Με την ιμπεριαλιστική σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ - ΕΕ - ΝΑΤΟ και Ρωσίας στην Ουκρανία να συνεχίζεται και τις ρωσικές δυνάμεις να συνεχίζουν να καταγράφουν εδαφικά κέρδη, κινητικότητα καταγράφεται στο κομμάτι των ιμπεριαλιστικών παζαριών, με τα «διαφορετικά σχέδια» και τις διαφορετικές στοχεύσεις για μια ενδεχόμενη «διευθέτηση» της σύγκρουσης και για την επόμενη μέρα των ανταγωνισμών να βγαίνουν πιο έντονα στο προσκήνιο.

Μετά τις εξελίξεις του Σαββατοκύριακου, Μόσχα και Κίεβο φαίνεται ότι θα προχωρήσουν σε άμεσες συνομιλίες για πρώτη φορά μετά τους πρώτους μήνες της τρίχρονης ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία, καθώς ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι εμφανίστηκε να αποδέχεται την πρόταση του Ρώσου ομολόγου του, Βλ. Πούτιν, για απευθείας διαπραγματεύσεις που θα λάβουν χώρα στην Τουρκία την Πέμπτη.

Εντατικές διαβουλεύσεις και επαφές βρίσκονται σε εξέλιξη και στα δύο στρατόπεδα, με τον ευρωατλαντικό άξονα - συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ - να συσπειρώνεται προ ημερών πίσω από το τελεσίγραφο για 30ήμερη εκεχειρία άνευ όρων, ειδάλλως «σκληρές κυρώσεις» για τη Ρωσία.

Το Σάββατο Ευρωπαίοι ηγέτες, της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας, που πρωτοστατούν στη στρατιωτική, οικονομική και πολιτική στήριξη της Ουκρανίας και εντάσσονται στον λεγόμενο «συνασπισμό των προθύμων», επισκέφτηκαν το Κίεβο, όπου είχαν πολύωρες συνομιλίες με τον Ζελένσκι.

Οι Κιρ Στάρμερ, Εμ. Μακρόν, Φρ. Μερτς και Ντ. Τουσκ επανέλαβαν το τελεσίγραφο για άνευ όρων εκεχειρία 30 ημερών, αρχής γενομένης από χθες Δευτέρα, απειλώντας τη Μόσχα με «μαζικές» νέες κυρώσεις αν δεν την αποδεχόταν. Τόνισαν δε ότι οι ΗΠΑ συντάσσονται μαζί τους σε αυτό.

Χθες οι ΥΠΕΞ μιας σειράς ευρωπαϊκών κρατών του ΝΑΤΟ συναντήθηκαν στο Λονδίνο, για να καταλήξουν σε μια ενιαία γραμμή χειρισμών και θέσεων ενόψει των διαφαινόμενων διαπραγματεύσεων της Πέμπτης.

Λίγες ώρες αφότου οι Ευρωπαίοι ηγέτες έθεσαν τους όρους τους, ο Πούτιν απέρριψε την πρόταση για εν λευκώ εκεχειρία και αντιπρότεινε απευθείας συνομιλίες Ρωσίας - Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη στις 15 Μάη.

Σε ένα σπάνιο τηλεοπτικό διάγγελμα που μεταδόθηκε αργά το βράδυ του Σαββάτου από το Κρεμλίνο, δήλωσε ότι η Ρωσία επιδιώκει «σοβαρές διαπραγματεύσεις», χωρίς προαπαιτούμενα, για την «εξάλειψη των βαθύτερων αιτιών του πολέμου», με στόχο «μια διαρκή, ισχυρή ειρήνη», και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να προκύψει προσωρινή κατάπαυση πυρός μέσα από τις διαπραγματεύσεις, αλλά όχι νωρίτερα.

Στη συνέχεια είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο ομόλογό του, Ρ. Τ. Ερντογάν, για τις «λεπτομέρειες» της οργάνωσης των διαπραγματεύσεων.

Υπενθυμίζεται ότι τον Μάρτη του 2022, λίγο μετά τη ρωσική εισβολή του Φλεβάρη και προτού αρχίσει να εισρέει μαζικά η ΝΑΤΟική στρατιωτική υποστήριξη προς το Κίεβο, Ρωσία και Ουκρανία είχαν πραγματοποιήσει μερικούς γύρους διαπραγματεύσεων στην Κωνσταντινούπολη, όπου είχαν καταλήξει και σε ένα σχέδιο συμφωνίας.

Σε αυτό το σχέδιο αναφέρθηκε το βράδυ του Σαββάτου ο Πούτιν. Εχοντας το «πάνω χέρι» στο πεδίο των μαχών, και με την αλλαγή στάσης από τις ΗΠΑ, αναλυτές επισημαίνουν ότι η Μόσχα δύσκολα θα υποχωρήσει από τα αιτήματά της, που περιλαμβάνουν προσάρτηση κατεχόμενων εδαφών και «ουδετερότητα» της Ουκρανίας.

Το εν λόγω σχέδιο συμφωνίας προέβλεπε προσάρτηση του Ντονμπάς και άλλων περιοχών από τη Ρωσία, αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικής και «μόνιμη ουδετερότητα» της Ουκρανίας (χωρίς ένταξη στο ΝΑΤΟ και με βασικές στρατιωτικές ικανότητες), με αντάλλαγμα διεθνείς «εγγυήσεις ασφαλείας» από τα 5 μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Κίνα, Γαλλία, Ρωσία, Βρετανία).

Ωστόσο το ευρωατλαντικό στρατόπεδο επιμένει για την ανάπτυξη στρατευμάτων από ΝΑΤΟικές χώρες στην Ουκρανία και για εξοπλισμό της, ως αποτροπή απέναντι στη Ρωσία και ως επιτήρηση μιας συμφωνίας «ειρήνης».

Η Γαλλία συζητά με «εταίρους» της πώς θα μπορούσαν να υποστηρίξουν με στρατεύματα την Ουκρανία στον πόλεμο με τη Ρωσία, δήλωσε το Σάββατο ο Μακρόν στην εφημερίδα «Le Parisien», χωρίς να υπεισέλθει σε περαιτέρω διευκρινίσεις.

«Εξετάζουμε την παρουσία και το στρατηγικό αποτύπωμα των χωρών - εταίρων. Εχουν προηγηθεί διαβουλεύσεις μεταξύ των αρχηγών των Γενικών Επιτελείων Βρετανίας, Γαλλίας και Ουκρανίας, οι οποίοι έχουν συντονίσει το έργο με τους εταίρους τους και όλα αυτά γίνονται πιο σαφή και σημειώνεται πρόοδος», ανέφερε ο Γάλλος Πρόεδρος.

«Το κλειδί είναι να έχουμε στρατεύματα στην Ουκρανία», υπογράμμισε.

Επιπλέον, η γερμανική κυβέρνηση θα σταματήσει να δημοσιοποιεί λεπτομέρειες της στρατιωτικής βοήθειας που παρέχει στην Ουκρανία, δήλωσε ο καγκελάριος Φρ. Μερτς, ώστε να επιτευχθεί «στρατηγική ασάφεια» και να μη χρησιμοποιείται ως στρατηγικό πλεονέκτημα από τη Ρωσία.

Ο Ζελένσκι εμφανίστηκε την Κυριακή το βράδυ να αποδέχεται την πρόταση του Πούτιν, κάνοντας μάλιστα λόγο για συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του, ενώ εκείνος δεν είχε αναφερθεί σε επαφές στο υψηλότερο επίπεδο αλλά μεταξύ αντιπροσωπειών.

Νωρίτερα ο Ουκρανός Πρόεδρος είχε επιμείνει στη θέση για «άνευ όρων εκεχειρία διαρκείας». Στη συνέχεια ωστόσο, με «προτροπή» του Προέδρου των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ, ο Ζελένσκι ανακοίνωσε: «Θα περιμένω τον Πούτιν στην Τουρκία την Πέμπτη. Ελπίζω ότι αυτήν τη φορά ο Πούτιν δεν θα ψάξει για δικαιολογίες... Είμαστε έτοιμοι να μιλήσουμε για τον τερματισμό του πολέμου».

Τους πρώτους μήνες του πολέμου ο Ζελένσκι ζητούσε τακτικά προσωπικές συνομιλίες με τον Πούτιν. Από το καλοκαίρι του 2023, ωστόσο, βρίσκεται σε ισχύ Προεδρικό Διάταγμα στην Ουκρανία το οποίο απαγορεύει συνομιλίες του Κιέβου με τη Μόσχα όσο είναι Πρόεδρος ο Πούτιν.

Την Κυριακή είχε προηγηθεί παρέμβαση του Τραμπ στο «Truth Social», όπου δήλωσε: «Αρχίζω να αμφιβάλλω ότι η Ουκρανία θα καταλήξει σε συμφωνία με τον Πούτιν». Ο Ρώσος Πρόεδρος «δεν θέλει να έχει συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με την Ουκρανία, αλλά θέλει να συναντηθεί την Πέμπτη στην Τουρκία για να διαπραγματευτεί έναν πιθανό τερματισμό του αιματοχυσίας. Η Ουκρανία θα πρέπει να συμφωνήσει σε αυτό αμέσως».

«Τουλάχιστον θα είναι σε θέση να καθορίσουν αν μια συμφωνία είναι εφικτή ή όχι, και αν δεν είναι, οι Ευρωπαίοι ηγέτες και οι ΗΠΑ θα γνωρίζουν πού βρίσκονται τα πράγματα και θα μπορούν να προχωρήσουν ανάλογα», συμπλήρωσε.

Νωρίτερα ο Πρόεδρος των ΗΠΑ είχε ισχυριστεί ότι είναι «μια δυνητικά σπουδαία μέρα για τη Ρωσία και την Ουκρανία!».

«Μήπως με αυτήν την πρόταση η Ρωσία προσπαθεί επίσης να διασπάσει τον δυτικό συνασπισμό που στηρίζει την Ουκρανία;» είναι το ερώτημα που θέτει το BBC.

Από την άλλη ο Μακρόν εμφανίστηκε, σε διαφοροποιημένη γραμμή από την Ουάσινγκτον, να απορρίπτει την πρόταση Πούτιν, λέγοντας πως είναι «μια πρώτη κίνηση, αλλά δεν αρκεί».

«Είναι ένας τρόπος να μην απαντήσει» στην πρόταση για εκεχειρία, εκτίμησε ο Γάλλος Πρόεδρος, καθώς ο Πούτιν δεν μπορούσε απλώς να απορρίψει την πρόταση της «Δύσης», οπότε αυτός «είναι ένας τρόπος να δείξει ότι απαντά και να διατηρήσει την ασάφεια έναντι των Αμερικανών».

«Πρότεινε κάτι άλλο, κατά συνέπεια πιστεύω ότι πρέπει να επιμείνουμε με τους Αμερικανούς και να πούμε ότι η εκεχειρία είναι άνευ όρων και μετά μπορούμε να συζητήσουμε τα υπόλοιπα», τόνισε ο Μακρόν.

Ο δε Γερμανος καγκελάριος Φρ. Μερτς είπε πως η «ρωσική πλευρά δείχνει τώρα ότι είναι έτοιμη να συνομιλήσει - αυτό είναι ένα καλό πρώτο βήμα» ωστόσο «οι συνομιλίες δεν μπορούν να ξεκινήσουν μέχρι να σιγήσουν τα όπλα».

«Πρέπει να υπάρξουν διαπραγματεύσεις, απευθείας διαπραγματεύσεις προκειμένου να βρεθεί ένας τρόπος για κατάπαυση του πυρός», επέμεινε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ.

Και ενώ ουκρανική αντιπροσωπεία ετοιμάζεται να συναντηθεί με τη ρωσική για διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη, οι Ευρωπαίοι του ΝΑΤΟ επιμένουν στο τελεσίγραφο «άμεσα άνευ όρων εκεχειρία ή κυρώσεις».

Χθες η Γερμανία προειδοποίησε ότι «ο χρόνος μετρά αντίστροφα» για να συμφωνήσει η Ρωσία μέχρι το τέλος της ημέρας σε μια άνευ όρων 30ήμερη κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία διαφορετικά «θα τεθούν σε κίνηση οι προετοιμασίες» για νέες κυρώσεις, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης Στ. Κορνέλιους.

Παράλληλα ο ίδιος είπε πως «η γερμανική κυβέρνηση είναι έτοιμη να είναι παρούσα (σ.σ. στην Κωνσταντινούπολη). Εξετάζεται αυτή η επιλογή. Ουσιαστικά, αυτές οι συνομιλίες θα γίνουν μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Εμείς, ως Ευρωπαίοι εταίροι, προσφέρουμε τη βοήθειά μας».

Αντίστοιχα στη χθεσινή συνάντηση Ευρωπαίων ΥΠΕΞ στο Λονδίνο η επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας κατηγόρησε τη Ρωσία ότι «παίζει παιχνίδια», τονίζοντας ότι «πρέπει να ασκήσουμε πίεση στη Ρωσία, προκειμένου να θελήσει πραγματικά ειρήνη και να κάτσει κάτω για να μιλήσει με την Ουκρανία». Παράλληλα, υπογράμμισε ότι οι συνομιλίες δεν μπορούν να διεξαχθούν «εάν συνεχίσει να βομβαρδίζει την Ουκρανία».

Ο Βρετανός ΥΠΕΞ, Ντ. Λάμι, δήλωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος πρέπει να «πάρει στα σοβαρά» την εμπλοκή σε ειρηνευτικές συνομιλίες, ενώ ο Γάλλος ΥΠΕΞ, Ζαν-Νοέλ Μπαρό επανέλαβε τη θέση του Παρισιού για «μαζικές» κυρώσεις στη Ρωσία «εάν αρνηθεί εκ νέου να εμπλακεί σοβαρά στη διπλωματία και συνεχίσει την επιθετικότητά της».

Η «Δύση» πρέπει να συνεχίσει να ασκεί πίεση στον Πούτιν, προκειμένου να «εγκαταλείψει τους στόχους του στην Ουκρανία», δήλωσε ο ΥΠΕΞ της Πολωνίας Ρ. Σικόρσκι. «Αν (σ.σ. ο Πούτιν) την απορρίψει για άλλη μια φορά (σ.σ. την κατάπαυση του πυρός), τότε το λογικό είναι να ασκηθεί πίεση όχι στο θύμα της επιθετικότητας, αλλά στον δράστη», είπε.

Επίσης στο Λονδίνο βρέθηκαν ο ΥΠΕΞ της Ισπανίας και εκπρόσωπος της Ιταλίας.

Από την πλευρά του ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Χ. Φιντάν, θεωρεί ότι Ρωσία και Ουκρανία «θα καταλήξουν σε συμβιβασμό και θα συναντηθούν τις επόμενες ημέρες».

Περιέγραψε την τρέχουσα κατάσταση, όπου η Ουκρανία απαιτεί κατάπαυση του πυρός και η Ρωσία επιμένει να διεξαχθούν πρώτα οι διαπραγματεύσεις, ως πολιτικό αδιέξοδο. «Οι δύο πλευρές καταβάλλουν προσπάθειες για να εξασφαλίσουν την αμερικανική υποστήριξη. Αυτή είναι μια φυσιολογική κατάσταση», δήλωσε ο Φιντάν.

«Εχει επιτευχθεί ιστορική καμπή για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία», είπε ο Ρ. Τ. Ερντογάν, που είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Γάλλο ομόλογό του, τονίζοντας την ανάγκη αξιοποίησης αυτής της «ευκαιρίας».