Ακόμη και τώρα, που τα έργα συντήρησης και αναστήλωσης της Ακρόπολης έφτασαν στην έναρξη της αναδιάταξης μελών του Παρθενώνα, η συζήτηση για το είδος των επεμβάσεων επανέρχεται. Οπως κάθε επιστημονικός προβληματισμός, έτσι κι αυτός, βασίζεται σε διαφορετικές ιδεολογικές προσεγγίσεις για το πώς πρέπει να αναδεικνύονται, σήμερα, τα μνημεία - δηλαδή το παρελθόν.

Το θέμα αυτό απασχόλησε και την προχτεσινή συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, που ενέκρινε τρεις επεμβάσεις: Αναδιάταξη μελών της βόρειας κιονοστοιχίας του Παρθενώνα, μελέτη αναδιάταξης των λίθων του θριγκού της βόρειας κιονοστοιχίας και μελέτη για την εξασφάλιση μικρών κομματιών βράχου στο πρανές της νοτιοανατολικής γωνίας της Ακρόπολης.

Η βόρεια κιονοστοιχία, δηλαδή οκτώ μεσαίοι κίονες (4ος - 11ος αι.) απασχολεί τους αναστηλωτές επί 170 χρόνια. Το 2001 το ΚΑΣ ενέκρινε την έναρξη μελέτης αποκατάστασης του Κ. Ζάμπα, ώστε να αρθούν οι αρνητικές συνέπειες της επέμβασης του Ν. Μπαλάνου (1923 - 1930). Συνέπειες στη στατική επάρκεια - από την οξείδωση των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν - και στη λανθασμένη τοποθέτηση των μελών. Ωστόσο, το 2003 διαπιστώθηκαν προβλήματα γειτνίασης των σπονδύλων, καθώς επανατοποθετούνταν, και χρειάστηκε νέα μελέτη. Οι αλλαγές θέσεων μελών, από την αναστήλωση Μπαλάνου, φτάνουν τις 49 και οι σωστές τοποθετήσεις τις 17, ενώ στη μελέτη Ζάμπα οι αλλαγές είναι 42 και οι συμπτώσεις 24. Συνολικά, μελετήθηκαν 118 μέλη της βόρειας κιονοστοιχίας.

Στο θριγκό της βόρειας κιονοστοιχίας, όπου υπάρχει η δωρική ζωφόρος, η μελέτη δεν προβλέπει γείσο από νέο μάρμαρο, εκτός από ορισμένες θέσεις της ζωφόρου. Ετσι θα προκύψουν πέντε διαζώματα με νέα μέλη, που δεν ξεπερνούν το 20% των μελών που λείπουν, έναντι 67% που θα είναι τα αρχαία.

Η αναστήλωση Μπαλάνου χαρακτηρίστηκε ως «σκηνογραφία» περισσότερο, δηλαδή ως απόπειρα περισσότερο αισθητικής ανάδειξης και λιγότερο επιστημονικής. Η αντίρρηση για τη νέα μελέτη ήταν ότι πρόκειται για «επιστημονική σκηνογραφία». Η απάντηση ήταν ότι η μελέτη δεν είναι «σκηνογραφία», αλλά ψυχρό αποτέλεσμα μιας επιστημονικής έρευνας. Δηλαδή, οι λίθοι δεν τοποθετούνται όπου «αρέσει» στον μελετητή, αλλά όπου πρέπει. Ειπώθηκε, όμως, ότι το αισθητικό κριτήριο κυριαρχεί στον Παρθενώνα, αφού, εκτός της ιστορικότητάς του, διαθέτει και ανυπέρβλητη καλλιτεχνική αξία, κάτι που δε συμβαίνει σε άλλα μνημεία, έστω και μεγάλης ιστορικής σημασίας.

Το ΚΑΣ απασχόλησε και η μελέτη φωτισμού του αρχαίου θεάτρου του Διονύσου, στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης. Αυτή η μελέτη και η εφαρμογή της, συμπεριλαμβανομένων των υλικών, ήταν η ...«ανταπόδοση» της «Φίλιπς» στη σκανδαλώδη - πολιτικά - περσινή έγκριση για να χρησιμοποιήσει εικόνες της Ακρόπολης στη διεθνή διαφημιστική της καμπάνια! Εγκριση που προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων, αφού ήταν χαρακτηριστικό παράδειγμα εξόφθαλμης εμπορευματοποίησης ακόμη και κορυφαίων μνημείων μας, όπως ο Παρθενώνας.

Η «Φίλιπς», «χρυσώνοντας» το «χάπι», πρότεινε «ανταποδοτικά» να αναλάβει όλο το κόστος του φωτισμού του θεάτρου του Διονύσου ή όποιου μνημείου της υποδεικνυόταν. Φυσικά, τα 85.000 ευρώ που προϋπολογίζει η πολυεθνική για το φωτισμό του θεάτρου είναι «ψιλά» για το κεφάλαιο, αν και κανένα ποσό δεν «αντισταθμίζει» την εμπορευματοποίηση. Για την ιστορία σημειώνουμε ότι η «Φίλιπς» δεν «έτρεξε» την καμπάνια της επειδή ...«άργησαν» οι εγκρίσεις. Ωστόσο, διαθέτει το σχετικό υλικό από τα μνημεία της Ακρόπολης, όπως έχει και την έγκριση, άρα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει όποτε θέλει.

Η μελέτη εκπονήθηκε από τον μηχανολόγο μηχανικό Κ. Κάπο, συνεργάτη του Μπιντό, που εκπόνησε τη μελέτη φωτισμού της Ακρόπολης και παρουσιάστηκε ως συνέχεια αυτού του προγράμματος και μάλιστα αφήνει και περιθώρια επέκτασης προς τη Στοά Ευμένους.

Ωστόσο, το μέλος του ΚΑΣ, κ. Μπακιρτζής, ήταν αρνητικός, σημειώνοντας ότι όλες οι σχετικές μελέτες της «Φίλιπς» «πάσχουν από κάτι» γι' αυτό και δεν προχώρησε και η δική της μελέτη για το φωτισμό του εσωτερικού της Ροτόντας, στη Θεσσαλονίκη. Ο ίδιος χαρακτήρισε τη μελέτη του θεάτρου του Διονύσου «νυχτερινό μακιγιάζ», περισσότερο «ντιζάιν» προσέγγιση του μνημείου και όχι φιλολογική και ότι «ζωγραφίζει» το θέατρο αντί να το αναδεικνύει. Τελικά η μελέτη εγκρίθηκε, με τροποποιήσεις της αρμόδιας Διεύθυνσης.

Επιμένουν στη συλλογικότητα και θεωρούν τους δίσκους αφορμές για επικοινωνία. Ιδιαίτερα στην εποχή μας, που «κυριαρχεί ο σκληρός, βάναυσος ατομισμός». Ο λόγος για τους «Χαΐνηδες», το αξιόλογο κρητικό συγκρότημα, που χτες το μεσημέρι πλημμύρισε με τραγούδια του τον «Ιανό». Προσφέροντας μια δυνατή γεύση από το υπέροχο διπλό άλμπουμ τους «Ο γητευτής και το δρακοδόντι», συντροφιά με τους Παντελή Θαλασσινό και Γιάννη Χαρούλη. Στην πιο ώριμη στιγμή τους, οι «Χαΐνηδες» κατέθεσαν ένα δίπτυχο, που ξεχωρίζει με τη στιχουργική και μουσική του ποιότητα. Στον πρώτο δίσκο («Ο γητευτής»), περιλαμβάνονται 16 τραγούδια και 3 οργανικά κομμάτια, με την ερμηνευτική σύμπραξη των Σωκράτη Μάλαμα, Παντελή Θαλασσινού, Γιάννη Χαρούλη, Κωστή Αβυσσινού. Ενιαίο έργο αποτελεί ο δεύτερος δίσκος «Το δρακοδόντι», όπου συμπράττουν ο Ψαραντώνης και το σύνολο πολυφωνικού τραγουδιού «Χαονία». Σημειώνουμε ότι οι «Χαΐνηδες» παρατείνουν μέχρι τις 5/3 τις εμφανίσεις τους - κάθε Παρασκευή, Σάββατο (10.30 μ.μ.) - στο «House of Art» (Σαχτούρη 4 και Σαρρή, Ψυρρή, 210.3217678).