Πρώτη κινηματογραφική βδομάδα του 2024 και βγαίνουν ελάχιστες νέες ταινίες στη διανομή. Εμείς σήμερα θα μιλήσουμε για δύο από αυτές, ξεχωρίζοντας τους «Χωρικούς», που ήταν η αποχαιρετιστήρια δημοσιογραφική προβολή στο αγαπημένο μας «Ιντεάλ». Οι επόμενες βδομάδες ωστόσο θα είναι πιο πλούσιες κινηματογραφικά και με περισσότερα κινηματογραφικά είδη.

Μια νεαρή επαρχιώτισσα αναγκάζεται να παντρευτεί έναν πολύ μεγαλύτερό της πλούσιο κτηνοτρόφο, παρά τον έρωτά της για τον γιο του. Σύντομα, θα γίνει αντικείμενο ζήλιας και έχθρας από τους υπόλοιπους χωρικούς και θα χρειαστεί να παλέψει για να διαφυλάξει την ανεξαρτησία της. Με φόντο την Πολωνία των αρχών του 20ού αιώνα, οι ιστορίες των χωρικών ξεδιπλώνονται καθώς οι εποχές διαδέχονται η μία την άλλη.

Η τετραλογία του Βλαντισλάβ Ρέιμοντ, «Οι Χωρικοί», γραμμένη μεταξύ του 1897 και του 1909, διδάσκεται σε όλα τα σχολεία της Πολωνίας, αποτελεί δείγμα της κλασικής πολωνικής λογοτεχνίας και ο δημιουργός της βραβεύτηκε γι' αυτό το έργο με το Βραβείο Νόμπελ το 1924. Οι «Χωρικοί» έχουν μεταφερθεί από τότε, σε πολύ διαφορετικές περιόδους, στη μικρή και στη μεγάλη οθόνη, αλλά ποτέ με τέτοιον ξεχωριστό τρόπο. Οι δημιουργοί του «Loving Vincent» (2017), της πρώτης ταινίας που είναι εξολοκλήρου ζωγραφισμένη στο χέρι καρέ καρέ με χιλιάδες ελαιογραφίες, έκαναν πάλι το θαύμα τους. Θα μπορούσε εύκολα να πει κανείς ότι είναι τόση η τεχνική αρτιότητα και η σπουδαία καλλιτεχνική υφή της εικόνας που ενδέχεται να «υπερτερεί» κατά κάποιον τρόπο του περιεχομένου που απεικονίζεται. Ομως, αντίθετα με το «Loving Vincent», που ήταν μια πραγματικά πρωτόγνωρη κινηματογραφική εμπειρία, χωρίς όμως να έχει αντίστοιχα στιβαρό σενάριο, εδώ γινόμαστε κοινωνοί σπουδαίας λογοτεχνίας, ανάλογης του καλλιτεχνικού επιτεύγματος της εικόνας. Χωρίς δυστυχώς να έχουμε διαβάσει το λογοτεχνικό έργο δεν μπορούμε να κρίνουμε κατά πόσο είναι επιτυχημένη η κινηματογραφική μεταφορά του, ωστόσο ακόμα και η υπάρχουσα αίσθηση της ταινίας καταφέρνει να αποδώσει την περίοδο που γράφτηκε.

Η υπόθεσή της θα φανεί κάπως «απλοϊκή» για τη σημερινή εποχή, δείχνοντας όμως το σκληρό πρόσωπο τόσο της αγροτικής ζωής όσο και της θέσης της γυναίκας που ήταν τρομερά υποβαθμισμένη. Η ιστορία εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια των τεσσάρων εποχών ενός έτους, οι οποίες ζωγραφικά αποτυπώνονται λεπτομερειακά με την αντίστοιχη χρωματική παλέτα. Θεωρούμε όμως ότι, πέρα από την εικόνα, ναι μεν βλέπουμε τις δυσκολίες της επιβίωσης των αγροτών που είχαν τον τσιφλικά και τον πιο πλούσιο αγρότη του χωριού δερβέναγες πάνω στο κεφάλι τους, αλλά η ταινία επιμένει λιγότερο στις κοινωνικές συνθήκες και περισσότερο στις διαπροσωπικές σχέσεις και στην ηθική των χαρακτήρων. Οι «Χωρικοί» δεν εξιδανικεύουν τους αγρότες, δείχνουν ότι μπορεί να είναι άπληστοι, μικροπρεπείς, υποκριτές και σκληροί αλλά και διεκδικητικοί και αγωνιστές για το δίκιο τους, γέννημα μιας εποχής που οι σχέσεις παραγωγής αλλάζουν. Ο «έρωτας» και η εξαγορά του, αυτό το δούναι και λαβείν, που καθορίζει την ταινία, σήμερα φαντάζει αδυσώπητο, κι όμως... Αυτή ακριβώς η συνθήκη είναι που καθορίζει τις ανθρώπινες σχέσεις της κοινωνίας του χωριού που διαδραματίζεται, η γη και η ισχύς της ως διαπραγματευτικό ερωτικό όπλο...

Μέσα από την ευκαιρία της προβολής της ταινίας είναι βέβαιο ότι γεννιέται η επιθυμία να διαβαστεί το έργο του Βλαντισλάβ Ρέιμοντ, που δυστυχώς από όσο ψάξαμε δεν κυκλοφορεί σε ελληνική μετάφραση. Μονόδρομος αυτήν τη βδομάδα λοιπόν οι «Χωρικοί», αρκεί να μη μαγευτεί κανείς ολοκληρωτικά από τη μορφή της...

Ο 14χρονος Μπαστιάν και η οικογένειά του περνούν το καλοκαίρι στη Λίμνη Φάλκον, στο Κεμπέκ, στο σπίτι μιας στενής τους φίλης. Η 16χρονη κόρη της, Κλοέ, εξωστρεφής και τολμηρή, γοητεύει τον Μπαστιάν, όμως μοιάζει να ενδιαφέρεται για μεγαλύτερα αγόρια προκαλώντας τη ζήλια του. Ο Μπαστιάν βρίσκεται στην γκρίζα ζώνη μεταξύ παιδικότητας και ενηλικίωσης. Σε αυτήν τη μεταιχμιακή φάση, τα δύο παιδιά θα συναντηθούν και θα έρθουν κοντά.

Οποιος λέει ότι είναι εύκολη η μεταφορά της περιόδου της εφηβείας στον κινηματογράφο μάλλον έχει τις αυταπάτες του. Είναι ένα πολύ δύσκολο στοίχημα που πολύ σπάνια κερδίζεται... Οχι μόνο γιατί η εξιστόρηση της εφηβείας δεν αφορά αποκλειστικά το ενήλικο κοινό, αλλά γιατί κυρίως αφορά το εφηβικό κοινό, το οποίο είναι ιδιαίτερα απαιτητικό. Αρκετές από τις ταινίες που αφορούν στην εφηβεία κυρίως αγαπιούνται από ενήλικες που γυρνούν τον χρόνο πίσω για λίγες ώρες, παρά σε εφήβους που τη ζουν εκείνη τη στιγμή. Τούτη η ταινία δεν καταφέρνει να μιλήσει ούτε στο ενήλικο κοινό δυστυχώς. Ενας εφηβικός έρωτας και οι προεκτάσεις του και από τις δυο πλευρές σε αυτήν την ηλικία δεν είναι τόσο απλή υπόθεση για να περιοριστεί αφηγηματικά σε λίγα στιγμιότυπα, κι εδώ η Λε Μπον ουσιαστικά αυτά τα στιγμιότυπα τραβάει από τα μαλλιά σε χρόνο για να αφηγηθεί την ιστορία της. Η σφιχτή αφηγηματική δομή απουσιάζει, οι δευτερεύοντες χαρακτήρες είναι σχεδόν «φαντάσματα» και το τέλος της ταινίας δεν συνεπάγεται κατά καμιά έννοια από την προηγούμενη πλοκή και δεν βγάζει νόημα... Ενδεχομένως η σκηνοθέτρια να θέλει να μας πει ότι ο έρωτας σε αυτήν την ηλικία είναι τυφλός, σε τέτοιο βαθμό που δεν υπάρχει κανείς έξω από αυτόν... Εντάξει ως εδώ, όμως σε ποιο πραγματικά ηλικιακό κοινό στοχεύει; Η απεικόνιση της φύσης είναι υπέροχη, τα εφηβάκια της ταινίας είναι εξαιρετικά αλλά κάτι λείπει από τη δομή των βασικών χαρακτήρων που δεν μας αφήνει να ζήσουμε αυτόν τον έρωτα μαζί τους...