Σήμερα η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ και αύριο η συνεδρίαση του «Συνασπισμού των Προθύμων»
Από τη συνάντηση του Ζελένσκι με τον Σουηδό πρωθυπουργό, με φόντο μαχητικά αεροσκάφη σε εργοστάσιο της SAAB |
Τα κράτη της ΕΕ προωθούν τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους, καθώς οξύνονται και οι αντιθέσεις με τις ΗΠΑ, ενώ παράλληλα προετοιμάζονται για μια μελλοντική γενικευμένη σύγκρουση με τη Ρωσία.
Σήμερα συνεδριάζουν οι 27 ηγέτες της ΕΕ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες, ενώ αύριο θα γίνει συνάντηση του «Συνασπισμού των Προθύμων» στο Λονδίνο, με τη συμμετοχή και του Ουκρανού Προέδρου Β. Ζελένσκι.
Η ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου περιλαμβάνει πρόσθετες κυρώσεις κατά της ρωσικής Ενέργειας και του ρωσικού τραπεζικού συστήματος, καθώς και στήριξη του Κιέβου μέσω της χρήσης δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στην Ευρώπη, αξίας 140 δισ. ευρώ.
Κράτη της ΕΕ βρίσκονται σε διαδικασία διαμόρφωσης μιας «πρότασης 12 σημείων» για τον «τερματισμό» του πολέμου στην Ουκρανία κατά μήκος των σημερινών γραμμών μάχης, αντιδρώντας στον όρο που έθεσε η Μόσχα για παραχώρηση ολόκληρου του Ντονμπάς, σε «αντάλλαγμα» για μια «ειρηνευτική» συμφωνία, μετέδωσε το πρακτορείο Bloomberg.
Ενα «ειρηνευτικό συμβούλιο» υπό την ηγεσία του Προέδρου των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ θα επιβλέπει την εφαρμογή του προτεινόμενου σχεδίου, σύμφωνα με πηγές.
Μόλις η Ρωσία συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός και οι δύο πλευρές δεσμευτούν να σταματήσουν τις εδαφικές προελάσεις, οι προτάσεις προβλέπουν την επιστροφή όλων των παιδιών στην Ουκρανία και την ανταλλαγή κρατουμένων.
Πάντως η Μόσχα, αξιοποιώντας και τη συνεχή προώθηση των δυνάμεών της στο πεδίο, απορρίπτει σταθερά μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός χωρίς προηγουμένως να έχει συμφωνηθεί το ζήτημα των εδαφών, της μη ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ κ.λπ.
Ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσαν την Ουάσιγκτον να τηρήσει «σθεναρή στάση», ζητώντας την άμεση κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, με τις σημερινές γραμμές του μετώπου να αποτελούν τη βάση για τις όποιες μελλοντικές συνομιλίες.
Με βάση αυτήν την πρόταση, η Ουκρανία θα λάβει «εγγυήσεις ασφαλείας», πόρους για να αποκαταστήσει τις ζημιές από τον πόλεμο, καθώς και έναν οδικό χάρτη για «ταχεία ένταξη στην ΕΕ».
Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας προβλέπεται να αρθούν σταδιακά, αν και περίπου 300 δισ. δολάρια σε «παγωμένα» περιουσιακά στοιχεία από τις «δυτικές» κυρώσεις θα επιστραφούν μόνο όταν η Μόσχα συμφωνήσει να συμβάλει στη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Οι περιορισμοί θα επανέλθουν αν η Ρωσία επιτεθεί ξανά στην Ουκρανία.
Παράλληλα, Μόσχα και Κίεβο θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τη διακυβέρνηση των κατεχόμενων εδαφών, αν και ούτε η Ευρώπη ούτε η Ουκρανία θα αναγνωρίσουν νομικά οποιαδήποτε κατεχόμενη γη ως ρωσική, είπαν οι ίδιες πηγές.
Οι λεπτομέρειες του σχεδίου δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί και θα μπορούσαν να αλλάξουν, υπογραμμίζουν οι πηγές που επικαλείται το Bloomberg. Οποιαδήποτε πρόταση θα πρέπει επίσης να εγκριθεί από την Ουάσιγκτον και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ενδέχεται να ταξιδέψουν στις ΗΠΑ αυτή την εβδομάδα, όπως σημειώνεται.
Την περασμένη εβδομάδα και ενώ είχε προηγηθεί η συνάντηση Τραμπ - Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ κάλεσε σε άμεση κατάπαυση του πυρός κατά μήκος των σημερινών γραμμών.
Οπως είπε ο Ζελένσκι, ο Τραμπ πρότεινε «να μείνουμε εκεί που βρισκόμαστε και να ξεκινήσουμε τη συζήτηση. Νομίζω ότι ήταν ένας καλός συμβιβασμός, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι ο Πούτιν θα τον υποστηρίξει, και το είπα στον πρόεδρο (των ΗΠΑ)».
Πάντως στη συνάντηση στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ «άσκησε πιέσεις» στον Ζελένσκι για παράδοση ολόκληρης της περιοχής του Ντονμπάς (περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ) στη Ρωσία, μεταφέροντας όσα του είχε πει ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν στην τηλεφωνική τους επικοινωνία την προηγούμενη μέρα, όπως δήλωσε κορυφαίος Ουκρανός αξιωματούχος στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).
Η συνάντηση στον Λευκό Οίκο ήταν «τεταμένη και δύσκολη», είπε ο αξιωματούχος στο AFP.
Από την πλευρά του ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, ενημέρωσε τον Αμερικανό ομόλογό του, Μ. Ρούμπιο, ότι η θέση της Ρωσίας - ότι μια «ειρηνευτική» συμφωνία πρέπει να προηγηθεί της κατάπαυσης του πυρός στον πόλεμο με την Ουκρανία - δεν έχει αλλάξει από τη συνάντηση Πούτιν και Τραμπ στην Αλάσκα τον Αύγουστο.
«Θέλω επίσημα να επιβεβαιώσω: Η Ρωσία δεν έχει αλλάξει τη θέση της σε σχέση με την κατανόηση που υπήρξε κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής στην Αλάσκα. Η κατανόηση αυτή βασίζεται στην επιτευχθείσα τότε συμφωνία, την οποία ο Πρόεδρος Τραμπ διατύπωσε πολύ συνοπτικά, όταν είπε ότι χρειάζεται μια μακροπρόθεσμη, σταθερή ειρήνη και όχι μια άμεση κατάπαυση του πυρός, η οποία δεν θα οδηγήσει πουθενά», δήλωσε ο Λαβρόφ.
Η Ρωσία ισχυρίζεται πως επιδιώκει την εξάλειψη των «βαθύτερων αιτιών» του πολέμου στην Ουκρανία, διεκδικώντας αναβαθμισμένη γεωπολιτική θέση στην Ευρώπη, υποστηρίζοντας ότι η αυξανόμενη ευθυγράμμιση του Κιέβου με την ΕΕ και άλλα ευρωπαϊκά κράτη και η επιθυμία της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ συνιστούν «υπαρξιακή απειλή».
Παράλληλα ο Πούτιν έχει αμφισβητήσει τη νομιμότητα του Ουκρανού Προέδρου και έχει ζητήσει νέες εκλογές στην Ουκρανία.
Ο Λαβρόφ διερωτήθηκε επίσης πώς θα μπορούσε ο Πούτιν να πετάξει στη Βουδαπέστη, δεδομένης της απειλής της Πολωνίας να εκτελέσει το ενεργό ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου εάν το αεροσκάφος του Ρώσου Προέδρου πετάξει εντός του εναέριου χώρου της.
Είπε επίσης ότι ο τόπος και ο χρόνος της επόμενης συνόδου κορυφής Τραμπ - Πούτιν είναι λιγότερο σημαντικοί από την ουσία της εφαρμογής των συμφωνιών που επιτεύχθηκαν στο Ανκορατζ της Αλάσκας.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι δεν θα ήθελε μια «άσκοπη συνάντηση» και ανέφερε ότι το βασικό «αγκάθι» παραμένει η άρνηση της Μόσχας για κατάπαυση του πυρός κατά μήκος της υφιστάμενης γραμμής του ουκρανικού μετώπου.
Οι προετοιμασίες για τη σύνοδο κορυφής στη Βουδαπέστη συνεχίζονται, ισχυρίστηκε χτες ο Ούγγρος πρωθυπουργός Β. Ορμπαν, προσθέτοντας πως ο ΥΠΕΞ της Ουγγαρίας Π. Σιγιάρτο βρίσκεται στην Ουάσιγκτον. «Η ημερομηνία είναι ακόμη αβέβαιη. Οταν έρθει η ώρα, θα τη φιλοξενήσουμε», είπε.
Η ουκρανική Βουλή ψήφισε την τροπολογία του προϋπολογισμού της χώρας για το τρέχον έτος, αυξάνοντας τις «αμυντικές» δαπάνες σε επίπεδο ρεκόρ, καθώς ο πόλεμος με τη Ρωσία διανύει ήδη το τέταρτο έτος.
Οι βουλευτές ενέκριναν την αύξηση κατά περίπου 7,7 δισ. δολάρια, ανεβάζοντας για φέτος τις στρατιωτικές δαπάνες συνολικά στα 70,86 δισ. δολάρια.
«Η κατάσταση αλλάζει διαρκώς και είναι επιβεβλημένη η αύξηση των δαπανών για να αντισταθούμε αποτελεσματικά στην επιθετικότητα», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Σ. Μάρτσενκο.
Μέρος των απαιτούμενων ποσών θα καλυφθεί με κονδύλια που θα διατεθούν από δάνειο που έχει συμφωνηθεί από τις χώρες του G7 και θα υποστηριχθούν με έσοδα από τα «παγωμένα» περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας.
Η Ουκρανία έχει ήδη λάβει φέτος 28 δισ. από το δάνειο αυτό.
Αυτή είναι η δεύτερη φορά φέτος που η Ουκρανία αυξάνει τις δαπάνες για τον στρατό και την παραγωγή όπλων. Οι πρώτες αλλαγές ψηφίστηκαν τον Ιούλη, όταν οι αμυντικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά περίπου 9,87 δισ.
Η Ουκρανία ουσιαστικά εξαρτάται από τη χρηματοδότηση των ΝΑΤΟικών «συμμάχων», καθώς δαπανά το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της για τη χρηματοδότηση του πολέμου. Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών έδειξαν ότι στους πρώτους εννέα μήνες του 2025 η κυβέρνηση δαπάνησε περισσότερο από το 63% του κρατικού προϋπολογισμού για να χρηματοδοτήσει τον στρατό.
Η κυβέρνηση καλύπτει τις υπόλοιπες δαπάνες χάρη στη «δυτική» οικονομική υποστήριξη. Από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας τον Φλεβάρη του 2022 η Ουκρανία έχει λάβει οικονομική βοήθεια περίπου 152 δισ. δολαρίων από τους ΝΑΤΟικούς και άλλους «συμμάχους».
Στο μεταξύ, νόμο για την «ανάπτυξη μονάδων των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας σε άλλα κράτη» υπέγραψε χτες ο Ουκρανός Πρόεδρος.
Ο νόμος επιτρέπει στην κυβέρνηση να αναπτύξει μονάδες του ουκρανικού στρατού στην Τουρκία και τη Βρετανία, σε πλοία σε λιμάνια του ΝΑΤΟ. Νωρίτερα, ο υπουργός Αμυνας Ντ. Σμιχάλ είχε χαρακτηρίσει τον νόμο «απαραίτητο για να αποκτήσει η Ουκρανία εξελιγμένο στρατιωτικό εξοπλισμό και να εκπαιδεύσει προσωπικό για τη λειτουργία του».
Στο μεταξύ ο Β. Ζελένσκι επισκέφτηκε χτες τη Σουηδία, όπου συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό, Ουλφ Κρίστερσον, καθώς η Στοκχόλμη εξετάζει να πουλήσει 100 - 150 μαχητικά αεροσκάφη JAS Gripen, κατασκευασμένα από τη Saab, στην Ουκρανία.
Νωρίτερα, ο Ουκρανός Πρόεδρος βρέθηκε στο Οσλο, όπου η νορβηγική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι παρέχει άλλα 149,4 εκατ. δολάρια στην Ουκρανία για την αγορά φυσικού αερίου για ηλεκτρική ενέργεια και θέρμανση.
Ο ουκρανικός στρατός ανακοίνωσε ότι έπληξε χημικό εργοστάσιο στην περιφέρεια Μπριάνσκ της νότιας Ρωσίας, σε συνδυασμένη επίθεση με drones και πυραύλους, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς Storm Shadow, που η ρωσική αντιαεροπορική άμυνα δεν κατάφερε να αναχαιτίσει.
Χαρακτηρίζει το εργοστάσιο «κλειδί» για την παραγωγή πυρίτιδας, εκρηκτικών και καυσίμων για πυραύλους.
Υπό την επίβλεψη του Ρώσου Προέδρου, έγινε χθες άσκηση των πυρηνικών δυνάμεων της Ρωσίας σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, για να ελέγξει την ετοιμότητά τους και τη δομή της στρατιωτικής διοίκησης.
Η άσκηση ετοιμότητας περιελάμβανε την εκτόξευση ενός διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου εδάφους «Yars» από κοσμοδρόμιο, την εκτόξευση ενός βαλλιστικού πυραύλου «Sineva» από πυρηνικό υποβρύχιο στη Θάλασσα του Μπάρεντς και την εκτόξευση πυραύλων κρουζ με πυρηνική ισχύ από στρατηγικά βομβαρδιστικά.
Το ΝΑΤΟ ξεκίνησε τις δικές του ετήσιες πυρηνικές ασκήσεις νωρίτερα αυτόν τον μήνα, με μαχητικά αεροσκάφη F-35A και βομβαρδιστικά B-52, μεταξύ τους περίπου 60 αεροσκάφη από 13 χώρες που συμμετέχουν στην άσκηση «Steadfast Noon», η οποία διοργανώνεται από το Βέλγιο και την Ολλανδία.