ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Γνήσιο το «δαχτυλίδι» του Μίνωα

Το πολύχρονο και «μυστηριώδες» ταξίδι ενός συμβόλου της «μυθολογίας» και της αρχαιολογίας, του λεγόμενου «δαχτυλιδιού του Μίνωα», έλαβε τέλος με την προχτεσινή γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, το οποίο συμφώνησε με την επιστημονική εκτιμητική επιτροπή για τη γνησιότητα του δαχτυλιδιού και με την αγοραία αξία του (400.000 ευρώ). Το ΚΑΣ γνωμοδότησε, επίσης, να δοθεί το μισό της αγοραίας αξίας του δαχτυλιδιού, δηλαδή 200.000 ευρώ, σαν αμοιβή στον Γ. Καζαντζή, ο οποίος το παρέδωσε.

Το δαχτυλίδι βρέθηκε τυχαία στο αρχαίο νεκροταφείο της Κνωσού το 1928 και από τον παπά Ν. Πολάκη έφτασε στα χέρια του Εβανς, ο οποίος δεν αμφισβήτησε τη γνησιότητά του, σε αντίθεση με τον Σπ. Μαρινάτο, ο οποίος εκτίμησε πως δεν ήταν γνήσιο και έτσι επιστράφηκε στον Πολάκη. Εκτοτε και μέχρι πριν ένα χρόνο περίπου, οπότε παραδόθηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία από τον εγγονό του Πολάκη, Γ. Καζαντζή, το δαχτυλίδι ήταν «εξαφανισμένο».

Το δαχτυλίδι κατασκευάστηκε τον 15ο αι. π.Χ. Θεωρείται αριστούργημα της μινωικής μικροτεχνίας, ζυγίζει 27 γραμμάρια και υπέρ της γνησιότητάς του συνηγορούν η τεχνική του, το κράμα των μετάλλων και το θρησκευτικό θέμα που εικονίζει.

Σύμφωνα με τον Ε. Βενιζέλο, το δαχτυλίδι θα παραδοθεί και θα εκτεθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Αφιερωμένο στους λαούς, ενάντια στον πόλεμο

Γιώργος Μιχαηλίδης, Διονύσης Φωτόπουλος, Μίκης Θεοδωράκης

Η ειρήνη, το πανανθρώπινο αγαθό που τουφεκίζεται σήμερα στην Παλαιστίνη, είναι το μήνυμα της λυρικής κωμωδίας του Μίκη Θεοδωράκη «Λυσιστράτη» (βασίζεται στην κωμωδία του Αριστοφάνη), που ανεβαίνει σε παγκόσμια πρεμιέρα στις 14 Απριλίου, στο Μέγαρο Μουσικής. Η παράσταση - παραγγελία του Μεγάρου Μουσικής- πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Λυρικής Σκηνής, στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, με τη συμμετοχή κορυφαίων ερμηνευτών και στη συνέχεια θα παρουσιαστεί σε Επίδαυρο, Ιωάννινα, Θεσσαλονίκη και Κωνσταντινούπολη.

Ο συνθέτης, σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου, αναφέρθηκε στο ιστορικό τού έργου του, σημειώνοντας ως κυρίαρχα στοιχεία του τη χαρά, την ελληνικότητα και λαϊκότητα. Υπογραμμίζοντας την «εκτυφλωτική δύναμη» του αριστοφανικού λόγου, ο συνθέτης είπε πως «κάθε ακροατής θα βρει στο έργο ένα κομμάτι του εαυτού του. Ποιος είναι αυτός που δε θα συνενωθεί με τους τραγουδιστές στους ύμνους για την ειρήνη, ιδιαίτερα σήμερα;». Και όταν ρωτήθηκε σε ποιους αφιερώνει το έργο του, είπε: «Την τελευταία πενταετία είχα την ευκαιρία να αφιερώνω έργα μου στον γιουγκοσλαβικό λαό, με τη "βοήθεια" βέβαια των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ. Μετά στους δυστυχείς Αφγανούς, αγόρια και κορίτσια, που έγιναν στάχτη. Τώρα έχουμε τον παλαιστινιακό λαό. Με "πίστη"...στα "ιδανικά"... του δυτικού κόσμου, θα έχουμε την ευκαιρία να αφιερώνουμε σε πολλούς άλλους λαούς. Αυτό το έργο αφιερώνεται σε όλους τους λαούς, που είναι στο δρόμο αυτής της μεγάλης εκστρατείας, η οποία ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, με τη σύμπραξη φυσικά και της Ευρώπης. Δυστυχώς, δε βλέπω τις δυνάμεις που θα μπορούσαν να την αναχαιτίσουν. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε εμείς εδώ στην Ελλάδα, είναι με τον τρόπο μας να τιμούμε τις μεγάλες μνήμες, τις μεγάλες ιδέες. Και με έργα, αισθητικά καλύτερα. Είναι πολύ σημαντικό, μέσα σε αυτή τη φοβερή, αρνητική ατμόσφαιρα να υψώνουμε μια φωνή τέχνης, που δεν είναι τέχνη για την τέχνη, που μπορεί να συγκινήσει τους ανθρώπους και να τους κάνει να σκεφτούν τους αδύναμους λαούς, που είναι στο στόχαστρο των μαύρων δυνάμεων».

Ανάλογη ήταν και η «αφιέρωση» του σκηνοθέτη της παράστασης Γιώργου Μιχαηλίδη: «Το όραμά μου για μια παράσταση - γιορτή μουσικής, θεάματος, ειρήνης, δυστυχώς σκεπάστηκε από μαύρα σύννεφα. Αυτή η γιορτή απέκτησε βίαιο, τραγικό μήνυμα ειρήνης ενάντια στον πόλεμο, που γίνεται από σάπια μυαλά, δουλoπρεπή. Αφιερώνω τη δική μου δουλιά στον παλαιστινιακό λαό που δοκιμάζεται τραγικά».

Η παράσταση επαναλαμβάνεται στις 16,17,18,19,20/4. Τη μουσική θα ερμηνεύσει η Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, με διεύθυνση των Νίκου Τσούχλου και Βασίλη Χριστόπουλου. Τα σκηνικά είναι του Διονύση Φωτόπουλου, τα κοστούμια του Γιώργου Γαβαλά, η χορογραφία της Βαγγελιώς Ιερωνυμάκη. Τους ρόλους ερμηνεύουν: Δάφνη Ευαγγελάτου, Λουντμίλα Σεμτσούκ, Μαρίνα Βουλογιάννη, Δημήτρης Καβράκος, Ζάχος Τερζάκης, Χριστόφορος Σταμπόγλης κ.ά. Στο ρόλο του ποιητή, ο Γιώργος Νταλάρας. Συμμετέχει η Χορωδία της ΕΛΣ.

Εργα διάσωσης του αρχαίου θεάτρου Δωδώνης

Την πρώτη φάση της μελέτης συντήρησης και αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου της Δωδώνης ενέκρινε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Το θέατρο έχει σοβαρά προβλήματα φθοράς, κυρίως λόγω του υλικού κατασκευής του (ασβεστόλιθος), όπως ρηγμάτωση έως και θραύση των λίθων. Το 1960 αναστηλώθηκαν οι δύο πρώτες ζώνες του κοίλου, ενώ η τρίτη αντιμετωπίζει τα σοβαρότερα προβλήματα. Η μελέτη προβλέπει εγκατάσταση εργοταξίου για τη συντήρηση των λίθων, ενώ δύο μήνες θα χρειαστούν για την οριστικοποίηση της σύστασης των κονιαμάτων που θα χρησιμοποιηθούν για τη συντήρηση. Σύμφωνα με τη μελέτη, η ολοκλήρωση όλων των εργασιών θα απαιτήσει πάνω από δεκατέσσερα (!) χρόνια, ωστόσο η πρώτη φάση που αφορά στο κοίλο θα χρειαστεί πάνω από δύο χρόνια εργασιών, με προϋπολογισμό 450 εκατ. δραχμές.

Επίσης θα αντικατασταθεί από ακριβές αντίγραφο το βάθρο 1, στα ανατολικά της στοάς του βουλευτηρίου της Δωδώνης, το οποίο φέρει επιγραφή και αντιμετωπίζει επίσης προβλήματα φθοράς.

Στο θέατρο βρίσκεται σε εξέλιξη ένα συνολικό πρόγραμμα απαλλοτριώσεων, συντηρήσεων και διαμορφώσεων του χώρου, κόστους 1,5 δισ. δρχ., που είναι ενταγμένο στο Γ` ΚΠΣ. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος και για την ικανοποίηση του αιτήματος των τοπικών φορέων για εκδηλώσεις, θα στηθεί, σε απόσταση 400 μ. από το αρχαίο θέατρο, το θέατρο που είχε κατασκευαστεί για τη συναυλία του Β. Παπαθανασίου πέρσι στους Στύλους του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα.

Εξάλλου, το ΚΑΣ ενέκρινε και τη μελέτη ανάδειξης και αξιοποίησης του αρχαιολογικού χώρου στο λόφο της Γορίτσας, στο Βόλο. Στο λόφο εντοπίστηκε αρχαία πόλη, αλλά ουδέποτε ανασκάφτηκε (πλην μερικών επιφανειακών ερευνών της Ολλανδικής Αρχαιολογικής Σχολής στη δεκαετία του '70), αφού αποτέλεσε για δεκαετίες το χώρο αναψυχής των κατοίκων του Βόλου, ενώ μέχρι την πυρκαγιά του 1997 υπήρχε ένας πευκώνας - «φίλτρο» της πόλης από τους ρύπους της γειτονικής ΑΓΕΤ.

Επειδή ο λόφος εξακολουθεί να παίζει σημαντικό ρόλο για τους κατοίκους, η τοπική Εφορεία εκπόνησε ένα πρόγραμμα καθαρισμού των ορατών μνημείων (όπως του τείχους που σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση και των δύο πύργων του), διαμόρφωση διαδρομών και ενημέρωση των επισκεπτών για την αρχαία πόλη μέσω δικτύου ενημερωτικών πινακίδων.

Βραβείο σε βιβλιοθήκη

Τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Αγίας Παρασκευής Λέσβου «Πέπη Δαράκη» (φέρει το όνομα της δωρήτριας της βιβλιοθήκης και διακεκριμένης συγγραφέως Πέπης Δαράκη), βράβευσε ο Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου. Το βραβείο αθλοθέτησαν οι εκδόσεις «Καστανιώτη», με έπαθλο βιβλία αξίας 300.000 δρχ. Η βιβλιοθήκη στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο, που αυτή την εποχή ανακαινίζεται και εκσυγχρονίζεται.

Στο ευχαριστήριο μήνυμά της, η Πέπη Δαράκη σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι «η σταθεροποίηση του θεσμού της Δημοτικής Βιβλιοθήκης θα συμβάλει ικανοποιητικά και στην πνευματική αναβάθμιση της επαρχίας».

«Γερνάει επιτυχώς»

Το έργο «Γερνάω επιτυχώς» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ανεβάζει σήμερα το ΚΘΒΕ, στο Βασιλικό Θέατρο - Σκηνή Μελίνα Μερκούρη. Μια καθημερινή γυναίκα που γερνάει και μονολογεί. Βρυχιέται, ψιθυρίζει, τραυλίζει. Εχει φριχτές εμμονές, φοβίες για το νερό. Παραληρεί για την κλεμμένη αγάπη. Για τις γέννες, τις ενοχές της, το πεθαμένο της μωρό. Για τα βουβά, καθημερινά φονικά. Ξερνάει αληθινά και ψεύτικα ονόματα. Οι μέρες, οι μνήμες στρεβλώνονται από το όνειρο, την αποξένωση, την απώλεια, την πρόσκαιρη ευτυχία. Η μοίρα της μπλέκεται με την περιπέτεια της Μακεδονίας και της Θράκης, από την Κατοχή ως σήμερα. Μια γυναίκα επαναστατεί μέσα από ένα κίτρινο φόρεμα. Περνάει ξυστά μέσα από την τραγωδία. Γερνάει επιτυχώς.

Η παράσταση ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη, σκηνικά - κοστούμια Ερσης Δρίνη, ενορχήστρωση Κώστα Βόμβολου και κινησιολογία Ελενας Βακαλοπούλου. Παίζουν: Εφη Σταμούλη, Μελίνα Αποστολίδου, Μαρία Ιωαννίδου, Εκτωρ Καλούδης, Παντελής Καλπάκογλου κ.ά.

Ελεύθερη θα είναι η είσοδος των επισκεπτών στα αρχαιολογικά μουσεία της χώρας την Κυριακή 7 Απρίλη στο πλαίσιο της συμμετοχής της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό θεσμό «Ανοιξη των μουσείων».

Η 2η Συνάντηση Υπηρεσιακών Εκπροσώπων και Εμπειρογνωμόνων για θέματα πολιτισμού αρχίζει σήμερα και ολοκληρώνεται αύριο στην Κέρκυρα. Η συνάντηση διοργανώνεται από το υπουργείο Πολιτισμού, στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, της Διακυβερνητικής Πρωτοβουλίας Αδριατικής και Ιονίου, σε συνεργασία και με το Υπουργείο Εξωτερικών.

Στη συνάντηση θα εξεταστούν η αξιοποίηση και διαχείριση αρχαίων θεάτρων, το Δίκτυο Περιφερειακών Θεάτρων της Περιοχής Αδριατικής - Ιονίου και οι θεατρικές ανταλλαγές.