Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ εξαπέλυσε αρκετά νωρίς την επίθεσή της στις εργασιακές σχέσεις, πριν ακόμη ασχοληθεί με το ασφαλιστικό σύστημα και φυσικά πολύ πριν τις εκλογές, με βασικό της όπλο τον «κοινωνικό διάλογο» και στόχο την πλήρη «ελαστικοποίησή» τους. Η σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική της, ταυτίστηκε με της ΝΔ, καθώς δικές της νομοθετικές ρυθμίσεις επεκτάθηκαν και άρχισε η εφαρμογή άλλων, που αυτή δεν είχε προλάβει να προχωρήσει κατά τη διακυβέρνησή της.

Το πιο συγκροτημένο χτύπημα στις εργασιακές σχέσεις δόθηκε με το νόμο - έκτρωμα 2639, ο οποίος μάλιστα συζητήθηκε και ψηφίστηκε στη Βουλή μέσα στον Αύγουστο του 1998, για να πιαστούν στον «ύπνο» οι εργαζόμενοι. Τέτοιας σοβαρότητας ήταν οι αντεργατικές ρυθμίσεις αυτού του νόμου, άλλες καινούριες και άλλες ενισχυτικές υπαρχόντων ρυθμίσεων, που ακόμη και εκείνη τη δύσκολη εποχή ξεδιπλώθηκαν σημαντικοί αγώνες με πρωτοβουλία και σημαντική προσπάθεια των ταξικών συνδικαλιστικών δυνάμεων.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου πολλά ακούστηκαν, πέρα από τις υποσχέσεις που δεν έχουν μέτρο και τέλος, για το έργο που έκανε η κυβέρνηση. Ολα είναι ψέματα. Το ΠΑΣΟΚ μεγάλωσε την εκμετάλλευση των εργαζομένων, φέρνοντας σε πολλούς ανταγωνιστές την αμηχανία και στα αφεντικά και την Ευρωπαϊκή Ενωση, ικανοποίηση.

Το ΠΑΣΟΚ σαν κυβέρνηση δε ζήλεψε τίποτα από την αντίστοιχη της ΝΔ σε βία ενάντια στους εργαζόμενους, σε αφαίρεση δικαιωμάτων, σε παροχές προς την άρχουσα τάξη, σε υποταγή στις εντολές του κεφαλαίου. Επιπλέον, χτύπησε ανελέητα το συνδικαλιστικό κίνημα, έβαλε τους ανθρώπους της να ξεπεράσουν ακόμη και τα δικά τους όρια, να εκτεθούν ανεπανόρθωτα, για να στηρίξουν και να εκτελέσουν τα σχέδιά της στο μέτρο που τους αναλογούσε.

Μερικά μόνο από τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής στα εργατικά δικαιώματα και στις εργασιακές σχέσεις είναι τα εξής: Σήμερα, το κατώτερο μεροκάματο βρίσκεται στις 6.741 δρχ., προϊόν μιας αύξησης 1,4% και 1,4% κάθε εξάμηνο του 1999. Αναλογικά, οι μισθοί έχουν καθηλωθεί στα επίπεδα του 1982, έχουν δηλαδή μειωθεί σε σύγκριση με την εξέλιξή τους σε όλη τη δεκαετία του '80.

Οι άνεργοι είναι περίπου 600 χιλιάδες και το ποσοστό ανεργίας εκτιμάται στο 13%. Οι περισσότεροι είναι άνεργοι πάνω από ένα χρόνο. Το 35% περίπου των νέων είναι άνεργοι, όπως και το 16,5% των γυναικών. Το επίδομα ανεργίας βρίσκεται στις 3.432 δρχ. από την 1η Γενάρη του 2000, ποσοστό μόλις 50,9% του βασικού μεροκάματου. Ενδεικτικά, το 1997 ήταν στο 51,2% για να κατρακυλήσει στη συνέχεια. Η επόμενη αύξηση της ΕΓΣΣΕ, όσο μικρή κι αν είναι, θα το ξαναμειώσει και θα μείνουν οι θριαμβολογίες του πρωθυπουργού ότι το αύξησε, να φανερώνουν άλλη μια εξαπάτηση.

Η μερική απασχόληση βρισκόταν το 1997 στο 4,6% με σαφείς ανοδικές τάσεις. Εξαρση παρατηρείται στα σούπερ μάρκετ και στο εμπόριο γενικότερα, σε ποσοστά 80%! Στον κλάδο αυτό η μερική απασχόληση επιβάλλεται βίαια και εκβιαστικά, εργαζόμενοι που δούλευαν 8ωρο γυρνούν στο 4ωρο και στη συνέχεια στο 6ωρο, χωρίς όμως να πληρώνονται υπερωρίες ή χωρίς να δίνονται τα ρεπό που προβλέπονται. Το 1993 υπήρχαν 162.300 εργαζόμενοι με μερική απασχόληση, το 1998 έφτασαν τους 236.900!

Οι ανασφάλιστοι εργαζόμενοι φτάνουν το 24% σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΙΚΑ. Οι υποαπασχολούμενοι, αυτοί που εργάζονται για λίγες μέρες, λίγες ώρες σε διαφορετικούς εργοδότες ή και για λίγους μήνες, στο 25%. Στα πλαίσια των Τοπικών Συμφώνων Απασχόλησης, επιτράπηκε για πρώτη φορά η καταστρατήγηση συλλογικής σύμβασης εργασίας. Εργαζόμενοι δουλεύουν με το κατώτερο μεροκάματο ανεξάρτητα από την ειδικότητα και την προϋπηρεσία τους!

Οσο για το 8ωρο, το πρώτο χτύπημα δόθηκε από την «πρωτοπόρα» στην υλοποίηση των αντεργατικών μέτρων, Χαλυβουργική. Το Σεπτέμβρη του 1998, πριν καλά καλά δημοσιευτεί ο νόμος, προσπάθησε να επιβάλλει την 10ωρη εργασία! Μετά την άρνηση των εργαζομένων, προχώρησε σε πιο «ριζοσπαστικές» λύσεις και τον Γενάρη του 1999 επέβαλε - με τη βοήθεια των ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ στο σωματείο εργαζομένων - την τριήμερη εβδομαδιαία απασχόληση για 12 ώρες τη μέρα! Ακολούθησαν συνεχείς παρατάσεις στο αρχικό χρονικό όριο εφαρμογής του ωραρίου που είχε επιβάλει. Η κατάσταση αυτή οφείλεται στη στήριξη και ανοχή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.

Ανάλογη προσπάθεια για την «πιλοτική εφαρμογή της νέας εργατικής νομοθεσίας», έκανε την ίδια εποχή η ΦΑΝΚΟ ΑΕ στην Κομοτηνή, για να συναντήσει κι αυτή την άρνηση των εργαζομένων. Σε μια σειρά άλλες επιχειρήσεις έγινε προσπάθεια για «παραλλαγές» παράτασης του ωραρίου εργασίας. Ανεξέλεγκτη είναι φυσικά η κατάσταση στις επιχειρήσεις που οργιάζει η «μαύρη εργασία» και οι οποίες έτσι κι αλλιώς δεν υπακούουν σε κανένα νόμο, με ευθύνη της κυβέρνησης. Αν σήμερα το 8ωρο δεν έχει καταργηθεί, είναι επειδή οι εργαζόμενοι αντέδρασαν τόσο κάθετα που και εργοδοτικά σωματεία ακόμη, δεν μπόρεσαν να τους αγνοήσουν και να συναινέσουν.

Ο χρόνος εργασίας χτυπήθηκε, ωστόσο, και με το λεγόμενο «35ωρο», έτσι όπως το ερμήνευσαν και το εφάρμοσαν διαστρεβλώνοντας το χαρακτήρα του. Οι τράπεζες είναι το κυριότερο παράδειγμα, όπου μετά από μερικούς μήνες πιλοτικής εφαρμογής, οι εργαζόμενοι έφτασαν να δουλεύουν 45 και 50 ώρες τη βδομάδα και χωρίς υπερωρίες, από 38,20' που ήταν πριν!