Η αξίωση του μεγάλου κεφαλαίου στο χώρο του εμπορίου και οι αντίστοιχες μεθοδεύσεις των κυβερνώντων για κατάργηση της κυριακάτικης αργίας δεν είναι κάτι καινούριο. Ούτε αποτελούν «κεραυνό εν αιθρία» οι τελευταίες δηλώσεις της υπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Λ. Κατσέλη, αμέσως μετά την επαναφορά του θέματος από τους ιδιοκτήτες των πολυκαταστημάτων, σύμφωνα με τις οποίες τόσο το θέμα της κυριακάτικης αργίας όσο και συνολικά το θέμα του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων είναι από εκείνα που η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να εξετάσει «με φρέσκο μάτι» αντιμετωπίζοντάς τα ως «αγκυλώσεις» και «θεσμικές δυσλειτουργίες».

Το ωράριο των καταστημάτων με αιχμή του δόρατος την κυριακάτικη αργία αποτελεί το κύριο όχημα για τον εκτοπισμό των μικρών καταστημάτων από την αγορά μέσω της φυσικής εξόντωσης των αυτοαπασχολούμενων και μικρών εμπόρων, προκειμένου οι πολυεθνικές να εδραιώσουν την κυριαρχία τους και να διασφαλίσουν την κερδοφορία τους. Αλλωστε, οι ανατροπές στο ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων είναι άρρηκτα δεμένες με την «απελευθέρωση» της αγοράς και την επέλαση και επέκταση των πολυεθνικών. Από τα τέλη της δεκαετίας του '80, εκδηλώθηκαν επιτακτικά οι απαιτήσεις μεγάλων πολυεθνικών του εμπορίου για κατάργηση οποιασδήποτε δέσμευσης στο ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων και τις Κυριακές, προκειμένου να εγκατασταθούν στην αγορά παράλληλα με τις ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις. Τις σχετικές μεθοδεύσεις ξεκίνησε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του '80, όταν διεύρυνε το ωράριο από τις 48 στις 56 ώρες τη βδομάδα. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση της ΝΔ το 1990 επιχειρεί να επιβάλει την 24ωρη λειτουργία των καταστημάτων ανοίγοντας το δρόμο για την κατάργηση της αργίας της Κυριακής. Το 1997 οι συνδικαλιστικές πλειοψηφίες της ΓΣΕΕ, της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων, του ΣΕΣΜΕ, της ΕΣΕΕ και του ΣΕΛΠΕ συνυπογράφουν την κατάπτυστη συμφωνία τους που παίρνει τη μορφή υπουργικής απόφασης για λειτουργία των καταστημάτων μέχρι τις 9 το βράδυ το καλοκαίρι και μέχρι τις 8 το χειμώνα και τα Σάββατα μέχρι τις 6 το απόγευμα, καταδικάζοντας τους εργαζόμενους να δουλεύουν όποτε και όσο τους θέλουν οι εργοδότες με μισθούς πείνας και τους αυτοαπασχολούμενους σε εξοντωτικούς και απάνθρωπους ρυθμούς. Με τη σειρά της, η κυβέρνηση της ΝΔ, το 2005, αξιοποιώντας το καθεστώς που είχε δημιουργηθεί, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα πιστή στις επιταγές των πολυεθνικών και ψήφισε το νόμο που ισχύει μέχρι σήμερα για λειτουργία των καταστημάτων μέχρι τις 9 το βράδυ από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή και μέχρι τις 8 το βράδυ το Σάββατο χειμώνα - καλοκαίρι. Για να επιχειρηματολογήσει ο τότε υφυπουργός Ανάπτυξης Γ. Παπαθανασίου, επικαλέστηκε απροκάλυπτα τα ωράριο της Ιρλανδίας όπου τα καταστήματα λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο και της Πορτογαλίας όπου λειτουργούν 126 ώρες τη βδομάδα! Διαστρεβλώνοντας κάθε όρο αξιοπρεπούς διαβίωσης, η κυβέρνηση βάφτισε, έτσι, «πρόοδο» την εξόντωση εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων και «αγκύλωση στο παρελθόν» την περιφρούρηση ανθρώπινων ωραρίων και συνθηκών δουλειάς. Την ίδια περίοδο, η κυβέρνηση της ΝΔ, με επικεφαλής στον Τομέα του Εμπορίου τον Δ. Σιούφα, άρχισε να «ψαρεύει» αντιδράσεις γύρω από την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας, μιλώντας για ενδεχόμενο να επιτραπεί η λειτουργία των καταστημάτων 7 Κυριακές το χρόνο, για να αναδιπλωθεί προσωρινά κάτω από τις έντονες αντιδράσεις που συνάντησαν οι συγκεκριμένες μεθοδεύσεις.

Τους τελευταίους μήνες, η κυριακάτικη αργία βρέθηκε πάλι στο στόχαστρο μιας ενορχηστρωμένης επίθεσης τόσο από την προηγούμενη κυβέρνηση - με τον τελευταίο υφυπουργό Ανάπτυξης της ΝΔ Γ. Βλάχο να χαρακτηρίζει «δημοσιοϋπαλληλίστικη νοοτροπία» τη διεκδίκηση ανθρώπινου ωραρίου από τους αυτοαπασχολούμενους, αλλά και από τις γαλαζοπράσινες συνδικαλιστικές πλειοψηφίες των εμπορικών οργανώσεων, καθώς και σε δήμους και νομαρχίες. Οι προθέσεις τους έγιναν ξεκάθαρες τον προηγούμενο Δεκέμβρη, όταν η κυβέρνηση τότε, επικαλούμενη «έκτακτη ανάγκη» με πρόσχημα τις ζημιές που είχαν σημειωθεί στα εμπορικά του κέντρου της Αθήνας και την οικονομική κρίση, έσπευσε να ικανοποιήσει την απαίτηση των μεγαλοεργοδοτών του εμπορίου να λειτουργήσουν τα καταστήματα μία ακόμα Κυριακή πριν τις γιορτές εκτός από αυτήν που ορίζει ο νόμος. Στην επιχείρηση αυτή βρήκε πρόθυμους συνεργάτες στην πλειοψηφία της Νομαρχίας της Αθήνας που εκλέχτηκε με το ΠΑΣΟΚ.

Πριν το καλοκαίρι ήρθε πάλι στο προσκήνιο, όταν μετά την τροποποίηση της διάταξης που απαγορεύει τη διενέργεια προσφορών ένα μήνα πριν από την έναρξη των εκπτώσεων με τρόπο που να επιτρέπονται οι προσφορές το διάστημα αυτό - με πρόσχημα και πάλι την οικονομική κρίση - ο υφυπουργός Ανάπτυξης εξέφρασε ανοιχτά τη βούληση της κυβέρνησης να καταργήσει την κυριακάτικη αργία. «Εμείς δε θα βλέπαμε αρνητικά να είναι ανοιχτά τα μικρά μαγαζιά την Κυριακή», είπε, αποδίδοντας χωρίς καμία αναστολή «δημοσιοϋπαλληλική αντίληψη» στους αυτοαπασχολούμενους που αντιστέκονται στα σχέδια ανατροπής της Κυριακής αργίας. Το ίδιο διάστημα δύο τουλάχιστον δήμοι, στο πλαίσιο προφανώς της συντονισμένης επίθεσης, του Αμαρουσίου και της Λαμίας, ζητούσαν από τις νομαρχίες να χαρακτηριστούν τουριστικές περιοχές, αποκαλύπτοντας, ουσιαστικά, ότι στόχος τους είναι η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.

Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, παίρνοντας τη σκυτάλη από τη ΝΔ, από πολύ νωρίς εκδήλωσε τις προθέσεις της. Αλλωστε, πέρσι τέτοιο καιρό ήταν που, όταν συζητιόταν το θέμα της λειτουργίας των καταστημάτων και δεύτερη Κυριακή μέσα στο Δεκέμβρη, ο τότε υπεύθυνος του Τομέα Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Μ. Χρυσοχοΐδης, «εγκαλούσε» την κυβέρνηση βάζοντας πλάτες στις αξιώσεις των μεγαλεμπόρων ότι «είναι ανίκανη να λάβει και να εφαρμόσει μια καθαρή πολιτική απόφαση, ώστε να λειτουργήσει η αγορά και την τελευταία Κυριακή του χρόνου, όπως οι οικονομικές συνθήκες, οι έμποροι, οι καταναλωτές, η ίδια η κοινή λογική υπαγορεύουν». Ετσι, την προηγούμενη βδομάδα η υπουργός Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, μιλώντας σε εκδήλωση της ΟΚΕ σχετικά με το λιανεμπόριο, λίγες μέρες αφού οι μεγαλοεργοδότες του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικών Πωλήσεων Ελλάδας (ΣΕΛΠΕ) είχαν ζητήσει και δεύτερη Κυριακή μέσα στο Δεκέμβρη, ήταν αποκαλυπτική των κυβερνητικών προθέσεων, εξαγγέλλοντας ουσιαστικά και νέες ανατροπές στο ωράριο των καταστημάτων. Η Λ. Κατσέλη μίλησε για «θεσμικές δυσλειτουργίες, που σε άλλες χώρες έχουν ξεπεραστεί», για «κανόνες ξεπερασμένους», για «αγκυλώσεις όπως το πολύ περιοριστικό θεσμικό πλαίσιο που σου λέει τι δεν μπορείς να κάνεις, ενώ σε άλλες χώρες έχουν πλαίσια που σου λένε τι μπορείς να κάνεις». «Οι κανόνες λειτουργίας της αγοράς πρέπει να εξεταστούν και να αλλάξουν με αναπτυξιακό βλέμμα που θα αυξήσει την πίτα της αγοράς για όλους, αντί να γεννάει περιορισμούς. Π.χ., με το ωράριο των καταστημάτων, με την κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων», είπε με τον πλέον σαφή τρόπο, βάζοντας χρονικό ορίζοντα «αν όχι φέτος, τα επόμενα χρόνια», έχοντας προηγουμένως ξεκαθαρίσει ότι οι αλλαγές στις «θεσμικές αγκυλώσεις» σχεδιάζεται από την κυβέρνηση να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2010. Η κυβέρνηση, δηλαδή, με την ίδια ακριβώς φρασεολογία με εκείνη που χρησιμοποιήθηκε από τη ΝΔ, δηλώνει αποφασισμένη να προχωρήσει σε ακόμα μεγαλύτερες ανατροπές στο ωράριο.

Η απελευθέρωση του ωραρίου και η κατάργηση της κυριακάτικης αργίας, που χρόνια τώρα επιδιώκεται απροκάλυπτα από τις κυβερνήσεις που εναλλάσσονται στην εξουσία και ενίοτε επαναφέρεται με πρόσχημα δήθεν την εξυπηρέτηση των καταναλωτών και το «ζέσταμα» των άδειων ταμείων των μαγαζιών, στηρίζεται αποκλειστικά στις επιδιώξεις των μεγαλοεργοδοτών του εμπορίου. Η εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών, του βίαιου εκτοπισμού των μικρών καταστημάτων και των βιοτεχνιών και της ανατροπής των εργασιακών σχέσεων στο εμπόριο δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Αυτές είναι οι επιδιώξεις των πολυεθνικών και του μεγάλου κεφαλαίου, που κινούνται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση από τα συμφέροντα και τις ανάγκες των αυτοαπασχολούμενων και των εμποροϋπαλλήλων. Ο καθένας έχει καθαρό πια ότι η ενίσχυση του εισοδήματος των αυτοαπασχολούμενων δεν περνάει μέσα από την αύξηση των ωρών δουλειάς, που το μόνο στο οποίο τους οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια είναι η φυσική τους εξόντωση. Η αύξηση του τζίρου τους περνάει μόνο μέσα από την ενίσχυση των εισοδημάτων των εργαζομένων, που αποτελούν την κύρια πηγή εισοδήματος για τα καταστήματά τους, και τη ρήξη με τα συμφέροντα των πολυεθνικών που οι κυβερνήσεις στηρίζουν με κάθε τρόπο. Οι εκατοντάδες χιλιάδες μικρέμποροι και οι εμποροϋπάλληλοι έχουν κάθε λόγο να βρίσκονται σε εγρήγορση και σε αγωνιστική ετοιμότητα να αντιπαλέψουν κάθε προσπάθεια διεύρυνσης του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων που απώτερο στόχο έχει πάντα την κατάργηση της αργίας της Κυριακής.