Η ταινία «ανοίγει» το φάκελο Γκαλίντεζ ενός Βάσκου «εθνικιστή» που εξαφανίστηκε «μυστηριωδώς» το 1956! Ο Γκαλίντεζ, νομικός, πανεπιστημιακός (υπαρκτό πρόσωπο), μετά τον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, ζούσε εξόριστος στη Δομινικανή Δημοκρατία και τις ΗΠΑ. Τόσο η ζωή του όσο και ο θάνατός του καλύπτονται από ένα πέπλο μυστηρίου. Αποκήρυξε τα κομμουνιστικά του «πιστεύω» με αντάλλαγμα την πανεπιστημιακή του καριέρα; Ηταν πράκτορας της CIA και του FBI; `Η ακριβώς γιατί δε δέχτηκε να κάνει τίποτα από τα παραπάνω, θανατώθηκε και το πτώμα του εξαφανίστηκε (ποτέ δε βρέθηκε);

Η ταινία δε «θέλει» να δώσει απαντήσεις. Προσπαθεί, και το καταφέρνει, να «γνωστοποιήσει» όλες τις γνωστές και άγνωστες παραμέτρους της συγκεκριμένης υπόθεσης. Τα συμπεράσματα, αποφαίνεται, θα τα βγάλουν οι ιστορικοί - και όσοι άλλοι ενδιαφέρονται για την αλήθεια! Αυτή (η ταινία) προσπαθεί να δικαιώσει δραματουργικά όλα τα ερωτήματα και όλες τις εκδοχές. Και το κάνει με τον καλύτερο τρόπο. Χωρίς να παρασυρθεί στην περιοχή του θρίλερ, παρότι η «ιστορία» έχει και τέτοιες παραμέτρους. Χωρίς παράλληλα να αποστασιοποιηθεί από τη δράση και το μυστήριο!

Και ενώ δεν παίρνει «θέση» για τον Γκαλίντεζ, γίνεται πολύ αποκαλυπτική - και καταγγελτική - για το ρόλο της Αμερικής, των μυστικών υπηρεσιών, της CIA, του FBI και των κατά τόπους δικτατόρων εκείνης της περιόδου (Τρουχίλιο, Μπατίστα, Φράνκο). Η ταινία δεν αφήνει καμία αμφιβολία για το ρόλο αυτών των μηχανισμών. Μάλιστα προχωράει στο βάθος του χρόνου αποκαλύπτοντας ότι αυτή η υπόθεση έχει πολύ μάκρος και πολύ βάθος. Φτάνει πριν τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, όταν η Αμερική δεν ήταν, ακόμα, αυτό που είναι σήμερα: Μια ξεδιάντροπη ιμπεριαλιστική δύναμη.

Το σημαντικό (καλλιτεχνικά) είναι ότι όλα τα παραπάνω δίνονται με άψογο καλλιτεχνικό τρόπο. Ολα, σκηνοθεσία, φωτογραφία, υποκριτική, μουσική, μοντάζ, τα διακρίνει μια μοναδική συνέπεια. Δεν υπάρχουν υπερβολές. Εχεις την αίσθηση ότι συμμετέχεις και εσύ στο άνοιγμα του φακέλου. Και κάθε σελίδα που γυρίζεις είναι μια έκπληξη. Μια καινούρια εμπειρία.

Παίζουν: Σάφρον Μπάροουζ, Χάρβεϊ Καϊτέλ, Εντουαρντ Φερνάντεζ, Γκιγιέρμο Τολέδο κ.ά.

Η ταινία έχει κερδίσει το Αργυρό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας το 2003. Κερδίζει και τις -συναισθηματικές - εντυπώσεις του θεατή. Ωστόσο, δημιουργούνται αρκετά ερωτήματα για την ειλικρίνειά της (και για τη σκοπιμότητα (;) της βράβευσης). Το θέμα που εξετάζει δεν έπεσε από τον ουρανό. Δε φταίει η ανακάλυψη του συρματοπλέγματος (1874 από τον Αμερικανό αγρότη Τζόζεφ Γκίντεν), όπως διατείνεται η Λιβανο-ιρακινή δημιουργός σε συνεντεύξεις της για την καταπίεση στην πατρίδα της. Αν δεν ήταν το συρματόπλεγμα θα έβρισκαν κάτι χειρότερο! Το ζήτημα, λοιπόν, είναι ποιος χρησιμοποιεί το συρματόπλεγμα στο Λίβανο και για ποιους λόγους. Και απάνω σε αυτό το ζήτημα η ταινία σχεδόν δε λέει τίποτα. Περιορίζεται σε κάποιες - και αυτές συναισθηματικές - καταγγελίες για το Ισραήλ. Επίσης, η ταινία, δε λέει τίποτα σχετικά με την «παράδοση» να οδηγούνται σε γάμο, παρά τη θέλησή τους, οι γυναίκες του Λιβάνου κι ας είναι αυτό το κεντρικό θέμα της! Δυο ζητήματα που έχουν, κατά τη γνώμη μας, την ίδια αφετηρία.

Εάν ο θεατής αποστασιοποιηθεί από τη συναισθηματική συγκίνηση που παίρνει από το φιλμ, τότε, με αφορμή την ιστορία της μικρής Λιβανέζας, θα μπορέσει να κάνει διάφορες χρήσιμες αναγωγές. Θα δει πως οι Λιβανέζοι, και όχι μόνον αυτοί, βέβαια, πριν γνωρίσουν τη βία του ανοιχτού πολέμου, το συρματόπλεγμα, γνώρισαν -και γνωρίζουν- και άλλες μορφές καταπίεσης. Ανάμεσα σε αυτές πρώτη, φυσικά, η θρησκεία! Η μικρή Λάμια και στο «ελεύθερο» χωριό της, και πριν την ισραηλινή προσάρτηση, πάλι κλεισμένη σε συρματοπλέγματα ήταν. Αλλοι αποφάσιζαν για το μέλλον της. Οι ορατές και «αόρατες» παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα. Δεσμά, δηλαδή, που αν δεν ανταποκρίνονται στις ανάλογες χρονικές απαιτήσεις, πρέπει να σπάσουν!

Φυσικά, η μικρή Λιβανέζα δεν ολοκληρώνει το γάμο της και ερωτεύεται τον ομόφυλό της φρουρό των συνόρων! Ομως, η επαναστατική αυτή πράξη, δεν αποτέλεσε το γεγονός για την ταινία. Ενα γεγονός που θα μεταφραζόταν σαν αγώνας για την ελεύθερη επιλογή, για την ίδια την ελευθερία. Ηταν, απλώς, μια πράξη συμβολική. Η οποία πράξη, μάλιστα, περισσότερο προέκυψε παρά επιδιώχτηκε!

Ωστόσο, πρέπει κανείς να δει την ταινία γιατί, παρ' όλα τα παραπάνω, σου δίνει τις δυνατότητες να πας εσύ παραπέρα. Αυτό το «παραπέρα» σε γεμίζει, σε πρώτη φάση, μελαγχολία, αλλά, στη συνέχεια, από την οργή - και τη λογική - αναγκάζεσαι να κάνεις το επόμενο βήμα. Να δεις πόσες χιλιάδες πράγματα έχει να αντιπαλέψει - και να αλλάξει, τελικά - ο άνθρωπος.

Παίζουν: Φλάβια Μπέχαρα, Ζίαντ Ραμπάνι, Ράντα Ασμάρ, Τζούλια Κασάρ, Λιλιάν Νεμρί.