Η κυβέρνηση - όπως και όλες οι προηγούμενες - επιδίδεται σε ένα επικοινωνιακό σόου περί «στήριξης της γυναικείας απασχόλησης», «ενίσχυσης της ισότητας στην εργασία» και «μείωσης της ανεργίας», προωθώντας μέτρα που στην πραγματικότητα δεν απαντούν στις σύγχρονες ανάγκες των γυναικών της εργατικής τάξης. Αντίθετα, τις προσαρμόζουν βίαια στα καλούπια της «ευελιξίας» και της «απασχολησιμότητας», που είναι κομμάτι της στρατηγικής του κεφαλαίου.

Αυτό διαπιστώσαμε στην πρόσφατη συνεδρίαση της Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με θέμα «Γυναικεία απασχόληση, στρατηγική και πολιτικές για την ενίσχυση της απασχόλησης των γυναικών».

Ηταν η πολλοστή φορά που ακούσαμε μεγαλεπήβολους στόχους για «ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας», υποσχέσεις για «πολλές και καλές» νέες δουλειές, πανηγυρικές διακηρύξεις περί «εξειδικευμένων και στοχευμένων» προγραμμάτων μείωσης της γυναικείας ανεργίας και αριθμούς που ...ευημερούν! Αυτήν τη φορά οι πανηγυρισμοί σε ντο μείζονα έγιναν από τον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Κ. Καραγκούνη.

Ομως η Ιστορία δείχνει πως οι πολιτικές για την «προώθηση της ισότητας» επιστρατεύονται πάντα ως δήθεν απόδειξη του «ενδιαφέροντος» για τα δικαιώματα των εργαζόμενων γυναικών, με βάση όμως τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Δηλαδή τη διαμόρφωση μιας «αγοράς εργασίας» με ακόμα μεγαλύτερη «ευελιξία».

Αυτή η ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις δεν σταματά να προβάλλεται από τις κυβερνήσεις και την ΕΕ ως «συνταγή» για τη «διευκόλυνση» της ένταξης των γυναικών στο εργατικό δυναμικό, στο όνομα της «ισορροπίας» μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής.

Μόνο που έτσι το βάρος που επωμίζονται οι γυναίκες στη φροντίδα των μικρών παιδιών, των ηλικιωμένων γονιών και άλλων εξαρτώμενων μελών της οικογένειας καταλήγει στην προώθηση της εργασιακής «ευελιξίας» ανάμεσα στα δύο φύλα και σε υποβαθμισμένες υπηρεσίες φροντίδας της οικογένειας.

• Υπολογίζεται ότι αυτές οι ευθύνες κρατούν 7,7 εκατομμύρια γυναίκες έξω από την αγορά εργασίας (σε σύγκριση με 450.000 άνδρες) στις χώρες της ΕΕ.

Στο όνομα της «ισότητας των φύλων», δηλαδή, μοιράζουν τα βάρη ανάμεσα στη γυναίκα και στον άνδρα, αντί να ελαφρύνουν και τους δύο από τις αβάσταχτες καθημερινές υποχρεώσεις της ατομικής - οικογενειακής ευθύνης για τη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων, των ΑμεΑ.

• Τα ωράρια - «λάστιχο» που ναρκοθετούν τη ζωή και τις ανάγκες των γυναικών, οι «παγωμένοι» μισθοί (που πλέον εξαντλούνται στα μισά κάθε μήνα), οι εργασιακές σχέσεις που τις καταδικάζουν σε μόνιμη αβεβαιότητα και ομηρία, είναι μερικές μόνο ψηφίδες από την πραγματικότητα που έχουν διαμορφώσει οι αντεργατικοί νόμοι. Το τοπίο συμπληρώνει η γενίκευση της τηλεργασίας, η οποία επιβλήθηκε αρχικά στις συνθήκες της πανδημίας και στη συνέχεια εντάχθηκε στο μόνιμο οπλοστάσιο της εργοδοσίας.

Αυτή η επιθετική πολιτική, που κομματιάζει την κοινωνική ζωή της γυναίκας, δεν είναι κάποια «παρέκκλιση» της κυβέρνησης της ΝΔ από την «ευρωπαϊκή κανονικότητα». Αντιθέτως, είναι οι «σύγχρονοι» αντιδραστικοί κανόνες δουλειάς και ζωής που επιβάλλονται σε όλα τα καπιταλιστικά κράτη της ΕΕ, από φιλελεύθερες, σοσιαλδημοκρατικές και όλων των αποχρώσεων κυβερνήσεις.

Η κυβέρνηση και τα επιτελεία της ΕΕ καθόλου δεν ενδιαφέρονται για το κοινωνικό δικαίωμα των γυναικών στην εργασία με σταθερούς όρους, πλήρη δικαιώματα και ανθρώπινες συνθήκες. Το κίνητρό τους είναι καθαρά οικονομικό: Να αντλήσουν εργατικό δυναμικό από την «ανεκμετάλλευτη δεξαμενή» των οικονομικά μη ενεργών γυναικών. Ο στόχος είναι η αύξηση του ποσοστού συμμετοχής στην αγορά εργασίας, όχι η ουσιαστική απελευθέρωση της γυναίκας από την ταξική και έμφυλη καταπίεση.

Τα περί «ισότητας στην εργασία» καταρρέουν μπροστά στην καθημερινότητα: Ελαστικά ωράρια, συμβάσεις μερικής απασχόλησης, τηλεργασία χωρίς όριο, απλήρωτη υπερωρία και επιδόματα - ψίχουλα. Ειδικά για τις γυναίκες όλα αυτά βαραίνουν διπλά, αφού συνεχίζουν να επωμίζονται και τη φροντίδα του σπιτιού, των παιδιών και των ηλικιωμένων. Αυτή η «διπλή βάρδια» δεν είναι σύμπτωμα, αλλά βασικός μηχανισμός που το σύστημα αξιοποιεί, μετατρέποντας την απλήρωτη εργασία στο σπίτι σε στήριγμα της καπιταλιστικής κερδοφορίας.

• Και μέσα σε όλα αυτά, μας σερβίρουν και τον μύθο της «μείωσης της ανεργίας», αυτήν τη φορά στο 7,9% για τον Μάη, κάνοντας λόγο για ...ιστορικό χαμηλό ρεκόρ δεκαετίας. Ενα στατιστικό εύρημα βασισμένο στην καθιερωμένη έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, και όχι στα πραγματικά στοιχεία των εγγεγραμμένων ανέργων της ΔΥΠΑ. Η ίδια η έρευνα άλλωστε χαρακτηρίζει «απασχολούμενους» - δηλαδή «μη ανέργους» - άτομα που εργάστηκαν έστω και μία ώρα (!) την «εβδομάδα αναφοράς». Η ΔΥΠΑ μόλις τον περασμένο Μάη είχε 741.000 εγγεγραμμένους ανέργους, από τους οποίους το 30% στις ηλικίες μεταξύ 30-44 ετών.

Με στατιστικά τρικ βλέπουμε πως βάφουν το γκρίζο ροζ, και όποια δουλεύει δύο ώρες τη βδομάδα με σύμβαση έργου θεωρείται «εργαζόμενη». Οποια έχει παραιτηθεί από την αναζήτηση δουλειάς, λόγω απογοήτευσης, παύει να λογίζεται άνεργη. Ετσι μειώνεται στα χαρτιά η ανεργία, στην πράξη όμως αυξάνονται η φτώχεια, η επισφάλεια και η εξάντληση.

• Εκτός όμως από το προφανές μαγείρεμα με τα στοιχεία της ανεργίας, αξίζει να δει κανείς και τι θέσεις εργασίας είναι αυτές για τις οποίες καμαρώνει η κυβέρνηση, που διαρκώς καταφεύγει και στο άλλο «ρεκόρ», των 500.000 νέων θέσεων εργασίας από το 2019. Με κανόνα πλέον οι μισές συμβάσεις εργασίας να είναι ορισμένου χρόνου, δηλαδή με ημερομηνία λήξης, ενώ δεκάδες χιλιάδες είναι με μερική και εκ περιτροπής απασχόληση.

Η «επίσημη» πτώση της ανεργίας των γυναικών, λοιπόν, αποτελεί μέρος μιας προσεκτικά επιλεγμένης εικόνας, αφού αφήνει εκτός μέτρησης μεγάλο αριθμό μακροχρόνια ανέργων, επισφαλώς απασχολούμενων και γυναικών εκτός εργατικού δυναμικού.

Πίσω από την πολυδιαφημισμένη στατιστική μείωση πλανάται η πραγματικότητα της φτώχειας και της ψυχοκοινωνικής ανασφάλειας.

Οι πολιτικές που δίνουν λύσεις μεμονωμένες, με «χύμα» προγράμματα ή επιδοτήσεις, δεν αντιμετωπίζουν συνολικά το πρόβλημα και ειδικά τη μακρά θητεία στην ανισότητα και την εκμετάλλευση.

Η «επένδυση στη φροντίδα» μπορεί να προβάλλεται ως «επένδυση στην ισότητα», αλλά στην πράξη έχει στόχο να διευκολύνει την εκμετάλλευση της γυναικείας εργατικής δύναμης, ειδικευμένης και μη.

Βαφτίζουν δήθεν φιλολαϊκή πολιτική υπέρ της «ισότητας των φύλων» και των «ίσων ευκαιριών» την εξίσωση προς τα κάτω των μισθών, των συντάξεων, των δικαιωμάτων ανδρών και γυναικών. Η μετάφραση είναι κατακερματισμός της ζωής ανάμεσα σε επαγγελματικές, οικογενειακές και προσωπικές υποχρεώσεις, με τη λογική των «κουπονιών», των «εφάπαξ» επιδομάτων, των ευκαιριακών παροχών.

• Οι πολιτικές όλων των αστικών κυβερνήσεων που δίνουν εξετάσεις στην ΕΕ, στο ΝΑΤΟ και στους μεγάλους επιχειρηματικούς κολοσσούς καταδικάζουν τις γυναίκες στην ανασφάλεια, στην ανεργία, στην έλλειψη κρατικών υπηρεσιών προστασίας της μητρότητας, των κακοποιημένων γυναικών και παιδιών.
• Μην ξεχνάμε πως οι πολλές και διάφορες «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις, εκτός από προφανείς επιπτώσεις στον μισθό, έχουν και μια σειρά αρνητικών συνεπειών σε άλλα δικαιώματα. Συνεπάγονται και την αθλιότητα του μισού ενσήμου, συμπιέζοντας δικαιώματα σε άδειες και επιδόματα που συνδέονται με προϋποθέσεις ορισμένου αριθμού ημερομισθίων.
• Την ίδια στιγμή απορρίπτουν τις προτάσεις του ΚΚΕ για την προστασία της εργαζόμενης, όπως κατάργηση της απαράδεκτης διάταξης των 200 ενσήμων τα τελευταία δύο χρόνια (ως προϋπόθεσης για την άδεια και το επίδομα μητρότητας), για επίδομα άδειας μητρότητας στις αυτοαπασχολούμενες 2 μήνες πριν και 6 μήνες μετά τον τοκετό, στο ύψος του κατώτατου μισθού, ανεξαρτήτως ασφαλιστικής ενημερότητας, και απαλλαγή από ασφαλιστικές εισφορές το συγκεκριμένο διάστημα.
• Το δικαίωμα των γυναικών στη μόνιμη και σταθερή δουλειά, με Συλλογικές Συμβάσεις και αυξήσεις στους μισθούς, στο σταθερό ωράριο και τον ελεύθερο χρόνο, στις δημόσιες και δωρεάν κοινωνικές υπηρεσίες για όλη την οικογένεια, συγκρούεται με το σύνολο των αντεργατικών νόμων, τις κατευθύνσεις της ΕΕ και τις κυβερνήσεις που τις υλοποιούν.

Το να ακούγονται πάλι ανέξοδες διαπιστώσεις σε τίποτα δεν αλλάζει τα αδιέξοδα των οικογενειών που χωρίς καμία κρατική βοήθεια (με δημόσιες δομές ανύπαρκτες και ιδιωτικές οικονομικά απλησίαστες) καλούνται να σηκώσουν το βάρος της φροντίδας υπερήλικων και άρρωστων μελών τους, συγγενών με χρόνιες παθήσεις ή και αναπηρίες.

• Οι στόχοι για αύξηση των ποσοστών της γυναικείας συμμετοχής σε μια αγορά εργασίας όπου οι όροι δουλειάς διαρκώς επιδεινώνονται και παράλληλα η αντιμετώπιση των απαραίτητων υποδομών και υπηρεσιών για τις ανάγκες της οικογένειας ως «κόστους», το οποίο φορτώνεται στις πλάτες των εργαζομένων, οδηγούν μόνο στο να εντείνονται οι αντιφάσεις και τα αδιέξοδα.

Η πραγματική απελευθέρωση της γυναίκας δεν θα έρθει μέσα από «ποσοστώσεις» και επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης, που μετατρέπουν τις εργαζόμενες σε φτηνό και αναλώσιμο εργατικό δυναμικό. Θα έρθει μόνο μέσα από τον οργανωμένο ταξικό αγώνα για σταθερή εργασία με δικαιώματα, για δημόσιες δομές φροντίδας, για ισότιμη συμμετοχή σε κάθε πλευρά της κοινωνικής ζωής.

• Ο αγώνας αυτός δεν είναι ατομικός δρόμος «ενδυνάμωσης», αλλά συλλογική πάλη ενάντια στο σύστημα που γεννά την εκμετάλλευση, τον σεξισμό και την ανεργία. Ενάντια στο αντεργατικό έκτρωμα, με τα εφιαλτικά μέτρα που φέρνουν 13ωρη δουλειά στον ίδιο εργοδότη, 12ωρη εργασία ημερησίως, χωρίς υπερωριακή προσαύξηση, στο πλαίσιο της «διευθέτησης» για πιο φτηνές υπερωρίες και για ουσιαστική κατάργηση της καλοκαιρινής άδειας.

Ολα αυτά δηλαδή για τα οποία τρίβουν τα χέρια τους οι επιχειρηματικοί κολοσσοί. Αυτοί που χαίρονται γιατί θα έχουν φτηνό και «ευέλικτο» εργατικό δυναμικό και των δύο φύλων, και άνεση για «fast track» προσλήψεις και απολύσεις.

Ολοι αυτοί που θα έχουν νέα όπλα για να θωρακίσουν την ανταγωνιστικότητά τους.

Σίγουρα δεν αποτελεί πρωτοτυπία της κυβέρνησης το βίαιο ξεχείλωμα του εργασιακού χρόνου, είναι απλώς η υλοποίηση των κατευθύνσεων της ΕΕ, ειδικά σε συνθήκες ανάπτυξης της πολεμικής οικονομίας, με βάση τις οποίες η εργάσιμη βδομάδα μπορεί, λέει, να φτάσει τις 78 ώρες.

Οι εργοδότες θα μπορούν να απασχολούν τους εργαζόμενους όταν, όποτε, όσο και όπου θέλουν. Μόνο που αυτός ο εργοδοτικός εκβιασμός είναι πολύ έντονος ιδιαίτερα στις περιπτώσεις των γυναικών. Μιλάμε για ολομέτωπη επίθεση, για έναν ακόμα οδοστρωτήρα στα εργασιακά ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζόμενων γυναικών, που ήδη βιώνουν τη βαρβαρότητα της εντατικοποίησης, της εργασίας, της έντασης, της εκμετάλλευσης.

Αυτή είναι η ευρωπαϊκή κανονικότητα, που θα διασφαλίσει τη μέγιστη παραγωγικότητα, γιατί ακριβώς ο σταθερός εργάσιμος χρόνος θεωρείται εμπόδιο στον ανελέητο ανταγωνισμό των ευρωπαϊκών μονοπωλίων με μονοπώλια των ΗΠΑ και άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

Τέλος, με το κριτήριο της ανταγωνιστικότητας επιδιώκεται να αυξηθεί το ποσοστό της γυναικείας απασχόλησης, μετρώντας μάλιστα σε δισεκατομμύρια ευρώ τα κέρδη που θα έχουν οι επιχειρηματικοί όμιλοι από την εκμετάλλευση των περισσότερων γυναικών μισθωτών.

Το ΚΚΕ είναι περήφανο για τη συμβολή του, από την ίδρυσή του, στην αποκάλυψη της ουσίας του γυναικείου ζητήματος, τη χειραφέτηση, την ισοτιμία και την πάλη του κατά των σκοταδιστικών αντιλήψεων για τον ρόλο της γυναίκας.

Ο Λένιν στις συνομιλίες του με την Κλάρα Τσέτκιν, βάζοντας το ζήτημα στην ταξική του διάσταση, υποστήριζε: «Οσο εξακολουθεί να υπάρχει ο καπιταλισμός, οι εργαζόμενες γυναίκες είναι υποχρεωμένες να σκύβουν κάτω από διπλό ζυγό, η μοίρα τους θα είναι να αδικούνται και να καταπιέζονται».