2024, The Associated Press. Al

Οι άμαχοι νεκροί στη Λωρίδα της Γάζας συνεχώς αυξάνονται

Ο απολογισμός των 13μηνων επιθέσεων στη Γάζα είναι τρομακτικός. Οι νεκροί ξεπερνούν τους 43.764 και οι τραυματίες τους 103.490, πέρα από τους δεκάδες χιλιάδες άλλους που αγνοούνται αφότου θάφτηκαν ζωντανοί στα ερείπια των καθημερινών βομβαρδισμών. Οι εκτοπισμένοι αποτελούν το σύνολο ενός πληθυσμού περίπου 2,2 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Η γενοκτονία που διαπράττει το Ισραήλ με τους συνεργούς του στη Γάζα καταγράφηκε στις 14 Νοέμβρη και σε επίσημη έκθεση Ειδικής Επιτροπής του ΟΗΕ, η οποία μελέτησε τα δεδομένα των ισραηλινών επιχειρήσεων στην περιοχή από τις 7 Οκτώβρη 2023 έως τον Ιούλη του 2024. Μεταξύ άλλων οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν τη συστηματική παρεμπόδιση και τον δραστικό περιορισμό της ανθρωπιστικής βοήθειας, τη μετατροπή της πείνας σε όπλο πολέμου, όπως και τη σκόπιμη στέρηση υπηρεσιών Υγείας ή την καταστροφή των υποδομών για καθαρό νερό, αποχέτευση, τηλεπικοινωνίες, ηλεκτροδότηση κ.ά.

Επιπλέον τονίζεται ότι ο ισραηλινός στρατός, με τη χρήση και εφαρμογών και μέσων τεχνητής νοημοσύνης, βάλλει κατά του πληθυσμού αμάχων, επισημαίνοντας τις επιθέσεις σε δημοσιογράφους και τη λογοκρισία των ΜΜΕ στο Ισραήλ αλλά και την απαγόρευση παρουσίας σε ξένους δημοσιογράφους στη Γάζα. Καταδικάζει επίσης τις επιθέσεις και τις εκστρατείες δυσφήμισης του ΟΗΕ και δη της Υπηρεσίας Αρωγής των Παλαιστινίων Προσφύγων, UNRWA, από το Ισραήλ.

Ενα 24ωρο πριν από την έκθεση της Ειδικής Επιτροπής του ΟΗΕ (στις 13/11) και με τα φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια που καταφθάνουν στη Γάζα καθημερινά να είναι λιγότερα από 40, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συνέχισε τον εμπαιγμό του Παλαιστινιακού λαού. Εκπρόσωπός του δήλωσε ανερυθρίαστα ότι το Ισραήλ «δεν παραβιάζει το αμερικανικό δίκαιο» και κάνει κινήσεις «προς τη σωστή κατεύθυνση» για την ανθρωπιστική κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας.

Την Παρασκευή, εκατοντάδες Αραβες που ζουν στο Ισραήλ πραγματοποίησαν κινητοποίηση δίπλα στα σύνορα με τη Γάζα, απαιτώντας τον τερματισμό της γενοκτονίας και των στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Το ίδιο διάστημα, καμία ουσιαστική πρόοδος δεν σημειώνεται με στόχο τον τερματισμό του πολέμου καθώς όλες οι διαπραγματεύσεις έχουν «παγώσει» ενόψει και των διεργασιών στις ΗΠΑ για τη συγκρότηση της νέας κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ.

Στις 15 Νοέμβρη ο Μπασέμ Ναΐμ, μέλος του ΠΓ της Χαμάς, δήλωσε ότι η οργάνωση είναι έτοιμη να συμφωνήσει σε μόνιμη εκεχειρία εφόσον το Ισραήλ τηρήσει μια συμφωνία. Κάλεσε τον νέο Πρόεδρο στις ΗΠΑ να πιέσει το Ισραήλ ώστε να τερματίσει την επίθεση ζητώντας «επ' αόριστον εκεχειρία», επιστροφή των εκτοπισμένων αμάχων στις εστίες τους στη Γάζα, αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων και προώθηση ανθρωπιστικής βοήθειας και υλικών απαραίτητων για την έναρξη ανοικοδόμησης.

Απέναντι σε αυτά τα αιτήματα η κυβέρνηση Νετανιάχου απαντά με σχέδια σταδιακής προσάρτησης της Δυτικής Οχθης σε τρία στάδια. Ο Μπεζαλέλ Σμότριτς (ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών) στην αρχή της βδομάδας, μιλώντας στην Κνέσετ, ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει την προσάρτηση εβραϊκών εποικισμών της Δυτικής Οχθης. Σε πρώτη φάση εκείνων που βρίσκονται μεταξύ Ραμάλα και Σαλφίτ, σε δεύτερη φάση αυτών σε Βηθλεέμ και Χεβρώνα και στη συνέχεια στις περιοχές Τζενίν, Τουμπάς, Τουλκαρέμ, Καλκίγια κ.α.

Σχεδιάζει σε αυτό το πλαίσιο μια νέα μεγαλύτερη επιδείνωση της ζωής των Παλαιστινίων και, εντείνοντας το απαρτχάιντ, σκοπεύει να απαγορεύσει ακόμη και την ελεύθερη μετακίνηση των Παλαιστινίων μεταξύ πόλεων της Δυτικής Οχθης και τη δημιουργία νέων οδικών αξόνων και γεφυρών αποκλειστικά για έποικους. Ο Σμότριτς και άλλοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης δεν σταματούν εδώ, καθώς σχεδιάζουν απροκάλυπτα τη διάλυση της Παλαιστινιακής Αρχής και την «εκκαθάριση» των περιουσιακών στοιχείων της παλαιστινιακής κυβέρνησης, αφήνοντας μόνο ένα μικρό μέρος για έναν «πυρήνα» παλαιστινιακής πολιτικής διοίκησης στη Ραμάλα.

Πλάι στο συνεχές και καθημερινό σφυροκόπημα του νότιου Λιβάνου, της πρωτεύουσας Βηρυτού και προαστίων της πρωτεύουσας της Συρίας Δαμασκού, εντείνονται το τελευταίο διάστημα τα σκληρά παζάρια για εκεχειρία. Η κλιμάκωση των ισραηλινών επιθέσεων, με στόχο υποτίθεται τη μείωση των αποθεμάτων της Χεζμπολάχ σε όπλα και το μπλοκάρισμα των διαδρόμων ανεφοδιασμού της συνδυάζεται με το νέο σκληρό διπλωματικό παζάρι που έχει ξεκινήσει τις τελευταίες μέρες, ενώ απομένει περίπου ένα δίμηνο πριν την ανάληψη καθηκόντων της νέας κυβέρνησης του Ντ. Τραμπ στις ΗΠΑ. Από την αρχή της κρίσης, τον Οκτώβρη του 2023, οι ισραηλινές επιθέσεις στον Λίβανο έχουν προκαλέσει πάνω από 3.386 νεκρούς, 14.417 τραυματίες, τον εκτοπισμό τουλάχιστον 1,2 εκατομμυρίων αμάχων και σοβαρές καταστροφές σε κατοικημένες περιοχές και υποδομές. Πλάι στα ερείπια και στο αίμα χιλιάδων αμάχων επιχειρείται ο σχεδιασμός της «επόμενης μέρας» στον - καταχρεωμένο από το 2019 - Λίβανο.

Ενδεικτική των νέων εντατικών διπλωματικών παζαριών που διαδραματίζονται μεταξύ ενδιαφερόμενων χωρών ήταν το βράδυ της Πέμπτης η επίδοση σχεδίου συμφωνίας για εκεχειρία διάρκειας «αρκετών εβδομάδων», από την Αμερικανίδα πρέσβειρα στη Βηρυτό Λίσα Τζόνσον στον πρόεδρο της Βουλής του Λιβάνου Ναμπίχ Μπέρι, που φαίνεται ότι διαπραγματεύεται εκ μέρους της Χεζμπολάχ.

Την Παρασκευή το πρωί έφτασε αιφνιδίως στη Βηρυτό (από τη Δαμασκό, όπου είχε εκτάκτως διαβουλεύσεις με Σύρους ανώτερους αξιωματούχους) ο Αλί Λαριτζανί, ειδικός απεσταλμένος του Ιρανού ανώτατου ηγέτη Αλί Χαμενεΐ. Ο Λαριτζανί συναντήθηκε με τον υπηρεσιακό πρωθυπουργό Νατζίμ Μικάτι και με τον πρόεδρο της Βουλής Ναμπίχ Μπέρι. Διαβεβαίωσε ότι δεν μετέβη στη Βηρυτό για να σαμποτάρει κάποια συμφωνία, υποστηρίζοντας πως το Ιράν «επιδιώκει λύσεις σε προβλήματα». Ακολούθως εξήγησε ότι η Τεχεράνη θα υποστηρίξει «κάθε απόφαση του Λιβάνου στις συνομιλίες για την εξασφάλιση εκεχειρίας με το Ισραήλ», θέλοντας να δείξει πως επιθυμεί τον τερματισμό της σύγκρουσης μετά τα θανατηφόρα πλήγματα του Ισραήλ στην ιεραρχία και διοίκηση της Χεζμπολάχ. Κατηγόρησε μάλιστα την κυβέρνηση Νετανιάχου ότι αυτή είναι που διακόπτει τις προσπάθειες για συμφωνία.

Η εμφάνιση του Λαριτζανί στη Βηρυτό συνέπεσε με την κλιμάκωση των ισραηλινών επιδρομών στις πρωτεύουσες του Λιβάνου και της Συρίας, αλλά και με τη συνέχιση των παρασκηνιακών διαβουλεύσεων μεταξύ ΗΠΑ - Ιράν, διά μεσολαβητών, με επίκεντρο το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Γι' αυτόν τον λόγο άλλωστε μετέβη στην Τεχεράνη πραγματοποιώντας σειρά συναντήσεων Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη ο Ραφαέλ Γκρόσι επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του ΟΗΕ (ΙΑΕΑ). Ανάμεσα σε άλλους ο Γκρόσι είχε επαφές με τον Ιρανό Πρόεδρο, τον υπουργό Εξωτερικών και τον επικεφαλής του ιρανικού Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας. Σε δηλώσεις του, απευθυνόμενος εμμέσως στο Ισραήλ προειδοποίησε ότι οι ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις δεν πρέπει να γίνουν στόχος επίθεσης, ενώ από την άλλη ζήτησε «ορατά και απτά αποτελέσματα» στον έλεγχο του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, «που θα δείξουν ότι αυτή η συνεργασία βελτιώνει την κατάσταση και απομακρύνει τον πόλεμο».

Είναι επίσης χαρακτηριστικό το γεγονός ότι προ ημερών ο δισεκατομμυριούχος Ιλον Μασκ, που αναλαμβάνει τη συνδιαχείριση του νέου υπουργείου Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας στην κυβέρνηση Τραμπ, συναντήθηκε στη Νέα Υόρκη «σε μυστική τοποθεσία» για τουλάχιστον μία ώρα με τον Ιρανό πρέσβη στον ΟΗΕ Αμίρ Σαΐντ Ιραβανί. Σύμφωνα με ιρανικές πηγές τις οποίες επικαλέστηκε η εφημερίδα «New York Times» στις 14/11, η συνάντηση έγινε «σε θετικό κλίμα».

Πάντως η επίσκεψη του Γκρόσι στην Τεχεράνη έγινε λίγο αφότου ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας Ισραέλ Κατς δήλωσε ότι το Ιράν είναι «πιο εκτεθειμένο από ποτέ σε χτυπήματα στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις».

Από την πλευρά του ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Α. Αραγτσί, τόνισε πως η Τεχεράνη είναι πρόθυμη να συζητήσει με βάση τα εθνικά συμφέροντα και τα αναπαλλοτρίωτα δικαιώματά της, αλλά δεν είναι έτοιμη «να διαπραγματευτεί υπό καθεστώς πιέσεων και εκφοβισμού». Ο δε Ιρανός Πρόεδρος Μ. Πεζεσκιάν δήλωσε ότι η χώρα του είναι έτοιμη να επιλύσει όλες τις «ασάφειες και αμφιβολίες» σχετικά με το πυρηνικό της πρόγραμμα, διατηρώντας τη διαλλακτική διάθεση και τους ήπιους τόνους που συνηθίζει μετά την εκλογή του.

Ωστόσο οι μακροπρόθεσμοι σχεδιασμοί των ΗΠΑ, του Ισραήλ (που εξοπλίζεται συνεχώς) και των συμμάχων τους δείχνουν ότι η όποια συμφωνία για εκεχειρία δεν θα έχει διάρκεια σε βάθος χρόνου. Οποια συμφωνία κι αν επιτευχθεί στην περιοχή, υπό τις παρούσες συνθήκες μέλλει να είναι «εύθραυστη» και προσωρινή, αφού οι ανταγωνισμοί στην περιοχή για φυσικούς πόρους και τους δρόμους μεταφοράς τους δεν πρόκειται να σταματήσουν.