ΜΟΣΧΑ (Ανταπόκριση Ν. ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ, ΒΛ. ΜΑΣΙΝ). -

Σε νέα περίοδο πολιτικής και κυβερνητικής κρίσης μπαίνει η Ρωσία. Οι φήμες που κυκλοφορούσαν έντονα τον τελευταίο καιρό για την απομάκρυνση του πρωθυπουργού Γεβγκένι Πριμακόφ επιβεβαιώθηκαν. Ο Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν προχώρησε χτες στην απομάκρυνσή του και διόρισε ως εκτελόντα χρέη πρωθυπουργού τον πρώτο αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Εσωτερικών Σεργκέι Στεπάσιν, αν και μόλις πριν από λίγο καιρό βεβαίωνε ότι θα εργαστεί με τον Πριμακόφ μέχρι το έτος 2000. Μιλώντας στην τηλεόραση, ο Γιέλτσιν εξήγησε ότι πήρε μια δύσκολη απόφαση και εξήρε τον Πριμακόφ για το ρόλο που διαδραμάτισε στη σταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης στη χώρα, έσπευσε όμως να προσθέσει ότι, αντίθετα, η οικονομική κατάσταση δε βελτιώνεται. "Το θέμα της οικονομικής στρατηγικής παραμένει σήμερα εξίσου ανοιχτό όσο ήταν και πριν από εννέα μήνες", τόνισε ο Γιέλτσιν, προσθέτοντας ότι ο Πριμακόφ υποστηρίζει την απόφαση διορισμού του Στεπάσιν στην πρωθυπουργία. Τόνισε πως είναι βέβαιος ότι ο Στεπάσιν μπορεί να δώσει πρόσθετη ώθηση στην οικονομία. Η κυβέρνηση Πριμακόφ είχε κατορθώσει σε συνθήκες οικονομικής κρίσης να ξεπληρώσει χρέη προηγούμενων κυβερνήσεων για τους μισθούς, τις συντάξεις και άλλες κοινωνικές πληρωμές

Από τη μεριά του, ο Στεπάσιν δήλωσε ότι εξεπλάγη από το διορισμό του στην πρωθυπουργία της χώρας και κάλεσε τα μέλη της κυβέρνησης να παραμείνουν προς το παρόν στις θέσεις τους και να συνεχίσουν σταθερά το δρόμο των οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Εξήρε τις επιδόσεις του Πριμακόφ στην πρωθυπουργία, τονίζοντας στο Υπουργικό Συμβούλιο ότι "η κυβέρνηση έχει πραγματικά κάνει πολλά για τη σταθεροποίηση της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης στη χώρα. Σήμερα έχουμε ένα μόνο στόχο: να προωθήσουμε σαφείς και σκληρές οικονομικές μεταρρυθμίσεις".

Ο διορισμός του Στεπάσιν στην πρωθυπουργία πρέπει να επικυρωθεί από την Κρατική Δούμα (Κάτω Βουλή), όπου σήμερα Πέμπτη αρχίζει η κρίσιμη συζήτηση για την αποπομπή του Προέδρου Μπόρις Γιέλτσιν από την προεδρία. Στο μεταξύ, ο Γιέλτσιν ζήτησε από τη Δούμα να επικυρώσει το διορισμό του Στεπάσιν στην πρωθυπουργία της χώρας. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο πρόεδρος έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε τρεις διαδοχικούς διορισμούς του ίδιου ή διαφορετικών υποψηφίων για την πρωθυπουργία. Σε περίπτωση που απορριφθούν και οι τρεις διορισμοί, είναι υποχρεωμένος να διαλύσει τη Δούμα και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές εντός τριών μηνών.

Οπως τονίζουν πολιτικοί αναλυτές στη ρωσική πρωτεύουσα, η απομάκρυνση του Πριμακόφ αποτελεί πραγματική κήρυξη πολέμου κατά της ελεγχόμενης από τους κομμουνιστές και τους συμμάχους τους Δούμας, η οποία είναι απίθανο να αποδεχτεί οποιονδήποτε υποψήφιο πρωθυπουργό ορίσει ο Γιέλτσιν.

Το Προεδρείο της ΚΕ του ΚΚΡΟ απηύθυνε Εκκληση στους πολίτες της Ρωσίας σε σχέση με τη νέα πολιτική κρίση που προκάλεσε ο Γιέλτσιν, στην οποία, μεταξύ άλλων αναφέρεται: "Στη χώρα δρουν ενεργά δυνάμεις, έτοιμες να πραγματοποιήσουν ένα νέο πραξικόπημα για να απαλλαγούν από την ευθύνη για όσα έχουν διαπράξει. Υπολογίζουν με κυνικότητα ότι σε συνθήκες χάους θα αρχίσει η διάλυση της Ρωσίας. Αυτά τα δυσοίωνα σχέδια πρέπει οπωσδήποτε να ματαιωθούν... Καλούμε τους εργαζομένους, τα συνδικάτα, τις εργατικές κολεκτίβες να επιδείξουν επαγρύπνηση, να αποκρούσουν αποφασιστικά τους προβοκάτορες, να μην επιτρέψουν να οδηγηθεί η πατρίδα σε νέο εμφύλιο πόλεμο. Το δίκιο, η νομιμότητα και η δικαιοσύνη πρέπει να θριαμβεύσουν και οπωσδήποτε θα θριαμβεύσουν!" Το Προεδρείο της ΚΕ του ΚΚΡΟ πιστεύει ότι "οι πολίτες της Ρωσίας θα υπερασπιστούν το νόμο και την ακεραιότητα της χώρας". Κάνει ιδιαίτερη έκκληση στους "στρατιωτικούς και τους εργαζομένους στα νομοτελεστικά όργανα να είναι πιστοί στον όρκο και το υπηρεσιακό χρέος, να μην εκτελούν τις εγκληματικές διαταγές... και να μην επιτρέψουν καμία αντισυνταγματική ενέργεια".

Οι Ρώσοι κομμουνιστές σκέφτονται να οργανώσουν πανεθνικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας εναντίον του Προέδρου Γιέλτσιν μετά την απομάκρυνση του πρωθυπουργού Γεβγκένι Πριμακόφ. "Ελπίζουμε ότι ο λαός της χώρας μας θα αντιδράσει σ' αυτή την κατάσταση", δήλωσε ο πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΡΟ Γκενάντι Ζιουγκάνοφ σε συνέντευξη Τύπου, τονίζοντας ότι η ηγεσία του κόμματος θα συνεδριάσει, για να συζητήσει το θέμα. Το ΚΚΡΟ έχει δηλώσει και παλιότερα πολλές φορές ότι θα οργανώσει εθνικές διαδηλώσεις αν ο πρόεδρος απομακρύνει τον Πριμακόφ. "Αυτό που κάνει ο Γιέλτσιν είναι ένα πολιτικό σφάλμα, το οποίο θα διαδεχτεί ένα οικονομικό σφάλμα", σημείωσε ο Ζιουγκάνοφ χωρίς να επεκταθεί. Πρέπει, σύμφωνα με τον Ζιουγκάνοφ, να συνέλθουν σε κοινή συνεδρίαση το Συμβούλιο της Ομοσπονδίας (Ανω Βουλή) με την Κρατική Δούμα, με προσκεκλημένο τον Πριμακόφ, να συζητήσει την κατάσταση.

Η ανακοίνωση της απομάκρυνσης του Πριμακόφ βρήκε την Κρατική Δούμα να συνεδριάζει με θέμα τη διαδικασία εξέτασηςτης αποπομπής του Γιέλτσιν. Σε δήλωσή της η Δούμα κάλεσε από τη μεριά της τους πολίτες της χώρας σ' αυτές τις δύσκολες στιγμές να "επιδείξουν αυτοκυριαρχία και ηρεμία και να μην παρασυρθούν σε προβοκάτσιες απ' όπου κι αν προέρχονται αυτές". Η Δούμε πρότεινε στον Γιέλτσιν, ο οποίος "οδήγησε για άλλη μια φορά τη χώρα σε κυβερνητική κρίση και σε απρόβλεπτες εξελίξεις, να σταματήσει πριν την προθεσμία την εκτέλεση των καθηκόντων του και να παραιτηθεί".

Από τη μεριά του, ο κομμουνιστής πρόεδρος της Δούμας Γκενάντι Σελεζνιόφ δήλωσε ότι η απόφαση του Γιέλτσιν να απομακρύνει τον Πριμακόφ αυξάνει τις πιθανότητες επίτευξης της επιδιωκόμενης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας κατά την ψηφοφορία για την αποπομπή του Γιέλτσιν. "Νομίζω ότι θα συγκεντρώσουμε 400 ψήφους αντί των 300 που απαιτούνται", τόνισε ο Σελεζνιόφ στους δημοσιογράφους, αναφερόμενος στη διαδικασία για την αποπομπή του Γιέλτσιν που αρχίζει στις 13 Μάη στη Δούμα. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που συγκεντρώσει 300 ψήφους, έστω και μια από τις 5 κατηγορίες για την αποπομπή, ο Γιέλτσιν χάνει το δικαίωμα να διαλύσει τη Δούμα σε περίπτωση που η τελευταία απορρίψει το διορισμό του υποψηφίου πρωθυπουργού σε τρεις διαδοχικές ψηφοφορίες. Οι κομμουνιστές, οι σύμμαχοί τους και άλλες αντιπολιτευόμενες δυνάμεις υποστηρίζουν τον Πριμακόφ. Από τη μεριά του, το κόμμα "Γιάμπλοκο" του Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι έχει δηλώσει ότι θα ψηφίσει υπέρ της αποπομπής του Γιέλτσιν, υποστηρίζοντας μια από τις κατηγορίες κατά του Γιέλτσιν που αφορούν τον πόλεμο στην Τσετσενία.

Στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου με θέμα τον πόλεμο κατά της Γιουγκοσλαβίας και τις ευρωεκλογές, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ σε σχετική ερώτηση για τις εξελίξεις στη Ρωσία απάντησε:

Από την εικόνα που έχουμε, μέσα στους κόλπους της ρωσικής πολιτικής σκηνής, υπάρχουν πολλές γραμμές και ρεύματα και θα έλεγα είναι, χοντρικά, τρία - μιλάω για την κυρίαρχη πολιτική σκηνή, αυτή που βρίσκεται στην εξουσία - τα οποία αντιπαλεύουν μεταξύ τους.

Πολύ απλουστευτικά, γιατί δε θέλω ν' αναλώσω πολύ χρόνο, υπάρχει ένα τμήμα που θεωρεί ότι πρέπει η Ρωσία να προσκολληθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπάρχει ένα άλλο τμήμα που θεωρεί ότι η Ρωσία πρέπει να προσκολληθεί στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γερμανία. Υπάρχει κι ένα άλλο τμήμα που θεωρεί ότι μπορεί η ρωσική αστική τάξη να τα βγάλει πέρα μόνη της, χωρίς να προσδεθεί ντε και καλά κάπου.

Επειδή δε μ' αρέσει να μιλάω για άλλες χώρες και για πράγματα τα οποία δεν μπορεί να τα ξέρει κανείς από τα μέσα, πιστεύω ότι οπωσδήποτε έχει σχέση μ' αυτό. Η διαπάλη αυτή και αναμφισβήτητα ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία, όξυνε αυτές τις αντιθέσεις.

Και εμείς εκτιμήσαμε πολύ θετικά την αρχική παρέμβαση της Ρωσίας στον πόλεμο. Ζητήσαμε από την ελληνική κυβέρνηση να την αξιοποιήσει, ανεξάρτητα πώς βλέπαμε εμείς το καθεστώς στη Ρωσία. Στον πόλεμο δεν υπάρχουν όρια πια στις συμμαχίες, όταν μιλάμε για πόλεμο.

Αλλά δεν είμαστε βέβαιοι ότι το τελευταίο διάστημα, αυτές οι αλλαγές και οι πρόσφατες αλλαγές, θα είναι υπέρ μιας θετικής εξέλιξης του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας, με την έννοια της δικαίωσης των Γιουγκοσλάβων.

Ομως, ας κρατήσω μια επιφύλαξη, να περιμένουμε καλύτερα. Αλλά ας πούμε και κάποιες σκέψεις.

Ο Μπ. Γιέλτσιν με τον Σ. Στεπάσιν

Ο Γ. Ζιουγκάνοφ στη διάρκεια της χτεσινής συνέντευξης Τύπου