ΑΓΚΥΡΑ . -

Από μία κλωστή κρέμεται η τύχη της κυβέρνησης συνασπισμού του πρωθυπουργού Νετσμετίν Ερμπακάν, καθώς οι γνωστές διαμάχες ισλαμιστών - στρατιωτικών - με αφορμή το πακέτο εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων - πήραν μέσα στο τελευταίο τετραήμερο τη μορφή καταιγίδας. Μετά τις παραιτήσεις των υπουργών Υγείας και Βιομηχανίας (το περασμένο Σάββατο), ο πρωθυπουργός δήλωσε χτες "έτοιμος για εκλογές ανά πάσα στιγμή", επιχειρώντας παράλληλα να διασκεδάσει τις εντυπώσεις για τις σχέσεις του με τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγό Ισμαήλ Χακί Καρανταγί, υποδεχόμενος τον τελευταίο κυριολεκτικά... με ανοιχτές αγκάλες. Την ίδια στιγμή, το περασμένο 24ωρο, έδιναν και έπαιρναν οι διερευνητικές συναντήσεις αρχηγών της αντιπολίτευσης για τη συγκρότηση ενός μετώπου με προοπτική τη συγκρότηση βιώσιμης κυβέρνησης συνασπισμού.

"Σήμερα, οποιαδήποτε στιγμή, οποιοσδήποτε το θελήσει, είμαστε έτοιμοι για εκλογές", δήλωσε χτες το μεσημέρι ο Νετσμετίν Ερμπακάν κατά τη διάρκεια συνεδρίασης βουλευτών του ισλαμικού "Κόμματος της Ευημερίας".

Η δήλωση αυτή ήρθε μετά τα δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου, που υποστήριζαν ότι μέλη του "Κόμματος της Ευημερίας" πίεζαν τον πρωθυπουργό Ερμπακάν να κηρύξει εκλογές παρά να λυγίσει μπροστά στις πιέσεις των στρατιωτικών να σταματήσει τη λειτουργία των σχολών κορανίου.

Σύμφωνα μάλιστα με την καθημερινή εφημερίδα "Γενίι Γουζγιούλ", ο Νετσμετίν Ερμπακάν φέρεται να συνέστησε "υπομονή" στα στελέχη του κόμματός του τονίζοντάς τους: "Ανεχτείτε με για ακόμη 10 μέρες, και τότε, εάν χρειαστεί, θα κηρύξω εκλογές"!

Αυτή η δήλωση, εάν όντως αληθεύει, δεν εκφράζει μόνον την ελπίδα του Ερμπακάν να αποφύγει και αυτή την κυβερνητική κρίση, αλλά ίσως και να αποτελεί ενδεικτικό στοιχείο της πολιτικής "ελιγμών" που ακολουθεί το τελευταίο διάστημα αναφορικά με τις κατά παράδοση "φουρτουνιασμένες" σχέσεις που έχει με την ηγεσία του τουρκικού στρατού, που θεωρείται ο κατ' εξοχήν θεματοφύλακας του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους... Να είναι άραγε ενισχυτική "απόδειξη" των παραπάνω, το γεγονός ότι ο Νετσμετίν Ερμπακάν συναντήθηκε χτες το απόγευμα με τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγό Ισμαήλ Χακί Καρανταγί με... χαμόγελα και ανοιχτές αγκάλες;

Αυτόπτες μάρτυρες, που επικαλείται το πρακτορείο "Ρόιτερ", ανέφεραν ότι ο Ερμπακάν καλωσόρισε τον Καρανταγί στην κεντρική θύρα του πρωθυπουργικού γραφείου. Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός είχε αναφερθεί σ' αυτή τη συνάντηση δηλώνοντας χαρακτηριστικά σε συνάντηση βουλευτών του κόμματός του: "Ερχεται να με δει και θα τον αγκαλιάσω. Ο Τύπος θα αφηνιάσει. Το λέω εκ των προτέρων ώστε να μην πάθουν καρδιακή προσβολή" (...).

Εξάλλου, λίγα 24ωρα νωρίτερα, και σύμφωνα με ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά το τέλος της συνεδρίασης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, η κυβέρνηση Ερμπακάν υποσχέθηκε να θέσει σε εφαρμογή μέτρα που αποσκοπούν στην κάμψη της ισλαμιστικής δραστηριότητας, μεταξύ των οποίων είναι και το κλείσιμο σχολών κορανίου.

Η διστακτικότητα των ισλαμιστών να εφαρμόσουν τα 18 μέτρα που αποφασίστηκαν κατά την προηγούμενη σύσκεψη του Συμβουλίου έφεραν τον κυβερνητικό συνασπισμό, τον οποίο στηρίζει το "Κόμμα του Ορθού Δρόμου" της Τανσού Τσιλέρ, στα πρόθυρα της διάσπασης. Δύο υπουργοί, μέλη του κόμματος της Τσιλέρ, παραιτήθηκαν το περασμένο Σάββατο (πριν από την έναρξη της σύσκεψης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας), ενώ ένας από αυτούς, ο υπουργός Υγείας Γκιλντιρίμ Ακτουνά, δήλωσε μάλιστα ότι ίσως ακολουθήσουν παραιτήσεις και άλλων μελών του Υπουργικού Συμβουλίου. Ο δεύτερος, ο υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιαλίμ Ερέζ, δήλωσε ότι η Τουρκία προκάλεσε σύγχυση στους κόλπους του ΝΑΤΟ σχετικά με τους πραγματικούς σκοπούς της.

Αντίθετα με τους "ευσεβείς πόθους" του Ερμπακάν, ο στρατηγός Κενάν Ντενίζ έριχνε νέο λάδι στη φωτιά υποστηρίζοντας ότι "η καταστολή του ισλαμικού φονταμενταλισμού είναι, για την Τουρκία, ζήτημα ζωής και θανάτου"!

Στη συνέντευξη που οργανώθηκε χτες στην Αγκυρα για να διατυπωθούν οι θέσεις του στρατού στη διένεξη με την ισλαμική κυβέρνηση του Ερμπακάν, ο στρατηγός Ντενίζ τόνισε ότι η δράση των Ενόπλων Δυνάμεων κατά των ισλαμιστών είναι ζωτικής σημασίας για την προάσπιση του λαϊκού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους.

Ο στρατηγός Ντενίζ κατηγόρησε ακόμη το Ιράν ότι υποστηρίζει το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα και τις οργανώσεις των ισλαμιστών που προσπαθούν να ζημιώσουν το καθεστώς στην Τουρκία. "Το Ιράν παρέχει λογιστική υποστήριξη στο ΡΚΚ και ταυτόχρονα ενισχύει τις ισλαμικές οργανώσεις, όπως για παράδειγμα την τοπική Χεζμπολάχ, για να βλάψει το καθεστώς στην Τουρκία", υποστήριξε ο στρατηγός Ντενίζ.

Οι ηγέτες της τουρκικής αντιπολίτευσης έχουν ήδη αρχίσει να αναζητούν νέα κυβερνητική λύση που θα αποκλείει το ισλαμικό κόμμα.

Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Τανσού Τσιλέρ έχει μέχρι στιγμής υποστηρίξει τον κυβερνητικό συνασπισμό, όμως πολλά στελέχη του "Κόμματος της Ευημερίας" έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να συμμορφωθούν με το σύνολο των απαιτήσεων της τουρκικής στρατιωτικής ηγεσίας για την καταστολή των ισλαμιστικών δραστηριοτήτων.

Συνομιλίες με ηγέτες άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης, σχετικά με τις εναλλακτικές λύσεις απέναντι στην κυβέρνηση συνασπισμού ισλαμιστών - Συντηρητικών, είχε χτες ο Μπουλέντ Ετσεβίτ, ηγέτης του Κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς (DSP).

Υστερα από τη συνάντησή του με τον Ετσεβίτ, ο ηγέτης του "Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας", του μεγαλύτερου της αντιπολίτευσης, ο Μεσούτ Γιλμάζ, έκανε έκκληση προς όλα τα κόμματα, εκτός από το ισλαμικό "Κόμμα της Ευημερίας", να εξετάσουν το ενδεχόμενο σχηματισμού νέας κυβέρνησης.

"Η συμφωνία στην οποία κατέληξα με τον Ετσεβίτ είναι συμφωνία που απευθύνεται προς όλα τα κόμματα εκτός από το "Κόμμα της Ευημερίας". Υπάρχει ανοιχτή πρόσκληση προς κάθε κόμμα που συμφωνεί με μια κυβερνητική φόρμουλα βασιζόμενη στις αρχές αυτές", τόνισε ο Γιλμάζ στους δημοσιογράφους.

Ο Ετσεβίτ συναντήθηκε και με τον Ντενίζ Μπαϊκάλ, ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος.

"Συνομιλούμε για πιθανές εναλλακτικές λύσεις, αλλά πρώτα απ' όλα πρέπει να απαλλαγούμε από την κυβέρνηση αυτή", τόνισε ο Μπαϊκάλ ύστερα από τις συνομιλίες.

ΛΟΝΔΙΝΟ -

Μόλις είκοσι τέσσερις ώρες πριν τις εκλογές και ο ΙΡΑ εξακολουθεί να μονοπωλεί το ενδιαφέρον των βρετανικών εκλογών. Με τα κωδικοποιημένα μηνύματά του για τοποθέτηση εκρηκτικών συσκευών σε αυτοκινητόδρομους κατάφερε για άλλη μια φορά να προκαλέσει αναστάτωση, την ώρα που χιλιάδες κάτοικοι της πρωτεύουσας προσπαθούσαν να μεταβούν στον προορισμό τους. Η βρετανική αστυνομία μετά τα τηλεφωνήματα, απέκλεισε χτες από τις 9.00 το πρωί το κέντρο του Τσέιθαμ στην περιοχή του Κεντ και διέκοψε την κυκλοφορία στα μεγάλα τμήματα δύο πολυσύχναστων αυτοκινητοδρόμων.

Ο ΙRΑ που αγωνίζεται κατά της βρετανικής στρατιωτικής παρουσίας στη Βόρεια Ιρλανδία, έχει κάνει ποιοτική στροφή στον τρόπο που προσπαθεί να επικεντρώσει την κοινή γνώμη στο βορειοϊρλανδικό ζήτημα. Αφήνοντας πίσω την τακτική του παρελθόντος με επιθέσεις που πολλές φορές κόστιζαν και τη ζωή αθώων, τώρα οι επιθέσεις έχουν σαν στόχο την πρόκληση χάους και κυρίως την πρόκληση οικονομικών ζημιών για την κυβέρνηση. Τις τελευταίες μέρες έχει προκαλέσει αλλεπάλληλες φορές κυκλοφοριακό χάος στη Βρετανία με τα προειδοποιητικά του τηλεφωνήματα για τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών σε αυτοκινητόδρομους, αεροδρόμια και σιδηροδρομικούς σταθμούς.

"Δε νομίζω ότι ο βρετανικός λαός θα επηρεαστεί από τέτοιες ενέργειες. Εχει ήδη διαμορφώσει άποψη για τον ΙΡΑ", δήλωσε ο πρωθυπουργός Τζον Μέιτζορ, ο οποίος, την ώρα που ανακοινώθηκε ο συναγερμός της αστυνομίας, έδινε ραδιοφωνική συνέντευξη στο ΒΒΣ, ενώ ο υπουργός Εσωτερικών, Μάικλ Χάουαρντ προειδοποίησε ότι "το μήνυμα που πρέπει να στείλουμε στον ΙRΑ είναι ότι ο βρετανικός λαός δεν υποκύπτει ποτέ στις πιέσεις". Σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος της χώρας εμφανίστηκε συσπειρωμένος και καταδίκασε για άλλη μια φορά τις επιθέσεις του ΙΡΑ.

Τελευταία μέρα της προεκλογικής εκστρατείας και τα προγνωστικά είναι δυσοίωνα για τον Μέιτζορ και το Συντηρητικό Κόμμα, του οποίου ηγείται. Με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις το κόμμα του εξακολουθεί να υπολείπεται του προπορευόμενου Εργατικού από 14% έως και 24%. Το αρνητικό κλίμα έρχεται να συμπληρώσει και η υποστήριξη μεγάλης μερίδας του βρετανικού Τύπου προς το Εργατικό Κόμμα. Μετά τη "Σαν", παραδοσιακά συντηρητική, χτες και η έγκριτη οικονομική εφημερίδα, "Φαϊνάνσιαλ Τάιμς", εκδήλωσε την υποστήριξή της προς το "Νέο Εργατικό Κόμμα" του Τόνι Μπλερ, σνομπάροντας καθαρά το συντηρητικό Κόμμα, που μέχρι τώρα αποτελούσε το παραδοσιακό κόμμα των επιχειρήσεων. Η μεταστροφή αυτή πιθανά οφείλεται στη διχογνωμία που υπάρχει στους κόλπους του Συντηρητικού Κόμματος, όσον αφορά την ΕΕ και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Οι Εργατικοί εν τω μεταξύ ετοιμάζονται πυρετωδώς για την επόμενη μέρα, που θα κληθούν να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας και το μόνο πρόβλημα που φαίνεται να αντιμετωπίζουν είναι η "υπερβολική αισιοδοξία", σύμφωνα με τον Τόνι Μπλερ. Οι Εργατικοί είναι το αδιαφιλονίκητο φαβορί των εκλογών, που, εκτός απρόοπτου, θα επιστρέψουν στην εξουσία μετά από 18 χρόνια.

Στιγμιότυπο από προεκλογική περιοδεία του Τζ. Μέιτζορ