ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

1942: Η μάχη του ΕΛΑΣ στο Μικρό Χωριό

ΕΛΑΣίτες κατά τη διάρκεια εκπαίδευσης στο βουνό

Από το Σεπτέμβρη του 1942, οκτώ μήνες μετά την επίσημη ανακοίνωση για τη συγκρότηση του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού και τη δημιουργία της Κεντρικής Επιτροπής του, ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός πέρασε σε εντονότερη δράση εναντίον των στρατευμάτων Κατοχής. Στη Ρικά, στο Κρίκελο, στο Γοργοπόταμο, στη σιδηροδρομική γέφυρα Αξιού, στο χωριό Χρύσω, στο Μεταλλείο Πηγής, στο Μικρό Χωριό δόθηκαν γερά χτυπήματα κατά των τυράννων.

Η σημαντικότερη μάχη αυτής της περιόδου (αν εξαιρέσουμε το μείζον γεγονός της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοπόταμου) ήταν η μάχη του Μικρού Χωριού Ευρυτανίας, όπου, στις 18 Δεκέμβρη του 1942, τμήμα του ΕΛΑΣ του Αρχηγείου Ρούμελης, χτύπησε σε ενέδρα την εμπροσθοφυλακή ιταλικού συντάγματος, που είχε βγει από το Καρπενήσι για καταδίωξη των ανταρτών. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και ο διοικητής του ιταλικού συντάγματος. Και η μάχη, την οποία τραγούδησε η λαϊκή μούσα, έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα σε μια νευραλγική περιοχή της Κεντρικής Ελλάδας. Πολύ σύντομα, μετά τη μάχη του Μικρού Χωριού και τα άλλα χτυπήματα του ΕΛΑΣ που προηγήθηκαν, η ιταλική φρουρά υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την πόλη του Καρπενησίου.

Ετσι, ένα χρόνο μετά τη συγκρότηση της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ το τουφέκι του απελευθερωτικού στρατού βροντούσε σε ολόκληρη την Ελλάδα, σκορπούσε το φόβο και ανησυχία στους κατακτητές, αναπτέρωνε το φρόνημα και τις ελπίδες του λαού, που έστελνε τα παιδιά του να πυκνώσουν τις γραμμές του λαϊκού στρατού. Στις ορεινές περιοχές της χώρας ο ΕΛΑΣ δημιούργησε τις πρώτες ελεύθερες νησίδες και απάλλαξε τον πληθυσμό αυτών των περιοχών από το ζυγό του κατακτητή και των οργάνων του.

Ο στρατηγός Σαράφης αναφερόμενος σ' αυτή την περίοδο γράφει ότι «ο πληθυσμός όχι μονάχα ανέπνευσε, όχι μόνο ευγνωμονούσε τους αντάρτες, αλλά και άρχισε να τους βοηθάει με κάθε τρόπο». Η πείρα, που συγκέντρωσε από την ως τότε πολεμική του δράση ο ΕΛΑΣ, η ανάδειξη στελεχών, πρώην αξιωματικών ή και απλών μαχητών - αγωνιστών, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για το πέρασμα της ένοπλης δράσης σε καινούριο, ανώτερο επίπεδο.

1913 Γεννιέται ο Βίλι Μπραντ. Γερμανός πολιτικός. Νεαρός, ως μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας κατέφυγε, το 1930, στη Νορβηγία για να αποφύγει τη σύλληψη από τους ναζί, όπου εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Επέστρεψε στη Γερμανία μετά το τέλος του Β` Παγκοσμίου Πολέμου και εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής το 1949. Διατέλεσε δήμαρχος του Δ. Βερολίνου από το 1957 ως το 1966. Ως επικεφαλής του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος εκλέχτηκε καγκελάριος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας το 1969. Στη θέση αυτή παρέμεινε ως το 1974, οπότε υποχρεώθηκε να παραιτηθεί, όταν αποκαλύφθηκε ότι ένας από τους στενούς συνεργάτες τους συνεργαζόταν με τις αρχές της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας. Διακρίθηκε για την πολιτική της προσέγγισης με τις σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και τη Σοβιετική Ενωση. Θεωρείται επίσης από τους θεμελιωτές της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας. Παρέμεινε στη θέση του ηγέτη του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος ως το 1987, ενώ το 1971 βραβεύτηκε με το Νόμπελ Ειρήνης. Ο Β. Μπραντ είναι από τις ηγετικές φυσιογνωμίες της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, επέδρασε αποφασιστικά στη διαμόρφωση των προσανατολισμών της και την προετοιμασία για την ανάληψη των κυβερνητικών ευθυνών σε σειρά χωρών.

1897 Στην Κωνσταντινούπολη, οι αντιπρόσωποι των Ρωσίας, Μεγάλης Βρετανίας, Γαλλίας και Ιταλίας επεξεργάζονται τον «Οργανικό Χάρτη» της Κρήτης, όπου ορίζεται το ειδικό καθεστώς του νησιού.

1923 Ο βασιλιάς Γεώργιος Β` θεωρούμενος συνυπεύθυνος για τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταλείπει την Ελλάδα, για να εκτονωθεί η λαϊκή αγανάκτηση εναντίον του και εναντίον της μοναρχίας. Καθιερώνεται ο θεσμός της αντιβασιλείας.

1925 Αρχίζουν οι εργασίες του 14ου Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ενωσης (μπολσεβίκων). Το συνέδριο έμεινε γνωστό στην Ιστορία ως συνέδριο της εκβιομηχάνισης της ΕΣΣΔ.

1948 Ψηφίζεται στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών η Παγκόσμια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

1962 Την αποστολή αμερικανικών δυνάμεων στο Κογγό αποφασίζει ο Αμερικανός πρόεδρος Κένεντι ισχυριζόμενος ότι θέλει να αποτρέψει τη σοβιετική εξάπλωση στην Αφρική.

1964 Η ΕΣΗΕΑ διαμαρτύρεται «διά τον ανεξέλεγκτον διασυρμόν δημοσιογράφων», υποστηρίζοντας ότι οι αμειβόμενοι από τα μυστικά κονδύλια του υπουργείου Εξωτερικών εκτελούν «καθαρώς δημοσιογραφικήν - υπαλληλικήν υπηρεσίαν».

1972 Νέο κύμα αμερικανικών βομβαρδισμών κατά του Βορείου Βιετνάμ, οι οποίοι χαρακτηρίζονται οι σφοδρότεροι της ιστορίας.

1980 Εκρηξη στο εργοστάσιο της ΠΥΡΚΑΛ στην Ελευσίνα απειλεί ολόκληρη την περιοχή. Τελικώς, η πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις αποσοβείται.

Στο Βόρειο Ιόνιο, την Ηπειρο και τη δυτική Στερεά προβλέπονται παροδικές νεφώσεις. Στην υπόλοιπη χώρα προβλέπεται αρχικά κακοκαιρία με βροχές και καταιγίδες στις νότιες πεδινές περιοχέςκαι χιονοπτώσεις στις υπόλοιπες. Σταδιακά τα φαινόμενα θα εξασθενήσουν σε όλη τη δυτική και βόρεια χώρα και ως αργά τη νύχτα και στις υπόλοιπες περιοχές. Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι, βορειοανατολικοί μέχρι πολύ ισχυροί και στο Αιγαίο θυελλώδεις έως πολύ θυελλώδεις με εξασθένιση τη νύχτα. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από -12 έως -2, στα κεντρικά από -5 -4, στην υπόλοιπη χώρα από 0-8 και στη Θεσσαλονίκη από -6 έως -3 βαθμούς.

Για την Αττική προβλέπονται νεφώσεις με χιονοπτώσεις, που σταδιακά θα εξασθενήσουν και θα περιοριστούν στα ανατολικά και βόρεια. Οι άνεμοι θα πνέουν βορειοανατολικοί μέχρι πολύ ισχυροί και στα ανατολικά θυελλώδεις με βαθμιαία εξασθένιση από το απόγευμα. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 0 -3, αλλά στα βόρεια θα είναι 2-3 βαθμούς χαμηλότερη.