Το «καύσιμο» που κινεί την ισραηλινή πολεμική μηχανή στην εξόντωση των Παλαιστινίων είναι οι ευρωατλαντικοί σχεδιασμοί για την «επόμενη μέρα» στη Μέση Ανατολή, κυρίως όσον αφορά τη διαμόρφωση των σφαιρών επιρροής και των διαδρόμων μεταφοράς εμπορευμάτων και Ενέργειας, θαλάσσιων και χερσαίων. Σχεδιασμοί που συγκρούονται με ανταγωνιστικά σχέδια άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων και στρατοπέδων.

Η Κίνα, η Ρωσία, το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, η Ινδία, οι πετρελαιομοναρχίες του Κόλπου και μια σειρά κράτη της Κεντρικής Ασίας κινούνται όλο αυτό το διάστημα ενεργά στη σκακιέρα της Μέσης Ανατολής, σε διπλωματικό, οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο.

Το Ισραήλ, πέρα από την παράνομη επί δεκαετίες κατοχή της Παλαιστίνης και τη γενοκτονία σε βάρος των Παλαιστινίων, έχει καταλάβει 9 σημεία στο έδαφος της Συρίας, συμπεριλαμβανομένης της κορυφής του όρους Ερμών, η οποία απέχει μόλις 40 χιλιόμετρα από τη συριακή πρωτεύουσα. Από εκεί έχει θέα ακόμα και στην ελεγχόμενη από τη Χεζμπολάχ κοιλάδα Μπεκάα στον γειτονικό Λίβανο.

Ο στρατός του Ισραήλ έχει επίσης εγκατασταθεί σε 5 τοποθεσίες στον Λίβανο. Τον περασμένο μήνα ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας Ι. Κατς δήλωσε ότι ο στρατός θα παραμείνει σε όλες τις πρόσφατα κατεχόμενες «ζώνες ασφαλείας» σε Συρία, Γάζα και Λίβανο για αόριστο χρονικό διάστημα.

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μέσα στη βδομάδα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπ. Νετανιάχου δήλωσε: «Είμαστε συντονισμένοι με την κυβέρνηση Τραμπ (...) Σεβόμαστε τα συμφέροντά τους και εκείνοι τα δικά μας, και επικαλύπτονται. Δεν θα σας πω ότι ευθυγραμμίζονται πλήρως, προφανώς όχι, αλλά ευθυγραμμίζονται σχεδόν πλήρως».

Πρόσθεσε ότι οι αναφορές σε ισραηλινά και αμερικανικά ΜΜΕ για ρήξη με τον Αμερικανό Πρόεδρο είναι ψευδείς, και ότι η αναθέρμανση των σχέσεων των ΗΠΑ με τα αραβικά κράτη της Μέσης Ανατολής δεν θα παραγκωνίσει το Ισραήλ.

Επανέλαβε τη στήριξή του στο «λαμπρό σχέδιο» του Τραμπ για τη Γάζα, λέγοντας ότι «μπορεί να αλλάξει το πρόσωπο της Μέσης Ανατολής». Επίσης εξέφρασε την υποστήριξή του στους στόχους της αμερικανικής κυβέρνησης για σύσφιξη των σχέσεών της με τις χώρες του Κόλπου στη Μέση Ανατολή, οι οποίοι καταδείχθηκαν από την επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου στη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Οπως εκτίμησε ο Νετανιάχου, οι κινήσεις του Τραμπ μπορεί να εξυπηρετήσουν το Ισραήλ, διευκολύνοντας περισσότερες συμφωνίες εξομάλυνσης, τις «Συμφωνίες του Αβραάμ». Αναφερόμενος μάλιστα στις Συμφωνίες επεσήμανε ότι το Ισραήλ έχει επενδύσει στην επέκτασή τους.

Είπε δε με νόημα ότι στα δύο και πλέον χρόνια που τις προετοίμαζε με τον Τραμπ (στην προηγούμενη θητεία του) τα κράτη του Κόλπου διατηρούσαν μεν επιθετική ρητορική απέναντι στο Ισραήλ «αλλά κάτω από την επιφάνεια συνέβαινε κάτι πολύ διαφορετικό. Και νομίζω ότι υπάρχει η πιθανότητα να ξανασυμβεί αυτό. Θα ήμουν πολύ χαρούμενος αν συνέβαινε, γιατί είναι ένας από τους στόχους μου».

Την επόμενη κιόλας μέρα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε στο αμερικανικό Κογκρέσο ότι κι άλλα αραβικά έθνη θα συνάψουν δεσμούς με το Ισραήλ μέσα στον χρόνο. Ερωτηθείς σχετικά με τη θέση της Σαουδικής Αραβίας μια βδομάδα μετά την επίσκεψη του Τραμπ στο Ριάντ, ο Ρούμπιο εξέφρασε την άποψη ότι «υπάρχει ακόμη προθυμία να το κάνουμε», αλλά «οι Σαουδάραβες έχουν εκφράσει την αδυναμία τους να προχωρήσουν σε αυτό όσο διαρκεί η σύγκρουση στη Γάζα».

Οι «Συμφωνίες του Αβραάμ» υπογράφηκαν το 2020 από το Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και το Μπαχρέιν, και στη συνέχεια με το Μαρόκο και το Σουδάν. Ηταν οι πρώτες αραβικές χώρες εδώ και δεκαετίες που «εξομάλυναν» τις σχέσεις τους με το Ισραήλ. Η Σαουδική Αραβία βρισκόταν σε προχωρημένες συνομιλίες κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπάιντεν, ωστόσο αυτές «πάγωσαν» μετά την έναρξη του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα.

Οπως δήλωσαν πρόσφατα αναλυτές από τα Εμιράτα στο περιοδικό «Foreign Policy», ο πόλεμος του Ισραήλ δεν είχε «καμία επίπτωση» μέχρι στιγμής στη δέσμευση των ΗΑΕ για τη συμφωνία. Σημειώνουν μάλιστα ότι δεν αναμένεται αλλαγή στάσης ακόμα κι αν το Ισραήλ καταλάβει πλήρως τη Γάζα. Τονίζεται ωστόσο πως η συνέχιση των επιχειρήσεων στη Γάζα έχει «επιβραδύνει» άλλους που είναι διατεθειμένοι να εξομαλύνουν τους δεσμούς με το Ισραήλ: «Ο πόλεμος έχει θέσει τις συμφωνίες σε αναμονή, παρόλο που περισσότερες χώρες θέλουν να συμμετάσχουν».¹

Ο Bassam Barabandi, Σύρος πρώην διπλωμάτης που αυτομόλησε στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι στη Συρία «υπάρχει μια τάση προς τις Συμφωνίες του Αβραάμ». Διάφοροι αναλυτές έγραφαν το προηγούμενο διάστημα ότι με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων από τις ΗΠΑ η Συρία θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στις Συμφωνίες.

Η ΕΕ έχει ήδη άρει τις τελευταίες κυρώσεις προς τη Συρία, ενώ κατά την επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία ο Τραμπ ανήγγειλε επίσης την άρση των κυρώσεων και πρόσθεσε πως ο τζιχαντιστής «Πρόεδρος» της Συρίας, Αχμεντ Αλ Σαράα, έχει συμφωνήσει να ενταχθεί στις «Συμφωνίες του Αβραάμ».

Το έδαφος έχει ήδη στρωθεί, καθώς πριν μερικούς μήνες δύο μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου, ο Μάρλιν Στάτζμαν και ο Κόρι Μιλς, συναντήθηκαν με τον Σαράα στη Δαμασκό και δήλωσαν ότι είναι ανοιχτός σε μια σχέση με το Ισραήλ στο πλαίσιο των «Συμφωνιών του Αβραάμ».²

Οπως αναφέρει το «Foreign Policy», η γενική διάθεση μεταξύ των αραβικών κρατών είναι να αναζητήσουν τρόπους εξομάλυνσης των δεσμών με το Ισραήλ, με το κατάλληλο τίμημα. «Κάθε χώρα έχει ένα τίμημα για την εξομάλυνση, που πρέπει να το πληρώσει η Αμερική. Και αν οι ΗΠΑ συμφωνήσουν να πληρώσουν αυτό το τίμημα, τότε ναι, μπορούν να υπογραφούν περισσότερες συμφωνίες», σημειώνει.

«Οι Συμφωνίες του Αβραάμ σε μεγάλο βαθμό επέζησαν του πολέμου, αλλά το μέλλον τους θα εξαρτηθεί από την ευρύτερη δυναμική στην περιοχή και πέραν αυτής», σημειώνει σε ανάλυσή του το «Carnegie Endowment for International Peace», μία από τις μεγαλύτερες «δεξαμενές σκέψης».

Από τη σκοπιά των ΗΠΑ οι «Συμφωνίες του Αβραάμ» εξυπηρετούσαν διπλό σκοπό: Αφενός την εδραίωση του ρόλου των ΗΠΑ στην περιοχή, με ταυτόχρονη «παράκαμψη» του παλαιστινιακού ζητήματος, αφετέρου την αναχαίτιση της αυξανόμενης περιφερειακής επιρροής της Κίνας.³

Μετά την υπογραφή των συμφωνιών, τα ΗΑΕ και το Ισραήλ προχώρησαν γρήγορα στην εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων, κατάργησαν τις βίζες και καθιέρωσαν απευθείας πτήσεις. Επίσης συνήψαν συμφωνία ελεύθερου εμπορίου και συνολική οικονομική εταιρική σχέση το 2022, δείχνοντας την πρόθεση να συνεργαστούν σε διάφορους τομείς, από την τεχνολογία έως τις υποδομές, με στόχο την αύξηση του ετήσιου διμερούς εμπορίου σε 10 δισ. δολάρια έως το 2027, έναντι 2,5 δισ. δολαρίων το 2022.

Επιπλέον, η Ινδία, το Ισραήλ, τα Εμιράτα και οι ΗΠΑ ξεκίνησαν την εταιρική σχέση «I2U2» τον Σεπτέμβρη του 2023. Ενώ τα ΗΑΕ καταδίκασαν δημοσίως το Ισραήλ για τον πόλεμο στη Γάζα, δεν διέκοψαν τις διπλωματικές τους σχέσεις. Μάλιστα το ξέσπασμα του πολέμου έφερε τη δημιουργία μιας νέας χερσαίας οδού μεταξύ των ΗΑΕ και του Ισραήλ, μέσω της Σαουδικής Αραβίας και της Ιορδανίας, επιτρέποντας στις ισραηλινές εταιρείες να παρακάμπτουν την Ερυθρά Θάλασσα.

Από την πλευρά του το Μπαχρέιν, το οποίο φιλοξενεί τον 5ο Στόλο των ΗΠΑ, το 2022 ολοκλήρωσε την πρώτη επίσημη «συμφωνία ασφαλείας» που έχει υπογράψει ποτέ με το Ισραήλ κάποιο μέλος του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC).

Η δε εξομάλυνση των σχέσεων του Μαρόκου με το Ισραήλ συνδέεται στενά με το ζήτημα της κυριαρχίας στη Δυτική Σαχάρα. Στα τέλη του 2020 η κυβέρνηση Τραμπ αναγνώρισε τις μαροκινές αξιώσεις επί της περιοχής, ανοίγοντας τον δρόμο στο Ραμπάτ για τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ. Το Μαρόκο και το Ισραήλ υπέγραψαν «μνημόνιο κατανόησης για την άμυνα» το 2021, οδηγώντας σε μια σειρά συμφωνίες για όπλα, που περιλαμβάνουν προηγμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, συστήματα αεράμυνας και δορυφόρους πληροφοριών.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, τον Μάρτη του 2023 συναντήθηκαν στο Πεκίνο κορυφαίοι αξιωματούχοι του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, υπογράφοντας συμφωνία για την πλήρη αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών και την επανενεργοποίηση μιας συμφωνίας συνεργασίας για την ασφάλεια, του 2001. Η διπλωματική αυτή τομή έγινε με διαμεσολάβηση του Ιράκ, του Ομάν και φυσικά της Κίνας.

Η Τεχεράνη έχει παρουσιάσει το δικό της πλαίσιο περιφερειακής συνεργασίας, το οποίο ονομάστηκε «Μουσουλμανική Ενωση Διαλόγου Δυτικής Ασίας», ένα είδος αντιπρότασης στις «Συμφωνίες του Αβραάμ». Οπως διατυπώθηκε από τον πρώην υπουργό Εξωτερικών του Ιράν, Mohammad Javad Zarif, το σχέδιο της Ενωσης περιλαμβάνει και την Τουρκία, ανταγωνιστή του Ιράν στη περιοχή, αλλά αποκλείει το Ισραήλ.

Η Κίνα όλο αυτό το διάστημα ενισχύει το αποτύπωμά της στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική. Το Πεκίνο έχει ενθαρρύνει κολοσσούς της τεχνολογίας, όπως η «Huawei», η «Tencent», η «ByteDance» και η «Ali Baba», να συνεργαστούν με τις περιφερειακές κυβερνήσεις και τα κρατικά επενδυτικά ταμεία, προσαρμόζοντας τις τοπικές πραγματικότητες και διευκολύνοντας τη μεταφορά τεχνολογίας, ιδίως στα κράτη του Κόλπου, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Ψηφιακός Δρόμος του Μεταξιού».

Η Κίνα έχει υπογράψει μια πολύ σημαντική συμφωνία με το Ιράν το 2021, η οποία περιλαμβάνει έργα υποδομής για την ανάπτυξη του κινεζικού «Δρόμου του Μεταξιού». Αν και στην αρχή δεν δόθηκαν λεπτομέρειες για τους όρους της συμφωνίας, αποκαλύφθηκε ότι το προσχέδιο περιλάμβανε κινεζικές επενδύσεις ύψους 400 δισ. δολαρίων σε τομείς όπως οι τράπεζες, οι τηλεπικοινωνίες, τα λιμάνια, οι σιδηρόδρομοι, η υγειονομική περίθαλψη και η πληροφορική, για τα επόμενα 25 χρόνια.

Προέβλεπε επίσης την εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων της κοινής εκπαίδευσης και των ασκήσεων, της κοινής έρευνας και της ανάπτυξης όπλων, της ανταλλαγής πληροφοριών και της κυβερνοασφάλειας. Σε αντάλλαγμα, η Κίνα θα προμηθευόταν τακτικά και με μεγάλη έκπτωση ιρανικό πετρέλαιο.⁴

Στη βάση των παραπάνω έχουν σχεδιαστεί πάνω στον χάρτη της περιοχής μιας σειρά ανταγωνιστικοί μεταξύ τους διάδρομοι μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων.

Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, με την υποστήριξη των Ευρωατλαντικών συμμάχων τους, αναδιαμορφώνουν διά πυρός και σιδήρου τη Μέση Ανατολή προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κινεζική επιρροή. Στο επίκεντρο αυτής της διελκυστίνδας βρίσκεται ο Οικονομικός Διάδρομος Ινδίας - Μέσης Ανατολής - Ευρώπης (IMEC), εναλλακτικός στον κινεζικό «Δρόμο του Μεταξιού» τον οποίο το Πεκίνο συνεχίζει να προωθεί δυναμικά.

Σύμφωνα με την ινδική κυβέρνηση, η υλοποίηση του Διαδρόμου θα μειώσει έως 30% το κόστος μεταφοράς για τα εμπορεύματα από την Ινδία και κατά 40% τον χρόνο μεταφοράς σε σύγκριση με την υπάρχουσα διαδρομή, που περνάει από τη Διώρυγα του Σουέζ.

Υπενθυμίζεται ότι ο IMEC ανακοινώθηκε το 2023, με συμμετέχοντες την Ινδία, τη Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ, τα ΗΑΕ και βασικά ευρωπαϊκά κράτη, με στόχο να συνδέσει την Ινδία με την Ευρώπη μέσω της Μέσης Ανατολής. Το σχέδιο παραμένει ένα από τα κεντρικά σημεία της αμερικανικής διπλωματίας και βασίζεται στις «Συμφωνίες του Αβραάμ». Το ισραηλινό λιμάνι της Χάιφα αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του έργου αυτού.

Η επιδίωξη του Τελ Αβίβ να πάρει τον πλήρη έλεγχο της Γάζας, η οποία απέχει λίγα χιλιόμετρα από το λιμάνι της Χάιφα, δεν αποτελεί απλώς στρατιωτικό στόχο αλλά προϋπόθεση για τη διασφάλιση του IMEC.

Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τα εμπόδια που υψώνουν οι φλόγες του πολέμου σε όλη τη Μέση Ανατολή, η πρόοδος του IMEC δεν έχει ανακοπεί. Το εμπόριο μεταξύ της Ινδίας και των ΗΑΕ έχει αυξηθεί κατά 93% από το 2022, ενώ τα ΗΑΕ δαπάνησαν 2,3 δισ. δολάρια στην κατασκευή σιδηρόδρομου που τα συνδέει με την Ιορδανία. Ομοίως η Σαουδική Αραβία ξεπέρασε τα 4 δισ. δολάρια επενδύσεων για σιδηροδρομικά έργα που σχετίζονται με το IMEC, στο πλαίσιο του «Σαουδαραβικού Οράματος 2030».

Ο ΥΠΕΞ της Ινδίας δήλωσε τον Απρίλη ότι ο πόλεμος στη Γάζα δεν επηρεάζει τους σχεδιασμούς για τον IMEC. «Οι εργασίες μπορούν να προχωρήσουν παράλληλα. Η κατάσταση ασφαλείας επηρεάζει μόνο ορισμένες περιοχές σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Είναι δυνατό να γίνουν εργασίες για το συγκεκριμένο έργο με κατανεμημένο τρόπο», είπε.

Ινδία και Σαουδική Αραβία εκπονούν μελέτη σκοπιμότητας για τη σύνδεση δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων κάτω από την Αραβική Θάλασσα, μεταξύ της ανατολικής ακτής της Σαουδικής Αραβίας και της δυτικής ακτής της Ινδίας. Τα σχέδια για τον IMEC παραμένουν στο τραπέζι των συνομιλιών μεταξύ Ινδίας και ΗΑΕ, που το 2024 υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας για τον Διάδρομο αλλά χωρίς καμία αναφορά στο Ισραήλ.

Τα ελληνικά λιμάνια σχεδιάζεται να αναδειχθούν σε «πύλη εισόδου» του IMEC στην Ευρώπη, κάτι στο οποίο φέρεται να επικεντρώνει και η νέα πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα. Τον Φλεβάρη ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης συναντήθηκε με τον Ινδό ομόλογό του, S. Jaishankar, για να συζητήσουν τις διμερείς επενδύσεις.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει δώσει έμφαση στον IMEC, αναβαθμίζοντας διαρκώς τις σχέσεις της τόσο με την Ινδία όσο και με το Ισραήλ. Το εμπόριο μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας αυξήθηκε κατά 41,3% από το 2023 έως το 2024, και η τάση αυτή φαίνεται ότι θα συνεχιστεί. Ετσι εξηγείται άλλωστε και η φανατική στήριξη στο Ισραήλ, στα εγκλήματα που διαπράττει στη Γάζα.

Η συμμετοχή της Ιταλίας στον IMEC συνέπεσε με την αποχώρηση της Ρώμης από την κινεζική πρωτοβουλία «Belt and Road Initiative (BRI)» τον Δεκέμβρη του 2023, δύο μήνες μετά την ανακοίνωση του IMEC. Πρόσφατα η Ιταλία διόρισε ειδικό απεσταλμένο για να επιβλέπει την ένταξη της χώρας στον IMEC, ενώ η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε ότι στόχος της Ρώμης είναι να εντάξει την Τεργέστη στο λιμενικό σύστημα του IMEC.

Επιπλέον η Ιταλία έχει υποστηρίξει το ενδιαφέρον της για τον IMEC με αυξημένους διπλωματικούς δεσμούς με την Ινδία και τα κράτη του Κόλπου. Τα ΗΑΕ συμφώνησαν πρόσφατα να επενδύσουν 40 δισ. ευρώ στην Ιταλία.

Σε ανταγωνισμό με την Ιταλία για τον τελικό σταθμό του IMEC βρίσκεται η Γαλλία. Πέρα από τον διορισμό απεσταλμένου για τον IMEC, ο Πρόεδρος Εμ. Μακρόν προωθεί την Μασσαλία ως σημείο εισόδου του Διαδρόμου στην Ευρώπη. Στην πόλη αυτή ο Ναρέντρα Μόντι εγκαινίασε νέο προξενείο της Ινδίας τον περασμένο Φλεβάρη.

Πέρα από τον κινεζικό «Δρόμο του Μεταξιού», ανταγωνιστικά προς τον IMEC διαγράφεται στον χάρτη η επιδίωξη της τουρκικής αστικής τάξης να διεκδικήσει για λογαριασμό της τον ρόλο της κύριας οδού διαμετακόμισης μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Η τουρκική κυβέρνηση έχει αντιπροτείνει το δικό της περιφερειακό πλάνο για τη σύνδεση της Ασίας με την Ευρώπη, μέσω του λεγόμενου «Μέσου Διαδρόμου» (Trans-Caspian Corridor), ο οποίος διέρχεται από το Αζερμπαϊτζάν, την Κασπία Θάλασσα, το Καζακστάν και την Κίνα. Ο Διάδρομος σχεδιάζεται να επεκταθεί και στο Ιράκ, με δίκτυο που θα ξεκινά από το υπό κατασκευή λιμάνι του Φάου και θα καταλήγει χερσαία στην Τουρκία.

Ο «Μέσος Διάδρομος» όμως βρίσκεται σε ανταγωνισμό και με τα σχέδια του Ιράν, το οποίο έχει παρουσιάσει σχέδιο συνεργασίας με την Ινδία και τη Ρωσία, με την επωνυμία Διεθνής Διάδρομος Μεταφορών Βορρά - Νότου (INSTC). Υπάρχουν επίσης προοπτικές για συμπερίληψη του Πακιστάν. Πρόκειται για μια πολύπλευρη εμπορική οδό, μήκους 7.200 χιλιομέτρων, που θα διαπερνά το Ιράν, την Κασπία Θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό πριν φτάσει στην Ευρώπη.

Ο INSTC έχει «κουμπώσει» με την αποκαλούμενη «Συμφωνία του Ασγκαμπάτ» για τη δημιουργία ενός διεθνούς διαδρόμου μεταφορών μεταξύ της Κεντρικής Ασίας και του Περσικού Κόλπου, όπου συμμετέχουν η Ινδία, το Ομάν, το Ιράν, το Τουρκμενιστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Καζακστάν. Τα σχέδια έχουν ξεκινήσει ήδη από το 2000 και, παρά τη σημαντική αρχική υποστήριξη της Ρωσίας, της Κίνας και της Ινδίας, ο ανταγωνισμός από άλλους διαδρόμους μεταφορών έχει καθυστερήσει την πλήρη ανάπτυξή του.

Ενα παράλληλο μέτωπο αυτής της αντιπαράθεσης εκτυλίσσεται στην Ερυθρά Θάλασσα. Η αμερικανική και ισραηλινή στρατιωτική δραστηριότητα κοντά στην «πύλη των δακρύων», στην οποία συμμετέχει ενεργά και η Ελλάδα μέσω της ευρωπαϊκής αποστολής «Aspides», αποσκοπεί στην εδραίωση της κυριαρχίας του ευρωατλαντικού άξονα σε μια βασική παγκόσμια εμπορική αρτηρία.

Η Κίνα, η οποία διατηρεί την πρώτη της υπερπόντια ναυτική βάση στο Τζιμπουτί από το 2017 για να προστατεύσει τις θαλάσσιες οδούς του «Δρόμου του Μεταξιού», βλέπει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις εκεί ως άμεση πρόκληση. Σύμφωνα με άρθρο που υπογράφουν πρώην υψηλόβαθμοι αξιωματικοί του αμερικανικού στρατού, ανάμεσά τους ο πρώην διευθυντής Πληροφοριών του Γενικού Επιτελείου και ο πρώην διοικητής του 5ου Στόλου, οι ΗΠΑ στοχεύουν στην Ερυθρά Θάλασσα «να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στην περιοχή», επικαλούμενες τα κοινά ναυτικά γυμνάσια Κίνας - Ρωσίας - Ιράν.⁵

Μάλιστα τον Απρίλη οι ΗΠΑ κατηγόρησαν την κινεζική εταιρεία δορυφόρων «Chang Guang» ότι παρείχε δορυφορικές εικόνες στους Χούθι, για να τους βοηθήσουν στη στόχευση αμερικανικών και συμμαχικών πλοίων στην Ερυθρά. Αν και η εταιρεία αρνήθηκε τον ισχυρισμό, η Ουάσιγκτον θεωρεί πως πρόκειται για απόδειξη ότι το Πεκίνο αξιοποιεί ιδιωτικές εταιρείες για να διεξάγει έναν «πόλεμο πληροφοριών δι' αντιπροσώπων». Σύμφωνα με το ισραηλινό Ινστιτούτο Εθνικής Ασφάλειας, η Κίνα είναι «έτοιμη να επωμιστεί την οικονομική ζημιά που προκαλεί η κρίση» στην Ερυθρά Θάλασσα, προκειμένου να μπουν εμπόδια στους ισραηλινο-αμερικανικούς στόχους.⁶

Παραπομπές:

1. https://foreignpolicy.com/2025/05/15/somehow-the-abraham-accords-are-alive-and-well/

2. https://english.enabbaladi.net/archives/2025/04/us-congressmen-pave-the-way-to-damascus/?

3. https://carnegieendowment.org/research/2025/04/the-abraham-accords-after-gaza-a-change-of-context?lang=en

4. https://www.nytimes.com/2021/03/27/world/middleeast/china-iran-deal.html

5. https://thedefensepost.com/2025/04/14/us-pressure-houthis/

6. https://www.inss.org.il/publication/china-houthi-middle-east/?utm