Μετά τις υποσχέσεις του υπουργού Υγείας - Πρόνοιας, Α. Πεπονή, ότι θα δοθούν κάποια επιδόματα στους εργαζόμενους (35.000 δραχμών από 1.8.1996) στην υγεία και την πρόνοια άρχισαν να δουλεύουν τα κομπιούτερα για την εξεύρεση του απαραίτητου κονδυλίου, καθώς ο κρατικός προϋπολογισμός "έκλεισε" - κατά πως διαμηνύει ο επί των Οικονομικών υπουργός, Αλ. Παπαδόπουλος. Ετσι στο τραπέζι των συζητήσεων είχαν "πέσει" δυο προτάσεις: Η αύξηση των νοσηλίων ή ο διπλασιασμός του περίφημου χιλιάρικου που πληρώνουν οι ασθενείς στα εξωτερικά ιατρεία.

Τελικά, όπως αποδείχτηκε στη χτεσινοβραδινή συνάντηση του υπουργού Υγείας-Πρόνοιας Αν. Πεπονή με αντιπροσωπεία της ΑΔΕΔΥ εκείνο που μελετάται είναι η αύξηση της περιβόητης κάρτας εισόδου στα νοσοκομεία, που στοιχίζει 5000 δραχμές, όσο και του χιλιάρικου.

Το πεντοχίλιαρο για την εισαγωγή στα νοσοκομεία καθιερώθηκε τη Μεγάλη Πέμπτη (24.4.1992) μαζί με την πρώτη αύξηση των νοσηλείων. Πάντως δεν αποκλείεται να συζητηθεί και νέα αύξηση των νοσηλείων.

Τα νοσήλεια αυξήθηκαν απανωτά (24.4.1992 και 26.1.1993) και εκτινάχτηκαν από 2.840 σε 15.500 δραχμές (αύξηση 445,7%) για τη Γ θέση και από 6.040 σε 26.500 (αύξηση 338,7%) για την Α θέση. Τότε οι εφημερίδες είχαν γράψει για "σταύρωμα της δημόσιας υγείας". Ο τότε υφυπουργός Υγείας - Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Δ. Σιούφας είχε υποστηρίξει (29.4.1992) ότι η "απόφαση αυτή δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις για λειτουργική και οικονομική εξυγίανση και των ασφαλιστικών ταμείων που πρέπει να βγουν απ' τη μακαριότητα και τον εφησυχασμό, αλλά και των κρατικών νοσοκομείων".

Βέβαια καμιά εξυγίανση δεν έγινε στα νοσοκομεία. Και τότε το έλλειμμά τους ήταν κοντά στα 100 δισ. δραχμές και σήμερα εξακολουθεί να παραμένει στο ύψος του. Ούτε και οι εργαζόμενοι είδαν δραχμή απ' το χαράτσι των 5.000 δραχμών και του χιλιάρικου, που η τότε ηγεσία του υπουργείου Υγείας έλεγε ότι θα χρησιμοποιήσει για κίνητρα προς το νοσηλευτικό προσωπικό. Το χαράτσι των ασφαλισμένων το έφαγε και αυτό η "μαύρη τρύπα".

Οσο για την... αφύπνιση των ασφαλιστικών ταμείων ήρθε από αλλού. Τα ελλείμματά τους μεγάλωσαν. Με την πρώτη αύξηση του 1992 ο κλάδος υγείας του ΙΚΑ (Οχτώβρης 1992) έγινε ελλειμματικός. Με εκείνες τις ρυθμίσεις τα ασφαλιστικά ταμεία πριμοδότησαν - με υπολογισμούς των τότε οικονομικών δεδομένων - εν μια νυκτί με 50 δισ. δραχμές τον ιδιωτικό τομέα. Την πριμοδότηση αυτή είχαν καταγγείλει, τότε, τόσο η ΕΙΝΑΠ όσο και η ΠΟΕΔΗΝ.

Οποιαδήποτε λοιπόν αύξηση του νοσήλιου θα σημάνει, πέραν των άλλων, και πάλι πριμοδότηση του ιδιωτικού τομέα και μάλιστα σχεδόν ισόποσα με τα χρήματα που θα "εξευρεθούν" για τους εργαζόμενους. Το ΙΚΑ, λόγου χάρη, το 1995 δαπάνησε 50 δισ. δραχμές για νοσήλια. Το 55% ήταν για νοσήλια σε δημόσια νοσοκομεία και το 45% για νοσήλια σε ιδιωτικές κλινικές. Ετσι λοιπόν κάθε επιβάρυνση στα ασφαλιστικά ταμεία θα κατανεμηθεί περίπου κατά το ίδιο ποσοστό.

Επιπλέον τα ασφαλιστικά ταμεία - για τα οποία η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι βρίσκονται λίγο πριν την κατάρρευση - επιβαρύνονται και με υπέρογκα ποσά με τα "εκτός του κλειστού νοσήλιου" φάρμακα ή εξετάσεις. Πχ το ΙΚΑ πλήρωσε το 1995 ένα κονδύλι 50 δισ. δραχμών επιπλέον των νοσηλίων. Η κυβέρνηση από καιρού εις καιρόν προχωρά σιωπηρά σε μια τέτοια ιδιότυπη απελευθέρωση. Τελευταία εκδόθηκε κοινή απόφαση του υπουργού Οικονομικών Αλ. Παπαδόπουλου και του υφυπουργού Υγείας Φρ. Παπαδέλη (Αριθ. Υ4α/527, ΦΕΚ 129/5.3.1996) με την οποία εξαιρέθηκε το φάρμακο CEREDASE που χρησιμοποιείται για την αγωγή των ασθενών που πάσχουν απ' τη νόσο του Caucher "λόγω της ειδικής του δράσης, του υψηλού κόστους και της σοβαρότητας της νόσου". Η ετήσια δαπάνη υπολογίζεται σε 450 εκατ. δραχμές και προκαλείται - όπως αναφέρει η απόφαση - "σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού και των ασφαλιστικών ταμείων, η οποία θα καλύπτεται απ' τις οικείες πιστώσεις του προϋπολογισμού αυτών".

Και δεν είναι μόνο αυτά τα σχέδια σε βάρος του δημόσιου συστήματος υγείας. Ηδη απ' το τέλος του 1995 η κυβέρνηση, με εγκύκλιό της, έχει "παραγγείλει" σε οχτώ νοσοκομεία ("Ευαγγελισμός",Κρατικό και Λαϊκό στην Αθήνα, ΑΧΕΠΑ,"Ιπποκράτειο" και "Παπανικολάου" στη Θεσσαλονίκη και τα πανεπιστημιακά στα Γιάννενα και στο Ηράκλειο) να διερευνήσουν τη δυνατότητα σύναψης δανείων για την εξόφληση των χρεών τους (που συνολικά για τα οχτώ νοσοκομεία ανέρχονται σε 28 δισ.). Η διαδικασία αυτή, όπως έλεγαν πηγές στο "Ρ", δεν έχει ανασταλεί.

Κατά τα άλλα ο υπουργός Υγείας, Α. Πεπονής, διαπιστώνει ότι "ιδιαίτερα η περιοχή της Υγείας, διεκδικείται απ' την ιδιωτική επιχείρηση" (ομιλία στις 18.3.1996 στο "Ιντερκοντινένταλ")... Ενώ στην πράξη οι σχεδιασμοί του υπουργείου ενισχύουν αυτή τη διεκδίκηση.

Γιώργος ΜΟΥΣΓΑΣ

Αγνωστο είναι το μέλλον των εξωνοσοκομειακών δομών στα ψυχιατρικά νοσοκομεία καθώς αναπτύχθηκαν πάνω στα προγράμματα του κανονισμού 815 της ΕΟΚ και το 1999 σταματά η εισροή των κοινοτικών κονδυλίων για αυτό το σκοπό. Ηταν ένα σημαντικό σχέδιο, όσον αφορά την ψυχιατρική μεταρρύθμιση της ασυλικής κατάστασης στα ψυχιατρεία της χώρας μας αλλά φαίνεται να καταλήγει σε ένα μετέωρο βήμα, καθώς το ίδιο το κράτος όχι μόνο δεν έχει σχεδιάσει την περαιτέρω ανάληψη της ευθύνης για τη συντήρηση και διεύρυνση αυτών των δομών, αλλά προχωρά σε δραστικές περικοπές από την ενίσχυση των ψυχιατρείων. Σ' αυτές τις δομές έχουν αναγεννηθεί, στην κυριολεξία, εκατοντάδες ψυχικά άρρωστοι εκ των οποίων πολλοί ήταν καθηλωμένοι.

Την ανησυχία αυτή δεν έκρυψε - την παραδέχτηκε θα λέγαμε - χτες και ο υφυπουργός Πρόνοιας, Θ. Κοτσώνης, κατά τη συνάντησή του με την αντιπροσωπεία της ΠΟΕΔΗΝ με θέμα την παραπάνω κατάσταση. Ο υφυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες, μίλησε για "σκέτη βόμβα" όσον αφορά αυτές τις δομές. Μέχρι το 1999 οι δομές αυτές έχουν ενταχθεί στα προγράμματα του "κοινωνικού αποκλεισμού" και φαίνεται - όπως λέμε - "να τη βγάζουν". Από εκεί και πέρα όμως το κράτος δεν έχει αποφασίσει τι θα κάνει.

Αν το κράτος εγκαταλείψει την υποστήριξη αυτών των δομών τότε εκατοντάδες ψυχικά άρρωστοι, που έχουν ενταχθεί ομαλά στην κοινωνία, θα αναγκαστούν να επιστρέψουν στην ασυλική μορφή και θα ακυρωθεί μια σοβαρή προσπάθεια των ανθρώπων που αγωνίστηκαν για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση στη χώρα μας.

Υπάρχει και μια άλλη διάσταση στο θέμα. Λόγω των περικοπών στα ψυχιατρεία θα τεθεί εν κινδύνω η μονάδα απεξάρτησης "18 Ανω", που αναπτύχθηκε και χρηματοδοτείται μέσω του προϋπολογισμού του Ψυχιατρείου Αττικής.

Δεν έφτασε που οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ δεν πήραν και αυτές τις αυξήσεις κοροϊδίας για το πρώτο εξάμηνο του 1996, λόγω της αδυναμίας του Ιδρύματος να προγραμματίσει έγκαιρα αυτές τις αυξήσεις - χωρίς να ευθύνεται αποκλειστικά γι' αυτό το ΙΚΑ - αλλά υπήρξαν συνταξιούχοι, όπως στην Αμφισσα και στα Τρίκαλα, που δεν πήραν καν τις συντάξεις.

Αιτία γι' αυτό ήταν κάποια χρέη των ΕΛΤΑ προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Και τούτο γιατί ενώ το ΙΚΑ κατέθεσε τα απαιτούμενα για τις συντάξεις χρήματα στην Εθνική Τράπεζα, η Τράπεζα με τη σειρά της τα κατέθεσε στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Επειδή όμως υπάρχουν κάποια χρέη των ΕΛΤΑ προς το Ταμείο τα χρήματα δεσμεύτηκαν. Ετσι οι συνταξιούχοι των παραπάνω περιοχών δεν πήραν τη σύνταξη του Απρίλη και το δώρο του Πάσχα. Παρέμβαση για αυτό το θέμα έκανε χτες το υπουργείο Οικονομικών.

Πάντως, όπως δήλωσε αργά χτες το βράδυ στο "Ρ" ο Διοικητής του ΙΚΑ Γρ. Σολωμός,σε περίπτωση που δεν αποδώσει η παρέμβαση του υπουργείου Οικονομικών το ΙΚΑ θα καταθέσει σήμερα νέα χρήματα στην Εθνική για να πληρωθούν οι συνταξιούχοι. Ο Γρ. Σολωμός διαβεβαίωσε ότι οι συνταξιούχοι δεν πρόκειται να χάσουν τις συντάξεις του Απρίλη.

Συνεχίζονται μέχρι και σήμερα οι κυλιόμενες 48ωρες απεργίες των εργαζομένων στο υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας, οι οποίοι διεκδικούν βελτίωση της οικονομικής τους κατάστασης.

Χτες αντιπροσωπεία των συλλόγων των εργαζομένων στο υπουργείο συναντήθηκε με τον υπουργό Α. Πεπονή και συζήτησαν τα αιτήματά τους. Στη συνάντηση αναπτύχθηκαν εκατέρωθεν τα επιχειρήματα. Σήμερα οι σύλλογοι θα αποφασίσουν στη Γενική τους Συνέλευση για την περαιτέρω πορεία των κινητοποιήσεων.

Δεκαήμερο εκδηλώσεων, από 26 του Μάρτη μέχρι 5 του Απρίλη 1996 για την πρόληψη της τοξικοεξάρτησης, διοργανώνει ο Δήμος της Νέας Ιωνίας σε συνεργασία με την Ενωση Συλλόγων Γονέων του δήμου.

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων περιλαμβάνει μια σειρά ενημερωτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων και πραγματοποιείται με τη συμμετοχή του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) και συγκεκριμένα των θεραπευτικών κοινοτήτων "Διάβαση" και "Στροφή" και της κινητής μονάδας ενημέρωσης "Πήγασος" και έχει τη στήριξη του Πνευματικού Κέντρου και της Δημοτικής Επιχείρησης του Δήμου Ν. Ιωνίας.

Στην αδιαφορία του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας απέδωσε τις ευθύνες για τις ελλείψεις της μονάδας τεχνητού νεφρού, που έχουν προκαλέσει κατ' επανάληψη την αποχή των νεφροπαθών από τη διαδικασία της αιμοκάθαρσης, ο πρόεδρος του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης Μάριος Πυρπασόπουλος σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου.

Η απόδοση των μηχανημάτων, σύμφωνα με τον Μ. Πυρπασόπουλο, εξαρτάται από την ποιότητα των φίλτρων, τα οποία μόνο για το 1995 κόστισαν στο ΑΧΕΠΑ 356 εκατ. δραχμές. Κάθε φίλτρο κοστίζει 30.000-32.000 δρχ. και το ΑΧΕΠΑ χρησιμοποιεί φίλτρα ποιότητας, που έχουν εγκριθεί από τα υπουργεία Υγείας και Εμπορίου.

Το 1995 έγιναν στο ΑΧΕΠΑ 11.187 αιμοκαθάρσεις σε 86 ασθενείς από τα 24 μηχανήματα της μονάδας με μέσο ημερήσιο αριθμό ασθενών τους 34. Από την πλευρά τους οι νεφροπαθείς απειλούν με νέες αποχές, αν δε λυθεί άμεσα το θέμα των νέων μηχανημάτων και η ενίσχυση της μονάδας με το απαιτούμενο νοσηλευτικό προσωπικό.

Οι αποασυλοποιημένοι ασθενείς στη Λέρο δείχνουν τις καλλιέργειές τους. Το αν θα συνεχίσουν, θα εξαρτηθεί απ' το ελληνικό κράτος