Οι διαπιστώσεις αυτές, στο έδαφος των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που οξύνονται και των συνεπειών του πολέμου στην παγκόσμια οικονομία, που επίσης μεγαλώνουν, δίνουν μια άλλη διάσταση στις «αβεβαιότητες» και στις «προκλήσεις για τη σταθερότητα» με τις οποίες βρίσκεται και θα βρεθεί αντιμέτωπο το παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, στη νέα φάση που διανύουμε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Η ίδια έκθεση σημειώνει άλλωστε ότι οι εξελίξεις «αυξάνουν την πιθανότητα ευρύτερων κοινωνικών εντάσεων», με επίκεντρο την ακρίβεια στα τρόφιμα και στην Ενέργεια, προδίδοντας την ανησυχία τους όχι για τις συνθήκες διαβίωσης της μεγάλης λαϊκής πλειοψηφίας και τη βελτίωσή τους, αλλά για την «κοινωνική συνοχή» ως όρο για τη σταθερότητα του συστήματος απέναντι στους σημερινούς και στους επερχόμενους κλυδωνισμούς.

Αυτή είναι και η βάση του ανταγωνισμού στη χώρα μας ανάμεσα στη ΝΔ, στον ΣΥΡΙΖΑ και στα άλλα αστικά κόμματα για το ποιος μπορεί σ' αυτήν τη νέα φάση να διαχειριστεί πιο αποτελεσματικά τη λαϊκή δυσαρέσκεια που θα μεγαλώνει, ποιος είναι ο ικανότερος να διασφαλίσει την «κοινωνική συνοχή», δηλαδή τη μεγαλύτερη δυνατή στοίχιση των εργαζομένων και του λαού με τους στόχους και τα συμφέροντα του κεφαλαίου.

Καθόλου τυχαία, το ΔΝΤ κάνει λόγο στην έκθεσή του για «τεκτονικές μετατοπίσεις» και προκλήσεις που εμφανίζονται «στους κανόνες των διεθνών οικονομικών σχέσεων» τα τελευταία 75 χρόνια, φωτογραφίζοντας μεταξύ άλλων τις «αναταράξεις» στις συμφωνίες και τους κανονισμούς για το παγκόσμιο εμπόριο, τη δασμολογική πολιτική, τις ξένες επενδύσεις κ.ο.κ.

Οι διαπιστώσεις αυτές και οι ανησυχίες αποτελούν αντανάκλαση της αμφισβήτησης που δέχεται η πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Ο νέος συσχετισμός δυνάμεων που προβάλλει με την άνοδο της Κίνας, αλλά και την ισχυροποίηση του ρόλου της Ρωσίας, είναι αυτός που προκαλεί τις «τεκτονικές αναταράξεις» και θέτει υπό αναθεώρηση τις μέχρι τώρα παγκόσμιες συμφωνίες και τους συμβιβασμούς.

Μόνο που αυτό γίνεται πλέον ολοένα και πιο δύσκολο να αποτυπωθεί χωρίς να μεσολαβήσει η ισχύς των όπλων, όπως έδειξε και ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπου συγκρούονται ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσία για τα συμφέροντά τους.

Το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι «η οικονομική ζημιά από τη σύγκρουση στην Ουκρανία θα προκαλέσει σημαντική επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης το 2022» και σ' αυτό το φόντο καταγράφει την «υψηλή αβεβαιότητα» που χαρακτηρίζει όλες τις προβλέψεις, καθώς «κυριαρχούν οι καθοδικοί κίνδυνοι για τις παγκόσμιες προοπτικές».

Οι σημαντικότεροι παράγοντες που θα επιδράσουν στην εξέλιξη της παγκόσμιας οικονομίας είναι, σύμφωνα με το ΔΝΤ, η πιθανή επιδείνωση του πολέμου, η κλιμάκωση των κυρώσεων στη Ρωσία, μια πιο έντονη από την αναμενόμενη επιβράδυνση στην Κίνα, αλλά και νέα έξαρση της πανδημίας αν εμφανιστεί ένα νέο, πιο επιθετικό στέλεχος.

Σε ό,τι αφορά τις συγκεκριμένες προβλέψεις για τους δείκτες της ανάπτυξης, η παγκόσμια μεγέθυνση του ΑΕΠ αναμένεται σύμφωνα με το ΔΝΤ στο 3,6% για το 2022 (έναντι πρόβλεψης 4,4% τον Γενάρη φέτος και 4,9% τον Οκτώβρη του 2021). Για το 2023 προβλέπεται 3,6% (από 3,8% τον Γενάρη). Ειδικότερα, οι προβλεπόμενοι ρυθμοί μεγέθυνσης του ΑΕΠ για το 2022 και το 2023 διαμορφώνονται ως εξής: Ευρωζώνη: 2,8%, 2,3%. Γερμανία: 2,1%, 2,7%. Γαλλία: 2,9%, 1,4%. Ιταλία: 2,3%, 1,7%. Ισπανία: 4,8%, 3,3%. HΠΑ: 3,7%, 2,3%. Kίνα: 4,4%, 5,1%. Ηνωμένο Βασίλειο: 3,7%, 1,2%.

Στη Ρωσία προβλέπεται υποχώρηση 8,5% το 2022 και 2,3% το 2023. Στην Ουκρανία η προβλεπόμενη κατρακύλα το 2022 φτάνει στο 35%, ενώ για το 2023 δεν υπάρχει πρόβλεψη. Την ίδια ώρα, ο πληθωρισμός σε επίπεδο Ευρωζώνης από 2,6% το 2021 αναμένεται να απογειωθεί στο 5,5% φέτος, και να καταγράψει σχετική αποκλιμάκωση στο 2,7% το 2023.

Μία ακόμα έκθεση («Fiscal Monitor») του ίδιου ιμπεριαλιστικού οργανισμού διαπιστώνει εξάλλου ότι «οι δημοσιονομικές προοπτικές υπόκεινται σε αυξημένη αβεβαιότητα, καθώς οι πλήρεις συνέπειες του πολέμου είναι άγνωστες και θα διαφέρουν από χώρα σε χώρα». Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται, «ακριβώς τη στιγμή που η αβεβαιότητα σχετικά με την πανδημία υποχωρούσε, η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Η αβεβαιότητα παρέμεινε στη μετάβαση από την πανδημία στον πόλεμο».

Αυτό που περιγράφει στην πραγματικότητα η έκθεση είναι η κανονικότητα που χαρακτηρίζει το διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα την τελευταία τουλάχιστον 15ετία, όπου η μία συγχρονισμένη οικονομική κρίση διαδέχεται την άλλη, με μικρές αναλαμπές αναιμικής ανάπτυξης, ενώ οξύνονται οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη και ιμπεριαλιστικά κέντρα. Αποτέλεσμα αυτής της όξυνσης είναι και ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι συνέπειες του οποίου διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για το επόμενο βήμα κλιμάκωσης των ανταγωνισμών και γενίκευσης της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης.

Σε κάθε περίπτωση, τα σπασμένα φορτώνονται στις πλάτες των λαών, καθώς τα επόμενα χρόνια θα πληρώσουν το μάρμαρο για τα κάθε είδους δημοσιονομικά μέτρα που ξετυλίγουν οι κυβερνήσεις, πρώτα και κύρια για τη στήριξη των επιχειρηματικών ομίλων, αλλά και για την πολεμική προπαρασκευή. Το ΔΝΤ υπογραμμίζει ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τα κρατικά χρέη μειώνονται από τα επίπεδα - ρεκόρ που έφτασαν το 2020, αλλά αυτό οφείλεται στον «προσωρινό θετικό αντίκτυπο από την αύξηση του πληθωρισμού, ενώ οι κίνδυνοι παραμένουν υπερβολικά μεγάλοι».

Σε αυτό το πλαίσιο, το παγκόσμιο κρατικό χρέος αναμένεται να μειωθεί το 2022 και στη συνέχεια να σταθεροποιηθεί περί το 95% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, 11 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από τα προ πανδημίας επίπεδα. Την ίδια ώρα, όπως λένε, η νομισματική πολιτική γίνεται πιο σφιχτή για να περιορίσει τον πληθωρισμό, ενώ το κόστος δανεισμού των κρατών θα αυξάνεται.

Ενδεικτικές είναι και οι προγνώσεις του ΔΝΤ για τις δημοσιονομικές εξελίξεις στην Ευρωζώνη. Συγκεκριμένα, τα πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 1% του ΑΕΠ στους κρατικούς προϋπολογισμούς μέχρι το 2019 μετατράπηκαν σε ελλείμματα ύψους 5,9% το 2020. Σε αυτό το φόντο, από το 2023 αναμένεται επιτάχυνση της μείωσης των ελλειμμάτων, που βέβαια για μια ακόμα φορά θα φορτωθεί στις πλάτες των λαών. Σημειωτέον, η εξειδίκευση αυτής της πολιτικής για την Ευρωζώνη θα γίνει στους προσεχείς μήνες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Γιούρογκρουπ.

Σύμφωνα με έρευνες που δημοσιοποιήθηκαν αυτήν τη βδομάδα, 7 στους 10 Ελληνες αναγκάζονται να μειώσουν ή και να σταματήσουν εντελώς την κατανάλωση ακόμα και σε είδη που θεωρούνται πρώτης ανάγκης, όπως το ρεύμα ή το σούπερ μάρκετ, καθώς το εισόδημά τους δεν επαρκεί λόγω της επέλασης της ακρίβειας.

Επιπλέον, τρία στα τέσσερα νοικοκυριά - το 75% δηλαδή - δηλώνουν αδυναμία πληρωμής λογαριασμών, ενώ ένας στους δύο, δηλαδή το 50%, αγωνιά για την κάλυψη των δαπανών της οικογένειας και του νοικοκυριού.

Πιο συγκεκριμένα: 75 στους 100 μείωσαν το ηλεκτρικό ρεύμα και ένας το έκοψε τελείως. 73 στους 100 μείωσαν το σούπερ μάρκετ και 2 το έκοψαν, 70 στους 100 μείωσαν τα καύσιμα και 3 τα σταμάτησαν, ενώ 69 στους 100 μείωσαν την αγορά τροφίμων και 2 τη σταμάτησαν. Ακόμα, 56 στους 100 μείωσαν το πετρέλαιο θέρμανσης και 14 το έκοψαν. Αξίζει να αναφέρουμε ότι από αυτό το 70% που μείωσαν ή σταμάτησαν τα παραπάνω, οι 7 στους 10 το έκαναν επειδή δεν επαρκεί το εισόδημά τους και οι υπόλοιποι επειδή φοβούνται για το μέλλον.

Ο πληθωρισμός τον Μάρτη εκτινάχθηκε στο 8,9%, το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί τα τελευταία 27 χρόνια, δηλαδή από το 1995, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής μπορεί να φτάσει φέτος στο 11,01%. Κι αυτό γιατί βιομηχανίες και προμηθευτές συνεχίζουν να στέλνουν νέους ανατιμημένους τιμοκαταλόγους, το εύρος των οποίων ξεκινά από το 3% - 4% και φτάνει έως και το 30%.

Ο εφιάλτης των τιμολογίων ηλεκτρισμού για λαϊκά νοικοκυριά, μικρές επιχειρήσεις και φτωχή αγροτιά συνεχίζεται δίχως τέλος, με τις υπέρογκες χρεώσεις να καταφτάνουν καθημερινά, ενώ οι τιμές χονδρικής στο χρηματιστήριο Ενέργειας παραμένουν σταθερά μεταξύ 200 και 300 ευρώ.

Η τιμή ηλεκτρισμού στο χρηματιστήριο καταγράφει άνοδο και έφτασε την περασμένη βδομάδα τα 287,5 ευρώ/MWh, ενώ καθημερινά σχηματίζονται ουρές έξω από τα γραφεία των προμηθευτών από καταναλωτές που προσπαθούν να βάλουν σε διακανονισμό τις οφειλές τους, για να μην τους κόψουν το ρεύμα. Ανεπίσημα στοιχεία υπολογίζουν σε πάνω από 5.000 τους καταναλωτές οι οποίοι τους πρώτους μήνες του έτους αιτήθηκαν κάποιο πρόγραμμα δόσεων από τους παρόχους, ενώ πια όλη η αγορά προβλέπει έκρηξη ανεξόφλητων λογαριασμών και αποκοπών ρεύματος σε μικρό χρονικό διάστημα.