Υμηττός, το βουνό που πληγώνεται. Καταπατητές, εργολάβοι, κράτος, ορισμένοι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αυθαιρετούχοι... Ολοι στη σειρά, κάνουν τα πάντα για να τον "αξιοποιήσουν"... Υμηττός, ο "τρελός" των παλιών Αθηναίων, το βουνό, όπου η Λητώ γέννησε τον Απόλλωνα, ο μελιτόχρους...

Οι πλαγιές του θα μπορούσαν να ήταν πνεύμονες πρασίνου για τους κατοίκους της Αθήνας. Ομως, η κερδοσκοπία της γης, πιο δυνατή, έχει πλέξει θηλιά γύρω από το βουνό που ολοένα στενεύει. Το χέρι της ελληνικής πολιτείας, που θα έπρεπε να το προστατεύει, φτιάχνει μαζί με τους κερδοσκόπους τους κόμπους της θηλιάς. Δεν κάνει μόνο "τα στραβά μάτια", παρακολουθώντας με απάθεια την άλωση του όρους από τους μεγαλοκαταπατητές, αλλά τους ανοίγει την πόρτα με τις αποφάσεις του.

Σύμφωνα με πληροφορίες του "Ρ", το ΥΠΕΧΩΔΕ έχει ετοιμάσει σχέδιο ΠΔ, που ανατρέπει παλιότερες ρυθμίσεις προστασίας του Υμηττού και αποχαρακτηρίζει σημαντικά τμήματά του από τη μέχρι σήμερα λειτουργία τους. Ετσι, ανοίγει ο δρόμος της οικιστικής ανάπτυξης σε σημερινές δασικές εκτάσεις.

Ο Υμηττός προστατεύεται από τα Προεδρικά Διατάγματα 544 και 167.Είναι χωρισμένος στη ζώνη Α, όπου δεν επιτρέπεται καμιά παρέμβαση και στη ζώνη Β, όπου επιτρέπονται παρεμβάσεις για έργα αναψυχής, πολιτιστικών δραστηριοτήτων, αθλητισμού και κοινής ωφέλειας. Σε αυτή την περίπτωση, όμως, πρέπει να ακολουθηθεί η συνηθισμένη διαδικασία αποχαρακτηρισμού μιας δασικής έκτασης.

Το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος βρίσκεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Είναι ανάγκη να τηρηθούν οι νομικοί τύποι. Αλλωστε, το κράτος πρέπει να νομοθετεί. Ακόμα και σε βάρος του περιβάλλοντος; Η απάντηση στο ερώτημα είναι καταφατική. Το ΥΠΕΧΩΔΕ έχει αποφασίσει να... αρθεί η προστασία που παρέχουν τα ΠΔ 544 και 167 σε μεγάλο τμήμα της περιοχής Φασκομηλιά στη Βουλιαγμένη. Ακολουθεί η περιοχή Κίτσι Κρωπίας.Αίτημα του δήμου από το 1995 ήταν να εξαιρεθεί από τη Β ζώνη προστασίας. Ο Δήμος επί πλέον ζητούσε την εξαίρεση των περιοχών νότια του εγκεκριμένου σχεδίου, αλλά και στις περιοχές Σκάρπιζα,Χαλιδού και Καρελά (για οικιστική ανάπτυξη). Ο Οργανισμός Αθήνας θεωρούσε ότι δεν έπρεπε να γίνουν δεκτά τα αιτήματα του Δήμου Κρωπίας για εξαίρεση από τη Β ζώνη στις περιοχές Χαλιδού καιΚαρελλά που είναι αδόμητες και βρίσκονται στους πρόποδες του ορεινού όγκου, μακριά από οικιστική ζώνη, καθώς και νότια του εγκεκριμένου σχεδίου Κρωπίας σε έκταση που είναι αδόμητη, δασικού χαρακτήρα και δεν προβλέπεται από το αντίστοιχο γενικό πολεοδομικό σχέδιο για την κάλυψη κοινωφελών αναγκών.

Δε θα προστατεύεται πια από τα ΠΔ το Χέρωμα της Βάρης,ενώ δίπλα από την πανεπιστημιούπολη θα κατασκευαστεί το πειραματικό σχολείο του πανεπιστημίου της Αθήνας. Αυτό συμβαίνει, παρά τις αντιδράσεις του Συνδέσμου Περιφερειακής Ανάπτυξης Υμηττού (ΣΠΑΥ) που θεωρεί ότι η ανέγερση ενός κτιρίου σε έκταση 15 στρεμμάτων μπορεί να σηματοδοτήσει την ανάπτυξη διάφορων... κοινωφελών δραστηριοτήτων, σε βάρος, όμως, του οικοσυστήματος της περιοχής.

Οι όροι δόμησης που ισχύουν στην περιοχή της πανεπιστημιούπολης προβλέπουν συντελεστή δόμησης 0,4 και κάλυψη 15% επί του συνόλου της έκτασης. Δεδομένου ότι από αυτή δεν αφαιρούνται οι κοινόχρηστοι χώροι, αντιστοιχούν σε αστικό συντελεστή δόμησης 0,6 και κάλυψη μεγαλύτερη του 20%.Σε συνδυασμό με το επιτρεπόμενο ύψος των 35 μέτρων (οχτώ όροφοι), αντιλαμβάνεται κανείς τι κτιριακές εγκαταστάσεις θα γίνουν.

Εκτός από τις αιτήσεις για σχολικά κτίρια υπάρχουν αιτήματα για εγκατάσταση κοινωφελών χρήσεων στον Υμηττό που είναι συμβατές με το καθεστώς προστασίας της ζώνης Β. Πνευματικά κέντρα και κλειστά κολυμβητήρια αποτελούν αιτήματα διαφόρων φορέων (σ.σ. είναι γνωστή η πρόταση του μεγαλοεπιχειρηματία Λ. Εφραίμογλου για τη λειτουργία μουσείου Κωνσταντινουπολιτών), ενώ έχει ανεγερθεί υπεραγορά του Στρατού στην περιοχή Κοπανά του Βύρωνα.Επίσης η ΔΕΗ θέλει να κτίσει εργοστάσιο στην Ηλιούπολη. Αλλωστε η κυβέρνηση φρόντισε πρόσφατα με το νομοσχέδιο για τις βιομηχανικές και επιχειρηματικές περιοχές, να ανοίξει το δρόμο για την τσιμεντοποίηση χιλιάδων στρεμμάτων δασικών εκτάσεων. Με αυτό επιτρέπει την εγκατάσταση ακόμα και βιομηχανιών σε δασικές εκτάσεις, όταν συντρέχουν λόγοι... εθνικής οικονομίας!

Αν ανοίξει η όρεξη κι άλλων, το βουνό θα τσιμεντοποιείται σιγά, αλλά... σταθερά. Το ΥΠΕΧΩΔΕ θα μπορούσε - κατά τον ΣΠΑΥ - να τροποποιήσει τα διατάγματα, έτσι ώστε να περιοριστεί η Β ζώνη στις θέσεις που ήδη έχουν αναπτυχθεί κοινωφελείς εγκαταστάσεις και να επιτραπούν εκείνες μόνο οι υποδομές που δεν είναι δυνατό να εξυπηρετηθούν μέσα στην πόλη. Γιατί δεν το κάνει;

Οραμα των αρμοδίων δεν είναι η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά η "ανάπτυξη" μέσα από την καταστροφή του. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ για την περιφερειακή λεωφόρο Υμηττού περιμένει την προσέλκυση επιχειρηματιών. Σχετική του μελέτη αναφέρει ότι οι ελεύθεροι χώροι κοντά σε μεγάλους κυκλοφοριακούς άξονες συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον όσων ασχολούνται με την κατασκευή εκθεσιακών χώρων και βιομηχανιών, κύρια στον κλάδο του επίπλου, αλλά και στους κλάδους τροφίμων και μηχανημάτων. Προβλέπει ...ωφέλειες που θα προκύψουν από τη δημιουργία ενός νέου εμπορικού άξονα. Η αύξηση των τιμών της γης στη ζώνη επιρροής του νέου άξονα είναι ήδη αλματώδης, θέτοντας σε κίνδυνο εμπρησμών τη δασική περιοχή. Για να σωθεί το δάσος, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί δασική έκταση χωρίς καμιά οικοπεδική αξία η περιοχή γύρω από τις δυο πλευρές της περιφερειακής και σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από αυτήν, όπως έχει προτείνει η "Νομαρχιακή Αγωνιστική Συνεργασία". Ομως, κάτι τέτοιο δε φαίνεται να απασχολεί το υπουργείο που προστατεύει το περιβάλλον.

Επίσης με τις τροποποιήσεις των ΠΔ, θα πραγματοποιηθούν τα έργα επέκτασης της ΕΡΤ σε γήπεδο που της έχει παραχωρηθεί.

Στη Γλυφάδα η Ανάληψη,το Γύρισμα της Τερψιθέας,η έκταση του Συνεταιρισμού Καφεπωλών και η έκταση του πρώην οικοδομικού συνεταιρισμού πολιτικών υπαλλήλων του υπουργείου Στρατιωτικών,εξαιρούνται από τις ζώνες προστασίας του Υμηττού όπου ανήκουν μέχρι σήμερα. Ανοίγει έτσι ο δρόμος για την ένταξή τους στο σχέδιο πόλης. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε τμήμα της έκτασης του συνεταιρισμού καφεπωλών, το οποίο έχει ήδη ενταχθεί στο σχέδιο πόλης, ένα οικόπεδο 300 τετραγωνικών μέτρων τιμάται πάνω από 40 εκατομμύρια δραχμές! Πρόσφατα μάλιστα, η ΙΔ ΔΟΥ της Αθήνας βγάζοντας σε πλειστηριασμό οικόπεδο από τα καταπατημένα του λεγόμενου κτήματος Καραπάνου, το εκτίμησε σε 573 εκατομμύρια.

Το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης έχει προτείνει για τη σωτηρία του Υμηττού στην περιοχή της Γλυφάδας, τη μετακίνηση ορίων αναδασωτέας περιοχής και επέκτασή της προς το όριο του σχεδίου πόλης. Επέκταση ορίων ζώνης Α και περιορισμό της ζώνης Β σε ορισμένες περιοχές, οριοθέτηση των περιοχών αυθαίρετων κατοικιών. Προτάσεις, που το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν πήρε υπόψη του. Γιατί;

Το γνωστό - διασκευασμένο - τραγουδάκι "εκεί ψηλά στον Υμηττό... βροχή θα πέσει το μπετό" σιγοτραγουδιέται ήδη από τη χορωδία του υπουργού Περιβάλλοντος Κ. Λαλιώτη. Πρώτες φωνές οι καταπατητές και δεύτερες είναι οι κατασκευαστές, οι μπουλντόζες των οποίων ετοιμάζονται να ανηφορίσουν το βουνό.

Γιώργος ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ

"Ο κούκος αηδόνι" θα στοιχίσει τελικά στο Δημόσιο και κατ' επέκταση στον ελληνικό λαό η κατασκευή και λειτουργία της ζεύξης Ρίου - Αντιρρίου.

Δεν έφτανε η σκανδαλώδης σύμβαση που υπέγραψε η κυβέρνηση με τη γαλλοελληνική κατασκευαστική κοινοπραξία, με την οποία οι εργολάβοι εκτός από τεράστια υπερκέρδη ανέλαβαν και την εκμετάλλευση του έργου για 30 ολόκληρα χρόνια. Δεν έφτανε ότι πάνω από το 50% του κόστους του έργου (υπολογίζεται πλέον επισήμως σε 226 δισ. δρχ., από τα 128 δισ. δρχ. που ξεκίνησε) χορηγούνται με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Στη διάρκεια της υπογραφής των 31 δανειακών συμβάσεων από τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτη, τον εκπρόσωπο της κοινοπραξίας Γάλλο Ντεβαζιέ, τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Π. Γεννηματά και τους εκπροσώπους διαφόρων ξένων ιδιωτικών τραπεζών, αποκαλύφθηκε και το εξής: Για να δώσουν οι τράπεζες αυτές τα υψηλά δάνεια, απαίτησαν να γίνουν διάφορα έργα - και άλλα να μη γίνουν - ώστε να τροφοδοτείται ένα μεγάλο μέρος της κίνησης των αυτοκινήτων προς τη Δυτική Ελλάδα, να διοχετεύεται αναγκαστικά πάνω από τη γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου για να αποπληρωθεί το έργο μέσω των πανάκριβων διοδίων που θα επιβληθούν! Τα συμπληρωματικά αυτά έργα, που θα λειτουργούν φυσικά ως προσβάσεις της ζεύξης και δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την ανάπτυξη της χώρας, θα κοστίσουν βέβαια αρκετές δεκάδες δισ. δρχ.

Πιο αποκαλυπτικός, ο Π. Γεννηματάς είπε επί λέξει, απευθυνόμενος στον Κ. Λαλιώτη: "Το γεφύρι από μόνο του δε θα φέρει αυτοκίνητα. Τα αυτοκίνητα πρέπει να τα φέρουμε εμείς". Για να απαντήσει βέβαια απολογητικά ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει με πρώτη προτεραιότητα και την επέκταση του δυτικού άξονα από την Καλαμάτα ως τα ελληνοαλβανικά σύνορα και την επέκταση του οριζόντιου άξονα, ώστε να συνδέει τη Λαμία με το Αντίρριο...

Κατά τα άλλα, ο Κ. Λαλιώτης ανακοίνωσε ότι το έργο θα είναι έτοιμο το 2004.

Ανάμεσα στα όπλα του σύγχρονου πολεμικού οπλοστασίου, το πιο φονικό - κυρίως για τα παιδιά - είναι η νάρκη εδάφους. Από το 1975 έχουν εκραγεί νάρκες κάτω από τα πόδια ενός εκατομμυρίου ανθρώπων, ενώ σήμερα υπολογίζεται ότι σκοτώνουν ή ακρωτηριάζουν 500 ανθρώπους κάθε βδομάδα. Σε 64 χώρες σ' όλο τον κόσμο υπολογίζεται ότι υπάρχουν 110 εκατομμύρια νάρκες θαμμένες στο έδαφος, εν αναμονή. Παραμένουν ενεργές για δεκαετίες. Κι όπως το έθεσε ένας στρατηγός των "Ερυθρών Χμερ", η νάρκη είναι ο τέλειος στρατιώτης: "Πάντα θαρραλέος, ποτέ δεν κοιμάται, ποτέ δεν αστοχεί"...

"Η νάρκη δεν ξεχωρίζει το πάτημα ενός στρατιώτη απ' αυτό ενός παιδιού", επισημαίνουν οι "Γιατροί Χωρίς Σύνορα", που έχουν γίνει αυτόπτες μάρτυρες της τραγωδίας που συνεπάγεται η ύπαρξη ναρκών. Οι αριθμοί, άλλωστε, μιλάνε από μόνοι τους. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, κάθε χρόνο περισσότεροι από 26.000 θάνατοι ή σοβαροί τραυματισμοί προκαλούνται απ' τις νάρκες. Το κόστος αγοράς τους ποικίλλει από 125 δραχμές έως και 15.000 δραχμές, όμως το κόστος για την απενεργοποίηση της κάθε νάρκης κυμαίνεται από 18.000 δρχ. έως και 60.000 δραχμές. Κάθε χρόνο παράγονται 5 - 10 εκατομμύρια νάρκες, μια νάρκη έχει διάρκεια ζωής 10 με 20 χρόνια (έως ότου απενεργοποιηθεί από μόνη της), ενώ υπολογίζεται ότι χρειάζονται 1.000 χρόνια για να απενεργοποιηθούν οι ήδη υπάρχουσες νάρκες!

Εξίσου συγκλονιστική είναι και η πραγματικότητα. Κάθε χρόνο θάβονται πολλές περισσότερες νάρκες απ' όσες απενεργοποιούνται. Το 1994, για παράδειγμα, απενεργοποιήθηκαν 80.000 νάρκες, ενώ την ίδια χρονιά δύο εκατομμύρια νέες νάρκες τοποθετήθηκαν σε διάφορα μέρη του κόσμου. Οι πλέον πληγείσες από νάρκες χώρες είναι το Αφγανιστάν, η Αγκόλα και η Σομαλία.Στο Αφγανιστάν υπάρχουν τοποθετημένες 10 - 15 εκατομμύρια νάρκες, στην Αγκόλα υπάρχουν 12 - 15 εκατομμύρια θαμμένες νάρκες, οι οποίες έχουν προκαλέσει δυσάρεστες επιπτώσεις. Είναι ενδεικτικό πως μόνο κατά την περίοδο 1991 - 1997 στη χώρα σκοτώθηκαν 40.000 άνθρωποι από νάρκες - υπολογίζεται πως υπάρχει ένας νεκρός ανά 145 κατοίκους - ενώ δημιουργήθηκαν 283.000 πρόσφυγες εξαιτίας των ναρκών. Στη Σομαλία,που μέχρι σήμερα ο τραγικός απολογισμός φτάνει τους 2.000 νεκρούς, είναι σπαρμένες 1.500.000 νάρκες, ενώ έχουν δημιουργηθεί 535.000 πρόσφυγες εξαιτίας τους. Πρόβλημα ναρκών αντιμετωπίζουν ακόμα ηΜοζαμβίκη,με δύο εκατομμύρια νάρκες σπαρμένες στη χώρα και 234.000 πρόσφυγες, η Βοσνία με τρία εκατομμύρια νάρκες σπαρμένες στη χώρα, ηΓεωργία με 150.000 νάρκες θαμμένες και η Ρουάντα με 60.000 νάρκες.

"Η λύση του προβλήματος δεν είναι μόνο το πώς θα εξαλείψουμε τις ήδη υπάρχουσες νάρκες. Σκοπός και στόχος μας είναι να γίνει μια οικουμενική προσπάθεια για την απαγόρευση κατασκευής και εμπορίου ναρκών σ' όλο τον κόσμο", επισημαίνουν οι "Γιατροί Χωρίς Σύνορα". Για το ίδιο θέμα, η "Γιούνισεφ" επισημαίνει πως οι νάρκες είναι δυνατόν να απομακρυνθούν, αλλά μόνο με μεγάλο κόπο και τεράστιο κόστος. "Η τραγική ειρωνεία είναι ότι τέτοια όπλα με κόστος κατασκευής τρία μόλις δολάρια, για να απομακρυνθούν και να καταστραφούν, απαιτούν 1.000 δολάρια το καθένα απ' αυτά", τονίζει η διεθνής οργάνωση.

Κομμένα πεύκα. Οι καταπατητές δε διστάζουν μπροστά σε τίποτα...

Υμηττός. Σε αναμονή της εισβολής των μεγαλοεργολάβων

Πολίτες κάνουν δεντροφύτευση στον Υμηττό σε πείσμα όσων θέλουν να τον "αξιοποιήσουν"...

Τα έργα για τη διάνοιξη της περιφερειακής λεωφόρου Υμηττού καταστρέφουν τις δασικές εκτάσεις του βουνού