Οι ξεναγοί «τραβάνε τα μαλλιά τους», γιατί δεν μπορούν να κάνουν τις ξεναγήσεις που περίμεναν και οι οικονομικές επιπτώσεις είναι γι' αυτούς οδυνηρές. Οι ξενοδοχοϋπάλληλοι υφίστανται την πιο άγρια εκμετάλλευση και διαμαρτύρονται. Χιλιάδες άδειες κλίνες στα ξενοδοχεία, εισιτήρια για τους Ολυμπιακούς που δεν έχουν πουληθεί, ακυρώσεις κρατήσεων σε ξενοδοχεία... Και να αλλάξει έστω και την τελευταία στιγμή η κατάσταση προς το καλύτερο αυτό δε σημαίνει ότι λύθηκαν όλα ως διά μαγείας. Ποιο θα είναι άραγε το μέλλον του τουρισμού μας σε μια λιγότερο αισιόδοξη μετα-Ολυμπιακή περίοδο;

Ηδη έχουν αρχίσει να διατυπώνονται πολλοί προβληματισμοί... Η δημοσιογράφος Νέλλη Καψή έθεσε αυτό το καυτό ζήτημα σε παρέμβασή της στο πρόσφατο δημοσιογραφικό συνέδριο της Σαμοθράκης. (Να θυμίσουμε ότι η Ν. Καψή παρουσιάζει στην ΕΤ3 την εκπομπή «Οικονομική Επιθεώρηση» κάθε Κυριακή στις 3 μ.μ., μοναδική οικονομική εκπομπή που παρουσιάζεται από γυναίκα δημοσιογράφο).

-- Πώς προοιωνίζεται, λοιπόν, το μέλλον του τουρισμού μας μετά τις «εξάρσεις» των Ολυμπιακών Αγώνων;

«Σε πρώτη φάση, επισημαίνει η Ν. Καψή, σημαντικό ρόλο θα παίξει η διαχείριση που θα γίνει κατά τη διάρκεια των Αγώνων, όσον αφορά στη φιλοξενία. Το γεγονός ότι η Αθήνα αποτελεί ήδη κορεσμένη πόλη από πλευράς συνωστισμού κατοίκων στους οποίους θα προστεθούν αρκετές χιλιάδες ακόμη κατά τη διάρκεια των Αγώνων, δημιουργεί οριακές συνθήκες όσον αφορά τη φιλοξενία... Αδυναμίες σε τομείς που συνδέονται άμεσα με τον τουρισμό (συγκοινωνίες, περίθαλψη, περιβάλλον) και φαινόμενα κακής πρακτικής (υπερκρατήσεις, υπερτιμολογήσεις, άγρα πελατών) θα μπορούσαν να εξελιχτούν σε απειλές για τον ελληνικό τουρισμό, λειτουργώντας δυσφημιστικά για την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό».

Είναι γεγονός ότι μέχρι σήμερα είχαμε πτώση αντί για άνοδο στις διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία της Αθήνας και η πτώση ήταν ήδη ορατή από τον περασμένο χρόνο: Οι διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία της Αθήνας σημείωσαν το 2003 μείωση της τάξης του 12,5% έναντι του ίδιου διαστήματος του 2002. Το 2004 η κατάσταση επιδεινώθηκε και οι Ενώσεις Ξενοδόχων μιλούν για απώλειες της τάξης του 25% στο διάστημα Ιανουαρίου - Μαΐου 2004. Εντονο προβληματισμό στον ξενοδοχειακό κλάδο, σε επίπεδο περιφέρειας, προκάλεσε η καθυστέρηση εφαρμογής του προγράμματος εκσυγχρονισμού χαμηλών κατηγοριών, ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων, το οποίο είχε αναγγελθεί από το 2002, με αποτέλεσμα τα ξενοδοχεία που επιθυμούσαν να επωφεληθούν της χρηματοδότησης για να προβούν σε ανακαινίσεις να μη διαθέτουν τον απαιτούμενο χρόνο για την ολοκλήρωσή τους. «Πρόκειται για ένα μέτρο, συνεπώς, που τελικά έμεινε στα χαρτιά», τονίζει.

-- Ενα άλλο ζητούμενο είναι ποιο μοντέλο τουρισμού θέλουμε να προωθήσουμε;

«Πρόβλημα, επισημαίνει η Ν. Καψή, αποτελεί το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα όπου υπάρχει η δυνατότητα σύγκρισης στατιστικών στοιχείων που αφορούν στον τουρισμό από όλες τις ανταγωνίστριες χώρες (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Τουρκία, Κροατία, Κύπρο) δεν είναι σαφές ΠΟΙΟ μοντέλο τουρισμού θέλουμε να προωθήσουμε. Αυτό φαίνεται τόσο από τις εξαγγελίες της εκάστοτε ηγεσίας του τουρισμού, όσο και από τα μέτρα τουριστικής πολιτικής, που κρίνονται με την πιο μετριοπαθή διάθεση αποσπασματικά και αλλοπρόσαλλα. Αποτέλεσμα; Η Ελλάδα που βρισκόταν παραδοσιακά μεταξύ των 10 πρώτων τουριστικών χωρών διολισθαίνει σταθερά τα τελευταία χρόνια στην παγκόσμια κατάταξη. Εφθασε στη 12η θέση, σήμερα κατέχει την 15η θέση και έπεται συνέχεια...

»Είμαστε στην κυριολεξία έρμαια των Ευρωπαίων τουρ οπερέιτορς, που αγοράζουν τα δωμάτια ακόμη και σήμερα για 10 και 15 ευρώ και φτιάχνουν τουριστικά πακέτα για την Ελλάδα, όπου οι 15 ημέρες με το αεροπορικό εισιτήριο κοστίζουν 500 ευρώ».

-- Και οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού;

«Θέλουμε να προωθήσουμε τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού». Αυτό είναι κάτι που προσωπικά ακούω από κάθε νέα ηγεσία τουρισμού τα τελευταία 12 χρόνια. Φυσικά, αποτελεί απλώς ευχολόγιο. Στην πράξη δεν έχει γίνει καμιά συντονισμένη προσπάθεια από πλευράς τουριστικής πολιτικής. Οι λίγοι που έχουν ασχοληθεί με τον αγροτουρισμό,τις διακοπές περιπέτειας κ.λπ. το έχουν κάνει με τα δικά τους χρήματα, χωρίς τη βοήθεια του κράτους.

Ενα παράδειγμα που δείχνει πόσο αντιφατική είναι η πολιτική σε σχέση με τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού: Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Οδοιπορίας ζήτησε στα τέλη του 1983 δυο από τα ευρωπαϊκά μονοπάτια, το Ε4 και το Ε6 να τερματίζουν στην Ελλάδα. Το αίτημα έγινε δεκτό υπό τον όρο ότι θα πρέπει να γίνει υπεύθυνη και πλήρης σηματοδότηση των μονοπατιών.

Ενώ, λοιπόν, προχωρούσε το έργο, ο ΕΟΤ αποφάσισε να διακόψει την ανάθεση του έργου στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Οδοιπορίας και αποφάσισε να αναθέσει τη σηματοδότηση των μονοπατιών σε εργολάβους!! Αποτέλεσμα; Η σηματοδότηση έχει στην ουσία σταματήσει και η Ελλάδα σήμερα δεν περιλαμβάνεται στους επίσημους οδηγούς για τα μονοπάτια, τους οποίους διαβάζουν χιλιάδες άτομα στον κόσμο».

Αλλο αγκάθι: Η διαφήμιση. «Φέτος, ολυμπιακή χρονιά, λέει η Ν. Καψή, η διαφήμιση για την Αττική που είναι η διοργανώτρια περιοχή των Αγώνων έγινε τον μήνα Απρίλιο, πολύ πιο αργά από κάθε άλλη χρονιά.

Η διαφήμιση για το Πεκίνο (ολυμπιακή πόλη το 2008) άρχισε επίσημα από το τέλος του 2003 με παρουσία σε κάθε διεθνή έκθεση και κάθε διεθνές γεγονός. Οσο για τα διαφημιστικά σλόγκαν της Ελλάδας αυτά είναι μια άλλη ιστορία»!

«Εκτός από το κράτος, μεγάλο μερίδιο ευθύνης φέρουν και οι ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις, υπογραμμίζει. Εδώ και χρόνια παίζουν με την εκάστοτε κυβέρνηση το "παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι", προσπαθώντας να αποφύγουν οτιδήποτε τους αλλάζει τα δεδομένα που γνωρίζουν. Κλασικό παράδειγμα, η εφαρμογή του συστήματος των αστεριών στα ξενοδοχεία, η υποχρεωτική πυρασφάλεια, η δημιουργία χώρων πρόσβασης από άτομα με ειδικές ανάγκες κ.λπ.

Μιλώντας γενικότερα δεν μπορούμε πια να κερδίζουμε, κρύβοντας κάτω από το χαλί τα άσχημα, όπως με την περίπτωση των αστέγων και των αδέσποτων ζώων που νομίζουμε ότι είναι μεγάλη επιτυχία να τους κρύψουμε για να μην τους δουν οι ξένοι και χαθεί ο τουρισμός!

»Η ελληνική οικονομία, καταλήγει η Ν. Καψή, έχει απόλυτη ανάγκη τον τουρισμό, καθώς είναι μάλιστα βεβαρημένη με χρέη, δάνεια, μεγάλη ανεργία και θα τον έχει ανάγκη ιδιαίτερα κατά τη μεταολυμπιακή περίοδο. Αφού, λοιπόν, μιλάμε για την επόμενη μέρα του τουρισμού, το κράτος θα πρέπει να δώσει χρήματα και μάλιστα πολλά, για διαφήμιση, ώστε να συντηρήσει την όποια καλή εικόνα θα προκύψει από τους Ολυμπιακούς. Αυτά τα χρήματα όμως από πού θα προκύψουν; Με δεδομένη την όχι καλή οικονομική κατάσταση της χώρας, τον επιπλέον δανεισμό της, για να ολοκληρώσει τα ολυμπιακά έργα, την ανάγκη χρηματοδότησης των προγραμμάτων κατά της ανεργίας, πού θα βρεθούν τα επιπλέον χρήματα για τη διαφήμιση; Μήπως τα επόμενα χρόνια η Ελλάδα θα επαναπαύεται στις δάφνες της;».

Φαύλος κύκλος - και μέσα σ' αυτό εμείς βλέπουμε να βολοδέρνουν οι εργαζόμενοι στον τουρισμό, που είναι χιλιάδες και ανάμεσά τους ένα μεγάλο ποσοστό οι γυναίκες...