Η ύπαρξη αρχαιοτήτων είναι βεβαιωμένη, η σπουδαιότητα αυτών τεκμηριωμένη, η ανάγκη συνέχισης των ερευνών και προστασίας του χώρου επιβεβλημένη, αλλά το θέμα πήρε πάλι αναβολή. Ο λόγος για το υπό κατασκευή αεροδρόμιο της κοινοπραξίας "Ξένιος Ζευς" στην Ιεράπετρα και τις μοναδικές για την Κρήτη αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν.

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο πρόσφατα διενήργησε άλλη μια αυτοψία στη θέση σχεδιασμού του αεροδρομίου και συζήτησε το θέμα προχτές, αφού πρώτα ζητήθηκε από τους μηχανικούς της εταιρίας και την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων να συνεργαστούν και να φέρουν χάρτες με τις ακριβείς θέσεις των αρχαίων σε σχέση με το αεροδρόμιο και το διάδρομο. Δε συνεργάστηκαν, όμως. Οι χάρτες δε συμφωνούσαν μεταξύ τους. Τα μέλη του ΚΑΣ δεν μπορούσαν να δουν ποιες θέσεις καταχώνονται ή καταστρέφονται από το διάδρομο κι έτσι το θέμα αναβλήθηκε,ώστε να φέρουν αμφότεροι καλύτερους χάρτες.

Εγινε, όμως, σαφές ότι ολόκληρη η περιοχή παρουσιάζει εξαιρετικό αρχαιολογικό ενδιαφέρον,τέτοιο που η συζήτηση για τη σχέση του αεροδιαδρόμου με τις ανασκαμμένες θέσεις περιττεύει, αφού η κατασκευή του αεροδρομίου θα εμπόδιζε την έρευνα και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων.

Η ανασκαφή κόστους μέχρι τώρα έχει 80 δισ. (δαπάνη της εταιρίας του αεροδρομίου), αποκάλυψε μινωικές, υπομινωικές, πρωτονεολιθικές, ρωμαϊκές και βυζαντινές αρχαιότητες.Ανάμεσά τους δεσπόζει ο λόφος Κεφάλα,όπου αποκαλύφθηκε μοναδικό έως τώρα για την Κρήτη κτίριο των Σκοτεινών Αιώνων (1200 - 950 π.Χ.). Τα κινητά ευρήματα, ειδώλια γυναικείων θεοτήτων, που μαρτυρούν το στάδιο μετάβασης από τις μινωικές θεότητες στις αρχές της ελληνικής θρησκείας,προσδίδουν μεγαλύτερη σπουδαιότητα στο εύρημα, αν και ο ανασκαφέας, κ. Ηλιόπουλος και ο διευθυντής Κλασικών Αρχαιοτήτων Γ. Τζεδάκις διαφωνούν για το αν είναι ναός, ναϊκό συγκρότημα ή οικία με ιερούς χώρους. Τα σχέδια της εταιρίας, πάντως, "ξυρίζουν" το συγκρότημα με τα 8 δωμάτια και τους 2 βωμούς. Να σημειωθεί ότι δεν έχει ανασκαφεί ακόμα κανένα νεκροταφείο των οικισμών.Κι ενώ όλα αυτά αρκούν για την απόρριψη του εν λόγω αεροδρομίου, το ΚΑΣ ζήτησε νέους έγκυρους χάρτες.

Δ. ΜΥΡΙΛΛΑ

Οι δύο πλατείες, που "παίδεψαν" προχτές το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, δεν έχουν ίδιας σπουδαιότητας αρχαιότητες, αλλά και οι δύο "χάσκουν" και πηγαινοέρχονται στο ΚΑΣ, τουλάχιστον μια πενταετία.

Η πρώτη είναι η πλατεία Διοικητηρίου στη Θεσσαλονίκη, όπου ο δήμος ζητούσε την κατασκευή υπόγειου γκαράζ. Οι διενεργούμενες ανασκαφές από τις Εφορείες Κλασικών και Βυζαντινών Αρχαιοτήτων εμπόδισαν την κατασκευή του γκαράζ, αλλά έκτοτε οι προτάσεις διαδέχονται η μία την άλλη, οι ανασκαφές δεν προχωράνε και ο δήμος περιμένει να συνεχιστεί η εργολαβία. Αν και με ανοιχτή ανασκαφή, χωρίς επαρκή τεκμηρίωση των αποκαλυμμένων αρχαιοτήτων, ήρθαν προχτές δύο προτάσεις: Η μια πρότεινε περιμετρικό πάρκινγκ, διαμόρφωση της πλατείας και κατάχωση των αρχαιοτήτων, αλλά να είναι επισκέψιμες. Η άλλη ανάδειξη των αρχαιοτήτων και κατασκευές θέασης (π. χ. μπαλκόνια κ. ά. ). Τελικά, καμία δεν εγκρίθηκε, αλλά ζητήθηκε από τις Εφορείες σε ένα μήνα να τεκμηριώσουν τι διατηρείται και τι όχι από την ανασκαφή.

Οσο για την πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πλατεία Δημαρχείου Αθήνας), η προχτεσινή πρόταση της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων "κατέπληξε". Για τον σωζόμενο, αλλά προκλητικά εγκαταλειμμένο αρχαιολογικό χώρο,η μελέτη που ανέθεσε ο Δήμος Αθηναίων στον αρχιτέκτονα Αγγελο Δημητρίου πρότεινε: κατασκευή ημιυπόγειας αρχαιολογικής κρύπτης,επισκέψιμης, η οποία εγκρίθηκε. Αλλά η διαμόρφωση της πλατείας με τα ρωμαϊκού ή "χολιγουντιανού" κατ' άλλους περιστύλια, το άγαλμα αρχαίου Ελληνα ή Ρωμαίου αυτοκράτορα (αδιευκρίνιστο), το σιντριβάνι και άλλες κατασκευές, προκάλεσε μειδιάματα και επικρίσεις για άμεση και έμμεση βλάβη των αρχαίων και δημιουργία "ανιστόρητης εικόνας" της περιοχής και απορρίφθηκε.