Ο «Εξάντας» είναι ένα απ' τα λίγα θεραπευτικά προγράμματα στη χώρα μας και το μοναδικό στον Πειραιά, που απευθύνεται σε εφήβους ηλικίας 13 - 20 ετών, που είτε είναι στην κατάχρηση ουσιών και την εξάρτηση, είτε έχουν μικρότερη εμπλοκή με τη χρήση ουσιών, κυρίως με την κάνναβη και τα χάπια. Πρόκειται για ένα «στεγνό» πρόγραμμα του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ), του οποίου η λειτουργία ξεκίνησε περίπου πριν από δύο χρόνια (Ιούνης 2003) και από τότε έχουν προσεγγίσει το πρόγραμμα περίπου 150 έφηβοι και 200 γονείς, ενώ μόνο φέτος βρίσκονται στο πρόγραμμα περίπου 30 έφηβοι.

«Η τεράστια προσέλευση γονιών και εφήβων δείχνει τη διάσταση του προβλήματος, αποδεικνύει ότι υπάρχει ανάγκη και διάθεση ο γονιός και τα παιδιά να μην καταφεύγουν στην "εύκολη λύση", όπως ιδιωτικές κλινικές που κάνουν αποτοξίνωση. Αυτή εδώ είναι η "δύσκολη λύση". Ομως, εύκολη λύση στην απεξάρτηση δεν υπάρχει, δεν είναι εύκολο να αλλάξεις τον τρόπο ζωής. Και επειδή μιλάμε για εφήβους, είναι σημαντικό να υπάρξουν και άλλες κοινότητες, που να απευθύνονται σε αυτούς», επισήμανε ο Γιώργος Ασημογιώργος, υπεύθυνος του Κέντρου Οικογενειακής Υποστήριξης του «Εξάντα».

Το πρόβλημα των παιδιών τους - η χρήση, δηλαδή, των ναρκωτικών - τους έκανε πιο αυστηρούς και τους έμαθε να λένε την αλήθεια χωρίς περιστροφές. Καθώς η προσπάθεια των παιδιών τους για την απεξάρτησή τους ήταν γι' αυτούς σχολείο σ' όλα τα επίπεδα ζωής: Περιέγραψαν τον τιτάνιο αγώνα των παιδιών τους, διαπίστωσαν ποια (δεν) είναι η συνδρομή του κράτους, απαίτησαν λύσεις και όχι παρακάμψεις, αλλά και έμαθαν να αποκωδικοποιούν τις πολιτικές εκείνες που θέλουν να οδηγήσουν τα παιδιά τους στη «διά βίου εξάρτηση», να απομυθοποιούν υποτιθέμενες «ριζοσπαστικές» προτάσεις. Ο λόγος για την Ρηγούλα, την Γιώτα, την Ολγα και την Αργυρώ, μητέρες εφήβων που παρακολουθούν το θεραπευτικό πρόγραμμα «Εξάντας».

«Η τοξικοεξάρτηση δεν είναι ανεμοβλογιά για να το καταλάβεις απ' την αρχή, αν δεν έχεις ενημέρωση. Και οι γονείς τη χρειαζόμαστε, γιατί ζούμε στο σκοτάδι και δεν μπορούμε να βοηθήσουμε έγκαιρα τα παιδιά μας», λέει η Γιώτα και συνεχίζει: «Για μένα το δυσκολότερο ήταν να βγω από το μικρόκοσμό μου, να δω τα πράγματα με πιο καθαρό μάτι. Πέρασε 1,5 χρόνος που ήμουν εγώ στην Κοινότητα για να μπορέσω να κινητοποιήσω το παιδί μου, να το ξεβολέψω. Ετσι κι αλλιώς, το κράτος δεν κάνει τίποτα, δεν παίρνει κανένα μέτρο πρόληψης, δεν ενημερώνει γονείς για το πρόβλημα, κυρίως μέσα από τα σχολεία, όμως δεν κάνει και τίποτα για να βοηθήσει τους γονείς που ήδη έχουν πρόβλημα. Υπάρχουν μητέρες, που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη δουλιά τους ή να παίρνουν συχνά άδειες, γιατί ο χρόνος που χρειάζεται ένα παιδί που είναι στην κατάχρηση είναι πολύ μεγαλύτερος απ' αυτόν που χρειάζεται ένα μωρό. Στην επαρχία τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα, καθώς δεν υπάρχουν αντίστοιχα προγράμματα και έτσι οι οικογένειες είναι αναγκασμένες ή να βαλτώσουν στο πρόβλημα ή να τα πουλήσουν όλα για να έρθουν στην Αθήνα».

Η Ολγα είναι από την Ουκρανία και οι δυσκολίες μέχρι να βρει την άκρη ήταν μεγάλες: «Στο "στεγνό" πρόγραμμα μάθαμε πώς να αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα, μάθαμε να λέμε την αλήθεια. Και το σημαντικότερο είναι ότι όλα παρέχονται δωρεάν και αυτό είναι πολύ σημαντικό για τις φτωχές οικογένειες, που κυρίως αυτές έχουν το πρόβλημα».

Την έλλειψη ενημέρωσης και τον αποπροσανατολισμό που έχει δημιουργηθεί γύρω απ' την απεξάρτηση βίωσε η Αργυρώ: «Αρχικά είχα στείλει το παιδί μου σε παιδοψυχολόγο, αργότερα σε ψυχίατρο όπου της χορηγούσε ηρεμιστικά. Ομως, δεν υπήρξε καμία βελτίωση. Δεν είχα ενημέρωση, δε μου είχε συμβεί κάτι, δεν ήξερα καν τι δουλιά κάνουν τα θεραπευτικά προγράμματα και όταν άρχισα να ρωτάω άκουγα μόνον αρνητικά πράγματα, ως την ημέρα που πήρα τηλέφωνο σ' ένα από τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ και με παρέπεμψαν εδώ. Αρχικά ήρθα μόνη μου για αρκετούς μήνες, αλλά με κράτησε. Εδώ βρήκα πράγματα ξεχασμένα, αξίες και αλήθειες, βρήκα έναν διαφορετικό κόσμο απ' αυτόν έξω».

Ενώ η Ρηγούλα συμπληρώνει: «Η εξάρτηση δεν αφήνει στο γονιό περιθώρια για παραμύθια, όταν αυτός αποφασίσει να δει. Τα πράγματα στην Ελλάδα είναι επικίνδυνα, συντηρούνται χιλιάδες χρήστες και κάποιοι, απλά, ξέρουν να βγαίνουν στην τηλεόραση και να λένε ότι τα παιδιά μας είναι άρρωστα, το χασίς είναι ακίνδυνο. Αυτό δεν μπορώ να το πιστέψω, δε γίνεται να το χωνέψω. Να έχεις κάποιο παιδί στο κρεβάτι και να του παίρνεις τη δόση του. Αυτό είναι βόλεμα. Δε γίνεται να πιστέψω όλους αυτούς που λένε ότι το χασίσι είναι αθώο. Το είδα στο παιδί μου πόσο "αθώο" είναι. Ισως μπορούν να πείσουν ανθρώπους που δεν ξέρουν, αλλά όταν έχεις δει τα πράγματα από τόσο κοντά ξέρεις την αλήθεια. Και η αλήθεια είναι ότι τα "στεγνά" προγράμματα "σηκώνουν" πάλι τα παιδιά μας. Τα υπόλοιπα δεν είναι λύσεις, μόνο παρακάμψεις»...

Απλές λέξεις από μητέρες, που έρχονται να δείξουν με τον πιο πειστικό τρόπο τις ευθύνες του κράτους και των κυβερνήσεων για την πλήρη απουσία πρόληψης, να γκρεμίσουν το σαθρό καμουφλάζ τους για το υποτιθέμενο «ευαίσθητο και κοινωνικό» πρόσωπό τους, να καταγγείλουν την πολιτική που διαχειρίζεται το πρόβλημα των ναρκωτικών αντί να το αντιμετωπίζει ώσπου να το εξαλείψει. Λέξεις και βιώματα, που μετατρέπονται σε αίτημα για ανάπτυξη και προώθηση των «στεγνών» προγραμμάτων και τη στήριξη των ήδη υπαρχόντων, γίνονται διεκδίκηση προσανατολισμένη στην πρωτογενή πρόληψη, προκειμένου «τα παιδιά μας να είναι όρθια και "καθαρά", να ζουν, να ερωτεύονται, να αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο»...