Υπό τη Δαμόκλειο σπάθη της «αξιολόγησης» των δαπανών, κάτι που πρακτικά σημαίνει καρατόμηση, κυρίως των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα, προχωρεί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, στην κατάρτιση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2002.

Στα πλαίσια αυτά ο αρμόδιος- για την κατάρτιση και εκτέλεση του προϋπολογισμού- υφυπουργός Οικονομικών Γ. Δρυς, απέστειλε στις 25 Μάη προς τα υπουργεία εγκύκλιο με θέμα «Κατάρτιση Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2002». Στη συγκεκριμένη εγκύκλιο- με τις οδηγίες προς τους αρμοδίους- αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «... μαζί με τις προτάσεις σας (για τον προϋπολογισμό του 2002) θα πρέπει να μας υποβάλετε και ειδική έκθεση αξιολόγησης των αιτούμενων κονδυλίων, δηλαδή να αιτιολογήσετε την επίδραση των αποτελεσμάτων τους, στους στόχους για σταθερότητα, ανάπτυξη, καλύτερη και ποιοτικότερη εξυπηρέτηση του κοινωνικού συνόλου».

Σε άλλο, μάλιστα, σημείο η εγκύκλιος προειδοποιεί ότι «η σύνδεση του αποτελέσματος των δραστηριοτήτων κάθε φορέα με τους πόρους που ζητά να του διατεθούν από τον προϋπολογισμό θα αποτελέσει στον υπό κατάρτιση προϋπολογισμό του 2002, βασικό κριτήριο για τη μερική ή την εν όλω υιοθέτηση ή και την απόρριψή τους, όπως άλλωστε συμβαίνει και στις περισσότερες χώρες της ΕΕ».

H περιβόητη αξιολόγηση των κοινωνικών δαπανών υποτάσσεται σε ακραίες νεοφιλελεύθερες λογικές, που κρίνουν τις κοινωνικές δαπάνες, με κριτήρια όχι κοινωνικά, αλλά ιδιωτικοοικονομικά. Δηλαδή, κριτήριο το κέρδος και όχι την ικανοποίηση συγκεκριμένων κοινωνικών αναγκών των οικονομικά ασθενέστερων. Με βάση την παραπάνω λογική, τα νοσοκομεία θα κληθούν να απαντήσουν πόσες εγχειρήσεις πραγματοποίησαν μέσα σε ένα έτος, το μέσο όρο των ημερών που παρέμειναν οι ασθενείς στα νοσοκομεία κλπ. Αντίστοιχες ποσοτικές μετρήσεις θα υπάρχουν και για τις δαπάνες στα δημόσια εκπαιδευτήρια όλων των βαθμίδων. Με λίγα λόγια, αξιολογούν τις κοινωνικές δαπάνες με λογικές... εργοστασίου και παραγωγικής νόρμας.

Πρόκειται για τις γνωστές πολιτικές, που συρρίκνωσαν τις κοινωνικές δαπάνες στη Μεγάλη Βρετανία, αρχής γενομένης με την Μ. Θάτσερ, που συνέχισε να εφαρμόζει με την ίδια συνέπεια ο Τ. Μπλερ. Αλλωστε, μετά από πρόσκληση του δικού μας υπουργείου Οικονομικών, έχει εγκατασταθεί στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών της Αγγλίας, για να μεταφέρει την πείρα στους Ελληνες ομολόγους του.

Η εγκύκλιος μάλιστα είναι πολύ διαφωτιστική για τις προθέσεις των συντακτών της. Η αποτελεσματικότητα διαχείρισης των δαπανών συνδέεται με την επίτευξη των στόχων της σταθερότητας και της ανάπτυξης, στόχοι οι οποίοι παραπέμπουν ευθέως σε περικοπές. Γιατί, μόνο έτσι «σταθεροποιείται» και «αναπτύσσεται» η οικονομία. Οσο για το κριτήριο της ποιοτικότερης εξυπηρέτησης του πολίτη, αυτό είναι απλώς το κερασάκι στην τούρτα, καθώς η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται με τον καλύτερο τρόπο την κακοδιαχείριση και τη ρεμούλα στο δημόσιο τομέα, για την οποία βέβαια ευθύνεται η ίδια.

Η εγκύκλιος αναδεικνύει και πάλι το πρόβλημα της συμπίεσης των δαπανών από την πολυετή λιτότητα που εξανάγκασε τα υπουργεία και άλλους φορείς του δημόσιου, εξαιτίας του γεγονότος ότι λειτουργούν με ελλιπείς πόρους, να ζητούν επιπρόσθετα κονδύλια, μια και αυτά που τους εγκρίθηκαν δεν επαρκούν. Μια τέτοια κατάσταση αντιμετωπίζει και φέτος το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, και για το λόγο αυτό στην εγκύκλιο επισημαίνεται πως «ορισμένοι φορείς φαίνεται ότι αγνοούν τους στόχους του προϋπολογισμού και τις βασικές κατευθύνσεις που συμφωνήθηκαν τόσο σε κυβερνητικό όσο και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο...». Προφανώς οι... αγνοούντες, είναι οι άτακτοι που ζητούν επιπρόσθετα κονδύλια, στους οποίους φροντίζουν να υπενθυμίσουν ότι «... όπως σας έχει γνωστοποιηθεί αποθεματικό στον εκτελούμενο Προϋπολογισμό δεν έχει προβλεφτεί. Ως εκ τούτου κάθε πρόσθετη ανάγκη σας θα πρέπει να αντιμετωπίζεται εντός του συνολικού ύψους των πιστώσεων του Προϋπολογισμού σας».

Διαποτισμένη από ακραίες νεοφιλελεύθερες και μονεταριστικές αντιλήψεις ήταν οι ομιλίες των οικονομικών υπουργών στην εκδήλωση του περιοδικού «Εκόνομιστ», που είχε αντικείμενο την «ηλεκτρονική πολιτεία». Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου επανέλαβε - για πολλοστή φορά - τη χορήγηση ζεστού δημόσιου χρήματος στους επιχειρηματίες της επονομαζόμενης «νέας οικονομίας», προβάλλοντας τα γνωστά κλισέ για «απελευθέρωση των αγορών από περιορισμούς και αγκυλώσεις, για ιδιωτικοποιήσεις επιχειρήσεων που ανήκουν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα».

Χειροπιαστό δείγμα κυβερνητικών μονεταριστικών αντιλήψεων δίνουν και τα λεγόμενα του υφυπουργού Οικονομικών Απ. Φωτιάδη, που απέδωσε την ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος στις συνθήκες που διαμορφώνονται στη χρηματαγορά. Ο υφυπουργός της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ εκτίμησε πως η «ταχεία ανάπτυξη του ηλεκτρονικού χρήματος θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις σε διαφορετικές συνιστώσες των νομισματικών μεγεθών και στην ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος», προσθέτοντας πως «τέτοιου είδους επιπτώσεις θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στην ανάλυση και την ερμηνεία των νομισματικών μεγεθών».

Ετσι, οι κυβερνητικοί παράγοντες αναγάγουν το πρόβλημά τους στη σφαίρα της νομισματικής κυκλοφορίας, όπου αφήνουν να εννοηθεί ότι πρέπει να γίνονται οι όποιες ρυθμιστικές κρατικές παρεμβάσεις, και με αυτό τον τρόπο αποφεύγουν οποιαδήποτε νύξη στη σφαίρα της παραγωγής και της κατανάλωσης των εμπορευμάτων, από την οποία, σε τελευταία ανάλυση, εξαρτώνται τα νομισματικά μεγέθη και η ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος. Στην πραγματικότητα βέβαια η κυβέρνηση, παρεμβαίνει ποικιλοτρόπως, ενισχύοντας απλόχερα με κρατικό χρήμα δραστηριότητες που ωφελούν τα μονοπώλια, ιδιαίτερα εκείνα που δραστηριοποιούνται στη «νέα οικονομία».

Χαρακτηριστικό δείγμα των κυβερνητικών προσεγγίσεων δίνουν και τα λεγόμενα του υφυπουργού, σύμφωνα με τον οποίο «οι κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο να επιβάλουν υποχρέωση τήρησης ελάχιστων αποθεματικών σε σχέση με το ηλεκτρονικό χρήμα, επίσης θα μπορούσαν οι ίδιες να εκδίδουν ηλεκτρονικό χρήμα». Εννοείται βέβαια πως οι κυβερνώντες δεν είπαν λέξη για τη συμμετοχή της λεγόμενης «νέας οικονομίας» στην κρίση υπερπαραγωγής. Αντίθετα, με χίλιους δυο τρόπους προσπάθησαν να συντηρήσουν το μύθο που συνοδεύει τη «νέα οικονομία» και να τις προσδώσουν χαρακτηριστικά πανάκειας για κάθε νόσο...

Ο Απ. Φωτιάδης αναφερόμενος στον ηλεκτρονικό εξοπλισμό της Εφορίας έκανε λόγο για «αναμενόμενη χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της «Κοινωνίας της Πληροφορίας» που θα επιτρέψει την υλοποίηση πρόσθετων υπηρεσιών, όπως για το Φόρο Μισθωτών Υπηρεσιών και την υποβολή και καταβολή φόρου εισοδήματος για νομικά πρόσωπα.

Τη γλώσσα των μεγαλοβιομηχάνων και μεγαλεμπόρων χρησιμοποίησε ο απερχόμενος πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Δ. Δημητριάδης, παρουσιάζοντας τον απολογισμό δράσης στην ετήσια Γενική Συνέλευση του Συλλόγου, που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα το βράδυ. Ετσι, ενώ διαπίστωσε πως «η οικονομική κατάσταση της χώρας δεν είναι ικανοποιητική», απέδωσε τις αιτίες - που προκαλούν την κακή κατάσταση της οικονομίας και της αγοράς - στο γεγονός ότι «δεν προχωρούν οι ιδιωτικοποιήσεις και παρατηρούνται δραματικές καθυστερήσεις στην αξιοποίηση του Γ' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης»!

Οι εργασίες της συνέλευσης πραγματοποιήθηκαν σε κλίμα αντιπαράθεσης και με πολλά ευτράπελα. Αξίζει να σημειωθεί, πως πολλοί ήταν εκείνοι που έκανα λόγο για «κατάντια» του Συλλόγου, αφού από τα 830 εγγεγραμμένα μέλη παρευρέθηκαν μόνο 29! Ο Γιώργος Χατζηγεωργίου, εκ μέρους της «Αγωνιστικής Ενότητας Εμπόρων» κατήγγειλε τον απαράδεκτο τρόπο σύγκλησης της Γενικής Συνέλευσης και την απαξίωση του Συλλόγου που αντανακλάται στην πενιχρή παρουσία μελών στη συνέλευση. Εθεσε θέμα νομιμότητας της συνέλευσης και δήλωσε ότι η παράταξή του θα παραμείνει για να συμβάλλει στη συζήτηση των προβλημάτων. Ηταν τόση η προχειρότητα με την οποία η πλειοψηφία της απερχόμενης διοίκησης προχώρησε στη σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης, που η έκθεση της Εξελεγκτικής Επιτροπής παρουσιάστηκε από τον ταμία του Συλλόγου αφού κανένα μέλος της Επιτροπής δεν ήταν παρών στη Συνέλευση!

Στιγματίζοντας τη στάση της διοίκησης του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, ο Γιώργος Χατζηγεωργίου τόνισε ότι η πλειοψηφία της διοίκησης είναι προσανατολισμένη «στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων μιας χούφτας μεγαλεμπόρων». Οι πρόσφατες μεγαλειώδεις απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζόμενων της χώρας, υπογράμμισε, στις οποίες πήραν μέρος και μέλη του Συλλόγου, απέδειξαν πόσο λαθεμένη είναι η λογική αυτών που υποστηρίζουν ότι η θέση των εμπόρων δεν είναι να διαδηλώνουν στους δρόμους. Η λύση βρίσκεται στα χέρια μας, τόνισε ο Γ. Χατζηγεωργίου και πρόσθεσε πως μόνο με συντονισμένο αγώνα του κλάδου μας με όλους τους υπόλοιπους εργαζόμενους μπορεί να έχουμε αποτέλεσμα. Πρότεινε επίσης να αναγραφεί στο νέο προϋπολογισμό το ποσό των 2 εκατομμυρίων για οργάνωση αγωνιστικών κινητοποιήσεων, πράγμα που έγινε αποδεκτό.