όλων, όμως, φαίνεται ότι είναι η πρώην πρωθυπουργός Τανσού Τσιλέρ, η οποία, εκτός από τις αλλεπάλληλες αποσκιρτήσεις των βουλευτών της και τις κατηγορίες για τις επαφές της με τον υπόκοσμο, κατηγορείται, από τον ηγέτη του Εργατικού Κόμματος Ντογκού Περιντσέκ, ότι εργάζεται για λογαριασμό της CIA από τη δεκαετία του '60 και δε σταμάτησε να "εκτελεί τα καθήκοντά της" ούτε ως πρωθυπουργός. Η ανάκριση έχει, ήδη, αρχίσει από τη στρατιωτική Δικαιοσύνη και, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες και τις διαψεύσεις, στην περίπτωση που κριθεί ένοχη κατασκοπίας, απειλείται με ποινή φυλάκισης, τουλάχιστον, 15 χρόνων.

Η νέα κυβέρνηση του Μεσούτ Γιλμάζ, όμως, πρέπει να περάσει και "άλλες εξετάσεις". Πρέπει να αποδείξει στη διεθνή κοινότητα και κυρίως στην ΕΕ ότι μπορεί να ανορθώσει την παραπαίουσα τουρκική οικονομία, καθώς, αν δεν κατατεθεί νέος προϋπολογισμός στο τέλος του τρέχοντος έτους, το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται να φθάσει τα 15,9 δισεκατομμύρια δολάρια και ο πληθωρισμός το 80 με 85%. Πρέπει, επίσης, να πείσει την ΕΕ ότι είναι,"ειλικρινά", διατεθειμένη να προχωρήσει σε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδιαίτερα μετά το νέο καταδικαστικό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου για τη μεταχείριση των δημοσιογράφων, την έλλειψη δημοκρατίας, την ύπαρξη πολιτικών κρατουμένων και κυρίως την παραμονή των τουρκικών στρατευμάτων στο Βόρειο Ιράκ και τη μη αναγνώριση της κουρδικής εθνικής ταυτότητας. Τέλος, πρέπει να πείσει την τουρκική κοινή γνώμη, που σε μεγάλο ποσοστό εμπιστεύτηκε τον ισλαμιστή Ερμπακάν και τις επιλογές του, ότι όντως η ισλαμική κυβέρνηση "αποτέλεσε εμπόδιο στην πρόοδο και στην ευημερία του τουρκικού λαού", όπως είπε ο νέος πρωθυπουργός, και ότι η νέα κυβέρνηση δεν "άγεται και φέρεται" κατά τις βουλήσεις του στρατού. Παρουσιάζει, πράγματι, μεγάλο ενδιαφέρον το πώς η κυβέρνηση Γιλμάζ, υπό τις συνθήκες σύστασής της, θα καταφέρει να κερδίσει τα πολλαπλά και πολυεπίπεδα στοιχήματά της..

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ