Η έλλειψη νερού, όπως είναι φυσικό, δε βασανίζει μόνο την Ελλάδα και τις γειτονικές της χώρες. Σε ολόκληρο τον πλανήτη μεγάλες περιοχές αντιμετωπίζουν σταδιακά όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα με την επάρκεια του νερού. Ολο και περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν χρόνο και κόπο για να βρουν και να καταναλώσουν νερό.

Καταναλώνουν και χρήμα, γιατί το νερό από κοινωνικό αγαθό - ως όφειλε να είναι - μετατρέπεται ανοιχτά σε εμπόρευμα. Από το οποίο κάποιοι επιτήδειοι θησαυρίζουν, πουλώντας το σε όσους δεν έχουν ή δεν έχουν καθαρό. Γιατί στον 21ο αιώνα, στην εποχή που νίκησε η «ελευθερία» και κυριάρχησαν οι νόμοι της αγοράς, οι νόμοι που θέλουν να πληρώνει κανείς για τα πάντα, έμενε να συναντήσουμε και αυτό. Ανθρώπους να πεθαίνουν από δίψα, επειδή δεν έχουν να πληρώσουν για μία εγκατάσταση επεξεργασίας και καθαρισμού υδάτων, για ένα δίκτυο υδροδότησης. Επειδή, σε τελική ανάλυση, δεν έχουν να πληρώσουν για ένα ποτήρι νερό. Ας προσέξουμε μερικά στοιχεία:

Στη δεκαετία του 1950 μόνο 5 χώρες αντιμετώπιζαν μεγάλο πρόβλημα επάρκειας νερού. Στο τέλος του αιώνα, οι χώρες με αυτό το πρόβλημα ανέρχονται σε 26. Ο πληθυσμός τους αγγίζει τα 300 εκατ. Γενικά, στις μέρες μας 145 χώρες είναι εξαιρετικά ευπαθείς και αντιμετωπίζουν, έστω και περιοδικά, προβλήματα λειψυδρίας.

Πέρα από τις κρατικές οντότητες: Πάνω από 1,2 δισ. ανθρώπων δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Πάνω από 2,9 δισ. άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε νερό που να πληροί απόλυτα τις υγειονομικές προϋποθέσεις του πόσιμου νερού. Συνέπεια της μόλυνσης είναι να πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες πέντε εκατ. άνθρωποι, κυρίως παιδιά.

Η μείωση του υδάτινου δυναμικού, λόγω της ανορθολογικής διαχείρισής του, δεν επηρεάζει μόνο το σήμερα. Οπως τονίζουν οι επιστήμονες, η σταδιακή μείωση των επιφανειακών υδάτινων πόρων συμβάλλει τα μέγιστα στην όξυνση μελλοντικά του φαινομένου του θερμοκηπίου και στην αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος προς το θερμότερο. Συμπληρώνουν ότι η μείωση και η μόλυνση των υπογείων υδάτων θα δημιουργήσει προοπτικά μεγάλα προβλήματα στην παγκόσμια χλωρίδα και κατά συνέπεια στην πανίδα.

Οργανισμοί και οργανώσεις που ασχολούνται με το ζήτημα υπολογίζουν ότι το 2003 το ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού που θα υποφέρει από λειψυδρία θα είναι 42-43%. Προβλέπουν ότι το 2025, το ποσοστό αυτό θα ξεπεράσει το 48%. Στο τέλος της προσεχούς 25ετίας, οι άνθρωποι που θα διψούν - στην κυριολεξία - αναμένεται να φτάσουν τα τρία δισ. Η βιομηχανική ανάπτυξη - με το επιπλέον νερό που χρειάζεται για κάθε βιομηχανική χρήση - υπολογίζεται ότι θα προσθέσει σε αυτούς άλλα 200 εκατ.

Οι προβλέψεις για το 2050, δείχνουν ότι σοβαρά προβλήματα έλλειψης νερού, θα αντιμετωπίζουν 66 χώρες και ο μισός πληθυσμός του πλανήτη, που αναμένεται να έχει φτάσει τα 9,4 δισ.

Σε περιοχές, όπως η Μέση Ανατολή ή η Κεντρική Αφρική «χάνεται» μεγάλος όγκος νερού μέσα από σαθρά υδροδοτικά συστήματα.

Στην Αφρική, τα απόβλητα της αναπτυσσόμενης βιομηχανίας καταλήγουν, χωρίς καμία διεργασία, στα νερά των ποταμών. Για τους βιομήχανους - συνήθως Αμερικανούς και Δυτικοευρωπαίους που συνεχίζουν την αποικιοκρατικού τύπου εκμετάλλευση της μαύρης ηπείρου - αυτό είναι λιγότερο δαπανηρό από ό,τι η επεξεργασία των αποβλήτων. Η έλλειψη ολοκληρωμένου υδροδοτικού σχεδιασμού στερεί, σήμερα, από 300 εκατ. Αφρικανούς την πρόσβαση σε ασφαλές, πόσιμο νερό. Το δε εμπόριο πόσιμου νερού, σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές, ανθεί σε μια σειρά από χώρες.

Ανάλογες είναι οι αιτίες έλλειψης υδάτινων πόρων και στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της αραβικής χερσονήσου. Το πρόβλημα επιβαρύνεται από τις χρόνιες διαμάχες ανάμεσα στο Ισραήλ και τις αραβικές χώρες για τα κατεχόμενα αραβικά εδάφη, στα οποία καταλήγουν ή πηγάζουν τα ελάχιστα τρεχούμενα ύδατα της περιοχής. Το Ισραήλ έχει ελέγξει, εκτρέψει και αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό τους ελάχιστους υδάτινους πόρους. Ετσι, οι 130.000 Εβραίοι έποικοι των παλαιστινιακών εδαφών (το 10% του πληθυσμού) έχουν στη διάθεσή τους το 80% των υδάτινων πόρων. Οι Παλαιστίνιοι αγοράζουν νερό σε τιμή χρυσού από βυτία. Νερό, που συνήθως δεν πληροί κανέναν όρο υγιεινής.

Στη Βόρεια Αμερική, στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, αλλά και στη Νότια Ασία και τις περιοχές του Ειρηνικού, ως κύρια αιτία της έλλειψης υδάτινων πόρων και πόσιμου νερού εμφανίζεται η μόλυνση. Τα περισσότερα ποτάμια και οι λίμνες των περιοχών αυτών έχουν επιβαρυνθεί από νιτρικά άλατα, απόβλητα βιομηχανιών και βαρέα μέταλλα (όπως μόλυβδος ή χρώμιο) εξαιτίας της παντελούς απουσίας ελέγχου στις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες, στα μεταλλεία και στα ορυχεία.

Μεγάλο μέρος του εδάφους της Λατινικής Αμερικής (κύρια το Μεξικό και το Περού) αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λειψυδρίας, ενώ τα πλούσια υδάτινα αποθέματα της υπόλοιπης ηπείρου είναι σε μεγάλο βαθμό προσβεβλημένα από διάφορα είδη μόλυνσης, εξαιτίας της ανεξέλεγκτης εκβιομηχάνισης, προς όφελος του κεφαλαίου. Η εκβιομηχάνιση των χωρών αυτών γίνεται με τη μεταφορά εκεί μεγάλων παραγωγικών μονάδων ξένων συμφερόντων, λόγω φτηνού κόστους εργασίας, φτηνών πρώτων υλών και ιδιαίτερα «ελαστικών» νόμων περιβαλλοντικής - δήθεν - προστασίας.

Πολλές λατινοαμερικανικές χώρες, τα τελευταία χρόνια, έζησαν μεγάλες θανατηφόρες επιδημίες εξαιτίας του μολυσμένου νερού. Οι επιπτώσεις της μόλυνσης του νερού είναι ιδιαίτερα εμφανείς και στην πλούσια χλωρίδα και πανίδα της περιοχής.

Ακόμα...

Πρόσφατα, η Παγκόσμια Οργάνωση του ΟΗΕ για τα παιδιά σημείωσε ότι «περίπου 2,4 δισ. άνθρωποι - σχεδόν η μισή ανθρωπότητα - είναι παραδομένοι σε μια ζωή που θυμίζει Μεσαίωνα, εξαιτίας των ακάθαρτων ή ανύπαρκτων εγκαταστάσεων υγιεινής».

Η Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης (ΑΤΑ) επισήμανε ότι οκτακόσια εκατ. άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, ενώ δυο δισεκατομμύρια στερούνται υγειονομικών εγκαταστάσεων. Η ΑΤΑ περιγράφει την κατάσταση στην περιοχή ως «ανθρώπινη τραγωδία». Στην ετήσια έκθεσή της για το 1999 προσθέτει ότι η κατάσταση μπορεί να επιδεινώσει τις τριβές μεταξύ κρατών που μοιράζονται διεθνή ποτάμια μέσα στα επόμενα 25 χρόνια.

Βασιζόμενη σε εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Μετεωρολογίας (ΔΟΜ), αναφέρει ότι οι χώρες που υποφέρουν από έλλειψη νερού θα αυξηθούν μέχρι το 2025 στις 34 . «Η έλλειψη νερού θα επηρεάσει την παροχή τροφίμων σε όλη την Ασία και τον Ειρηνικό» τονίζεται στην Εκθεση, ενώ οι «διεθνείς συρράξεις για το νερό γίνονται όλο και πιο συχνές, καθώς αυξάνεται ο ανταγωνισμός για τις πηγές». Και επειδή η ΑΤΑ βλέπει το νερό ως εμπόρευμα, συστήνει στις κυβερνήσεις της περιοχής την αύξηση των τιμών του νερού, ώστε «οι παροχείς να ενθαρρυνθούν να βελτιώσουν τις υπηρεσίες τους». Δηλαδή, πρώτα θα τα τσεπώσουν και μετά θα δώσουν νερό.

O ίδιος ο ΔΟΜ επισημαίνει πως υπάρχει μια καθορισμένη ποσότητα πόσιμου νερού προερχόμενου από φυσικές πηγές προς χρήση του ανθρώπινου είδους. Ομως ο πληθυσμός συνεχίζει να αυξάνεται και να απαιτεί περισσότερο νερό κατά κεφαλήν. Υπολογίζει ότι η κατανάλωση νερού ανά άτομο θα αυξηθεί από 1.250 κυβικά μέτρα το χρόνο που ήταν το 1960, σε περίπου στο διπλάσιο το έτος 2010 και σε περίπου 2.800 κ.μ. το χρόνο το 2025. Το αποτέλεσμα είναι η υποβόσκουσα ή η σε μερικές περιοχές του πλανήτη ήδη εκδηλωμένη «υδατική κρίση».

Ο ΔΟΜ προσθέτει πως οι κλιματικές αλλαγές μπορούν να επιφέρουν αλλαγές στο «υδρολογικό καθεστώς» και αυτές να οδηγήσουν σε όξυνση της κρίσης. Καταλήγει: Στον 21ο αιώνα το νερό θα είναι σπάνιο και θα απειλείται από μόλυνση.

Η Παγκόσμια Επιτροπή για το Νερό προειδοποιεί πως θα χρειαστεί αύξηση της τάξεως του 20% σε πόσιμο νερό έως το έτος 2025 - όταν δηλαδή ο πληθυσμός του Γης των 6 δισ. σήμερα, φτάσει τα 9 δισ. - προκειμένου να καλυφθούν οι απαιτήσεις.

Από τα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης προκύπτει πως η βιομηχανική ζήτηση για νερό, μέχρι το 2020, αναμένεται - από 2,7% τη δεκαετία του 1990 - να αυξηθεί σε 3,2%. Παράλληλα, θα αυξηθεί αλματωδώς και η οικιακή ζήτηση, με αποτέλεσμα στο 20% του πληθυσμού να αντιστοιχούν μονάχα 1.000 κμ/κάτοικο, το οποίο θεωρείται το όριο της λειψυδρίας. Να σημειωθεί πως σήμερα υπάρχουν χώρες, όπου η κατανάλωση δεν ξεπερνά τα 50 κμ/κάτοικο, ενώ στις ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης η κατανάλωση φτάνει τα 3.000 - 5.000 κμ/κάτοικο.