Στη Ζάκυνθο της «μονοκαλλιέργειας» του Τουρισμού, στους ξενοδοχοϋπαλλήλους, που ετοιμάζονται πλέον να ζήσουν με τα ψίχουλα του Ταμείου Ανεργίας του ΟΑΕΔ, έρχονται να προστεθούν χιλιάδες άλλοι εργαζόμενοι σε άλλους τομείς, όπως στο Εμπόριο, στις Μεταφορές, στα Τρόφιμα - Ποτά, αλλά και ένα μέρος των αυτοαπασχολούμενων που προσπαθούν μέσα σε μερικούς μήνες του χρόνου να επιβιώσουν για όλο τον υπόλοιπο.

Θυμίζουμε ότι το 2019, το σύνολο των αφίξεων στο αεροδρόμιο του νησιού έφτανε τους 1.801.297 επιβάτες (από τους οποίους οι 1.709.545 αφορούσαν χώρες του εξωτερικού), ενώ σημειώθηκε και μια «έκρηξη» αυξήσεων σε μονάδες πέντε και τεσσάρων αστέρων ιδιαίτερα το διάστημα 2016 - 2020. Συγκεκριμένα, η δυναμικότητα σε τετράστερα και πεντάστερα ξενοδοχεία το 2016 ήταν 35 και 8, με 6.078 και 1.427 κλίνες αντίστοιχα. Το 2020 τα αντίστοιχα νούμερα ήταν 67 τετράστερα και 29 πεντάστερα ξενοδοχεία, με 9.621 και 6.260 κλίνες.

Την ίδια ώρα, οι εργαζόμενοι, τα φτωχά λαϊκά στρώματα του νησιού έρχονται αντιμέτωπα και με σοβαρά προβλήματα σε επίπεδο υποδομών, όπως η έλλειψη νερού, η καθαριότητα, η κατάσταση στην Υγεία με τις ελλείψεις στις δημόσιες δομές. Ορισμένα παραδείγματα που αναφέρθηκαν στον «Ριζοσπάστη» είναι αποκαλυπτικά και παρουσιάζονται παρακάτω.

Ενα μεγάλο κομμάτι εργαζομένων απασχολείται στο Εμπόριο, είτε αυτό αφορά μεγάλα σούπερ μάρκετ, είτε άλλα εμπορικά καταστήματα. Εδώ κυριαρχεί η πίεση για δουλειά κάθε μέρα ειδικά το καλοκαίρι, ακόμη και τις Κυριακές, εφόσον το νησί χαρακτηρίζεται «τουριστικό».

Οσον αφορά τα ωράρια, «πλειοψηφούν οι συμβάσεις 4ωρης εργασίας, αλλά στην πλειοψηφία τους οι περισσότεροι εργάζονται 8ωρο και παραπάνω ώρες», εξήγησε η αναπληρώτρια γραμματέας του Σωματείου Ιδιωτικών Υπαλλήλων, Διονυσία Βλαχιώτη, επισημαίνοντας: «Από το 4ωρο και μετά, που έχει και το ανάλογο μισό ένσημο τη μέρα, είναι στο "χέρι" κάθε εργοδότη αν θα πληρώσει παραπάνω το προσωπικό του, εφόσον ισχύουν οι λεγόμενες ατομικές συμφωνίες».

Πάνω σε αυτήν τη βάση και για να μην προσλάβουν περισσότερους εργαζόμενους ή να γλιτώσουν τα ένσημα και τον μισθό του 8ωρου, εργοδότες αφήνουν απλήρωτους τους υπαλλήλους τους για τις πολλές περισσότερες ώρες εργασίας που τους απασχολούν.

«Είναι χαρακτηριστικό ότι με τα στοιχεία του ΙΚΑ, οι περισσότερες επιχειρήσεις φαίνεται ότι απασχολούν τετραωρίτες, ενώ στην πράξη δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο», εξήγησε η Διονυσία Βλαχιώτη, προσθέτοντας ότι τα καλοκαίρια η κατάσταση αυτή «αποτελεί τον κανόνα και όχι την εξαίρεση».

Η πανδημία ήρθε να δημιουργήσει περαιτέρω προβλήματα στους εργατοϋπαλλήλους του νησιού. Εργοδότες ανάγκασαν μέρος του προσωπικού τους να κάνει οικειοθελή αποχώρηση για να γλιτώσουν τη μισθοδοσία, με το αιτιολογικό της μειωμένης δουλειάς.

«Αποτέλεσμα ήταν πολλοί να μην μπορούν να πάρουν ούτε το Ταμείο Ανεργίας. Αυτό συνέβη σε τουλάχιστον δύο μεγάλες επιχειρήσεις που απασχολούσαν αρκετό προσωπικό», σημείωσε η ίδια, προσθέτοντας πως «έγινε προσπάθεια ακόμη και να "κλέψουν" το Δώρο Πάσχα που έπρεπε να αποδώσουν στους εργαζόμενους και το οποίο εισέπρατταν από το υπουργείο!».

Το καλοκαίρι, υπερδιπλασιάζεται η κίνηση από και προς το νησί, αλλά και εντός αυτού. Αυτή αφορά τα δρομολόγια του ΚΤΕΛ, τη μετακίνηση των ξένων κυρίως τουριστών με λεωφορεία, αλλά και μια μεγάλη εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων - ποτών και άλλων παροχών προς ξενοδοχειακές μονάδες, καταστήματα κ.λπ. ανάγκες.

Οσον αφορά το καθεστώς εργασίας, ισχύουν στα «χαρτιά» το 8ωρο, πενθήμερο με ρεπό, ενώ στην πράξη κυριαρχεί η καθημερινή δουλειά, άνω των 8 ωρών, με ελάχιστα ρεπό τη σεζόν για το σύνολο σχεδόν των οδηγών.

Μόνο μια μεγάλη μεταφορική επιχείρηση απασχολεί πάνω από 80 οδηγούς το καλοκαίρι, που όσοι τον χειμώνα δεν εργάζονται στα σχολικά δρομολόγια μένουν άνεργοι.

Στο ΚΤΕΛ οι εργαζόμενοι δουλεύουν σε συνθήκες μεγάλης εντατικοποίησης και τον Αύγουστο αναγκάστηκαν να κάνουν αστικά και ταυτόχρονα υπεραστικά δρομολόγια προς Αθήνα και άλλες πόλεις εκτός νησιού! «Παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις μας, οδηγοί αναγκάζονται να κάνουν και δύο βάρδιες καθημερινά, με κίνδυνο ακόμη και την ασφάλεια των συγκοινωνιών», τόνισε ο Διονύσης Μουζάκης, γραμματέας του Σωματείου Προσωπικού ΚΤΕΛ και Οδηγών Νομού Ζακύνθου.

Η κατάσταση είναι ακόμη πιο δύσκολη σε όσους εργάζονται ως οδηγοί και μεταφορείς σε επιχειρήσεις τροφίμων - ποτών ειδικά το καλοκαίρι. Εκεί, «οι ώρες είναι άνω των 8, η δουλειά καθημερινή και η κούραση μεγαλύτερη εφόσον φορτώνουν και μεταφορτώνουν ατελείωτα βάρη», εξήγησε 43χρονος μετανάστης πρώην οδηγός. Πρόσθεσε πως με αυτόν τον τρόπο ελλοχεύουν κίνδυνοι ατυχημάτων στο δρόμο, που δύσκολα χαρακτηρίζονται εργατικά, παραμένοντας απλά «τροχαία».

Αμεσα σχετιζόμενος με τον Τουρισμό κλάδος είναι αυτός της οικοδομής. Εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά, αφού τον χειμώνα η δουλειά είναι περισσότερη, προκειμένου να είναι έτοιμες ξενοδοχειακές μονάδες, ενοικιαζόμενα δωμάτια και πολυτελείς βίλες το καλοκαίρι. Πολλοί που απασχολούνται δε τον χειμώνα στην οικοδομή, το καλοκαίρι εργάζονται στον Τουρισμό.

«Κατά περιόδους στην οικοδομή απασχολούνται από 500 έως και 1.000 άτομα», είπε ο πρόεδρος του Συνδικάτου, Παναγιώτης Κλάδης, υπογραμμίζοντας: «Η παρέμβασή μας αφορά κατά κύριο λόγο στην τήρηση των μέτρων προστασίας και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς, όπου υπάρχει εντατικοποίηση και στο όνομα του "να τελειώνουμε γρήγορα" με κινδύνους πρόκλησης ατυχημάτων».

Απέναντι σ' αυτήν την κατάσταση σημαντική είναι η παρέμβαση του Εργατικού Κέντρου και μιας σειράς σωματείων. Ξεχωρίζουν τους τελευταίους 18 μήνες οι παρεμβάσεις του Σωματείου Ιδιωτικών Υπαλλήλων σε χώρους δουλειάς, για την τήρηση των μέτρων προστασίας από την πανδημία, ειδικά σε σούπερ μάρκετ και άλλα μεγάλα εμπορικά καταστήματα.

Προσπάθεια γίνεται για τη συσπείρωση των εργαζομένων ανά κλάδο και χώρο δουλειάς, μιας και ιδιαίτερα οι ιδιωτικοί υπάλληλοι καλύπτουν σχεδόν κάθε άλλο χώρο δουλειάς που δεν ανήκει στα ξενοδοχεία και τις οικοδομές, ακόμη και εργαζόμενους σε εφοδιαστικά καταστήματα τροφίμων - ποτών.

Κομβικό ρόλο παίζει η ουσιαστική παρέμβαση και στήριξη του Εργατικού Κέντρου, όπου γίνεται προσπάθεια τα σωματεία να ανοίξουν γενικότερα προβλήματα που αφορούν τη ζωή των εργαζομένων στο νησί, όπως για τα προβλήματα των ελλείψεων στο Νοσοκομείο και γενικότερα στον δημόσιο τομέα Υγείας, τα ζητήματα με την καθαριότητα, την υδροδότηση, την αντισεισμική προστασία και θωράκιση, ακόμη και για τα προβλήματα των ελλείψεων σε υποδομές αθλητισμού, πολιτισμού που θεωρούνται πολυτέλεια για τον λαό, λόγω της έλλειψης χρόνου (ειδικά το καλοκαίρι) και οικονομικών πόρων.