Μια «Ομορφη Πόλη» ήταν το βράδυ της Τετάρτης η Αθήνα. Η καρδιά της χτυπούσε δυνατά στο Καλλιμάρμαρο, στέλνοντας μελωδικό μήνυμα αντίστασης, αλληλεγγύης, ανθρωπιάς... Δεκάδες χιλιάδες έδωσαν το «παρών» για να τιμήσουν τον δικό μας Μίκη, τον Μίκη της Αντίστασης και της μεγάλης Τέχνης, τον Μίκη που η μουσική του έφτασε στα πέρατα του κόσμου, μεγαλώνοντας «τον νου και την ψυχή μας».

Ηταν όλοι εκεί... Ημασταν όλοι εκεί... Χαμογελαστά πρόσωπα που ήξεραν ότι δεν πήγαιναν απλά σε μια συναυλία. Ηξεραν ότι πάνε να ακούσουν το αφιέρωμα του ΚΚΕ και της οικογένειας στον Μίκη. Μια νίκη της ομορφιάς πάνω στην ασχήμια ενός βάρβαρου, εκμεταλλευτικού κόσμου.

Από τους παλιούς του συντρόφους στους Λαμπράκηδες, μέχρι αυτούς που αψηφούσαν τις απαγορεύσεις και τις επιθέσεις της αστυνομίας και των παρακρατικών δυνάμεων για να δώσουν το «παρών» στις πρώτες μεγάλες λαϊκές συναυλίες... Από αυτούς που άκουγαν Μίκη με κλειστά παράθυρα σε δύσκολες μέρες και στη συνέχεια με τον παλμό τους και τη ζωντάνια τους γέμιζαν τα στάδια στις πρώτες μεγάλες μεταπολιτευτικές συναυλίες, μέχρι τους ΚΝίτες που τον έβλεπαν να διευθύνει στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ.

Ηταν εκεί οι εργαζόμενοι για τους οποίους η συναυλία τούτη ήταν μια «ανάπαυλα» στις μεγάλες μάχες που δίνουν στους τόπους δουλειάς, και την επομένη αναρτούσαν πανό απέναντι από την ισραηλινή πρεσβεία απαιτώντας «Εξω η Ελλάδα από το σφαγείο του ιμπεριαλιστικού πολέμου - Λευτεριά στην Παλαιστίνη». Και ήταν εκεί και νέοι, πολλοί νέοι που τραγουδούσαν με υψωμένες γροθιές, γνωρίζοντας όλα τα τραγούδια, αλλά και μικρά παιδιά στις αγκαλιές των μητέρων τους και στους ώμους των πατεράδων τους, φυσικοί κληρονόμοι των έργων του.

Παρόντες και όλοι όσοι «έδεσαν» τη ζωή τους με τον Μίκη. Μέσα από τις τέσσερις οθόνες που είχαν στηθεί στην αρένα του Σταδίου πέρασαν οι γονείς του, που τον στήριξαν σε κάθε φάση της ζωής του, ο αγαπημένος του αδερφός, Γιάννης, που η σύμπραξή τους μας χάρισε μερικά από τα ωραιότερα τραγούδια του, οι μεγάλοι ποιητές μας, οι μεγάλοι ερμηνευτές που συνεργάστηκαν μαζί του, όπως ο Μπιθικώτσης, ο Καζαντζίδης, η Δημητριάδη, ο Καλογιάννης, ο Πανδής...

Ηταν μια συναυλία που θύμισε, κατ' αναλογία βέβαια, τις μεγάλες συναυλίες στις οποίες ο ίδιος είχε αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα του. Αυτές που είχε χαρακτηρίσει συναυλίες - συγκεντρώσεις - διαδηλώσεις, οι οποίες γίνονταν βήμα διαμαρτυρίας και διεκδίκησης...

Ετσι και τώρα, αυτή η συναυλία μετατράπηκε σε κοινό βήμα διεκδίκησης, αλληλεγγύης στον ήρωα παλαιστινιακό λαό, διατράνωσε ότι οι Ελληνες φαντάροι δεν έχουν δουλειά εκτός συνόρων, ενίσχυσε το «οξυγόνο» ενός ολόκληρου λαού που θέλει να αγωνιστεί, να σταθεί όρθιος, να βρει το νήμα μέσα από αγωνίες και αναζητήσεις. Βεβαίωσε ότι «πατάμε γερά σε αυτό το χώμα, το ποτισμένο με αίμα, σε αυτό το χώμα που "είναι δικό τους και δικό μας" και τραγουδάμε τα τραγούδια που είναι και αυτά δικά τους και δικά μας, και έτσι θα προχωρήσουμε έως την τελική νίκη του ανθρώπου», όπως είχε αναφέρει ο ίδιος ο Μίκης στην εκδήλωση προς τιμήν του που είχε πραγματοποιηθεί στα 90χρονα του Κόμματος, και μας θύμισε το βίντεο που προβλήθηκε στην έναρξη της συναυλίας.

Γιατί, ναι, η μουσική του είναι δεμένη με τους αγώνες του λαού μας. Οχι μόνο γι' αυτούς που έγιναν και ο ίδιος ήταν αναπόσπαστο μέρος τους, αλλά και για όλους αυτούς που θα έρθουν. Γιατί ο Μίκης δεν ήταν μόνο ένας κορυφαίος δημιουργός, αλλά και ένας δημιουργός - λαϊκός καθοδηγητής. «Γιατί το ειδοποιό χαρακτηριστικό του Μίκη Θεοδωράκη», όπως υπογράμμισε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας στην ομιλία του, «αυτό που τον ξεχωρίζει από τους άλλους κορυφαίους δημιουργούς μας, είναι η συνείδηση του χρέους που ένιωθε ότι έχει ο καλλιτέχνης απέναντι στον λαό, να τον βοηθήσει, να γίνει μπροστάρης και οδηγητής του στον δρόμο για την κοινωνική απελευθέρωση. Κι αυτό όχι μόνο με την Τέχνη του, αλλά και με τη δράση του μέσα στο λαϊκό κίνημα».

«Αυτό δεν ήταν το τελευταίο χειροκρότημα», έγραφε η εφημερίδα μας μετά την τελετή αποχαιρετισμού του Μ. Θεοδωράκη στη Μητρόπολη. Το θυμηθήκαμε την Τετάρτη στη συναυλία, όταν το Καλλιμάρμαρο γέμισε από τα πρόσωπα και τις καρδιές που «δεν βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο». Αυτό το τεράστιο λαϊκό πλήθος που ήταν και η βάση πάνω στην οποία έπλασε ο Μίκης το «μεγάλο ιδανικό της ζωής» του:«Να δημιουργήσω μεγάλες ηχητικές τοιχογραφίες, όμως με υλικά απόλυτα ζωντανά, με αναγκαιότητα και αλήθεια, πλουτίζοντας τη μουσική μου γλώσσα με κάθε καινούργια τεχνική προσφορά - ακόμα προσπαθώντας, αν το μπορώ, να προωθήσω αυτήν την τεχνική. Ομως, το πιο σπουδαίο, ήθελα τη μεγάλη αυτή μουσική τοιχογραφία να τη νιώθει όλος ο λαός, να την αγαπά όλος ο λαός, να τη λογαριάζει ως κάτι εντελώς δικό του, που βγαίνει απ' αυτόν, που απευθύνεται σ' αυτόν».

Ηταν όλοι εκεί, για να χειροκροτήσουν ξανά και ξανά. Να φωνάξουν, να τραγουδήσουν, να βγάλουν τον καημό τους, να πάρουν δύναμη και ελπίδα. «Να σηκωθούν λίγο ψηλότερα». Να «διαβάσουν» την Ιστορία μας, που ήταν λες και περνούσε από κάθε τραγούδι, κάθε στίχο...

Στιγμές δυνατές, στιγμές που θα μείνουν χαραγμένες στη μνήμη όλων, στιγμές που μας έκαναν κομμάτι αυτής της συναυλίας, που έχει περάσει στην Ιστορία.

Οι παλαιστινιακές σημαίες και οι καφίγιες που σηκώθηκαν με πάθος και ορμή στο τραγούδι του Μίκη, τον μελλοντικό ύμνο της λεύτερης Παλαιστίνης... Γι' αυτούς που «κάθε βραδιά όρθιοι στην πλαγιά / με το θάνατό τους υψώνουν κάστρα / Αρχάγγελοι ξανά».

Το πάθος που ολοένα και δυνάμωνε και τράνταξε το Στάδιο στο «Είμαστε δυο», στο «Οταν σφίγγουν το χέρι», στο «Σφαγείο», στις «Καμπάνες», στο «Γελαστό Παιδί», στη «Λαμπρή»...

Οι χοροί που στήθηκαν στη «Μυρτιά», στο «Στρώσε το στρώμα σου», στον «Ζορμπά»...

Οι φωνές που ενώθηκαν σαν μια πολύβουη χορωδία, που τόσο άρεσε στον Μίκη, σε τραγούδια με στίχους υψηλής ποίησης από τον Κάλβο, τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Λόρκα, τον Ρίτσο...

Τα σπουδαία λαϊκά τραγούδια που είναι η φωνή, δεκαετίες τώρα, όλων εκείνων των ανθρώπων του μόχθου και της βιοπάλης, εκείνων που έχουν μάθει να ανταμώνουν στα μετερίζια του αγώνα, διεκδικώντας μια καλύτερη ζωή.

Θα θυμόμαστε επίσης τη συγκίνηση και το άγχος των νεότερων ερμηνευτών, των «Κοινών Θνητών», που με απόλυτο σεβασμό μετουσίωσαν στα τραγούδια του Μίκη τη δική τους οπτική, αλλά και των 16χρονων μαθητών που μαζί με τον Γιώργο Νταλάρα μοιράστηκαν τη σκηνή ερμηνεύοντας το «Βρέχει στη Φτωχογειτονιά».

Το απίστευτο «δόσιμο» όλων των ερμηνευτών: Του Αγγελου Θεοδωράκη, της Βιολέτας Ικαρη, του Παναγιώτη Πετράκη, της Αγγελικής Τουμπανάκη, της Ρίτας Αντωνοπούλου, του Δημήτρη Μπάση, του Παντελή Θαλασσινού, του Διονύση Τσακνή, του Κώστα Τριανταφυλλίδη, του Γεράσιμου Ανδρεάτου, της Γιώτας Νέγκα, του Μάριου Φραγκούλη, της Αλκηστης Πρωτοψάλτη, του Βασίλη Λέκκα, του Μίλτου Πασχαλίδη, του Μανώλη Μητσιά, του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, του Γιώργου Νταλάρα και της Μαρίας Φαραντούρη. Και βεβαίως των μουσικών της Λαϊκής Ορχήστρας «Μίκης Θεοδωράκης»: Των Νίκου Τατασόπουλου και Αρη Κούκου στο μπουζούκι, της Ευαγγελίας Μαυρίδου στο πιάνο, του Ξενοφώντα Συμβουλίδη στα πνευστά, του Αρτέμη Σαμαρά στη βιόλα, του Λευτέρη Γρίβα στο ακορντεόν, του Νίκου Γκιόλια στην κιθάρα, του Θοδωρή Κουέλη στο μπάσο, του Νίκου Σκομόπουλου στα ντραμς και του Στέφανου Θεοδωράκη - Παπαγγελίδη στα κρουστά.

Ηταν όλοι εκεί για τον Μίκη. Του το όφειλαν, άλλωστε, αφού χωρίς τον Μίκη το ελληνικό τραγούδια θα ήταν αλλιώς. Το υποδήλωναν οι αγκαλιές, οι μικρές αυτοσχέδιες χορωδίες που στήνονταν στα παρασκήνια, το ενδιαφέρον για την ομιλία του Δ. Κουτσούμπα.

Δεν θα μπορούσε να μη μας γεμίσει περηφάνια ο λόγος της μεγάλης Μαρίας Φαραντούρη, αναγνώρισης της σπουδαίας παρέμβασης που κάνει το ΚΚΕ για τον Πολιτισμό. «Για να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Ευχαριστούμε πολύ», ανέφερε, εκπροσωπώντας - δίκαια - την Ιστορία του ελληνικού τραγουδιού.

Οπως δεν μπορεί να μη γίνει αναφορά και σε όλους όσοι δούλεψαν όλο αυτό το διάστημα για τη μεγάλη συναυλία. Ο ένας πλάι στον άλλον, φροντίζοντας και την παραμικρή λεπτομέρεια, για να απολαύσουν όλοι μια ξεχωριστή βραδιά.

Μια συναυλία που ήταν η κορύφωση μιας δουλειάς που είχε απλωθεί τους προηγούμενες μήνες σε χώρους μόρφωσης, γειτονιές, τόπους δουλειάς, για να φτάσουν ακόμα πιο πλατιά τα προτάγματα του έργου του. Μιας δουλειάς που έχει συγκεντρωθεί στο ειδικά διαμορφωμένο σάιτ mikis100.kke.gr.

Το τέλος βρίσκει όλο το ελληνικό τραγούδι στη σκηνή. Το σύνθημα της λήξης δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς - δίνεται από τον Μίκη. Οι οθόνες γεμίζουν με τη μορφή του καθώς ερμηνεύει μοναδικά τον «Ταμένο» και τη «Ρωμιοσύνη».

Στο τέλος όλοι γίνονται μια φωνή! Πάνω και κάτω από τη σκηνή... Κάπου ανάμεσα στο πλήθος ένας εργάτης που ήρθε στη συναυλία αμέσως μετά τη δουλειά του, και φορά ακόμα τη φόρμα εργασίας του. Εχει σηκωθεί όρθιος και τραγουδά, έχοντας καρφώσει το βλέμμα μπροστά... Μετά το πέρας της συναυλίας τον ακούμε να λέει: «Τα τραγούδια του Μίκη για μένα είναι σύντροφοι στις ατέλειωτες ώρες της δουλειάς. Από παιδί που δουλεύω στο μεροκάματο, πιάνω τον εαυτό μου να τα σιγομουρμουράω και να παίρνω δύναμη...».

Ναι, αυτό είναι τα τραγούδια του Μίκη. Γι' αυτό τα χαμόγελα είναι ακόμα πιο δυνατά μετά τη συναυλία... Γιατί μπορεί κανείς να δει την αδιόρατη σκυτάλη, σφυρηλατημένη με την ιστορική παρακαταθήκη του λαού μας μέσα από το έργο του Μίκη, να περνάει από χέρι σε χέρι, από γενιά σε γενιά. Για «πάλης ξεκίνημα, νέους αγώνες»...