Η ηγεσία των ΗΠΑ φαίνεται δυσαρεστημένη από τη δραστηριότητα του ΓΓ του ΟΗΕ, με δεδομένο και το ρόλο που ήθελε να παίζει ο Οργανισμός την εποχή της "Νέας Τάξης"
Η εκλογή Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών επί σειρά ετών χαρακτηριζόταν "τυπική" διαδικασία, για την οποία ουσιαστικά ελάχιστοι έδιναν σημασία, και η επιλογή των προσώπων γινόταν λίγο "τυχαία" και πάντως σίγουρα βιαστικά. Πολλές φορές, μάλιστα, ο κάθε Γενικός Γραμματέας θεωρούσε "δεδομένο" ότι η θητεία του ανανεωνόταν για τουλάχιστον μία φορά. Αλλά, σήμερα, τα πράγματα δεν εμφανίζονται καθόλου έτσι: Η φετινή εκλογή γενικού γραμματέα, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο τέλος του χρόνου, εξελίσσεται σε θρίλερ, με πολιτικές και διπλωματικές προεκτάσεις. "Ηρωας" του... θρίλερ, ο νυν Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Μπούτρος - Μπούτρος Γκάλι. Και στον ιδιαίτερα απαιτητικό ρόλο του... κυνηγού του, η αμερικανική διπλωματία.
Ας μην αρκεστούμε όμως σε αστεϊσμούς. Οι ΗΠΑ, με σθεναρές κινήσεις, επιχειρούν πράγματι να παραμερίσουν τον νυν Γενικό Γραμματέα και επίσης επιχειρούν να πιέσουν και τα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας (αυτό προτείνει γενικό γραμματέα) να συνταχθούν μαζί τους. Σημεία των καιρών;
Η αμερικανική διπλωματία, ήδη, εδώ και αρκετούς μήνες, προωθεί κινήσεις οι οποίες στόχο έχουν αφ' ενός να πλήξουν την αξιοπιστία του Γκάλι και αφ' ετέρου να αποκλείσουν πιθανή ενίσχυσή του μέσα από τους κόλπους του ΟΗΕ. Στις 23 Ιούλη, ο επικεφαλής της αμερικανικής αποστολής στον ΟΗΕ, Τζέιμς Ρούμπιν, δήλωσε ότι η αντίθεση της Ουάσιγκτον στην επανεκλογή του Γκάλι είναι "αμετάκλητη", απειλώντας ταυτόχρονα ότι στην περίπτωση κατά την οποία χρησιμοποιηθούν για την προώθησή της κονδύλια του ΟΗΕ, οι ΗΠΑ θα ζητήσουν "τη διεξαγωγή έρευνας". Μια τέτοια χρήση των διαθεσίμων ή του προσωπικού του ΟΗΕ "δε θα ήταν νόμιμη", κατέληξε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
Και, στις 9 Αυγούστου, νέες κατηγορίες από πλευράς ΗΠΑ ήρθανε στο φως, με ένα δημοσίευμα της εφημερίδας "Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν", η οποία εκφράζει πολλές φορές τις απόψεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Τι έλεγε το δημοσίευμα; Οτι ο Γκάλι χρησιμοποίησε μια αφρικανική διάσκεψη (του Οργανισμού για την Αφρικανική Ενότητα, συγκεκριμένα) για να προωθήσει την επανεκλογή του, κάνοντας ένα ταξίδι στο Καμερούν. Εκπρόσωπος του ΟΗΕ αρνήθηκε τις κατηγορίες, λέγοντας ότι επρόκειτο για συνέχιση της προσπάθειας για συνολική ειρήνευση στην Αφρική.
Πού θα πρέπει να αποδοθεί αυτή η συνεχής αμερικανική πολεμική κατά του Αιγύπτιου - αλλά όχι και τόσο Αραβα, κατά την κουλτούρα του τουλάχιστον - νυν Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού; Η επίσημη αιτιολογία, αν κανείς λάβει υπόψη του την επιχειρηματολογία που αναπτύσσεται σε αμερικανικές εφημερίδες, είναι ότι ο Γκάλι "δεν είναι σε θέση" να οδηγήσει τον Οργανισμό στο σχήμα εκείνο που απαιτείται να υιοθετήσει, με την έναρξη του νέου αιώνα. Επιπλέον, όπως προσθέτουν οι υποστηρικτές της άποψης, ο Γκάλι έχει καθυστερήσει ή αδυνατεί να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις εκείνες που οφείλεται να γίνουν, δοθείσης της νέας - μεταψυχροπολεμικής - τάξης πραγμάτων, στους κόλπους του ΟΗΕ.
Αλλά η εβδομαδιαία επιθεώρηση "Economist" δε δείχνει να παίρνει και τόσο στα σοβαρά τη φιλολογία περί διοικητικής αδυναμίας του Γκάλι. Ο πραγματικός λόγος, γράφει, που η αμερικανική διπλωματία ανθίσταται τόσο πεισματικά στην επανεκλογή του, ελάχιστα έχει να κάνει με τα διοικητικά του ΟΗΕ: ο Γκάλι "τόλμησε" να λάβει αποφάσεις μόνος του, όταν οι περιστάσεις το απαίτησαν - θέτοντας τα αμερικανικά συμφέροντα σε δεύτερη μοίρα, και καμιά φορά θέτοντας σε κίνδυνο αμερικανικές ζωές.
Ισως έτσι εξηγείται η αμερικανική αντίθεση στην επανεκλογή του Γκάλι, παρά το ότι το 1991 ήταν οι ΗΠΑ εκείνες που προώθησαν την υποψηφιότητά του. Τότε, ο Γκάλι συγκέντρωνε υψηλές προσδοκίες, ειδικά από την αμερικανική διπλωματία, που έβλεπε πιθανή, στη μεταψυχροπολεμική εποχή, την αναγόρευση του ΟΗΕ σε "αστυνόμο του πλανήτη". Αλλά οι πρωτοβουλίες που πήρε δεν άρεσαν καθόλου, μα καθόλου, στην αμερικανική πολιτική ηγεσία - ειδικά στο δεξιό της τμήμα - και σήμερα η αντίθεση στην επανεκλογή του έχει φθάσει να αποτελεί κύριο ζήτημα της... προεκλογικής εκστρατείας για την προεδρική εκλογή στις ΗΠΑ, το Νοέμβρη. Και μάλιστα, ακόμη και ο ήπιος (;) Δημοκρατικός Κλίντον, την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενος, εμφανίζεται σκληρότερος του... Ρεπουμπλικανού Μπομπ Ντόουλ!
Το θέμα προκαλεί, εκεί που κανείς δεν το περίμενε, κάτι σύνηθες σε πολύπλοκα διεθνή θέματα, όπου καταγράφονται σημαντικές ασυμφωνίες: Συσπειρώσεις και αντισυσπειρώσεις. Οι ηγεσίες των αφρικανικών χωρών αισθάνονται ότι "τους οφείλεται" να είναι κάποιος από τον ηπειρό τους ξανά Γενικός Γραμματέας. Αλλά υπάρχουν κι άλλες υποψηφιότητες, που προωθούνται από την Ευρώπη και άλλους "παίκτες" στη σκακιέρα: η Γκρο Χάρλεμ Μπρούντλαντ, η πρωθυπουργός της Νορβηγίας. Η Μέρι Ρόμπινσον, Πρόεδρος της Ιρλανδίας. Και η Σαντάκο Ογκάτα, η ανώτατη επίτροπος της Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Τρεις γυναίκες - και πολλοί λένε ότι ήρθε η στιγμή να γίνει μια γυναίκα Γενική Γραμματέας του Οργανισμού.
Οπως κι αν έχει, πάντως, θα πρέπει να αναμένεται ότι η αμερικανική διπλωματία θα κορυφώσει τις πιέσεις της, όσο οι δύο κρίσιμες ημερομηνίες πλησιάζουν: εκείνη των... αμερικανικών εκλογών, και εκείνη της εκλογής νέου Γραμματέα...
Μπάμπης ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ
Τα ρωσικά πετρέλαια της Κασπίας παραμένουν στο τουρκικό βεληνεκές διά μέσου του αποσχιστικού, κατ' ουσία, αγώνα των Τσετσένων αυτονομιστών και για λογαριασμό του υπέρτατου αμερικανικού συμφέροντος. Αυτές οι διαπιστώσεις, ανόδου του τουρκικού παράγοντα, εάν συσχετιστούν με το αμερικανικό και γενικότερο δυτικοσυμμαχικό "κόλλημα" στην περιοχή, δημιουργούν εύλογα ερωτηματικά. Τα μεγάλα ζητήματα της δυτικής συμμαχίας όπως, η ολοκλήρωση της συμφωνίας του Ντέιτον, η λεγόμενη κροατο - μουσουλμανική ομοσπονδία, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ως σημαντικού παράγοντα του ΝΑΤΟ στην περιοχή, η δημιουργία περιφερειακής δύναμης ταχείας ανάπτυξης, το αμερικανικό δόγμα"Συνεταιρισμός για την ειρήνη", φαίνεται είτε να λιμνάζουν σε ανυπέρβλητες αντιθέσεις είτε να εξελίσσονται με πολύ αργό ρυθμό.
Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ
Γενικός Γραμματέας της Αδέσμευτης ΚίνησηςΕιρήνης (ΑΚΕ)
Την εποχή της μεγαλύτερης αβεβαιότητας για το φτωχό και τον άνεργο στην Αμερική, η κυβέρνηση Κλίντον εξαφανίζει κάθε ίχνος κοινωνικής παροχής οδηγώντας εκατομμύρια ανθρώπους στην ανασφάλεια
Τη "θανατική καταδίκη" του 61χρονου αμερικανικού κράτους κοινωνικής πρόνοιας υπέγραψε πριν λίγες ημέρες ο Πρόεδρος Κλίντον έχοντας υπόψη του, τόσο ο ίδιος όσο και εκατομμύρια Αμερικανοί, ένα πράγμα ως σίγουρο: την αβεβαιότητα. Οι νέες ρυθμίσεις, οι οποίες είναι αναμφιβόλως ρεπουμπλικανικής έμπνευσης, αλλά υιοθετήθηκαν από τον Αμερικανό Πρόεδρο για λόγους καθαρά προεκλογικούς, δεν κατακερματίζουν μόνον το κράτος πρόνοιας, αλλά θα στιγματίσουν τις ζωές εκατομμυρίων ενήλικων και ανήλικων, σε μία εποχή όπου η αβεβαιότητα είναι το σχεδόν μόνιμο χαρακτηριστικό του τομέα της εργασιακής απασχόλησης.
Το πολιτικό στίγμα του "πνεύματος" του νόμου διαφαίνεται από την ονομασία του, καθώς αποκαλείται "Νόμος προσωπικής υπευθυνότητας καιεργασιακής ευκαιρίας". Ιδού, λοιπόν, μερικά από τα νευραλγικά στοιχεία του νόμου που ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων με 328 ψήφους υπέρ και 101 κατά, και φέρει ήδη τη "βούλα" του Προέδρου Κλίντον:
Ολες οι παραπάνω διατάξεις του νόμου "Προσωπικής Υπευθυνότητας" είναι χαρακτηριστικές του τρόπου με τον οποίο οι συντηρητικοί Αμερικανοί πολιτικοί (Ρεπουμπλικάνοι αλλά και Δημοκρατικοί) λειτουργούν χωρίς να σκέπτονται τις πραγματικές ανάγκες και τα προβλήματα του μέσου Αμερικανού εργαζόμενου ή άνεργου. Πολλά από τα 328 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων, που προσυπέγραψαν το περιεχόμενο του νόμου "περί προσωπικής ευθύνης και εργασιακής ευκαιρίας", έπραξαν ό,τι έπραξαν, είτε υποκινούμενοι από τα λόμπι των εύλογων συμφερόντων του κυρίαρχου κεφαλαίου είτε και από την απλή παρόρμηση προκαταλήψεων, που θέλουν τους άνεργους και άστεγους να είναι άξιοι της τύχης τους, δήθεν εξαιτίας της τεμπελιάς και της ανευθυνότητάς τους. Αλλοι, πάλι, επικαλέστηκαν ακόμη και τη "Χριστιανική Ηθική" για να τσεκουρέψουν μέχρι θανάτου το πάλαι ποτέ κράτος πρόνοιας. Υποστηρίζουν, μάλιστα, ότι με την άρνηση των κοινωνικών υπηρεσιών σε ανύπαντρες και ανήλικες μητέρες θα επιστρέψουν οι Αμερικανοί στους "παλιούς καλούς" θεσμούς της οικογένειας και της εργασίας!
Ορισμένοι προέβαλαν ως βασικό επιχείρημα ότι η περικοπή των κοινωνικών κονδυλίων και η μετατόπιση του βάρους της κοινωνικής πρόνοιας από τις ομοσπονδιακές αρχές στις πλάτες των πολιτειών θα "εξυπηρετήσει" τον "ιερό" σκοπό που ακούει στο όνομα της συρρίκνωσης των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού. Η μπακαλίστικη λογική των υποστηριχτών αυτού του επιχειρήματος βγάζει μάτι από μερικά αριθμητικά στοιχεία που συνοδεύουν το νόμο:
- Με το συγκεκριμένο νόμο υποστηρίζεται ότι θα αποταμιευτούν 55 εκατομμύρια δολάρια μέσα στα πέντε επόμενα χρόνια.
- Με την άρνηση των κοινωνικών υπηρεσιών στους ξένους μετανάστες, που δεν έχουν πάρει επίσημα την αμερικανική υπηκοότητα (κάτι που δεν μπορούν να πετύχουν χωρίς να μείνουν τουλάχιστον για πέντε χρόνια στις ΗΠΑ!) εκτιμάται ότι θα "αποταμιευτούν" άλλα 18.000.000 δολάρια. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των χρημάτων θα συγκεντρωθεί από τον τερματισμό της παροχής κουπονιών διατροφής σε ξένους μετανάστες (πρόκειται για τα περίφημα "food stamps").
Ετσι, λοιπόν, τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων, ψήφισαν ένα νόμο που ουσιαστικά κάνει στάχτη το μέχρι πρότινος κράτος πρόνοιας που λειτουργούσε ως δίχτυ ασφαλείας για εκατομμύρια Αμερικανούς και ξένους μετανάστες από το 1935, οπότε ο Πρόεδρος Φράνγκλιν Ρούσβελτ υπέγραψε το Νέο Συμβόλαιο (γνωστό ως "New Deal") για τη σύσταση του κράτους κοινωνικής πρόνοιας.
Μετά από όλα αυτά, οι απαισιόδοξες σκέψεις για ένα μάλλον μελανό και ταραχώδες μέλλον της αμερικανικής κοινωνίας παύουν να είναι σενάρια "επιστημονικής" φαντασίας. Ιδίως εάν κανείς συλλογιστεί ότι μέχρι σήμερα πάνω από 26.000.000 Αμερικανοί ήταν οι άμεσοι αποδέχτες των κουπονιών διατροφής από τις τοπικές υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας, ότι άλλα 13.000.000 φτωχοί οικογενειάρχες εξαρτιώνταν άμεσα από τα επιδόματα για την επιβίωση της φαμίλιας τους, ενώ 6.000.000 άλλοι, κυρίως ηλικιωμένοι ή άτομα με ειδικές ανάγκες, ήταν αποδέχτες ειδικής οικονομικής βοήθειας! Οι περισσότεροι και πιο άτυχοι απ' αυτούς κινδυνεύουν να μείνουν κυριολεκτικά στο δρόμο και να επιβιώσουν σε μία κοινωνία που, όπως πολλές άλλες, ταλανίζεται από τους γνωστούς εφιάλτες της φτώχειας, της κοινωνικής αναλγησίας, του ρατσισμού, της ανεργίας, της εγκληματικότητας, των ναρκωτικών.
Το πάλαι ποτέ αμερικανικό κράτος κοινωνικής πρόνοιας δεν ήταν από τα καλύτερα. Ηταν όμως ένα κάποιο δίχτυ ασφαλείας που προστάτευε τρόπον τινά εκατομμύρια εργαζόμενους και άνεργους. Το κράτος πρόνοιας απεβίωσε. Οσονούπω διασκορπίζονται στον αέρα και οι στάχτες του, ενώ μέσα στα επόμενα 10-20 χρόνια θα διαπιστώσουμε, και μακάρι να διαψευστούμε, ότι αυτό το επικίνδυνο πείραμα με το κράτος αντι- κοινωνικής πρόνοιας θα ταράξει συθέμελα και βίαια την αμερικανική κοινωνία...
Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ
Οι πρόσφατες απεργίες των εργαζομένων στις δημόσιες υπηρεσίες της Βρετανίας έχουν ταρακουνήσει την κυβέρνηση η οποία φαίνεται να ετοιμάζει αντιδραστικό νομοσχέδιο το οποίο θα απαιτεί από τα συνδικάτα να πληρώνουν τις "ζημιές" που προκαλούν οι απεργίες στις δημόσιες υπηρεσίες, ενώ ήδη ανοίγει το δρόμο στις ιδιωτικοποιήσεις των κρατικών επιχειρήσεων.
Οι εργαζόμενοι στα ταχυδρομεία, στον υπόγειο σιδηρόδρομο και στην πυροσβεστική υπηρεσία έχουν κατέβει μαζικά σε 24ωρες επιτυχημένες απεργιακές κινητοποιήσεις το τελευταίο διάστημα, ζητώντας από την κυβέρνηση να εκπληρώσει τα αιτήματά τους για αυξήσεις στους μισθούς και για καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Η 24ωρη απεργία της 6ης Αυγούστου των εργαζομένων στα ταχυδρομεία και η απόφαση να πραγματοποιηθούν άλλες 4 παρόμοιες απεργίες για το επόμενο διάστημα, ώθησε τη βρετανική κυβέρνηση να αναστείλει για ένα μήνα το μονοπώλιο διανομής των γραμμάτων και των πακέτων της κρατικής "Ρόγιαλ Μέιλς". Ετσι, για ένα μήνα "ανοίγει" ο δρόμος για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις να παραδίνουν τα γράμματα σε όλη τη Βρετανία.
Σύμφωνα με άρθρο της βρετανικής εφημερίδας "Σάντεϊ Τάιμς" (28/7/96), η κυβέρνηση της Βρετανίας σχεδιάζει να καταθέσει νομοσχέδιο που θα τάσσεται ενάντια στις 24ωρες απεργίες των εργαζομένων. Το νομοσχέδιο αυτό θα υποχρεώνει τα συνδικάτα να πληρώνουν τις "ζημιές" που προκαλούνται από τις απεργίες στις δημόσιες υπηρεσίες. Τα συνδικάτα δηλαδή θα χάσουν την "ασυλία" τους για την κήρυξη 24ωρης και 48ωρης απεργίας. Αυτό σημαίνει ότι επιχειρηματίες και κοινό θα μπορούν να απευθύνονται στη Δικαιοσύνη ώστε τα διαφυγόντα κέρδη από την απεργία να τα πληρώσουν τα σωματεία.
Ο αριθμός των απεργιών σχετικά έχει περιοριστεί ύστερα από τα εργατικά νομοσχέδια που προώθησε η κυβέρνηση της Μάργκαρετ Θάτσερ τη δεκαετία του 1980. Οι νόμοι αυτοί είχαν σκοπό να "γονατίσουν" τις απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζομένων και να μειώσουν τη δράση των σωματείων. Ομως, τα συνδικάτα βρήκαν έναν άλλο τρόπο να διεκδικούν τα δικαιώματά τους, τις 24ωρες και 48ωρες απεργίες.
Επειδή υπάρχουν ελάχιστες διενέξεις και απεργιακές κινητοποιήσεις στον ιδιωτικό τομέα, ορισμένοι υπουργοί εξέφρασαν τη γνώμη πως πρέπει να ιδιωτικοποιηθούν ορισμένες κρατικές επιχειρήσεις, όπως το ταχυδρομείο και ο υπόγειος σιδηρόδρομος.
Ο πρόεδρος του υπουργείου Εμπορίου, Ιαν Λανγκ, θα δημοσιεύσει το φθινόπωρο ορισμένες προτάσεις του για νέους αντεργατικούς νόμους. Αυτές, είτε θα παρουσιαστούν στη συζήτηση της Βουλής στις αρχές του Οκτώβρη, λίγο πριν τις εκλογές, είτε θα συμπεριληφθούν στο μανιφέστο των Συντηρητικών. Ο Λανγκ φέρεται απρόθυμος να απαγορεύσει συνολικά τις απεργιακές κινητοποιήσεις, επειδή θα βρεθεί σε δυσκολία μπροστά στις διεθνείς νομοθεσίες. Ωστόσο, φαίνεται ικανοποιημένος με τη σκέψη να αναγκάσει τα συνδικάτα να πληρώσουν για τις απώλειες που επιφέρουν οι απεργίες τους.
Από μια άποψη, τα συνδικάτα θα χρεοκοπήσουν αν εφαρμοστεί ένας τέτοιος νόμος. Για παράδειγμα, οι χρηματικές απώλειες από μια 24ωρη απεργία στον υπόγειο σιδηρόδρομο υπολογίζονται στα 30 εκατομμύρια λίρες. Πρακτικά, με ένα τέτοιο μέτρο, οι υπουργοί πιστεύουν ότι τα συνδικάτα δε θα καλούν τους εργάτες σε απεργία. Ας το πιστεύουν...
Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ
Τη φτώχεια στις ΗΠΑ του "ονείρου" τώρα δημοκρατικοί και ρεπουμπλικάνοι τη λένε "Προσωπική Υπευθυνότητα" και αφήνουν αβοήθητους τους απόκληρους που γεννά η "ελεύθερη αγορά"
Νομοσχέδιο που θα περιορίζει τις απεργίες σχεδιάζει η βρετανική κυβέρνηση