Ετοιμοι να δώσουν ακόμα μια μάχη είναι οι κάτοικοι της περιοχής του Σχοινιά. Τη δεύτερη μετά από αυτήν που κέρδισαν, 20 χρόνια πριν, απέναντι στην τότε κυβέρνηση και τους Αμερικανούς που λυμαίνονταν την περιοχή με τη βάση που τους είχε παραχωρηθεί. Η παραλία της περιοχής κινδύνευε τότε να κλείσει, αλλά ο άμεσος και συντονισμένος αγώνας τους έδωσε την ευκαιρία να πανηγυρίσουν και να χαρούν αυτό που ήθελαν να τους στερήσουν.
Σήμερα, οι ίδιοι κάτοικοι, καλούνται να αγωνιστούν ξανά. Αυτή τη φορά για τα έργα του «Εθνικού Πάρκου». Εργα που όπως φαίνεται θα προκαλέσουν ό,τι δεν είχε γίνει τότε. Τον αποκλεισμό, δηλαδή, της ευρύτερης περιοχής στο όνομα της νέας «Μεγάλης Ιδέας»... Οσο και αν φαντάζει δύσκολο, καθώς πολλά έχουν αλλάξει από τότε, γι' αυτούς, μόνο η ενότητα και ο αγώνας θα μπορέσει να τους κάνει ξανά νικητές.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να συνεχίσει τα έργα στο Κωπηλατοδρόμιο πιο γρήγορα, προκειμένου να προλάβει τις ημερομηνίες παράδοσης αλλά και την αντίδραση του κόσμου. Οι τελευταίοι στο μυαλό τους έχουν πάνω από όλα τον πλούτο της περιοχής και όχι την Ολυμπιάδα και τα κέρδη της. Ετσι, αντί να χαθούν τα συμφέροντα, χάνονται τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, ένα από τα μοναδικά πευκοδάση της Αττικής, αυτό του Σχοινιά, ο υδροβιότοπος και οι καλλιέργειες της περιοχής που συντηρούν εκατοντάδες οικογένειες. Οι μπουλντόζες έχουν ξεκινήσει εδώ και μήνες τις εργασίες και προχωρούν ακάθεκτες την καταστροφή.
Οι γεωργοί της περιοχής που προσπαθούν να βγάλουν ένα κομμάτι ψωμί, βλέπουν τις περιουσίες τους να χάνονται, από την κυβερνητική αναλγησία και την πιθανή παράδοση όσων φτιαχτούν με την ταμπέλα του «Εθνικού Πάρκου» και του Ολυμπιακού Κωπηλατοδρομίου σε μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις προσπαθούν εδώ και χρόνια να τονίσουν τη σημασία της αναβάθμισης του βιότοπου που είναι στην περιοχή. Η προσπάθειά τους όμως αυτή δε «στηρίζεται»... στα σχέδια που είναι έτοιμα για τα συμφέροντα των λίγων αλλά στην πραγματική ανάγκη για διάσωση του φυσικού περιβάλλοντος.
Τα όνειρα των κατοίκων που θα βρίσκονται εκεί στο μέλλον δείχνουν «τσαλακωμένα». Πώς θα είναι όλα αν γίνουν πραγματικότητα τα σχέδια; «Μαύρα κι άραχνα», όπως λέει ο λαός, όπως και οι σημαίες που έχουν κρεμάσει στους δρόμους του Κάτω Σουλίου, ενός οικισμού, που θίγεται και χάνεται με τις αποφάσεις που έχουν παρθεί. Μαύρο όπως είναι ο πάτος από τα χαντάκια που έχουν γεμίσει οι δρόμοι από την παράδοσή τους στο έλεος του καιρού και των υπευθύνων που μονίμως δηλώνουν ανεύθυνοι γι' αυτά. Μαύρο όπως και το μήνυμα που περνούν τα αρχαιολογικά ευρήματα στα όρια του «Εθνικού Πάρκου». Αυτών που (σ.σ. κάποτε...) θα μεταφερθούν στο Μουσείο του Μαραθώνα.
Κατά τα άλλα, η κυβέρνηση λέει ότι όλα αυτά είναι για το καλό της περιοχής και των κατοίκων. Οσα όμως είδαμε και ακούσαμε από τους θιγόμενους της περιοχής μας απέδειξαν ότι όλα γίνονται για το κέρδος των λίγων που βλέπουν το Σχοινιά ως μια πολύ καλή επένδυση. Παράλληλα, μέσα από τα επιχειρήματά τους φαίνεται και το μερίδιο ευθύνης που έχει η Δημοτική Αρχή, που όπως φαίνεται όχι μόνο δεν αντιδρά στα σχέδια αυτά, αλλά τα στηρίζει καθώς θα κερδίσει την εύνοια της ολιγαρχίας.
Από παραδείγματα άλλο τίποτα. Πρώτο και καλύτερο η κατασκευή του πάρκινγκ κοντά στη Λεωφόρο Μαραθώνος και τη χρησιμοποίησή του για τη στάθμευση των αυτοκινήτων των παραθεριστών. Στη συνέχεια, θα μεταφέρονται, στην οργανωμένη παραλία, έναντι εισιτηρίου με μικρά πούλμαν στην παραλία, σαν αυτά που προτίθεται, εδώ και καιρό, να κυκλοφορήσει ο Δήμος Μαραθώνα σαν τοπική συγκοινωνία! Αλλο ένα τρανταχτό είναι η προσπάθεια χρόνων να κατεδαφίσουν τα καταστήματα της παραλίας του Σχοινιά και να τα αντικαταστήσουν με αναψυκτήρια, στερώντας το δικαίωμα από τους επαγγελματίες της περιοχής, να διεκδικήσουν να έχουν κάποια από αυτά.
Συζήτηση του «Ρ» με φορείς της περιοχής
Αποψη του «Εθνικού Πάρκου Σχοινιά» |
Αν και η όλη ιστορία έχει ξεκινήσει από το 1999 με την υπογραφή του Προεδρικού Διατάγματος 2730, που τους αναγκάζει να συμβιβαστούν με τις αλλαγές που επιφέρει (βιοκαλλιέργειες, ρυμοτομικό κλπ.), στο μυαλό τους όλα είναι σαν να έχουν γίνει χτες. Μας εξήγησαν πως το έγγραφο που έστειλε το ΥΠΕΧΩΔΕ και ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (σ.σ. υπάγεται στο ΥΠΕΧΩΔΕ) στο Δήμο Μαραθώνα δεν τους γνωστοποιήθηκε ποτέ. Σημειώνουν, επίσης, πως για το ίδιο θέμα είχε πάρει παράταση το Δημοτικό Συμβούλιο για να υποβάλει ένσταση, αλλά τελικά απορρίφθηκε ως εκπρόθεσμη.
Οταν τους έγιναν γνωστά τα περιστατικά, το 2000 δηλαδή, ήταν ήδη αργά. Ετσι, οι απορίες τους, αλλά και η αγανάκτησή τους, που βγαίνει από τα λόγια του Α. Σάμιου, είναι το «ποιοι είναι αυτοί που νομοθετούν εν αγνοία μας; Ποιοι είναι αυτοί που μέσα από γραφεία, από βιτρίνες βγάζουν νόμους, δεσμεύουν και καθορίζουν τις τύχες χιλιάδων ιδιοκτητών του Κάτω Σουλίου;» και συνεχίζει: «Το Εθνικό Πάρκο να γίνει γιατί αφορά τον πευκώνα και θα τον προστατέψει. Οι ιδιοκτησίες όμως γιατί να ενταχθούν εκεί. Με ποιο δικαίωμα! Από πού αίρουν το δικαίωμα να δεσμεύσουν τις περιουσίες; Για να εξυπηρετηθούν ποια συμφέροντα, έγινε αυτό; Δε ζούμε σε κράτος δικαίου, σε δημοκρατία. Εχουν πάρει μονομερώς τις αποφάσεις. Γιατί δεν παίρνουν τη γνώμη των κατοίκων; Μήπως είναι αποφασίζομεν και διατάσσομεν; Μήπως είναι άλλα συμφέροντα, που δεν τα ξέρουμε εμείς;».
Οι ταβέρνες που θα γκρεμιστούν κατά μήκος της παραλίας |
Γνωστός είναι και ο τρόπος που η κυβέρνηση προσπαθεί να κάνει τα σχέδιά της πράξη. Πως όλα είναι αυθαίρετα. Ετσι και εκεί, προβάλλει αυτό ως επιχείρημα, αν και τα κτήματα αυτά δόθηκαν σε πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, το 1923. «Αυτή τη στιγμή το κράτος μας λέει πως είμαστε αυθαίρετοι. Πως δεν υπάρχουμε. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα, τη στιγμή που μέχρι χθες μπορούσα. Να φτιάξω το σπίτι μου, την επιχείρησή μου, να φτιάξω κάτι», τονίζει η Β. Τσοχαντάρη.
Πάντως, ο Α. Σάμιος μπλέκει και άλλους υπεύθυνους για την κατάσταση αυτή. «Ολοι οι βουλευτές που εκλέξαμε στην περιοχή μας είναι ανάξιοι. Είναι ψεύτες και το μόνο που έκαναν μέχρι τώρα είναι να μας κοροϊδεύουν. Παίζουν ταμπούρλο στην πλάτη μας, γιατί δε σέβονται τους ανθρώπους που τους εξέλεξαν. Είναι ολιγαρχικοί και απολυταρχικοί, κάτι που το λένε τα έργα τους, δεν το λέμε εμείς». Οσο για το ποια θα είναι τα επόμενα βήματα, η Β. Τσοχαντάρη επισήμανε πως «οι περισσότερες κινητοποιήσεις, οι πιο δυναμικές, οι πιο αισθητές θα γίνουν τις μέρες των αγώνων. Την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, αφού θέλουν να κάνουμε οικολογικές δραστηριότητες, θα αμολήσουμε γουρούνια. Αν αυτό σημαίνει ανάπτυξη, αυτό θα κάνουμε. Οπως είμαστε έτοιμοι για όλα, να είναι και αυτοί, ώστε να κάνουν αγώνες εδώ μαζί με τα ΜΑΤ», ενώ ο Α. Σάμιος τόνισε πως συγκεντρώνονται χρήματα προκειμένου να γίνει προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Στιγμιότυπο από τη συζήτηση του συντάκτη του «Ρ» με κατοίκους του Κάτω Σουλίου |
Μέσα στο μυαλό τους είναι και τα όσα έγιναν πριν από λίγες μέρες στην παραλία της Λούτσας με τους συναδέλφους τους, που είδαν τις περιουσίες τους να χάνονται μπροστά στις μπουλντόζες. Πιστεύουν πως η μη καταβολή αποζημίωσης για τον «ξεριζωμό» τους από την περιοχή, αλλά και το γεγονός πως δεν τους έγινε καμία πρόταση ώστε να αναλάβουν τα αναψυκτήρια που θα γίνουν εκεί, δείχνει πως κάποιοι θα έρθουν για να καρπωθούν τα αγαθά της περιοχής, κάτι που προσπαθούσαν τόσα χρόνια οι επαγγελματίες να αποφύγουν. Ετσι θα μείνουν χωρίς δουλιά, ανοίγοντας νέες θέσεις... ανεργίας. Δύο από τους επαγγελματίες της παραλίας, άτομα... γέννημα θρέμμα του Σχοινιά μας μιλούν και καταγγέλλουν.
Ο Γιώργος Τσιμίνης μας είπε πως δεν είναι λίγες οι φορές που προσφέρουν στους λουόμενους βασικά αγαθά. Επίσης αναρωτιέται: «Οταν έρχεται ο κόσμος εδώ το καλοκαίρι και εμείς τους εξυπηρετούμε, παρόλο που δεν έχουμε ούτε νερό, ούτε ρεύμα, και μας ζητά να πάει τουαλέτα, έστω και λίγο νερό, πού θα μπορεί ο κόσμος να τα ζητάει όλα αυτά;». Το πιο περίεργο γι' αυτούς είναι ότι οι αγώνες «δε θα γίνουν καν εδώ», ενώ ο Ιάκωβος Σπανός συμπληρώνει: «Δεν έχει προβλεφτεί τίποτα μέχρι στιγμής. Μέχρι να στήσουν όλα αυτά που λένε ότι θα φτιάξουν, τι θα κάνει όλος αυτός ο κόσμος; Οι αγώνες, αν για αυτούς γίνονται όλα αυτά, θα κρατήσουν για 15 μέρες. Η θάλασσα όμως θα παραμείνει. Αρα κάποιο απώτερο στόχο έχουν για να θέλουν να μας εξοντώσουν».
Δεν έχει περάσει αρκετός καιρός από τότε που οι μπουλντόζες βρέθηκαν στο Σχοινιά για να γκρεμίσουν τις ταβέρνες αυτές, σύμφωνα με τις αποφάσεις των δικαστηρίων, που έχασε ο Οικοδομικός Συνεταιρισμός Δικαστών και Εισαγγελέων. Τίποτα δεν μπορεί να τους εγγυηθεί πως τα μηχανήματα αυτά δε θα βρεθούν αύριο ξανά εκεί για να τελειώσουν το έργο τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Δασαρχείο τονίζει το 1993: «Οι ταβέρνες στο Δάσος "Σχοινιά" Μαραθώνος, που βρίσκονται μέσα στο διαχειριζόμενο από την υπηρεσία μας ως διακατεχόμενο δάσος από τον Οικοδομικό Συνεταιρισμό Ελλήνων δικαστών και εισαγγελέων, είναι παλαιά ποιμνιοστάσια που μετασκευάστηκαν σε κτίσματα - καταστήματα πριν το έτος 1953 και έκτοτε λειτουργούν ως τέτοια».
Σημαντική είναι η παρατήρηση που υπάρχει στη συνέχεια του εγγράφου και που επισημαίνει πως «... στην υπηρεσία μας προκαλεί εντύπωση η διαμαρτυρία σας για αυθαίρετα κτίσματα που έγιναν πριν σαράντα χρόνια και των οποίων ζητάτε με οργή και αγανάκτηση την κατεδάφισή τους (...) θέτοντας μάλιστα τα όργανα της υπηρεσίας μας μπροστά σε ποινικές ευθύνες κατά τρόπο θρασύτατο και η απουσία οποιασδήποτε αναφοράς σας σε παράνομα και αυθαίρετα κτίσματα που κτίστηκαν κατά την τελευταία τριετία σε παρακείμενη ιδιωτική δασική έκταση». Το δασαρχείο έτσι καταλήγει στο συμπέρασμα πως η καταγγελία αυτή «δεν εκδηλώνεται από λόγους ενδιαφέροντος για το δασικό περιβάλλον».
Γνωστή εδώ και καιρό είναι η άποψη του Νομαρχιακού Συμβούλου της Νομαρχιακής Αγωνιστικής Συνεργασίας, Νίκου Στεφανίδη για τα σχέδια της κυβέρνησης. Γνωστή επίσης ήταν και η θέση της ΝΑΣ για όσα πρόκειται να συμβούν στον Σχοινιά και τη γύρω περιοχή. Μιλώντας στο «Ρ» τόνισε πως το πευκοδάσος του Σχοινιά, αλλά και η παραλία, καταλήγουν σε χέρια κερδοσκόπων.
«Είναι σαφές, επισημαίνει, πως μια ακόμα ελεύθερη παραλία, ένας ακόμα πνεύμονας πρασίνου, χωρίς αυτό να αφορά τον Σχοινιά ή τον Μαραθώνα μόνο, αλλά αφορά το σύνολο της Αττικής, με περισσότερο τα βόρεια προάστια που βρίσκει διέξοδο τους καλοκαιρινούς μήνες, καταλήγει σε λίγους και εκλεκτούς», είπε και συμπλήρωσε: «Αλλωστε, είναι γνωστό πως σε τέτοιους είδους περιπτώσεις, είναι συνηθισμένη η τακτική που ακολουθείται. Δεν είναι τυχαίο πως τα Λιμενικά Ταμεία της Ραφήνας και του Λαυρίου, έχουν γίνει Ανώνυμες Εταιρίες, πως τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα κλείνουν παραλίες κυρίως στη Δυτική Αττική. Από όλα αυτά καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως με όλα αυτά τα έργα, σε λίγα χρόνια, περίπου 4 εκατομμύρια κάτοικοι του Λεκανοπεδίου, δε θα έχουν πρόσβαση σε ελεύθερη παραλία στην Αττική», τόνισε ο Ν. Στεφανίδης.
Για το πρόσχημα της προστασίας της περιοχής, η απάντηση είναι αυτονόητη σε τέτοιες περιπτώσεις. «Αλλωστε, πώς μπορούν να μιλούν για προστασία της περιοχής όταν μονιμοποιούν εγκαταστάσεις στην περιοχή και έχουν σκοπό να κάνουν αγώνες; Αρα πρώτος στόχος τους είναι το πώς θα κερδίσουν. Αλλιώς θα έφτιαχναν αλλού το Κωπηλατοδρόμιο για να "αναβαθμίσουν" όπως λένε τον Σχοινιά». Επίσης, αξίζει να τονίσουμε πως και μόνο από την έννοια του όρου «Εθνικό Πάρκο», το τερατούργημα που θα γίνει στην παραλία του Σχοινιά, απέχει τελείως. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία (ν. 1650/86) η οποία ορίζει ότι «ως Εθνικό Πάρκο νοείται εκτεταμένη χερσαία, υδάτινη ή μεικτή περιοχή που παραμένει ανεπηρέαστη ή έχει ελάχιστα επηρεαστεί από ανθρώπινες δραστηριότητες και ο χαρακτηρισμός της ως εθνικού πάρκου αποσκοπεί στη διαφύλαξη της φυσικής κληρονομιάς και στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας». Πώς μπορεί να παραμείνει ανεπηρέαστη ή να είναι επηρεασμένη ελάχιστα από ανθρώπινες δραστηριότητες ο βιότοπος αυτός που θα κατασκευαστούν βαρέος τύπου αθλητικές εγκαταστάσεις;
Ενα επίσης σημαντικό θέμα που τίθεται είναι ο Φορέας Διαχείρισης του πάρκου που θέλουν να δημιουργήσουν. Το πλέον σίγουρο στην όλη ιστορία, που έχει προκαλέσει αντιδράσεις τόσο στους κατοίκους του Μαραθώνα και της γύρω περιοχής, είναι το γεγονός πως μαθηματικά, όλη η έκταση αυτή, θα περάσει σε χέρια ιδιωτών στο μέλλον. Για την περίπτωση του Κάτω Σουλίου, το θέμα είναι τελείως διαφορετικό. Εκεί οι εκτάσεις που μέχρι σήμερα χαρακτηρίζονται ως γεωργική γη, μεταβάλλονται σε οικολογικές καλλιέργειες, σύμφωνα με την περιβαλλοντική μελέτη που έγινε. Καταλήγοντας, ο Νίκος Στεφανίδης, τόνισε πως γεννάται το ερώτημα πώς θα μπορέσουν οι άνθρωποι αυτοί να μετατρέψουν τις όποιες καλλιέργειες σε βιολογικές, όπως τους αναγκάζει το κράτος. «Αντικειμενικά, λοιπόν, δε θα μπορούν, αναγκάζοντας έτσι τους εαυτούς τους να τα εγκαταλείψουν στο μέλλον. Ετσι, μπορεί να ανοίξει η δίοδος στο "Εθνικό Πάρκο" να πάρει τις εκτάσεις αυτές».