Associated Press

Χιλιάδες οπαδοί της αντιπολίτευσης διαδήλωναν έως την Πέμπτη στην πρωτεύουσα, με κεντρικό σύνθημα «Θάκσιν, φύγε!»

Ο Σιναουάτρα, από το 2001, όταν ανήλθε στην εξουσία, «κατάφερε» να αποξενώσει μεγάλα τμήματα της κυρίαρχης πολιτικοοικονομικής τάξης της Ταϊλάνδης, που προηγουμένως τον στήριζαν. Στους διαδηλωτές συμπεριλαμβάνονται πολυάριθμοι πρώην υποστηρικτές του, που καλούν τον μονάρχη Μπούμιμπολ Αντούλγιαντετζ να παρέμβει και να τον καθαιρέσει. Αξιοσημείωτα, την 12η Μάρτη, τα κανάλια της κρατικής τηλεόρασης μετέδωσαν μια ομιλία του μονάρχη, εν έτει 1992, όταν σημειώνονταν ογκώδεις διαδηλώσεις εναντίον της χούντας του στρατηγού Σουσίντα Κραπραγιούν. Τότε, ο βασιλιάς είχε καλέσει τον στρατηγό και τον κεντρώο ηγέτη της αντιπολίτευσης, τον Τσάμλονγκ Σρίμουανγκ, στο παλάτι για διαβούλευση. Η συνάντηση εκείνη είχε οδηγήσει στην παραίτηση του στρατηγού και στην προκήρυξη εκλογών. Ο πολιτικός συμβολισμός, σημείωσαν πολιτικοί παρατηρητές, είναι «προφανής»: ο Θάκσιν δεν έχει πλέον την υποστήριξη του βασιλιά. Και, εάν η κρίση συνεχιστεί, το παλάτι, ή ακόμα και ο στρατός, ίσως «αναγκαστούν» να παρέμβουν.

Ο Σιναουάτρα προκήρυξε πρόωρες εκλογές για σήμερα, 2 Απριλίου, μόλις ένα χρόνο μετά τις βουλευτικές εκλογές, στις οποίες το κόμμα του «Οι Ταϊλανδοί αγαπούν τους Ταϊλανδούς» ελπίζει να καταγάγει νέα νίκη. Ομως τα κόμματα της αντιπολίτευσης μποϊκοτάρουν τη διαδικασία - ακυρώνοντας την προσπάθεια του πρωθυπουργού να τελειώνει με τις διαδηλώσεις. Εκτιμάται ότι σε πολλές περιφέρειες, δε θα συμμετάσχει καν το 20% των ψηφοφόρων που απαιτείται για να θεωρηθεί έγκυρη η ψηφοφορία.

Ακόμα όμως και εάν οι εκλογές γίνουν, θεωρηθούν έγκυρες, και το κυβερνών κόμμα «κερδίσει» (χωρίς αντίπαλο), η αντιπολίτευση βεβαιώνει ότι θα συνεχίσει τις διαδηλώσεις.

Ο σημερινός πρωθυπουργός, που είχε κερδίσει στην εξουσία, υποσχόμενος ότι θα «αγνοούσε» το πρόγραμμα που υπαγόρευε το ΔΝΤ μετά την ασιατική κρίση του 1997 - 98, πιέστηκε αφόρητα να συνεχίσει τις «μεταρρυθμίσεις» στην πάλαι ποτέ ασιατική «τίγρη». Το έκανε, εν μέρει: Ανοιξε τον τραπεζικό τομέα σε ιδιωτικά κεφάλαια, αποκέντρωσε την εκπαίδευση, προώθησε αποκρατικοποιήσεις, λ.χ. στην εταιρία ηλεκτροδότησης.

Η Μπανγκόκ δέχεται, ακόμη, πιέσεις να εγκρίνει χωρίς καθυστερήσεις μια συμφωνία «ελεύθερου εμπορίου» με την Ουάσιγκτον, που θα ανοίξει την οικονομία στις άμεσες ξένες επενδύσεις και θα τροποποιήσει τους νόμους όσον αφορά τα φορολογικά, τα εργασιακά, το εμπόριο και τις επενδύσεις. Το «κύμα» αυτό επιχειρεί να «καβαλήσει» ο άλλοτε μεγαλοεπιχειρηματίας Σόντι Λιμθονγκούλ - πρώην πολιτικός σύμμαχος του Σιναουάτρα, ο οποίος στράφηκε εναντίον του για λόγους πολιτικού καιροσκοπισμού -, θέλοντας να γίνει ο διάδοχος του πρωθυπουργού χωρίς, κατ' ουσίαν, να διαφέρει σε τίποτα από πλευράς πολιτικής τοποθέτησης. Βασικό του «πλεονέκτημα», τα εθνικιστικά αντανακλαστικά μιας μερίδας Ταϊλανδών για την πώληση της μεγαλύτερης εταιρίας τηλεπικοινωνιών και διαδικτυακών υπηρεσιών σε μια εταιρία της Σιγκαπούρης.

Την κρίση εντείνει η συνεχιζόμενη σύγκρουση στο νότο, όπου οικονομικά εξαθλιωμένοι Μουσουλμάνοι διεξάγουν έναν άγριο αυτονομιστικό πόλεμο με τις κρατικές δυνάμεις καταστολής, που διακρίνονται για τις βάρβαρες μεθοδολογίες τους.

Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης έπαιξε σίγουρα ρόλο στην κρίση. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ μειώθηκε από το 6% (2004) στο 4,5% το 2005, και, σύμφωνα με έρευνα για λογαριασμό του Συνδέσμου Εμπορίου της χώρας, αναμένεται να μειωθεί στο 3,2 - 3,9%. Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιοποίησε ο Σύνδεσμος, αναμένεται περαιτέρω πτώση των άμεσων ξένων επενδύσεων 6% εφέτος.

Η ενδεχόμενη πολιτική αλλαγή στην εξουσία της Ταϊλάνδης δεν αφορά την ουσία, αλλά το πρόσωπο: Οι ευκαιριακά συμμαχήσαντες αντίπαλοι του Σιναουάτρα κάθε άλλο παρά εκπροσωπούν τα συμφέροντα της εργατικής τάξης - αντίθετα, φοβούνται το ενδεχόμενο οι διαδηλώσεις να συνεγείρουν ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας και να εγερθούν αιτήματα για την πραγματική βελτίωση του ραγδαία επιδεινούμενου βιοτικού επιπέδου και την καταστολή βασικών πολιτικών δικαιωμάτων. Ετσι, θα αναζητήσουν μια «γρήγορη» λύση.