Μετά τις «γλάστρες» στα μπαλκόνια από το σημερινό πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, μετά την κοινή πρόταση νόμου, που υπέγραψαν σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΝ, δύο βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και ένας της ΝΔ, για την ελεγχόμενη χορήγηση όλων των ναρκωτικών ουσιών, καθώς επίσης και τη νομιμοποίηση της χρήσης της κάνναβης, δεν προκαλεί έκπληξη η επαναφορά του προβλήματος του ναρκωτικών, μέσα σε ένα προεκλογικό κλίμα όπου επιστρατεύεται κάθε μέσο προς «άγραν ψήφων».

Από το 1992 γινόμαστε αποδέκτες ενός «ναρκω-βομβαρδισμού» από προτάσεις, νόμους, εκθέσεις και δηλώσεις, οι οποίες εντάσσονται στο πλαίσιο της δημιουργίας κλίματος παραπλάνησης και σύγχυσης, που γίνεται από τα περισσότερα μέλη της κυβέρνησης και του πολιτικού κόσμου της χώρας μας, με τρόπο έντεχνο και μεθοδευμένο, με δεκανίκια στήριξης τη μεγαλύτερη μερίδα των ΜΜΕ, με απώτερο στόχο την υλοποίηση της πλήρους ένταξής μας στην «αντιναρκωτική» πολιτική της ΕΕ.

Κάθε προσπάθεια λύσης του προβλήματος, ξεκομμένη από την κοινωνική διάστασή του και τα αίτια που το γεννούν και το αναπαράγουν είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Δυστυχώς, η επίσημη αντιναρκωτική πολιτική του ΠΑΣΟΚ, με τη συναίνεση της ΝΔ και του ΣΥΝ, δε λαμβάνει ή δε θέλει να λάβει υπ' όψη της την πολύπλοκη αιτιοπαθογένεση της τοξικομανίας και αναλώνεται σε μια απλή διαχείριση των συνεπειών του προβλήματος. («Τα παιδιά οδηγούνται στα ναρκωτικά ύστερα από κάποιο στρες, κάτι δεν τους πήγε καλά, κάτι τέλος πάντων...» (πρώην Υφ. Υγείας κα Σπυράκη «Ελευθεροτυπία» 11/9/00).

Ποιος ωφελείται από τη διάδοση των ναρκωτικών;

Τα ναρκωτικά αποτελούν έναν από τους πιο προσοδοφόρους οικονομικά τομείς, αφού 500 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο είναι ο τζίρος από τη διακίνηση των ναρκωτικών. (Economist 1994). Στο Αφγανιστάν, πριν το χτύπημα της 11ης Σεπτέμβρη, 1 κιλό οπίου στοίχιζε 500 δολ., ενώ μετά τον πόλεμο 100 δολ. και φτάνει στην αγορά με την τιμή των 200.000 δολ.

Η φαρμακευτική βιομηχανία παίζει στον πόλεμο τον κυριότερο ρόλο, μετά την πολεμική βιομηχανία. Τα ναρκωτικά γίνονται στα πεδία της μάχης το πιο καταναλώσιμο εμπόρευμα μετά τις σφαίρες.

Τα ναρκωτικά αποτελούν στρατηγικό χρηματοδότη πολεμικών επιχειρήσεων. Π.χ. η έκθεση της επιτροπής Kerry επιβεβαίωσε με επίσημο τρόπο στην αμερικανική γερουσία την ύπαρξη του δικτύου Κόντρας - Ναρκωτικά, όταν με κυνισμό αποκάλυψε πως διέθεταν έναν πακτωλό χρημάτων που προερχόταν από «ναρκωτικά», αλλά και συμμετείχαν άμεσα στη διακίνηση των «ναρκωτικών», με τη βοήθεια των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών (Senate Committee on Foreign Relations. Subcommittee on Terrorism, Narcotics and International Operations, report, Drugs, Law Enforcement and Foreign Policy 1989).

Τα ναρκωτικά χρησιμοποιούνται ως άλλοθι για την επιβολή της νέας τάξης πραγμάτων. Τρανταχτά παραδείγματα είναι ο πόλεμος του Οπίου: Οπου οι Αγγλοι μ' αυτόν τον τρόπο κατάφεραν να καταλάβουν το Χονγκ - Κονγκ, να διεισδύσουν και να πάρουν τον έλεγχο των μεγαλύτερων λιμανιών της Κίνας, την επιβολή για πρώτη φορά της ετεροδικίας και τη νομιμοποίηση του δουλεμπορίου. Καθώς, επίσης, δεν πρέπει να ξεχάσουμε τις επεμβάσεις στη Λατινική Αμερική (Χιλή, Κολομβία, Περού, Χιλή, Αργεντινή). Το 1974 ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Αργεντινή σε διάγγελμά του στην τηλεόραση είπε τα εξής: «Στην Αργεντινή, κυριότεροι χρήστες ναρκωτικών ουσιών είναι οι αντάρτες. Γι' αυτό ο αγώνας κατά των ναρκωτικών είναι αυτομάτως και αγώνας κατά των ανταρτών».

Η συνταγή που μας προτείνεται είναι η απόλυτη «νάρκωση». Μια νάρκωση που ηρεμεί τους πληθυσμούς, ησυχάζει τους ανήσυχους, τους συμφιλιώνει και τους υποτάσσει με την αλλοτριωμένη ζωή και τους προτρέπει σε μια «εικονική» γαλήνια και αδιαμαρτύρητη ύπαρξη. Είναι το «φάρμακο της πρόληψης» και της αποτροπής για οποιαδήποτε μορφή αντίστασης των λαών. Ετσι οδηγούμαστε στην ομαλοποίηση των συμπεριφορών και στον κοινωνικό έλεγχο. Μ' αυτόν ακριβώς τον τρόπο κατακρεούργησαν το αντιπολεμικό κίνημα, που αναπτύχθηκε το 1974 στην Ολλανδία και στην Αμερική.

Ποιες συνθήκες ευνοούν την εξάπλωση της τοξικομανίας;

Στην ιστορία της διάδοσης και της χρήσης των τοξικών ουσιών χαράζεται μια διαχωριστική γραμμή με τον ερχομό του 19ου αιώνα. Ο 19ος αιώνας, είναι ουσιαστικά ο αιώνας της γέννησης της τοξικομανίας. Με την ανάπτυξη του καπιταλισμού το 19ο αιώνα αλλάζουν τελείως οι διαστάσεις της παραγωγής, της διάθεσης και της κατανάλωσης των ναρκωτικών ουσιών. Είναι η αρχή της τεράστιας επιχείρησης με την ονομασία «συνειδητή και μεθοδευμένη δημιουργία τοξικομανών». Οι λόγοι που το όπιο από «λατρευτικό - θεραπευτικό» φάρμακο, σπάνια αιτία τοξικομανίας, έγινε αντικείμενο τεράστιων οικονομικών συμφερόντων είναι κυρίως τρεις: Η εξαγωγή προϊόντων οπίου σε χώρες με περιορισμένη παραγωγή (διαμέσου της αποικιοκρατίας), η βιομηχανοποίηση του φαρμάκου και η γέννηση της εργατικής τάξης (μετά τη βιομηχανική επανάσταση) κάτω από ανυπόφορες συνθήκες.

Τα κοινωνικά αίτια που γεννούν την εξάρτηση, όπως αυτά με ανάγλυφο τρόπο αποτυπώνονται στους δείκτες ανεργίας και υποαπασχόλησης, στην κοινωνική ανασφάλεια, στην εμπορευματοποίηση των σχέσεων, στην αποξένωση και την αλλοτρίωση της ανθρώπινης προσωπικότητας, στην ολοένα αυξανόμενη περιθωριοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό συγκεκριμένων ομάδων πληθυσμού, στην κυριαρχία των πολιτιστικών υποπροϊόντων και της ναρκω-κουλτούρας συνεχίζουν να διαβρώνουν τον κοινωνικό ιστό και απλώνουν ένα αόρατο πλέγμα δεσμών στη νεολαία.

Ποιος καλλιεργεί αυτές τις συνθήκες;

Η ανάγκη για νέα εργατική δύναμη, που θα παράγει με φθηνό κόστος προϊόντα για λογαριασμό του κεφαλαίου, και η κοινωνία της ελεύθερης αγοράς και της εικονικής πραγματικότητας πρέπει να συνοδεύονται και από ένα κοινωνικό πλαίσιο που να μην επιτρέπει αμφισβητήσεις και ανατροπές. Ετσι, από τη μια πλευρά η κρατική τρομοκρατία ενάντια σε κάθε ριζοσπαστικό κίνημα δεν αφήνει πολλά περιθώρια στους εργαζόμενους να αμφισβητήσουν και να αγωνιστούν, ενώ, από την άλλη, τα πιο καταπιεσμένα τμήματα της κοινωνίας (μαθητές, νεολαία, άνεργοι, μετανάστες, κοινωνικά αποκλεισμένοι) «μαστουρώνουν» με την ανοχή τους κράτους.

Οι συνθήκες καταπίεσης των εργαζομένων σήμερα οξύνονται και βλέπουμε, να εμφανίζονται από τη μια μεριά «τρομονόμοι» που έχουν στόχο να συνθλίψουν κάθε προσπάθεια αντίδρασης και από την άλλη «ναρκω-νόμοι», υποκατάστατα, προτάσεις για αποποινικοποίηση της χρήσης, προϊόντα ναρκω-κουλτούρας με σαφή προσανατολισμό να «κοιμίσουν» όσο το δυνατόν περισσότερες «εν δυνάμει» φωνές αντίστασης.

Μόνο η πρόληψη είναι αυτή που θα δώσει σίγουρη και μόνιμη λύση στην τοξικομανία και ειδικά η λεγόμενη «πρωτογενής», η οποία έχει ως κύριο στόχο να ανατρέψει τους παθογενετικούς μηχανισμούς που δημιουργούν και συντηρούν το πρόβλημα με τελικό στόχο να μειώσει τη ζήτηση.

Δεν μπορεί να μιλάμε για αντιναρκωτικό σχέδιο δράσης, όταν αυτό δε συνδέεται με τα υπόλοιπα σχέδια δράσης ενάντια στην ανεργία, στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος, στην κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος, στην ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, στην υποβάθμιση της υγείας, στο στραγγαλισμό των στοιχειωδών δημοκρατικών ελευθεριών.

Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα με απόλυτα ξεκάθαρες θέσεις απέναντι στο πρόβλημα της τοξικοεξάρτησης, στηρίζοντας τις επιλογές του αντιναρκωτικού κινήματος που απαιτεί:

1. ΟΧΙ σε ΟΛΑ τα ναρκωτικά.

2. Αρνηση του διαχωρισμού μαλακών - σκληρών.

3. ΟΧΙ αποποινικοποίηση του χασίς.

4. Πολιτική «μείωσης της ζήτησης» και όχι «μείωσης της βλάβης».

5. Αύξηση των κονδυλίων του προϋπολογισμού για κοινωνική πολιτική και εφαρμογή πανελλαδικού αντιναρκωτικού σχεδίου δράσης.

6. Θέσπιση προγράμματος για την εφαρμογή πρωτογενούς πρόληψης που θα στοχεύει τα αίτια και όχι τα αποτελέσματα της τοξικομανίας (εκπαίδευση, εργασία, οικογένεια, πολιτισμός, ασφαλιστικά και κοινωνικά δικαιώματα, ΜΜΕ, στρατός).

7. ΟΧΙ στα προγράμματα υποκατάστασης, που συντηρούν και δε θεραπεύουν.

8. Θεραπευτικές κοινότητες «στεγνών» προγραμμάτων σε όλη την επικράτεια.

9. ΟΧΙ στην ιδιωτικοποίηση της απεξάρτησης.

Στην αντίπερα όχθη οι διαχειριστές του συστήματος ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΝ που επίμονα και με κάθε τρόπο σπεύδουν να στηρίξουν τη λογική «Ζήσε με το πρόβλημά σου, μην παλεύεις να το λύσεις» και δεν αρθρώνουν λέξη για την πρωτογενή πρόληψη.

«Δε θα ασχοληθούμε με τους α΄ ή β΄ λόγους που οδήγησαν τους νέους στη χρήση ουσιών», είπε ο Γιώργος Παπανδρέου στις 4/02/04, σε συνέντευξη στη NET δείχνοντας την πίστη του στη «συμμετοχική» δημοκρατία του.

«Ενιαίο πρόγραμμα αγωγής υγείας σε όλα τα σχολεία, πρόγραμμα ενημέρωσης, εκπαίδευση εκπαιδευτικών και μαζική εκπαίδευση στελεχών», είναι τα τρία μοναδικά σημεία του σχεδιασμού της ΝΔ για την πρόληψη (Κυβερνητικό πρόγραμμα για την Υγεία σελ. 75). Σε άλλο σημείο επισημαίνεται ξεκάθαρα «δημιουργία θεσμικού πλαισίου δραστηριοποίησης του ιδιωτικού τομέα στη θεραπεία εξαρτημένων ατόμων υπό την εποπτεία του ΟΚΑΝΑ».

«Αποποινικοποίηση της χρήσης των ναρκωτικών, άμεσο διαχωρισμό σκληρών μαλακών...», λέει στο πρόγραμμά του ο ΣΥΝ για τα ναρκωτικά (Ιούνιος 2002) και η μόνη αναφορά στην πρόληψη είναι η «Ενίσχυση των προγραμμάτων ενημέρωσης και πρόληψης, ενταγμένα μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία καθώς και άμεσα προγράμματα πρόληψης των φαντάρων».

Είναι σαφές πως κανένα από τα τρία κόμματα δεν κάνει λόγο για την «ταμπακιέρα» του προβλήματος και τα κοινωνικά αίτια που το γεννούν, αφού και τα τρία υπηρετούν το σύστημα, το καθένα από την πλευρά του, και πασχίζουν για την ολοκληρωτική επικράτησή του.

Είναι, όμως, η κυβέρνηση η ΝΔ και ο ΣΥΝ διατεθειμένοι να στηρίξουν ένα εθνικό σχέδιο πρωτογενούς πρόληψης με «αντι-νεοταξικούς» προσανατολισμούς; Φυσικά, όχι μόνο δεν είναι, αλλά και θα προσπαθήσουν να ακυρώσουν κάθε προσπάθεια για διεκδίκησή του. Είναι, λοιπόν, μονόδρομος η ενεργοποίηση όλων μας σε ένα πλατύ αντιναρκωτικό μέτωπο με καθαρούς στόχους και προσανατολισμούς.

Οι άνθρωποι που νοιάζονται όμως για το μέλλον αυτού του τόπου και καθημερινά αγωνίζονται για ένα καλύτερο αύριο, οργίζονται με τα κυβερνητικά σενάρια λύσης του προβλήματος και απαιτούν λύσεις ριζικές, ανθρωποκεντρικές, χωρίς «λογιστικές» λογικές, με πρώτο στόχο την ανατροπή όλων των γενεσιουργών αιτιών, τη δημιουργία νέων «στεγνών» προγραμμάτων σε όλη την επικράτεια, ανάλογα με τις ανάγκες των εξαρτημένων και όχι ανάλογα με τις ανάγκες των φαρμακευτικών εταιριών, πρέπει μπροστά στην κάλπη να κάνουν τις επιλογές τους.

Σε μια προεκλογική περίοδο που το ΠΑΣΟΚ είναι λίγο ΝΔ, η ΝΔ είναι λίγο σοσιαλιστική και ο ΣΥΝ λίγο «αριστερά» ας συνταχτούμε με τη μόνη σταθερή φωνή αντίστασης που έχει απομείνει όρθια.

ΜΗ ΦΤΙΑΧΝΕΣΑΙ ΣΤΑ ΜΕΤΡΑ ΤΟΥΣ

ΨΗΦΙΣΕ ΚΚΕ