"Απα Σπετζουράτο", "Μουτσέλια", "Βάλια Κύρνα", "Παπακύρια" και άλλα "ων ουκ έστι αριθμός" τοπωνύμια - καθημερινής χρήσης για τους ντόπιους - η ύπαρξη των οποίων βγάζει άχρηστους τους συμβατικούς χάρτες. Σμόλικας το βουνό, Σαμαρίνα ο τόπος, γνωστός περισσότερο στους πολλούς από το ομώνυμο δημοτικό τραγούδι.

Λιγότερο γνωστή η κόντρα με την Αετομηλίτσα,το χωριό στο "απέναντι" βουνό, το Γράμμο,για το ποιο είναι το υψηλότερο κατοικήσιμο χωριό των Βαλκανίων. Επισήμως η Σαμαρίνα κερδίζει καθώς τα περίπου 1.000 σπίτια της καταλαμβάνουν το χώρο από το υψομετρικό 1.500 σχεδόν, μέχρι και πάνω από το 1.580!

Εντυπωσιακό στοιχείο που όμως σήμερα δε φαίνεται να βοηθά ιδιαίτερα τους Σαμαρινιώτες στην προσπάθεια που κάνουν να μην ενταχθούν ως οικισμός στον υπό συγκρότηση δήμο με έδρα το Πολυνέρι "με τα 150 σπίτια" όπως λένε με μια δόση υπερβολής για να τονίσουν τη διαφορά.

Η μάχη αυτή φαίνεται χαμένη, όχι μόνο γιατί επισήμως η διαφορά ανάμεσα στα δύο χωριά είναι μικρή (στους καταλόγους του υπουργείου Εσωτερικών η Σαμαρίνα έχει καταγραφεί ως κοινότητα με εγγεγραμμένους 285 κατοίκους και το Πολυνέρι με 239 κατοίκους).

Κύρια γιατί η όποια διεκδίκηση έχει εκ των προτέρων δυναμιτιστεί καθώς η πλειοψηφία των Σαμαρινιωτών εμφανίζεται να παραμένει εγκλωβισμένη στη λογική που πρεσβεύουν από κοινού διάφοροι κομματάρχες της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Και οι οποίοι αφού έχουν απόλυτα συμφωνήσει με το σχέδιο "Καποδίστριας", εμφανίζονται στην περιοχή να διαφημίζουν από τη μία τα οφέλη που υποτίθεται ότι θα έχει η Σαμαρίνα από το σχέδιο των αναγκαστικών συνενώσεων και από την άλλη να διαφωνούν, δήθεν, για την έδρα του νέου δήμου, εκτονώνοντας σε ένα τέτοιο στόχο τις δικαιολογημένες αντιδράσεις και αμφισβητήσεις του κόσμου. Τακτική που δεν απαντά, βέβαια, στο ερώτημα "τι θα γίνει με τη συνεχή υπανάπτυξη της περιοχής;".

Ετσι, ενώ ανάμεσα στα μεγάλα προβλήματα της Σαμαρίνας, όπως παρουσιάστηκαν από τον πρόεδρο της Κοινότητας στο πρόσφατο αντάμωμα των Βλάχων το προηγούμενο Σάββατο, είναι η ασφαλτόστρωση όλων κι όλων 8 χιλιομέτρων δρόμου προς τους Φιλιππαίους,έργο που μπορεί να αλλάξει την όψη και να δώσει ζωή στην περιοχή κι άλλων 5 χιλιομέτρων δρόμου προς τη Φούρκα για να διασυνδεθεί άνετα το χωριό με το γύρω χώρο, αυτή η διεκδίκηση έχει ουσιαστικά παγώσει και η ολοκλήρωση του έργου συνεχίζει να είναι αντικείμενο εκλογικού εκβιασμού των κατοίκων. Το ίδιο συμβαίνει με τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης,το ίδιο και με την εσωτερική οδοποιία στο χωριό.

Κι όμως η Σαμαρίνα δικαιούται ένα καλύτερο μέλλον. Η άγνωστη "Βάλια Κύρνα" (άγρια κοιλάδα) και ο καταρράκτης της, ο "Απα Σπετζουράτο" (κρεμαστό νερό), συναγωνίζονται με αξιώσεις υπέρ τους τη διαφημισμένη "Βάλια Κάλντα". Ο Κλέφτης η δεύτερη ψηλότερη κορφή των ελληνικών βουνών με τα 2.637 υψόμετρο είναι ένας αντάξιος του Μύτικα πόλος έλξης, πόσο μάλλον που είναι ευκολότερα βατός. Τα ζαρκάδια στη ρεματιά προς το Δίστρατο,ο πεύκος που βγαίνει μέσα από το ιερό της Μεγάλης Παναγιάς με το μοναδικό ξυλόγλυπτο τέμπλο, τα μοναστήρια της Μεταμόρφωσης και της Αγ. Παρασκευής,συνιστούν όλα μαζί προνόμια σπάνια. Από κοντά, μία εν δυνάμει εύρωστη τοπική οικονομία βασισμένη σε 40.000 ζώα, αλλά και το κοινοτικό εργοστάσιο που εμφιαλώνει το εκλεκτότατο νερό της Σαμαρίνας,συνηγορούν υπέρ τού μη ανταλλάξιμου με ψήφους δικαιώματος των Σαμαρινιωτών να ζήσουν σύμφωνα με όσα τους ανήκουν. Και είναι πολλά. Προϋπόθεση όμως θα παραμένει, αυτό το λεβέντικο του Βλάχου που κουβαλούν αιώνες τώρα και προβάλλουν κάθε χρόνο στο αντάμωμά τους, να εκφραστεί και ως ανάλογη λεβεντιά στον πολιτικό στίβο...

Θανάσης ΛΕΚΑΤΗΣ

Θρήνος και οδυρμός στα σπίτια των χωριών. Στα καφενεία λες και γίνεται κηδεία. "Βράζει" ο κάμπος. Από οργή και αγανάκτηση. Δεν είναι δα και μικρό κακό να παλεύει ο αγρότης, όλη τη χρονιά, και όταν φτάνει η ώρα της σοδειάς, για μια στιγμή, να χάνει τα πάντα. Και πιο πολύ πληγώνεται και οργίζεται ο ξωμάχος που βλέπει την αδιαφορία του κράτους. Ενα κράτος που τον αφήνει απροστάτευτο στο έλεος του καιρού και, επιπλέον, δεν τον αποζημιώνει, όπως υποχρεούται, όταν η θεομηνία καταστρέφει την παραγωγή του. Και μια κυβέρνηση η οποία επιμένει να εφαρμόζει την πολιτική της ΕΕ που στοχεύει στο ξεκλήρισμα του αγρότη από το χωράφι του.

Παύλος ΡΙΖΑΡΓΙΩΤΗΣ