Το τερατούργημα της Οδηγίας Μπολκεστάιν για την απελευθέρωση της παροχής υπηρεσιών, με βάση το οποίο ισοπεδώνονται εργατικά δικαιώματα και κατακτήσεις στο κατώτατο δυνατό σημείο, ενσωματώνεται στο ελληνικό δίκαιο με τη μορφή σχεδίου νόμου που κατέθεσε χτες η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

Η συγκεκριμένη ευρωενωσιακή Οδηγία, που στηρίζεται σε έκθεση η οποία εκπονήθηκε από το 2002, αποτελεί τη νομική φόρμουλα για τη δυνατότητα ελεύθερης εγκατάστασης επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών, αλλά και φυσικών προσώπων, από ένα κράτος - μέλος της ΕΕ (κράτος προέλευσης) σε άλλο κράτος - μέλος (κράτος εγκατάστασης). Πίσω όμως από την... αθώα αυτή διατύπωση, από την πρώτη στιγμή υπήρχε ένα εν εξελίξει αντεργατικό πραξικόπημα της ΕΕ και των εθνικών κυβερνήσεων, καθώς ρητή πρόβλεψή της ήταν ότι ο πάροχος των υπηρεσιών θα καλύπτεται από το εργατικό δίκαιο της χώρας προέλευσης, και όχι από αυτό που ισχύει στη χώρα εγκατάστασης.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στο χώρο των υπηρεσιών, θα μπορούν να μεταφέρουν την έδρα τους σε χώρες με ισοπεδωμένα εργατικά δικαιώματα και μισθούς (όπως οι χώρες καπιταλιστικής παλινόρθωσης της Ανατ. Ευρώπης) και να δημιουργούν θυγατρικές επιχειρήσεις σε χώρες με υψηλότερους μισθούς και στοιχειώδες εργατικό δίκαιο και σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, πληρώνοντας μισθούς και εφαρμόζοντας το εργατικό δίκαιο της χώρας προέλευσης. Ετσι, πίσω από τη βιτρίνα της απελευθέρωσης των υπηρεσιών, άμεσος στόχος της οδηγίας αποτέλεσε η προσπάθεια του δυτικοευρωπαϊκού κεφαλαίου να τινάξει στον αέρα τα εργασιακά δικαιώματα, καθώς σε μία χώρα θα δημιουργούνται πλέον πολλαπλές αγορές εργασίας με διαφορετικά επίπεδα μισθών και διαφορετικές συνθήκες Κοινωνικής Ασφάλισης και όρους απασχόλησης. Και είναι ευνόητο ότι όλο το σύστημα πιέζεται προς τα κάτω, με αποτέλεσμα η εξισορρόπηση να επέλθει στα κατώτατα επίπεδα μισθών και στην επιλογή του εργατικού δικαίου με το μικρότερο βαθμό προστασίας.

Η αρχική αυτή ιδέα... τροποποιήθηκε μετά τις γενικευμένες αντιδράσεις των εργαζομένων στις χώρες της ΕΕ, χωρίς όμως και να αλλάξει η ουσία των προωθούμενων ανατροπών. Ετσι, στο επίμαχο σημείο που αφορά στα εργασιακά δικαιώματα, στο σχέδιο νόμου που κατέθεσε χτες η κυβέρνηση (άρθρο 2 παράγραφοι 7-8) αναφέρεται ότι ο «νόμος δεν θίγει το εργατικό δίκαιο (...) που εφαρμόζουν οι ελληνικές Αρχές, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο που σέβεται το κοινοτικό» και μαζί... εξηγείται ότι «δεν θίγει το δικαίωμα διαπραγμάτευσης, σύναψης και εφαρμογής συλλογικών συμβάσεων και το δικαίωμα εργατικών κινητοποιήσεων, σύμφωνα με την κείμενη εθνική νομοθεσία που σέβεται την κοινοτική».

Και όμως, στις δύο αυτές παραγράφους, που υποτίθεται ότι προστατεύουν τα εργατικά δικαιώματα από την εισβολή των πολυεθνικών στο χώρο των υπηρεσιών, βρίσκεται η κερκόπορτα, η οποία επιτρέπει την ανατροπή τους και την εφαρμογή της κατάπτυστης αυτής Οδηγίας, χωρίς να γίνει ο παραμικρός συμβιβασμός από την πλευρά της εργοδοσίας, η οποία ορέγεται το φρέσκο κρέας των κακοπληρωμένων εργατών από τις χώρες της Ανατ. Ευρώπης. Και αυτή δεν είναι άλλη από τα σημεία στα οποία αναφέρεται ότι «η εθνική νομοθεσία σέβεται την κοινοτική». Μόνο που η κοινοτική νομοθεσία, με βάση τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, έχει θεσπίσει και δέχεται με απόλυτο τρόπο τις λεγόμενες τέσσερις ελευθερίες. Την ελευθερία κίνησης κεφαλαίων, εμπορευμάτων, ανθρώπινου δυναμικού και υπηρεσιών.

Στην προκειμένη περίπτωση, η Οδηγία Μπολκεστάιν καλύπτεται από τις τρεις από τις τέσσερις ελευθερίες (κεφάλαια, ανθρώπινο δυναμικό, υπηρεσίες), οι οποίες υπερισχύουν του εθνικού δικαίου. Και αυτό έγινε εμφανές όταν οι εργοδότες προσέφυγαν στο Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, το οποίο και αποφάνθηκε ότι η χρήση της εθνικής νομοθεσίας σε εταιρείες υπηρεσιών από άλλες χώρες της ΕΕ αντίκειται στο ευρωπαϊκό δίκαιο, δικαιώνοντάς τους πανηγυρικά. Με άλλα λόγια, εξαπατούν συνειδητά τους εργαζόμενους, καθώς οι δεσμεύσεις «προστασίας» των εργατικών δικαιωμάτων που ενσωματώνονται στο εθνικό δίκαιο ανατρέπονται από το κοινοτικό.

Ακολουθώντας σταθερά το δρόμο της γιγάντωσης των επιχειρηματικών ομίλων και με στόχο τη μονοπώληση της αγοράς προς όφελος των κοινών ιδιωτικών τους κερδών, οι δύο εταιρείες, μετά από μια μικρή περίοδο μεταξύ τους ανταγωνισμού, κατέληξαν προφανώς στο συμπέρασμα ότι είναι πιο προσοδοφόρα η συγχώνευση των δύο εταιρειών σε μία. Με την πρώτη ματιά είναι φανερό ότι με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζουν όχι μόνο καλύτερους όρους ελέγχου της αγοράς και αποδόσεις κλίμακας (λειτουργικές δαπάνες, εκμετάλλευση προσωπικού κ.λπ.), αλλά αποκτούν και καλύτερη διαπραγματευτική θέση ενόψει συνεργασιών (συμμαχίες - κοινή πολιτική - νέες εξαγορές) με άλλες μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρείες του εξωτερικού.

Σύμφωνα με τη χτεσινή κοινή ανακοίνωση των δύο εταιρειών, η απόφασή τους τελεί υπό την έγκριση της Επιτροπής Ανταγωνισμού της ΕΕ, ενώ οι εκπρόσωποί τους (Βγενόπουλος και Βασιλάκης) που μέχρι χτες ήταν στα μαχαίρια, ανταλλάσσοντας δημόσια καταγγελίες και απειλές, συσπειρωμένοι κάτω από το κοινό κέρδος που προσδοκούν, εμφανίστηκαν χτες να μοιράζουν δηλώσεις σιγουριάς για το επιχειρηματικό τους εγχείρημα.

Με βάση τη συμφωνία, «ο βασικός μέτοχος της Aegean (Ομιλος Βασιλάκη) και ο μοναδικός μέτοχος της OA (Marfin Investment Group) θα έχουν ισότιμη μετοχική συμμετοχή στην ενοποιημένη εταιρεία, ενώ στην εταιρεία θα παραμείνουν, διατηρώντας αναλογικά τη συμμετοχή τους ως μέτοχοι, οι όμιλοι Λασκαρίδη, Β. Κωνσταντακόπουλου, Γ. Δαυίδ και Λ. Ιωάννου καθώς και η Τράπεζα Πειραιώς, συνεχίζοντας να στηρίζουν την εξαιρετικά σημαντική αυτή προσπάθεια για τη χώρα».

Η AEGEAN διαθέτει σήμερα 32 αεροσκάφη, απασχολεί 2.500 εργαζόμενους και εκτελεί 50 δρομολόγια εσωτερικού και εξωτερικού. Η «OLYMPIC AIR» έχει επίσης 32 αεροσκάφη, 1.300 εργαζόμενους και εκτελεί 56 δρομολόγια. Η «OLYMPIC HALDING» και η «OLYMPIC ENGINEERINGH» που απασχολούν 2.050 εργαζόμενους θα «καταστούν κατά 100% θυγατρικές του νέου σχήματος».

Για την ιστορία, να αναφέρουμε ότι στη χώρα μας λειτουργούν ακόμα οι εταιρείες «ΑTHENS AIRWAYS», «HELLAS JET», «HELLENIC IMPERIAL» και «BLUE BIRD», με μικρά μερίδια στην αγορά και κύρια με εξειδικευμένες πτήσεις.