Μόνο τον αέρα στις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις δεν έχουν εμπορευτεί η ΔΟΕ και οι συνεργάτες της, ενώ οι πολλές και σύνθετες συμφωνίες που γίνονται με εταιρίες κάθε είδους έχουν δημιουργήσει μια τεράστια λίστα απαγορεύσεων και υποχρεώσεων των θεατών. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας δε θα μπορούσαν, αλλά και κανείς από τους υπεύθυνους γι' αυτούς δεν το θέλησαν, να ξεφύγουν από την πεπατημένη της εμπορευματοποίησης και του εξευτελισμού κάθε έννοιας που σχετίζεται με την άδολη συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες, που παραπέμπουν, μάλιστα, σε ιστορικές και διαχρονικές πανανθρώπινες αξίες. Αλλά κι αυτές σε εμπόρευμα τις έχουν μετατρέψει οι εμπλεκόμενοι με τους Αγώνες.

Πολλή συζήτηση έχει γίνει για τους χορηγούς, μεγάλους, μικρούς, «Εθνικούς» και «Διεθνείς», των Ολυμπιακών Αγώνων και, λίγο - πολύ, είναι γνωστός ο ρόλος τους στην εμπορευματοποίηση των Αγώνων και στη διαστρέβλωση του πνεύματος, αλλά και τρόπου διεξαγωγής τους. Για τις εταιρίες που εμπλέκονται στον «αγαθό» και πανάρχαιο θεσμό των χορηγιών, η υπόθεση, ουσιαστικά, είναι μια κορυφαία διαφημιστική καμπάνια, αρμονικά συνδυασμένη με μια στρατηγική πωλήσεων. Σε κάθε περίπτωση, ένα είναι σαφές: Οσα χρήματα και αν καταβάλουν οι χορηγοί, σκοπός τους είναι να τα εισπράξουν στο πολλαπλάσιο και η παγκόσμια απήχηση των Αγώνων αποτελεί εγγύηση για την επίτευξη αυτού του σκοπού.

Τα λεφτά είναι πολλά και τα συμφέροντα τεράστια. Οι αθλητές κάνουν ατομικά συμβόλαια και πατρονάρονται από εταιρίες. Το «καντράν» αρχίζει το μέτρημα πριν, κατά τη διάρκεια και ανάμεσα στις αθλητικές διοργανώσεις. Ο,τι λένε και κάνουν εντάσσεται σε όρους συμβολαίων, οι επιδόσεις τους μεταφράζονται σε «ζεστό χρήμα». Κι ύστερα έρχονται οι συμφωνίες κορυφής. Οπως έχει ξαναγράψει ο «Ρ», από το 1980 μέχρι σήμερα, η ΔΟΕ έχει εισπράξει 15 δισ. δολάρια από προγράμματα μάρκετινγκ, ενώ η τηλεοπτική μετάδοση είναι από μόνη της μια υπόθεση εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Το 1992 καταβλήθηκαν για τηλεοπτικά δικαιώματα στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης 633 εκατ. δολάρια. Είχαν περάσει 34 χρόνια από το 1958, τότε που προστέθηκε στον Ολυμπιακό Χάρτη το άρθρο 49 που όριζε ότι: «Τα τηλεοπτικά δικαιώματα θα πωλούνται από την Οργανωτική Επιτροπή με την έγκριση της ΔΟΕ και τα έσοδα θα μοιράζονται σύμφωνα με τις οδηγίες της ΔΟΕ».

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, όπως και σε προηγούμενους, οι διοργανωτές έπλεξαν το εγκώμιο των εταιριών - χορηγών. Σχετικά κείμενά τους αναφέρονται στη χορηγία με τρόπο που την ταυτίζουν με την ύπαρξη των Αγώνων! Οι χορηγοί αντιμετωπίζονται ως ευεργέτες και σωτήρες του θεσμού των Ολυμπιακών Αγώνων. Ωστόσο, κάθε χορηγία συνοδεύεται από έμπρακτα ανταλλάγματα υπέρ των εταιριών - χορηγών. Δεν πρόκειται για δώρο λοιπόν, αλλά για μια εμπορική πράξη με συγκεκριμένους όρους και θα ήταν ευχής έργο να μην προσπαθούν μερικοί να μπλέξουν και ανώτερες ιδέες στην υπόθεση. Οπως, για παράδειγμα, οι δύο από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις γαλακτοκομικών προϊόντων στην Ελλάδα, οι ΔΕΛΤΑ και ΦΑΓΕ, που συνέπραξαν για από κοινού χορηγία. Οι επικεφαλής των δύο εταιριών μίλησαν και για «Ολυμπιακή εκεχειρία» και για προσφορά. Ομως...

Στη διάρκεια των Αγώνων, τα προϊόντα αυτών και όλων των άλλων χορηγών έχουν μονοπωλιακή θέση στα στάδια και στις άλλες εγκαταστάσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν επιτρέπεται η είσοδος σε ...«απαγορευμένα» ανταγωνιστικά προϊόντα, που πίνονται, φοριούνται ή χρησιμοποιούνται με κάθε τρόπο. Οι θεατές ελέγχονται και τα σημεία πώλησης ανήκουν αποκλειστικά σε χορηγούς. Μια τεράστια διαφημιστική καμπάνια βρίσκεται σε εξέλιξη με πρωταγωνιστές αυτές τις εταιρίες, ενώ μόνο τα σήματά τους επιτρέπονται στις εκδηλώσεις που έχουν σχέση με τους Αγώνες και, φυσικά, απαγορεύεται κάθε είδους ενέργεια βλαπτική προς τις εταιρίες - χορηγούς. Ακόμη και στη λαμπαδηδρομία, ο κόσμος που περίμενε για να υποδεχτεί τη φλόγα κουνούσε με μανία και αδιαμαρτύρητα τα σημαιάκια των χορηγών, συμμετέχοντας στην ...«εθνική προσπάθεια». Χαρακτηριστικό παράδειγμα της «παντοκρατορίας» των χορηγών είναι το περιστατικό στο «Ολυμπιακό λιμάνι» του Πειραιά. Τα πλοία που έφεραν διαφημιστικό διάκοσμο μη χορηγών εταιριών κινητής τηλεφωνίας αντιμετώπισαν προβλήματα και τα σήματα καλύφθηκαν.

Στο «διά ταύτα», τα κέρδη αυτών των εταιριών πάνε πολύ καλά αυτήν την περίοδο, τουλάχιστον σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δημοσιεύσει όσες έχουν σχετική υποχρέωση στην Ελλάδα.

Ο μετοχοποιημένος ΟΤΕ δεν έχει ακόμη παρουσιάσει τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου, ωστόσο είναι ενδεικτικά αυτά του πρώτου τριμήνου του 2004 που ανακοινώθηκαν τον περασμένο Μάη. Ο όμιλος ΟΤΕ εμφανίζει και τα μεγαλύτερα μεγέθη στην ελληνική επικράτεια. Μόνο το πρώτο τρίμηνο, ο κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε στα 1.229,9 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 12% από το αντίστοιχο τρίμηνο του 2003 που είχε φτάσει τα 1.098,4 εκατ. ευρώ! Σε επίπεδο κερδών, τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων το πρώτο τρίμηνο του 2004 αυξήθηκαν κατά 1,5% και ανήλθαν σε 473,9 εκατ. ευρώ.

Ενας σημαντικός χορηγός είναι και η Alpha Bank του ομίλου Κωστόπουλου. Το πρώτο εξάμηνο του 2004, τα καθαρά κέρδη του ομίλου εκτινάχτηκαν σε ποσοστό 73,5%, ή 20 και πλέον φορές πάνω από τον επίσημο τιμάριθμο! Σύμφωνα με τον ισολογισμό του ομίλου, στο πρώτο εξάμηνο του 2004, τα καθαρά κέρδη έφτασαν στα 218,5 εκατ. ευρώ από 126 εκατ. ευρώ πέρυσι. Τα καθαρά έσοδα από τόκους (διαφορά ανάμεσα στα ποσά εισπραττόμενων - καταβαλλόμενων τόκων) έφτασαν στα 505,3 εκατ. ευρώ, από 425 εκατ. στο πρώτο εξάμηνο του 2003 (αύξηση 18,9%) και τα έσοδα από προμήθειες εκτοξεύτηκαν στα 172,9 εκατ. ευρώ (133,5 εκατ. πέρυσι) με αύξηση 29,5%.

Μετά το εντυπωσιακό άλμα κερδοφορίας της «Κόκα Κόλα» το 2003, το πρώτο εξάμηνο του 2004 συνέχισε τις εντυπωσιακές επιδόσεις και παρουσίασε αύξηση καθαρών κερδών κατά 76%, με 85 εκατ. ευρώ, από 48 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2003. Ο όγκος πωλήσεων αυξήθηκε δυσανάλογα κατά 5,5% με 683 εκατ. κιβώτια. Αυτά τα στοιχεία αφορούν στο ελληνικό - ευρωπαϊκό σκέλος της πολυεθνικής εταιρίας, η οποία είναι διεθνής χορηγός και, φυσικά, παρουσιάζει ακόμη μεγαλύτερα οικονομικά αποτελέσματα.

Για το πρώτο τρίμηνο του 2004, είναι και τα στοιχεία της ΔΕΛΤΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΕ, του ομίλου που έχει συμπράξει με τη ΦΑΓΕ για τη χορηγία των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Η εταιρία παρουσίασε αύξηση πωλήσεων σε επίπεδο ομίλου κατά 8,4% με 152 εκατ. ευρώ, έναντι 140,2 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2003. Το ίδιο διάστημα τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων αυξήθηκαν κατά 13,26% στα 25,6 εκατ. ευρώ από 22,5 εκατ. ευρώ.