Μπορεί να πέρασαν μόλις δυο βδομάδες από τον τελικό του Champions League, που παραδοσιακά σηματοδοτεί το φινάλε της ποδοσφαιρικής σεζόν σε διασυλλογικό επίπεδο στην Ευρώπη, ωστόσο οι αγώνες κάθε άλλο παρά έχουν εκλείψει από το προσκήνιο στη Γηραιά Ηπειρο και παγκοσμίως. Τη σκυτάλη της δράσης από τους συλλόγους πήραν οι Εθνικές ομάδες, με τις υποχρεώσεις τους είτε για τα προκριματικά του Μουντιάλ 2026 είτε για διοργανώσεις σε επίπεδο ηπείρων - Nations League στην Ευρώπη, Gold Cup στη Λατινική Αμερική κ.λπ.

Την ίδια στιγμή, από το Σάββατο 14 Ιούνη έρχεται στο διεθνές προσκήνιο και το νέο «φρούτο» από πλευράς FIFA, το διευρυμένο 21ο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων, με τη συμμετοχή 32 ομάδων που προέρχονται από όλες τις ηπειρωτικές Συνομοσπονδίες - μέλη της, το οποίο θα διεξαχθεί στις ΗΠΑ και θα διαρκέσει μέχρι τις 13 Ιούλη. Φέτος εγκαινιάζεται η νέα μορφή της διοργάνωσης, στο πλαίσιο της οποίας, σε αντίθεση με τα προηγούμενα 20 χρόνια, όταν συμμετείχαν μόνο οι πρωταθλητές των ηπείρων, στο εξής θα παίρνουν μέρος πλήθος ομάδων. Η άλλη σημαντική αλλαγή που εφαρμόζει η Παγκόσμια Συνομοσπονδία είναι ότι πλέον το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων θα διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια, έναν χρόνο πριν το εκάστοτε Μουντιάλ, λειτουργώντας έτσι ως test event, όπως συμβαίνει με το φετινό Παγκόσμιο Συλλόγων στις ΗΠΑ, οι οποίες μαζί με τον Καναδά και το Μεξικό θα συνδιοργανώσουν το Μουντιάλ του 2026.

Πέρα από τα διάφορα διαδικαστικά ζητήματα, το φετινό Παγκόσμιο Συλλόγων θα μείνει στην Ιστορία και ως η διοργάνωση που δίνει πλέον το δικαίωμα στη FIFA και σε πρακτικό επίπεδο να φέρει στο προσκήνιο ένα νέο, ξεχωριστό δικό της «προϊόν» στο οικοδόμημα του παγκόσμιου εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου, διεκδικώντας μεγαλύτερο μερίδιο στην «πίτα» των κερδών που αυτό προσφέρει. Αλλωστε οι σχεδιασμοί της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας - που παρουσιάστηκαν αρχικά το 2019 και περιλάμβαναν σαρωτικές αλλαγές στο μέχρι τότε format της διοργάνωσης - απώτερο σκοπό είχαν την περαιτέρω ενίσχυση του ρόλου της στους διαγκωνισμούς για τα καλύτερα κομμάτια της αγοράς, πολύ περισσότερο που τα τελευταία χρόνια ο τζίρος της ποδοσφαιρικής βιομηχανίας παρέχει ολοένα και περισσότερες δυνατότητες κερδοφορίας.

Βλέποντας την αυξανόμενη δημοφιλία - και, φυσικά, κερδοφορία - νέων «προϊόντων» από ανταγωνιστές της, π.χ. το Champions League της UEFA, στα δικά της σχέδια η FIFA επικεντρώθηκε στο πώς θα καλυφθεί το χαμένο έδαφος. Μπορεί άλλωστε η Παγκόσμια Συνομοσπονδία, ως διοργανώτρια του Παγκοσμίου Κυπέλλου Εθνικών ομάδων, να περηφανεύεται ότι κατέχει το κορυφαίο «προϊόν» στον χώρο του ποδοσφαίρου, ωστόσο στο πλαίσιο των αδυσώπητων ανταγωνισμών στον χώρο για μεγαλύτερα κέρδη, ήταν πια προφανές ότι αυτό δεν επαρκούσε. Η προοπτική της ενίσχυσης του ρόλου και όσον αφορά τις ...δουλειές με τους συλλόγους, στους οποίους τον πρώτο λόγο είχαν οι διηπειρωτικές Συνομοσπονδίες (UEFA, CONEMBOL, CONCAF), άνοιγε έναν δρόμο που δεν θα μπορούσε να μην τον ...διαβεί.

Με οδηγό τη γνωστή επιτυχημένη συνταγή του Μουντιάλ των Εθνικών ομάδων, προσφέροντας το ανάλογο «τυράκι» (βλ. πακτωλό κερδών) στις ενδιαφερόμενες ισχυρές ομάδες και θέλοντας να πάρει το «πράσινο φως» και να αποφύγει αντιδράσεις, ο δρόμος για τη FIFA σε ό,τι αφορά το νέο εγχείρημα άνοιξε διάπλατα πριν μια εξαετία: Εχοντας κάνει και τις απαραίτητες κινήσεις (π.χ. ανεύρεση χορηγών, στα μέσα του 2019), η Παγκόσμια Συνομοσπονδία παρουσίασε τα νέα σχέδιά της για τη διοργάνωση, ευελπιστώντας αρχικά σε εφαρμογή τους από το 2021. Ωστόσο η πανδημία ανέτρεψε τις βλέψεις αυτές, με το τελικό εγχείρημα να παίρνει παράταση και να ορίζεται για το 2025, έναν χρόνο πριν το Μουντιάλ του 2026. Στόχος των σχεδιασμών ήταν η μετατροπή του χαμηλής δημοτικότητας Παγκοσμίου Κυπέλλου Συνομοσπονδιών (με τη συμμετοχή των πρωταθλητών της κάθε ηπείρου και μόλις 6-7 ομάδων) σε μια διοργάνωση κατά πολύ διευρυμένη, με ενισχυμένη δημοφιλία και προοπτική για περισσότερα κέρδη.

Το νέο format προβλέπει τη συμμετοχή 32 ομάδων, στις οποίες περιλαμβάνονται οι πρωταθλητές των ηπείρων των τελευταίων τεσσάρων ετών (π.χ. από το 2021 μέχρι φέτος), κάποιες ομάδες που κέρδισαν τη συμμετοχή τους μέσω της θέσης τους στην κατάταξη της FIFA και μία ομάδα από την εκάστοτε διοργανώτρια χώρα, στην προκειμένη περίπτωση από τις ΗΠΑ. Η Ευρώπη κατέχει την μερίδα του λέοντος στον αριθμό των συμμετοχών, με 12 θέσεις, ακολουθεί η Νότια Αμερική με 6, από 4 θέσεις θα έχουν η Βόρεια και Κεντρική Αμερική, η Ασία και η Αφρική, μία θέση η Ωκεανία και μία οι διοργανώτριες ΗΠΑ. Φυσικά, αλλαγές υπήρξαν και στην ...ταμπακιέρα, που αφορά τα κέρδη από τη συμμετοχή, αφού στις ομάδες αναμένεται να μοιραστούν τουλάχιστον 1 δισ. δολάρια (930 εκατ. ευρώ) από τα περίπου 3,5 δισ. δολάρια που αποβλέπει η FIFA στα τελικά κέρδη του εγχειρήματος. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι συμφωνίες με τις πολυεθνικές - χορηγούς της διοργάνωσης, η πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων των αγώνων, που θα διαρκέσουν έναν μήνα, η πώληση των εισιτηρίων κ.λπ.

Το νέο «προϊόν» που φέρνει στην αγορά του παγκοσμίου ποδοσφαίρου η FIFA έδειξε από την αρχή του, στη φάση των σχεδίων επί χάρτου, να οξύνει τους ανταγωνισμούς και κυρίως την κόντρα της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας με το πλέον ισχυρό της μέλος, την UEFA, η οποία δεν βλέπει με καλό μάτι το ...χέρι που ετοιμάζεται να βάλει η FIFA σε επίπεδο συλλόγων και ειδικά αυτών της Ευρώπης. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά την πρώτη παρουσίαση του νέου format, το 2019, ο πρόεδρος της UEFA Αλεξάντερ Τσέφεριν κάλεσε και τις 59 ευρωπαϊκές Ομοσπονδίες να σταθούν απέναντι στη FIFA και σύσσωμο το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο να απορρίψει το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων.

Στα χρόνια που ακολούθησαν υπήρξαν και νέα «επεισόδια», με τις εγχώριες ευρωπαϊκές λίγκες, την Παγκόσμια Ομοσπονδία Παικτών και την ισπανική LaLiga να υποβάλλουν από κοινού καταγγελία εναντίον της FIFA στις αντιμονοπωλιακές αρχές της ΕΕ. Αυτή η κίνηση όμως δεν κατέστη δυνατό να σταματήσει τα σχέδια, με την UEFA τελικά να επιλέγει στάση αναμονής ώστε να δει φέτος την απήχηση του εγχειρήματος. Η δε παράλληλη διεξαγωγή, τις μέρες του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων, και του Gold Cup των Εθνικών ομάδων από τη Συνομοσπονδία Βόρειας - Κεντρικής Αμερικής (κάτι σαν το ευρωπαϊκό Νations League), αποδεικνύει πόσο οξυμένοι είναι οι ανταγωνισμοί.

Με το βεβαρυμένο πρόγραμμα των αγωνιστικών υποχρεώσεων στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο να θεωρείται πλέον ότι βρίσκεται ξεκάθαρα εκτός ορίων, το εγχείρημα της FIFA ξεσήκωσε νέες αντιδράσεις από ανθρώπους του ποδοσφαίρου σχετικά με τις συνέπειες που θα έχει στους ποδοσφαιριστές. Είναι χαρακτηριστικό ότι ανάμεσα στη λήξη των ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων τον περασμένο Μάη και στην έναρξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων το πρώτο 15ήμερο του Ιούνη, υπήρξε και το ...διάλειμμα για τις υποχρεώσεις των Εθνικών ομάδων. Ολα αυτά σε ένα διάστημα μικρότερο των τεσσάρων βδομάδων, κάτι που για αρκετούς ποδοσφαιριστές συνεπάγεται συνεχόμενες υποχρεώσεις επί έναν χρόνο περίπου, ξεκινώντας από το περασμένο καλοκαίρι.

Πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι οι ομάδες που θα πάρουν μέρος στο Μουντιάλ Συλλόγων, στην πλειοψηφία τους, αμέσως μετά τη λήξη της διοργάνωσης θα μπουν σε νέο κύκλο υποχρεώσεων, είτε για λόγους προετοιμασίας (ευρωπαϊκές ομάδες) είτε με επιστροφή στα εγχώρια πρωταθλήματα (ομάδες της αμερικανικής ηπείρου). Η Παγκόσμια Ενωση Παικτών Ποδοσφαίρου σε ανακοίνωσή της έχει τονίσει ότι η FIFA στους σχεδιασμούς της επέδειξε χαρακτηριστική «έλλειψη προσοχής για την ψυχική και σωματική υγεία των συμμετεχόντων παικτών». Επιπλέον, σε επίσημα στοιχεία που παρουσίασε τον περασμένο Απρίλη, σε συνεργασία με τον οργανισμό Football Benchmark, ανέδειξε το ξεκάθαρο γεγονός ότι οι παίκτες που θα πάρουν μέρος στο φετινό Μουντιάλ Συλλόγων θα είναι μεταξύ των πιο καταπονημένων της αγωνιστικής σεζόν.