"Χριστός Ανέ - Χριστός Ανέστη μάτια μου/ Χριστός Ανέστη μάτια μου κι έλα να φιληθούμε/, έτσ' είναι μάτια μου, έτσ' είναι κι έλα να φιληθούμε/ πάρε και κλη - πάρε και κλήμα τ' αμπελιού/ πάρε και κλήμα τ' αμπελιού κι έλ' να στεφανωθούμε/. Εβγα να με δεις που ήρθα/ τ' άστρι μ' έφερε τη νύχτα. Ομορφη που 'ναι η Λαμπρή απ' όλες τσι σκολάδες/, που βγάζουν την Ανάσταση μ' ολόχρυσες λαμπάδες/. Βιόλα μου και κατιφέ μου/ δε σ' αλησμονώ ποτέ μου... "

Στα "Τελετουργικά" δεσπόζει το συγκλονιστικό "Μοιρολόι της Παναγίας" όπως έχει ηχογραφηθεί σε 8 διαφορετικές περιοχές (Κύπρο, Θράκη, Μαρμαράς Μ. Ασίας, Φούρνοι Ικαρίας, Ρεϊζντερέ Ερυθραίας Μ. Ασίας, Πόντος, Μπαϊντίρι Μ. Ασίας και Μυτιλήνη). Οπως αναφέρει η λαογράφος - εθνολόγος Μιράντα Τερζοπούλου σε σημείωμά της στο δίγλωσσο ένθετο που συνοδεύει το άλμπουμ, "το ευρύτατα διαδεδομένο σ' όλον τον ελληνικό χώρο Μοιρολόι ή Καταλόι της Παναγιάς είναι ένα μεσαιωνικό μακροσκελές ομοιοκατάληκτο στιχούργημα λόγιας προέλευσης, αλλά εντυπωσιακά πλατιάς λαϊκής αποδοχής". "Ανθρωποκεντρικός αφηγηματικός θρήνος" τραγουδιέται από τις γυναίκες γύρω από τον "τάφο" του Χριστού και εκφράζει "τη συμπόνια, την ταύτισή τους με τη μητρική, ανθρώπινη πλευρά της Παναγίας. Ωστόσο, ο τρόπος της τελετουργικής του επιτέλεσης αποκαλύπτει τις προχριστιανικές ρίζες του εθίμου". Αν και υπάρχουν κατά τόπους διαφορές σε επιμέρους στοιχεία του τραγουδιού ή στη μελωδική του εκφορά, η δομή και η φόρμα του Μοιρολογιού, καθώς και η λειτουργία του παρουσιάζουν εντυπωσιακές ομοιότητες από την Κάτω Ιταλία μέχρι τον Πόντο και την Κύπρο.

Σε διαφορετικό κλίμα και μουσικό ύφος ο δεύτερος δίσκος με τίτλο "Χορευτικά" είναι μια πρόσκληση σε γλέντι και χορό. Περιλαμβάνει είκοσι δύο τραγούδια και σκοπούς, που "δοξάζουν τη ζωή και την άνοιξη" και δημιουργούν την κατάλληλη ατμόσφαιρα για μια μοναδική γιορτή, ένα λαμπρό πασχαλιάτικο πανηγύρι. Και σε αυτή τη δισκογραφική δουλιά της Δόμνας Σαμίου εκτός από τους επαγγελματίες μουσικούς συνεργάτες της τραγουδούν παιδιά, γυναίκες και άντρες, κάτοικοι των περιοχών που καταγράφηκαν τα έθιμα και τα τραγούδια. Ακόμη οι Θανάσης Μωραϊτης, Θεοπούλα Δοϊτσίδη, Λαμπριάνα Αγγούση και Αντώνης Κυρίτσης.

"Το υλικό που περιλαμβάνεται στους δύο δίσκους, λέει η Δόμνα Σαμίου είναι αποτέλεσμα πολύχρονης έρευνας και καταγραφής από το '60 και μετά. Κάθε καλοκαίρι, όταν έπαιρνα την άδειά μου από τη Ραδιοφωνία όπου εργαζόμουν, έκανα ηχογραφήσεις σε όλη την Ελλάδα μ' ένα κασετόφωνο που είχα αγοράσει. Τα τραγούδια που υπάρχουν στο άλμπουμ προέρχονται από το αρχείο μου (έχω συλλέξει 4.000 τραγούδια). Επίσης, με βοήθησε το Λαογραφικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών,που μου έδωσε μερικά κομμάτια πάρα πολύ σπάνια, όπως είναι το τραγούδι του Ζαφείρη. Είναι ένα πολύ παλιό έθιμο, που δε γίνεται πια και συμβολίζει την ανάσταση της φύσης. Η πιο παλιά ηχογράφηση, που υπάρχει στα "Πασχαλιάτικα" είναι του '60. Τότε είχα ηχογραφήσει τη μητέρα μου να τραγουδάει το Μοιρολόι της Παναγίας, που τραγουδιόταν σε όλη την Ελλάδα τη Μ. Πέμπτη από τις γυναίκες που μαζεύονταν γύρω από τον Εσταυρωμένο. Επίσης, υπάρχει η Βγενούλα από τη Μύκονο, καθώς και πολλά τραγούδια από τις Λαζαρίνες, ένα παλιό έθιμο χωριών της Δυτικής Μακεδονίας, που αφορά τελετουργίες που κάνουν ομάδες γυναικών ανήμερα του Λαζάρου, τα Κάλαντα του Λαζάρου κ. ά.".

"Τα Πασχαλιάτικα" είναι παραγωγή του "Καλλιτεχνικού Συλλόγου Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου", που κλείνει 17 χρόνια παρουσίας. "Ο σύλλογός μου, λέει η Δ. Σαμίου, είναι πολύ φτωχός, δεν έχουμε οικονομική ευχέρεια. Στα "Πασχαλιάτικα" μας στήριξαν οικονομικά οι επιχειρήσεις "Μαρινόπουλου", δίνοντας 8 εκατομμύρια δραχμές. Ολη η δουλιά θα φτάσει τα 16 εκατ., που ελπίζουμε να καλυφθούν από δω κι από κει. Θέλουμε να υπάρξει συνέχεια σε αυτή την προσπάθειά μας, γιατί και διάθεση υπάρχει μεγάλη και ιδέες πολλές και μουσικό υλικό πάρα πολύ. Αλλά για να πραγματοποιηθούν, θέλουν και οικονομική στήριξη. Στα 17 χρόνια του συλλόγου μου, έβγαλα μόνο 5 παραγωγές. Καταλαβαίνεις τι ζημιά είναι αυτή. Θα έπρεπε να είχα βγάλει 105 όλα αυτά τα χρόνια. Η σκέψη και ο στόχος μας είναι αυτά τα τραγούδια που υπάρχουν να μη χαθούν. Να καταγραφούν, γιατί είναι άγνωστα τραγούδια. Πρέπει να τα σώσουμε και να τα δώσουμε παρακαταθήκη στους νέους. Από εμάς περιμένουν να προμηθευτούν μουσικό υλικό για να πάνε παραπέρα. Αν φύγουν οι παλιότεροι, τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο δύσκολα. Εμένα αυτός είναι πάντα ο στόχος μου. Να σώσω τα τραγούδια της λαϊκής μας παράδοσης και να τα διαδώσω. Οσο για το κράτος; Είδες ποτέ να κάνει κάτι γι' αυτό;".

Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ

λ13

Ηθη και έθιμα από γωνιές της χώρας μας που έχουν τις ρίζες τους πολύ βαθιά στην παράδοση

Σελίδες 8 - 9

Στις 30 του Μάρτη παρουσιάστηκε στην Αίθουσα Λόγου και Τέχνης στη "Στοά του Βιβλίου" το λεύκωμα για το έργο του γλύπτη Γιώργου Καλακαλλά, καθηγητή στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΕΜ Πολυτεχνείου

Σελίδα 3

Είκοσι ένα κατοικημένα νησιά, 2.500 εντοπισμένα μνημεία από τα παλαιοχριστιανικά χρόνια μέχρι τις αρχές του 19ου αι. Η 4η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου είναι η υπεύθυνη Υπηρεσία για τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της περιοχής, διαθέτοντας 115 υπαλλήλους που αυξάνονται μόνο κατά τη θερινή περίοδο...

Σελίδα 4

Η ΑΕΚ του Γιάννη Ιωαννίδη ρίχνεται στη μάχη την ερχόμενη Τρίτη για το φάιναλ φορ της ευρώπης. Ευχή όλων μας να τη δούμε την Πέμπτη το βράδυ στον τελικό

Σελίδ

Η Δόμνα Σαμίου σε μουσικό οδοιπορικό στη Θράκη