Associated Press

Μεγάλες ήταν οι αντιαμερικανικές διαδηλώσεις κατά την επίσκεψη Μπους τον περασμένο Μάιο

Πάντως και στα δύο προαναφερθέντα μέτωπα -Βαλκάνια και Αφγανιστάν-, αλλά και αλλού, εξακολουθούν να υπάρχουν συνολικά 12.000 Γερμανοί στρατιώτες, σταλμένοι από σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση, για πρώτη φορά μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μάλιστα με τη φιλοδοξία, στην Καμπούλ να αναλάβουν σύντομα τη γενική διοίκηση των «ειρηνοποιών» στρατιωτικών τμημάτων και των άλλων χωρών. Αλλά όχι μόνο στα Βαλκάνια και στο Αφγανιστάν κάνουν την εμπόλεμη παρουσία τους οι γερμανικές λόγχες και τα «ακαταμάχητα» γερμανικά άρματα μάχης. Η γερμανική πολεμική σημαία κυματίζει και στα κατάρτια των γερμανικών πολεμικών στο Κέρας της Αφρικής, ενώ γερμανικά άρματα μάχης τύπου Φουξ είναι συγκεντρωμένα στο Κουβέιτ, όχι μακριά από το Ιράκ.

Associated Press

Ο Σρέντερ σε προεκλογική ομιλία

Από τις δηλώσεις αυτές γίνεται ολοφάνερο ότι ενάμιση μήνα πριν τις γενικές εκλογές η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι διαφορετική. Δεν ηχούν τα ταμπούρλα του πολέμου, αλλά αφήνεται να διαφανεί ότι επίσημα γίνεται σκέψη για την ειρήνη. Πάντως για πρώτη φορά έχουμε μια ανοιχτή - τουλάχιστον φραστική - αποστασιοποίηση από τις ΗΠΑ. Τι να πιστέψει ο ακροατής και ο αναγνώστης; Αυτούς που υποστηρίζουν ότι πρόκειται «μόνο για εκλογική προπαγάνδα», γιατί αν πραγματικά επρόκειτο για αλλαγή πολιτικής, το SPD και ο καγκελάριος είχαν την ευκαιρία και τη δυνατότητα τέσσερα ολόκληρα χρόνια να το κάνουν και δεν το έκαναν. `Η να πιστέψει εκείνους που υποστηρίζουν ότι υπάρχουν γερμανικοί πολιτικοί και οικονομικοί λόγοι, που οδηγούν τη σοσιαλδημοκρατία σε μια - έστω προσωρινή και μικρή στροφή - πέντε λεπτά πριν τις 12, πριν δηλαδή ξεκινήσει την επίθεση η αγγλοαμερικανική αρμάδα του πολέμου; Υπάρχει και μια τρίτη άποψη που διατυπώνεται από Γερμανούς σχολιογράφους, ότι δηλαδή ανεξάρτητα από την αφορμή και τους λόγους της παρακίνησης του καγκελάριου, του SPD και του ΥΠΕΞ Γιόσκα Φίσερ να αποστασιοποιούνται φραστικά από τις ΗΠΑ, οι δηλώσεις τους πρέπει να εκτιμηθούν θετικά για τους εξής λόγους: Η Γερμανία αποτελεί σημαντική - αν όχι μάλιστα την πρώτη- δύναμη στην ΕΕ, και η στάση της μπορεί να επηρεάσει θετικά και άλλες δυνάμεις στην Ευρώπη και αλλού. Σε κάθε περίπτωση δε θα έχει αρνητική, αλλά μάλλον θετική, επιρροή στον ειρηνικό, αντιπολεμικό, αντιιμπεριαλιστικό αγώνα των λαών.

Πριν εκθέσω την εκτίμησή μου για τις νέες αυτές σοσιαλδημοκρατικές εκφράσεις, λίγα λόγια για μερίδα Γερμανών σχολιογράφων, που δε συζητάνε τις αιτίες της λεγόμενης σοσιαλδημοκρατικής «στροφής», αλλά προβαίνουν σε προβλέψεις για τη στάση των κομμάτων μετά τις 22 του Σεπτέμβρη. Προβλέπουν δηλαδή ότι η νέα γερμανική Βουλή - το Μπούντεσταγκ - τελικά θα αποφασίσει τη συμμετοχή στον «πολεμικό τυχοδιωκτισμό», ανεξάρτητα αν ηγετικά στελέχη της αντιπολιτευόμενης χριστιανοδημοκρατίας (CDU), όπως ο Σόιμπλε, δηλώνουν προεκλογικά ότι η Γερμανία με εντολή του ΟΗΕ θα συμμετάσχει οπωσδήποτε, ενώ οι σοσιαλδημοκράτες λένε το αντίθετο. Είναι χαρακτηριστικά δύο σχόλια της «Μπερλίνερ Τσάιτουνγκ», που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί φιλοπόλεμος ιεροκήρυκας - κάθε άλλο. Γράφει (την 31 Ιούλη): «Εναν πόλεμο κατά του Ιράκ δεν τον θέλει πραγματικά κανείς. Ομως όταν αρχίσει η επίθεση καμιά χώρα της ΕΕ δε θα τεθεί κατά των ΗΠΑ και στο πλευρό του Ιράκ». Και την 5 Αυγούστου, στο κύριο άρθρο, σημειώνει ότι στο νέο Μπούντεσταγκ όχι μόνο ο Σόιμπλε και το κόμμα του (η CDU), αλλά και ο Σρέντερ θα δηλώσει, ότι «με εντολή του ΟΗΕ αυτονόητα θα τεθεί στο πλευρό των Αμερικανών... Η κυβέρνηση (Σρέντερ) ξεκινάει από το γεγονός ότι σε περίπτωση εντολής από τον ΟΗΕ θα συμμετάσχουν (στην επίθεση) Γερμανοί στρατιώτες ή το λιγότερο γερμανικά όπλα. Στα σοβαρά δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης».

Κατά τη γνώμη μου θα ήταν απλούστευση να ερμηνευτούν οι δηλώσεις του καγκελάριου στο Αννόβερο σαν απλή δημαγωγία, «μόνο» σαν προεκλογική δημαγωγία. Αναμφίβολα υπάρχει το στοιχείο αυτό μέσα στις δηλώσεις, αλλά ποτέ ο σοσιαλδημοκράτης ηγέτης δε θα έφθανε σ' αυτό το σημείο ανοιχτής «αντιπαράθεσης» με τις ΗΠΑ, αν δεν υπήρχαν και κάποιοι άλλοι, σοβαρότεροι λόγοι, η σκέψη π.χ. ότι ο πόλεμος αυτή τη φορά κατά του Ιράκ δε θα είναι απλός περίπατος και ότι θα κοστίσει και στη γερμανική πλευρά πολλές εκατοντάδες (ίσως πολλές χιλιάδες) νεκροκάσες. Αλλά ας προσέξουμε και το μέρος της ομιλίας του Σρέντερ, όπου κάνει λόγο και για άλλες αιτίες της τωρινής του στάσης. Ο Τύπος γράφει σχετικά: «Ο καγκελάριος» κάλεσε στο Αννόβερο να σκεφτούμε, πριν μια ενδεχόμενη επέμβαση, τις πολιτικές, οικονομικές και παγκόσμιες οικονομικές συνέπειες. Η παγκόσμια οικονομία δεν είναι σε κατάσταση, ώστε να μπορεί να χρειαστεί νέα βάρη. «Και ο ΥΠΕΞ, Γιόσκα Φίσερ, από την ιταλική Τοσκάνα, όπου παραθερίζει, δήλωσε ότι μια επίθεση κατά του Ιράκ συνεπάγεται με μεγάλη πιθανότητα μια νέα τάξη πραγμάτων στη Μέση Ανατολή, που για μας τους Ευρωπαίους θα σήμαινε ότι εμείς σαν γείτονες της περιοχής θα θιγούμε άμεσα».

Εδώ νομίζω ότι μπορεί να αναζητηθεί η αιτία για την, αν όχι οριστική και αμετάκλητη, τουλάχιστον αμφιταλαντευόμενη στάση για τον κάπως νέο τόνο στις εκφράσεις της σοσιαλδημοκρατικής ηγεσίας: στις οικονομικές - κυρίως - αλλά και στις πολιτικές συνέπειες της συμμετοχής στον πολεμικό τυχοδιωκτισμό. Για να διευκρινιστεί αυτή η αιτία, θα μου επιτραπεί να επικαλεστώ τις πληροφορίες και διαπιστώσεις του Γερμανού δημοσιογράφου Γίργκεν Ελζέσερ στα τεύχη 4 και 7 του 2002 του μηνιάτικου περιοδικού. «Κονγκρέτ» του Αμβούργου. Στο πρώτο με τον τίτλο «Σήμερα στην Καμπούλ, αύριο κατά της Βαγδάτης»... εξηγεί και τις φαγωμάρες για την πολεμική λεία. «Μερικοί αναλυτές ξεκινούν από το γεγονός ότι η Γερμανία απορρίπτει έναν νέο πόλεμο στον Κόλπο... Οι γερμανικές εξαγωγές στη χώρα των δύο ποταμών το 2001 τετραπλασιάστηκαν σε σύγκριση με το 2000 και έφτασαν την αξία του 1,2 δισ. μάρκων. Αν όμως γι' αυτό το λόγο τα γερμανικά κοντσέρν θα επενέβαιναν υπέρ της ύφεσης και του αφοπλισμού είναι πάρα πολύ αμφίβολο: Γιατί τα κέρδη τα οποία θα προκύψουν μετά από μια στρατιωτική συντριβή του καθεστώτος του Σαντάμ στο μοίρασμα της λείας θα υπερέβαιναν κατά πολύ τα κέρδη από ειρηνικές εμπορικές συναλλαγές. Μετά τον πόλεμο του Κόλπου το 1991 οι Αμερικανοί πήραν το μεγαλύτερο μέρος των συμφωνιών για την ανοικοδόμηση στο Κουβέιτ, ύψους 100 δισ. δολαρίων των ΗΠΑ... Αντίθετα από το Κουβέιτ, στα Βαλκάνια και τώρα στο Αφγανιστάν έχουν το καλύτερο αποτέλεσμα τα γερμανικά κοντσέρν - χάρη στην ισχυρή παρουσία της Μπούντενβερ. Η διεξαγωγή του πολέμου αξίζει τον κόπο. Και ο καγκελάριος φαίνεται ότι βλέπει αυτή τη συνάφεια».

Ο Γ.Ε. γράφει στο τεύχος 7: «Με συμμετοχή στον πόλεμο του Κόλπου αριθμ. 3 η γερμανική οικονομία θα κάνει σπουδαίες δουλιές με την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης από τους βομβαρδισμούς χώρας(Ιράκ) και ότι τώρα η αγορά των ΗΠΑ είναι για τη γερμανική οικονομία δέκα φορές σημαντικότερη από την αραβική αγορά».

Οι παραθέσεις αυτών των γνωμών δείχνουν συμπερασματικά τις αιτίες της φραστικής αλλαγής της σοσιαλδημοκρατίας, αλλά ταυτόχρονα - παρά τις φραστικές αντιθέσεις - ότι ακόμα δεν εκδηλώνεται πραγματική στροφή, στο βασικό θέμα του πολέμου και της ειρήνης. Ολα κρίνονται με βάση τα ιδιαίτερα γερμανικά πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα και με τις αυξανόμενες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις».

Μεγάλη πολιτική εξόρμηση αναμένεται να ξεδιπλώσει τους αμέσως επόμενους μήνες σε όλη τη Ρωσία το Κομμουνιστικό Κόμμα Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ), με στόχο να συγκεντρώσει 2.000.000 υπογραφές, που είναι αναγκαίες για την προκήρυξη δημοψηφίσματος. Το ΚΚΡΟ κατέληξε εδώ και λίγο καιρό στην απόφαση να προχωρήσει σ' αυτήν την ενέργεια, εξαιτίας της έγκρισης σοβαρών αντιλαϊκών μέτρων από την πλειοψηφία της Κρατικής Δούμας και την επικύρωσή τους στη συνέχεια από το Συμβούλιο της Ομοσπονδίας (Ανω Βουλή) και τον Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Αιχμή του δόρατος» αυτών των αντιλαϊκών μέτρων αποτέλεσε ο νόμος, με τον οποίο ιδιωτικοποιείται η γη. Κι εδώ οι φόβοι των δυνάμεων του ΚΚΡΟ, αλλά και άλλων δυνάμεων της ρωσικής αντιπολίτευσης, εστιάζονται: α) Στο ότι η ιδιωτικοποίηση της γης θα οδηγήσει στο ακόμα μεγαλύτερο «ξεχαρβάλωμα» της αγροτικής οικονομίας, β) στο ότι, με βάση τη σημερινή οικονομική κατάσταση, τη γη θα μπορέσουν να αγοράσουν μεγάλες τράπεζες, είτε ξένοι ή ντόπιοι επιχειρηματίες, κι όχι, βέβαια, οι αγρότες. Στα πλαίσια αυτής της πρωτοβουλίας του, το ΚΚΡΟ έχει συγκροτήσει επιτροπή για την καμπάνια συλλογής υπογραφών, μ' επικεφαλής τον πρόεδρο της ΚΕ του κόμματος, Γκενάντι Ζιουγκάνοφ.

Οπως δήλωσε πρόσφατα στους δημοσιογράφους ο αντιπρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΡΟ Ιβάν Μέλνικοφ, το κόμμα θα ζητήσει από τους Ρώσους πολίτες να στηρίξουν την πρωτοβουλία του, που θα προτείνει δημοψήφισμα με 3 ή 4 ερωτήματα. Ο Μέλνικοφ δεν ανακοίνωσε τις ακριβείς διατυπώσεις των ερωτήσεων, σημείωσε, όμως, ότι αυτές θα αφορούν:

α) Στην απαγόρευση της πώλησης της γης, για διάστημα 5-15 χρόνων.

β) Στη μη αύξηση των τιμών των ενοικίων και δημοτικών τελών πάνω από την αύξηση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.

γ) Στην απαγόρευση της πώλησης δασών και του υπόλοιπου φυσικού πλούτου της χώρας, των σιδηροδρόμων, του συστήματος παροχής ηλεκτρενέργειας, επίσης για διάστημα 5-15 χρόνων.

Εκτιμάται ότι τα χρονικά όρια που θα βάλει το ΚΚΡΟ μπαίνουν για να προσελκύσει στην καμπάνια του κι εκείνους τους πολίτες, οι οποίοι γενικά μπορεί να μη διαφωνούν με τις ιδιωτικοποιήσεις (της γης, των φυσικών πόρων κ.ά.), αλλά δε θέλουν αυτές να γίνουν τα αμέσως επόμενα χρόνια. Ο Μέλνικοφ δήλωσε, μεταξύ άλλων, ότι το ΚΚΡΟ θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν, ώστε οι ερωτήσεις για το δημοψήφισμα, που θα διαμορφώσει το κόμμα, να είναι νομότυπες, ώστε να μην μπορεί η εκλογική επιτροπή να τις απορρίψει. Βέβαια, πρέπει να γνωρίζουμε ότι τελικά, αφού μαζευτούν οι υπογραφές, το δικαίωμα προκήρυξης του δημοψηφίσματος το έχει ο Πρόεδρος της χώρας.

Να σημειώσουμε ότι λίγους μήνες νωρίτερα το ΚΚΡΟ είχε αποκλείσει ως «αντιβαίνουσα στο νόμο» την πρόταση του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας - Επαναστατικού Κόμματος Κομμουνιστών (ΚΕΚΡ - ΕΚΚ) να διεξαχθεί καμπάνια συλλογής υπογραφών για να προκηρυχτεί δημοψήφισμα, με το οποίο θα ακυρώνονταν τα αποτελέσματα των ιδιωτικοποιήσεων που έχουν γίνει έως τα σήμερα. Η πρόταση εκείνη φιλοδοξούσε να δείξει ότι η δημόσια περιουσία τα τελευταία 11 χρόνια έχει γίνει αντικείμενο κλοπής, έχει αρπαχτεί από το λαό και πως οι κομμουνιστές τάσσονται υπέρ της επιστροφής της ιδιοκτησίας στο λαό.

Το ΚΚΡΟ, με τη μεγάλη αυτή πολιτική εκστρατεία, προετοιμάζεται και για τις προσεχείς εκλογικές αναμετρήσεις των βουλευτικών (2003) και προεδρικών (2004) εκλογών και, ταυτόχρονα, απαντά και στις προσπάθειες που έγιναν το τελευταίο διάστημα να διασπαστεί το κόμμα, με πρωτεργάτη το μέλος του προεδρείου του κόμματος και πρόεδρο της Κρατικής Δούμας, Γκενάντι Σελεζνιόφ. Ο τελευταίος, προσπαθώντας ίσως να μη διαψεύσει όσους τον ήθελαν να έχει πλήρως ενσωματωθεί στο καπιταλιστικό σύστημα και στα σχέδια του Κρεμλίνου, δήλωσε πως υπάρχει μια περίπτωση το κόμμα του «Ρωσία» να περάσει στην αντιπολίτευση. Η περίπτωση αυτή είναι, αν ο Πρόεδρος και η κυβέρνηση παραβιάσουν το ...Σύνταγμα! Το πρόβλημα, όμως, εκείνων των στελεχών του ΚΚΡΟ, που όλο και πιο «άνετα» συμμετέχουν στη διαχείριση του συστήματος, φάνηκε έντονα με τη διαγραφή του Σελεζνιόφ και άλλων δύο στελεχών, με τους οποίους συντάχθηκαν ορισμένοι κυβερνήτες περιοχών, εκλεγμένοι με την υποστήριξη του ΚΚΡΟ ή και στελέχη του.

Ενα ακόμα σχετικό «κρούσμα» ανέφερε πρόσφατα η εφημερίδα «Σοβιέτσκαγια Ροσία». Τη στιγμή που το ΚΚΡΟ ετοιμάζεται να προκαλέσει δημοψήφισμα για να αποτρέψει την πώληση της γης και το πέρασμά της στα χέρια μεγαλοϊδιοκτητών, δηλαδή των νέων «κουλάκων», στην περιοχή του Ορενμπούργκ, ο κυβερνήτης Αλεξέι Τσερνίσεφ, στέλεχος του ΚΚΡΟ, υλοποιεί κεντρικό πρόγραμμα με τον τίτλο: «Αναγέννηση των κουλάκων!» Το Πρόγραμμα, που καταρτίστηκε από το υπουργείο Εργασίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, προβλέπει να δίνεται σε κάθε επίδοξο κουλάκο χρηματική «βοήθεια» 30.000 ρουβλιών για αγορά ζώων και να χρηματοδοτηθεί η απασχόληση προσωπικού που θα χρειαστεί με 500 ρούβλια το μήνα, για κάθε εργαζόμενο. Στο συγκεκριμένο άρθρο ασκείται κριτική και στον Γραμματέα της Κομματικής Οργάνωσης του ΚΚΡΟ στη συγκεκριμένη περιοχή, Γ. Νικιφορένκο. Ο αρθρογράφος καταλήγει: «Φυσικά, ακόμη και στον "κόκκινο" κυβερνήτη, είναι ιδιαίτερα δύσκολο δημόσια να στραφεί ενάντια στον Πρόεδρο, στους εκπροσώπους του, ή στους ομοσπονδιακούς υπουργούς... Ολα κατανοητά, μα υπάρχουν και οι αρχές!».

Να, λοιπόν, ποια πολιτική θα πρέπει να ακολουθούν οι εκλεγμένοι τοπικοί «άρχοντες». Δεν είναι κάτι το επίκαιρο μόνο για τους Ελληνες πριν από τις προσεχείς εκλογές του Οκτώβρη, αλλά έχει πολλά κοινά και με ζητήματα που απασχολούν άλλους λαούς. Τηρουμένων, λοιπόν, των αναλογιών, και από το παραπάνω αρνητικό παράδειγμα που αναφέρει η εφημερίδα «Σοβιέτσκαγια Ροσία», βγαίνει ότι το ζητούμενο θα πρέπει να είναι η συνεπής και μαχητική υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και από τις τοπικές αρχές, και όχι η διαχείριση αντιλαϊκών προγραμμάτων και πολιτικών.