INTIME NEWS

• Από 1/1/2026 τίθεται σε ισχύ η νέα «διαταγή απόδοσης μισθίου» του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που ψηφίστηκε στα τέλη Ιούλη και μέχρι σήμερα αφορούσε απλήρωτα ενοίκια ή λογαριασμούς. Τώρα επεκτείνεται σε συμβόλαια που λήγουν και ο ιδιοκτήτης δεν επιθυμεί την ανανέωσή τους. Ο ενοικιαστής θα πετιέται στον δρόμο χωρίς δικαστική απόφαση παρά μόνο με έκδοση διαταγής από δικηγόρο διορισμένο απ' το οικείο δικαστήριο και μόνη προϋπόθεση την κοινοποίηση εξώδικου τρεις μήνες πριν τη λήξη του συμβολαίου.
• Η κυβέρνηση σχεδιάζει να περιλάβει στο Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, εκτός απ' τα χρέη προς το Δημόσιο και τις οφειλές μεταξύ ιδιωτών, δηλαδή προς τράπεζες, αλλά και συμβόλαια ενοικίου. Ο υποψήφιος ενοικιαστής θα καλείται να τεκμηριώνει τη φερεγγυότητά του, προσκομίζοντας αντίγραφο απ' το Μητρώο που μετατρέπεται σε «Τειρεσία» ενοικιαστών.
• Μέχρι τέλη Σεπτέμβρη η κυβέρνηση κατ' απαίτηση τραπεζών και servicers θεσμοθετεί τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, που θα αρπάζει τα σπίτια των χρεωμένων λαϊκών νοικοκυριών. Η ρύθμιση θίγει περίπου 70.000 «κόκκινους» δανειολήπτες. Ο Φορέας θα αγοράζει στο 70% της εμπορικής τους αξίας τις κύριες κατοικίες ευάλωτων οφειλετών που οδηγούνται σε αναγκαστική εκτέλεση. Οι οφειλέτες θα μπορούν να νοικιάζουν το σπίτι τους για 12 χρόνια και εφόσον είναι «συνεπείς» θα έχουν δυνατότητα επαναγοράς του με χορήγηση νέου στεγαστικού δανείου.

Προκλητικά αυτές οι αντιλαϊκές ρυθμίσεις παρουσιάζονται απ' την κυβέρνηση και την «αγορά» ως μέτρα που θα αυξήσουν την προσφορά κατοικιών, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.

Το Οικονομικό Δελτίο (Ιούλη 2025) της Τράπεζας της Ελλάδας αποτυπώνει ότι η δαπάνη στέγασης (συμπεριλαμβάνονται λογαριασμοί υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, ενοίκια, πληρωμές στεγαστικού δανείου και φόροι) υπερβαίνει το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος των 3 στους 10 μισθωτούς. Το 2024 κατά μέσο όρο οι δαπάνες στέγασης κατανάλωσαν το 35,5% του διαθέσιμου εισοδήματος, ενώ νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος ξοδεύουν άνω του 60% μόνο για ενοίκιο.

Το ποσοστό ιδιοκατοίκησης συρρικνώνεται διαρκώς από 84,6% το 2005 σε 69,7% το 2024, ενώ σημαντικό τμήμα αυτής αφορά στέγη τραπεζικά υποθηκευμένη. Τα έξοδα συντήρησης παλαιών κατοικιών σε συνδυασμό με τη φορολογία ακινήτων γονατίζουν και τα λαϊκά νοικοκυριά με ιδιόκτητη κατοικία, καθώς μόλις το 16,5% των κατοικιών κατασκευάστηκε μετά το 2001.

Οι τιμές ενοικίων στην Ελλάδα (ΕΛΣΤΑΤ) το α' τρίμηνο του 2025 αυξήθηκαν κατά 10,5% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό. Οι τιμές κατοικιών το ίδιο διάστημα αυξήθηκαν με ρυθμό 6,8% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024. Για την περίοδο 2015-2024 η αύξηση ανέρχεται στο 64%. Το 2025 θα υπερβούν το ιστορικό υψηλό του γ' τριμήνου του 2008, όταν ξεκίνησε η καπιταλιστική κρίση.

Το ακριβό εμπόρευμα κατοικία, που εμφανίζεται ως στεγαστικό πρόβλημα, δεν είναι συγκυριακό φαινόμενο. Καμία πολιτική ρύθμιση δεν μπορεί να εξαφανίσει συνολικά τις συνέπειες για τους εργαζόμενους από την εμπορευματοποίηση της γης, την καπιταλιστική αγορά κατοικιών, τη διασφάλιση της μέγιστης κερδοφορίας των κατασκευαστικών ομίλων, των τραπεζών και των υπόλοιπων μονοπωλίων.

Το στεγαστικό είναι αποτέλεσμα τόσο των αυξήσεων της τιμής της κατοικίας, του κόστους αποπληρωμής ληστρικών στεγαστικών δανείων και του κόστους στέγασης, όσο και της υστέρησης του πραγματικού μισθού και της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος.

Ο στρατηγικός σχεδιασμός της άρχουσας τάξης για την καπιταλιστική ανάπτυξη, που ιεράρχησε τη μετατροπή της χώρας (ιδιαίτερα Αττικής και Αθήνας) σε πολυτελή τουριστικό προορισμό για όλο το έτος, εκτοξεύει τις τιμές. Η προσέλκυση εγχώριων και ξένων κεφαλαίων επενδύσεων σε ακίνητα μέσω της Golden Visa και ο πολλαπλασιασμός των βραχυχρόνιων μισθώσεων (AirBnb) που συνοδεύει παγκόσμια την καπιταλιστική τουριστική ανάπτυξη, εκτοξεύουν περαιτέρω τις τιμές.

Η κρατική χρηματοδότηση των ομίλων για έργα υποδομών (οδικών αξόνων, Μετρό κ.ά.) και αστικών αναπλάσεων στις περιοχές που ιεραρχούνται απ' τον αστικό σχεδιασμό (παράκτιο μέτωπο - κέντρο Αθήνας - Πειραιάς - Βόρεια) αυξάνουν τις τιμές κατοικιών στις περιοχές αυτές, πολλαπλασιάζοντας τα κέρδη των επενδύσεων. Στο πλαίσιο της καπιταλιστικής αγοράς η αναβάθμιση περιοχών εκτοπίζει λαϊκά στρώματα που δεν μπορούν να αντέξουν το κόστος στέγασης, όπως καταλαβαίνουν ήδη οι κάτοικοι στα νότια προάστια με την επίδραση του έργου στον Πόλο Ελληνικού.

Η «πράσινη» και «ψηφιακή» μετάβαση της ΕΕ αυξάνει τις τιμές κατοικιών, τόσο των παλιών λόγω της υποχρεωτικής «ενεργειακής αναβάθμισης» όσο και των νέων «πράσινων» και «έξυπνων» κατασκευών. Μαζί με το κόστος της «πράσινης» ενέργειας διευρύνει την Ενεργειακή φτώχεια.

Οι διαρκείς ανατιμήσεις απ' τα καρτέλ των υλικών κατασκευής και της Ενέργειας πιέζουν κι άλλο ανοδικά το κόστος κατασκευής και ανακαίνισης. Οι επιπτώσεις του ιμπεριαλιστικού πολέμου με τον πόλεμο δασμών και τις κλιμακούμενες κυρώσεις, το υψηλότερο κόστος μεταφορών λόγω του πολέμου στη Μέση Ανατολή επιδρούν ανοδικά στις τιμές πρώτων υλών.

Σε μια περίοδο με νέο ρεκόρ πλειστηριασμών, καθώς μόνο για τον Σεπτέμβρη έχουν προγραμματιστεί πάνω από 4.500 πλειστηριασμοί, τα σενάρια εξαγγελιών μέτρων της ΔΕΘ για το στεγαστικό περιλαμβάνουν:

Νέο πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙΙ» με χαλαρότερους όρους για την παλαιότητα των σπιτιών και τα εισοδηματικά κριτήρια και διεύρυνση της χρηματοδότησης.

Την «κοινωνική αντιπαροχή» που εξαγγέλλεται για τέταρτη συνεχή χρονιά (περιλαμβάνεται σε νομοσχέδιο που αναμένεται να ψηφιστεί τον Σεπτέμβρη) για τη δημιουργία 5.000 κατοικιών που θα διατίθενται με «προσιτό» μίσθωμα και δυνατότητα εξαγοράς έπειτα από δέκα χρόνια συνεπούς μίσθωσης (σύστημα renttoown).

Μέτρα για την αύξηση του διαθέσιμου αποθέματος ακινήτων. Σε αυτά περιλαμβάνονται 34.000 ακίνητα που διαθέτει η ΕΤΑΔ και βρίσκονται σε διαδικασία εκκαθάρισης. Το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει να προχωρήσει σε αλλαγή του Κληρονομικού Δικαίου, προκειμένου να απελευθερώσει και να επιταχύνει την εκμετάλλευση ακινήτων από δωρεές.

Κρατικές ρυθμίσεις προκειμένου να απελευθερωθεί η «τακτοποίηση» σχεδόν 25.000 ακινήτων που κατέχουν τράπεζες, funds και servicers, από τα οποία τα 16.000 αποτελούν κατοικίες και μόλις 3.000 είναι τακτοποιημένα προς άμεση διάθεση.

Παροχή κινήτρων - αντικινήτρων για να μπουν στην αγορά τα λεγόμενα «κλειστά» ακίνητα με μείωση της φορολόγησης των ενοικίων και μέτρα περιορισμού της βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Ουσιαστικά συνεχίζεται η κυβερνητική πολιτική προγραμμάτων που επιδοτούν ελάχιστους εργαζόμενους, επιβάλλοντας νέο τραπεζικό δανεισμό, μετατρέποντάς τους σε «ενοικιαστές» του σπιτιού τους, ομήρους της επόμενης γενιάς πλειστηριασμών. Ο λαός μέσω της φοροληστείας και των περικοπών κοινωνικών δαπανών πληρώνει τα κεφάλαια των πενιχρών κρατικών ενισχύσεων. Ο λαός χρεώνεται τη δωρεάν παραχώρηση κρατικής ακίνητης περιουσίας στους κατασκευαστικούς ομίλους που εξασφαλίζουν υψηλά ποσοστά κέρδους για δεκαετίες.

Ενώ στο πλαίσιο της καπιταλιστικής αγοράς κατοικίας η επιδότηση αγοράς, κατασκευής ή ανακαίνισης κατοικιών τελικά αυξάνει τις τιμές τροφοδοτώντας την κερδοφορία των ομίλων κατασκευών, διαχείρισης ακινήτων, δομικών υλικών, τραπεζών και servicers.

Οι δυνάμεις της εγχώριας σοσιαλδημοκρατίας ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ «αντιπολιτεύονται» τη ΝΔ επικαλούμενες τις «βέλτιστες» πρακτικές άλλων χωρών της ΕΕ, στις οποίες ωστόσο επίσης οξύνεται η «στεγαστική κρίση», με σοσιαλδημοκρατικές και νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις να αναζητούν «λύσεις»...

Οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ δεν διαφέρουν ουσιαστικά από την πολιτική που υλοποιεί η κυβέρνηση της ΝΔ. Αποδέχονται την παραχώρηση κρατικών ακινήτων μέσω ΣΔΙΤ για διασφάλιση της κερδοφορίας των ομίλων. Τα προγράμματα «κοινωνικής κατοικίας» που υλοποιούνται σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ δεν έχουν αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Περιλαμβάνουν κρατικές και ιδιωτικές κατοικίες, ακόμα και συνεταιριστικής μορφής, στις οποίες το κράτος επιδοτεί το ενοίκιο προσφέροντας στέγη στα πλέον εξαθλιωμένα λαϊκά στρώματα.

Από το 2010 μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2025, οι τιμές των κατοικιών στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 57,9%, τα ενοίκια κατά 27,8%, ενώ την ίδια περίοδο η αύξηση του πραγματικού μισθού μόλις ξεπέρασε το 10%, με το 47% των νέων 18-34 ετών να μένουν στους γονείς τους. Το στεγαστικό περιγράφεται ως «μάστιγα» που χτυπά τα αστικά κέντρα μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων, αλλά και τις τουριστικές περιοχές που προσελκύουν εκατομμύρια τουρίστες.

Η ισπανική κυβέρνηση για να καλύψει την ανάγκη 550.000 κατοικιών μελετά λύσεις ΣΔΙΤ κατασκευής κατοικιών για χαμηλά εισοδήματα μέσω βιομηχανικών συστημάτων ταχείας «φθηνής» δόμησης.

Η γερμανική κυβέρνηση προκειμένου να «συγκρατήσει» τις τιμές διατηρεί το πλαφόν 10% (!!) αύξησης των ενοικίων σε σχέση με το υφιστάμενο μέσο ενοίκιο ανά περιοχή, ενώ η Ενωση Κατασκευαστών Ακινήτων ζητά κατάργηση του πλαφόν προκειμένου να κατασκευαστούν 320.000 κατοικίες που απαιτούνται ανά έτος μέχρι το 2030.

Στην Ελλάδα και στην ΕΕ κυβερνήσεις και αστικά κόμματα ούτε θέλουν ούτε μπορούν να αντιμετωπίσουν τη «στεγαστική κρίση», στο πλαίσιο ενός συστήματος που η κατοικία αποτελεί εμπόρευμα, υποτάσσεται στους νόμους του μέγιστου κέρδους, της προσφοράς και ζήτησης.

Γι' αυτό το ΚΚΕ οργανώνει τον αγώνα για τη μόνη πραγματική διέξοδο, την εργατική εξουσία, την κοινωνική ιδιοκτησία με επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό, που μπορεί να διασφαλίσει την κάλυψη του συνόλου των σύγχρονων αναγκών στη στέγη, την Ενέργεια, τα υπόλοιπα κοινωνικά αγαθά και δικαιώματα.

Για να ανοίξει αυτός ο δρόμος, οι δυνάμεις μας μπαίνουν μπροστά για να κλιμακωθεί ο αγώνας ενάντια στους πλειστηριασμούς, σε σύγκρουση με την πολιτική των επιδομάτων - φιλοδώρημα και επιδότησης δανείων που υποθηκεύουν τη ζωή μας. Προτάσσουμε τις διεκδικήσεις του ταξικού κινήματος για ουσιαστικές αυξήσεις μισθών με μείωση του εργάσιμου χρόνου. Για στεγαστικό σχεδιασμό με κρατική ευθύνη, με επαναλειτουργία του ΟΕΚ για αξιοποίηση του αποθέματος κτιρίων κράτους και τραπεζών με αποκλειστικά κρατικό πρόγραμμα. Για απαγόρευση των πλειστηριασμών λαϊκών κατοικιών. Για κατάργηση του ΕΝΦΙΑ στη λαϊκή περιουσία, περιορισμούς στη βραχυχρόνια μίσθωση και κατάργηση της Golden Visa. Για αναβάθμιση και επέκταση των φοιτητικών εστιών. Για φθηνό ρεύμα και κρατική στήριξη του κόστους στέγασης.