Τα δυο κείμενα που κατέβηκαν από την ΚΕ στις ΚΟΒ είναι κείμενα με επιστημονικό χαρακτήρα, ενδιαφέρον, ευρύτητα και μπορούν να μας βοηθήσουν στο δύσκολο έργο μας.

Είναι βέβαιο ότι για πολλούς συντρόφους δεν είναι εύληπτα και απαιτούν κάποιο κόπο και χρόνο για να γίνουν κατανοητά σε βάθος.

Είναι βέβαιο ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση, το πρώτο Σοβιετικό Εργατικό Κράτος και η σοσιαλιστική οικοδόμηση είναι κοσμοϊστορικά γεγονότα, που συγκλόνισαν, συγκλονίζουν και θα συνεχίσουν να συγκλονίζουν εκατομμύρια ανθρώπους στη Γη, καθώς άλλαξαν τη ροή της Ιστορίας αμετάκλητα.

Αποφασιστικός ήταν ο ηγετικός ρόλος του Μπολσεβίκικου Κόμματος στην όλη επαναστατική διαδικασία πριν και μετά την επικράτηση της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης (ΜΟΣΕ) το 1917 στη Ρωσία (σελ. 25, άρθρο 21-22). Ο ηγετικός παράγοντας σε αυτή την επανάσταση, οι μπολσεβίκοι, ήταν δοκιμασμένοι και έμπειροι από τους επαναστατικούς αγώνες που προηγήθηκαν από το 1905 έως και το 1917.

Οπως είναι γνωστό, στην αρχική φάση της επαναστατικής διαδικασίας, η τσαρική εξουσία ανατράπηκε σχετικά εύκολα, όμως η αστική τάξη της χώρας, σε συνεργασία με τον διεθνή ιμπεριαλισμό, προκάλεσε επέμβαση στο εσωτερικό της χώρας, ανάβοντας εμφύλιο πόλεμο που διήρκεσε περίπου 5 χρόνια. Η σοβιετική εξουσία βγήκε νικητής από τον εμφύλιο και από το 1922 ξεκίνησε η δημιουργική σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Η ηττημένη αστική τάξη έχασε μεν την εξουσία, όμως δεν εξαλείφτηκε, αντιθέτως ανασύνταξε τις δυνάμεις της και πέρασε στην υπονόμευση της σοβιετικής εξουσίας.

Οπως είναι γνωστό, η σοσιαλιστική επανάσταση αρχίζει από το μηδέν την οικοδόμηση του νέου κοινωνικοοικονομικού συστήματος, που αποτελεί την πρώτη φάση της Κομμουνιστικής Κοινωνίας.

Στα χρόνια 1922-1926, το Κόμμα αντιμετώπισε ένα μεγάλο εσωκομματικό πρόβλημα, την οπορτουνιστική παρέκκλιση με επικεφαλής τον Τρότσκι, ο οποίος είχε τη θέση ότι ο σοσιαλισμός δεν μπορεί να προχωρήσει στην οικοδόμησή του, και πρέπει να περιμένει την παγκόσμια επανάσταση. Σε αυτή τη φάση κρινόταν το μέλλον της ΜΟΣΕ.

Το Κόμμα ανέτρεψε την αντικομματική ομάδα του Τρότσκι και πέτυχε το στόχο που έβαζε στην εκβιομηχάνιση της χώρας. Κατά τη διάρκεια της μάχης με τους τροτσκιστές, είχε πρόωρο θάνατο ο λαμπρός ηγέτης της επανάστασης Φέλεξ Τζιρζίνσκι.

Κατά την προώθηση του προγράμματος του Κόμματος στον τομέα της αγροτικής οικονομίας, εμφανίστηκε η δεξιά οπορτουνιστική παρέκκλιση του Μπουχάριν, λόγω της οποίας εκδηλώθηκε σκληρή εσωκομματική πάλη. Ο βασικός εκφραστής αυτής της παρέκκλισης έριξε τότε το σύνθημα «πλουτίστε», φυσικά αυτό είχε να κάνει μόνο με το να πλουτίσουν οι κουλάκοι, η αστική τάξη της αγροτιάς. Τα υπολείμματα του δεξιού οπορτουνισμού μετά την καταδίκη τους στα Συνέδρια του Κόμματος πέρασαν στην παρανομία.

Στο 17ο Συνέδριο, ενώ στις συζητήσεις δεν εμφανίστηκαν διαφωνίες, στην ψηφοφορία φάνηκε η ύπαρξη οργανωμένης αντικομματικής ομάδας. Σε αυτή την περίοδο έχουμε και τη δολοφονία του Κίροφ, μεγάλης ηγετικής προσωπικότητας, για την οποία ο Χρουτσιόφ στο 20ό Συνέδριο ενοχοποίησε τον Στάλιν.

Το Σύνταγμα του 1936 ήταν ένα σημαντικό ορόσημο στην οικοδόμηση της Σοσιαλιστικής Κοινωνίας, αλλά σε αυτήν την περίοδο έχουμε κάποιες εθνικιστικές εξελίξεις, όπως στην Ουζμπέκικη Σοσιαλιστική Δημοκρατία, τα ηγετικά στελέχη Ακμάλ Ικράμοφ και Φαϊζουλά Χοτζάεφ είχαν βάλει ζήτημα απόσχισης της παραπάνω Δημοκρατίας από την ΕΣΣΔ.

Στη σύντομη αυτή ιστορική αναδρομή διαπιστώνεται ότι σε κάθε νέο ορόσημο που κατακτάει ο σοσιαλισμός, εκδηλώνεται και μια εσωκομματική αντιπαράθεση. Με την κατάσταση που διαμορφώθηκε στα τελευταία προπολεμικά χρόνια, το Κόμμα πήρε αυστηρά μέτρα με στόχο να προετοιμάσει τη χώρα για τον ορατό πλέον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι επιτυχίες της ΕΣΣΔ στα χρόνια '36-'39 επέδρασαν ουσιαστικά στο εσωτερικό της χώρας, αλλά παράλληλα ανησύχησαν το ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο, που προώθησε με γρήγορους ρυθμούς τον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, με στόχο την επίθεση κατά της χώρας των Σοβιέτ. Στα προπολεμικά χρόνια υπήρχε ανάγκη με τις επιτυχίες στον οικονομικό τομέα και με το νέο Σύνταγμα να απολαύσουν τους καρπούς οι εργάτες και ιδιαίτερα οι αγρότες που πέρασαν στους συνεταιρισμούς (Κολχόζ). Οι χωριάτες που μπήκαν στα Κολχόζ αυτά τα χρόνια πήραν καλό εισόδημα και είχαν να λένε με θαυμασμό γι' αυτό το αποτέλεσμα.

Ο Β` Παγκόσμιος Πόλεμος, στον οποίον βασικός αιμοδότης ήταν η Σοβιετική Ενωση, τέλειωσε με συντριβή του φασιστικού άξονα. Το παραπάνω αποτέλεσμα έφερε σημαντικές εξελίξεις υπέρ της ΕΣΣΔ, γεγονός που τρόμαξε το ιμπεριαλιστικό σύστημα. Οι σύμμαχοι, Αγγλία και ΗΠΑ, στο Β` Παγκόσμιο Πόλεμο είχαν λίγες απώλειες και σημαντική οικονομική ισχυροποίηση. Οι πρώην σύμμαχοι έβαλαν σε εφαρμογή μια ενιαία εχθρική στρατηγική αντιμετώπισης της Σοβιετικής Ενωσης και των Λαϊκών Δημοκρατιών Κεντρικής κι Ανατολικής Ευρώπης που απαλλάχτηκαν από τον καπιταλιστικό ζυγό.

Πάνω από 3 εκατ. δοκιμασμένα μέλη του Κόμματος έδωσαν τη ζωή τους στα πεδία των μαχών. Τα νέα μέλη που πέρασαν στο Κόμμα από τις γραμμές του στρατού δεν είχαν την εμπειρία και την ιδεολογικοπολιτική ικανότητα να αντιμετωπίσουν έγκαιρα και αποτελεσματικά τα οπορτουνιστικά ρεύματα.

Η μεγάλη νίκη, παρά τα πολλά θετικά, έφερε ενίσχυση του ρωσικού σοβινισμού.

Σημαντικό στοιχείο είναι η απόκτηση του «πάσπορτ» από τον πληθυσμό των αγροτικών περιοχών, με τα οποία η νεολαία του χωριού εντάχθηκε στην εργατική τάξη.

ΟΙ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΤΟΥ 20ού ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Πριν τον θάνατο του Ι. Β. Στάλιν, όπως είναι γνωστό, στο Κόμμα και στη σοβιετική κοινωνία συζητήθηκαν βασικά θέματα, όπως τα παρακάτω: Το 1948 ο Ζντάνοφ, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του Μπολσεβίκικου Κόμματος, εισηγήθηκε στην πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ το θέμα που αφορούσε την ιδεολογική και πολιτιστική κατάσταση που διαμορφώθηκε στη χώρα μετά τον πόλεμο. Η απόφαση της Ολομέλειας έκανε κριτική σε συγκεκριμένα κινηματογραφικά και θεατρικά έργα, αλλά και σε λογοτεχνικά βιβλία με ιστορικό - πολιτικό και πολιτιστικό περιεχόμενο, κάτι που έδειχνε την ύπαρξη ενισχυμένου Μεγάλου Ρωσικού Σοβινισμού. Μετά τη νίκη κατά του φασισμού, ο παράγοντας αυτός εμφανιζόταν ενισχυμένος. Το όλο κείμενο της απόφασης έδειχνε ότι στην ΕΣΣΔ υπάρχουν προβλήματα και πρέπει να διορθωθούν, όμως, σύντομα, ο Ζντάνοφ, 17 χρόνια νεότερος του Στάλιν, εισήχθη στο Νοσοκομείο για μια επέμβαση ρουτίνας, από όπου βγήκε νεκρός. Πριν το παραπάνω γεγονός, σε ανάλογες συνθήκες, βγήκε επίσης νεκρός ο Σερμπακόφ, μέλος του ΠΓ, χάθηκαν όμως και άλλα λιγότερο γνωστά στελέχη, κάτι που εξόργισε τον Στάλιν, που έβαλε ζήτημα ύπαρξης κυκλώματος γιατρών, που δολοφονούσε άξια στελέχη του Κόμματος και παράγοντες του κράτους, στο οποίο συμμετείχαν και Εβραίοι γιατροί.

Συζητήθηκαν ανοιχτά τα θέματα: Γλωσσολογία και Μαρξισμός και τα Οικονομικά Προβλήματα του Σοσιαλισμού, στα οποία έγιναν συγκρούσεις απόψεων και χρειάστηκε η παρέμβαση προσωπικά του Στάλιν. Στο διάστημα από το θάνατο του Στάλιν (Μάρτη του 1953) μέχρι το 20ό Συνέδριο, Φλεβάρης 1956, έγιναν σημαντικές διεργασίες στο ΚΚΣΕ, αφού τότε ανεπίσημα πέρασε σε μια σημαντική μερίδα του Κόμματος η γραμμή του Χρουτσιοφικού αναθεωρητισμού.

Στο 20ό Συνέδριο, στην κλειστή εισήγηση που παρουσίασε ο Χρουτσιόφ «Κριτική στην προσωπολατρία του Στάλιν», μια μεγάλη μερίδα των συνέδρων είχαν αποκλειστεί και δεν άκουσαν την εισήγηση, κάτι που χώρισε τους αντιπροσώπους σε δυο κατηγορίες, στους έμπιστους, και στους μη. Το γεγονός αυτό ήταν μια μεγάλη αυθαιρεσία της ηγετικής ομάδας του Χρουτσιόφ που δεν αντιμετωπίστηκε στο Συνέδριο. Στη συνέχεια, όχι μόνο οι αντιπρόσωποί του χωρίστηκαν στα δυο, αλλά και το ίδιο το Κόμμα διασπάστηκε. Διασπάστηκε και η σοβιετική κοινωνία. Η διάσπαση επέφερε με το χρόνο μια πρωτόγνωρη παθητική συμπεριφορά από ένα τμήμα της κοινωνίας, που καθημερινά οδηγούσε σε αμφισβήτηση της πορείας οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Μετά το Συνέδριο ακολούθησαν και αλλαγές στα καθοδηγητικά όργανα των Σοβιετικών Δημοκρατιών. Στο Ουζμπεκιστάν έγινε αλλαγή του δοκιμασμένου ηγέτη Ουσμάν Γιουσούποφ. Αλλαγές έγιναν και στις ηγεσίες των νεαρών Σοσιαλιστικών Κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, με εξαίρεση τη Ρουμανία, φέρνοντας στην εξουσία στελέχη από το χώρο του δεξιού οπορτουνισμού.

Η τελευταία συνάντηση μη διασπασμένων κομμουνιστικών κομμάτων έγινε το 1957, όπου οι διαφωνίες ήταν έντονες. Στη συνέχεια οι διασπάσεις πέρασαν σε όλα τα κόμματα, παράγοντας που ευνόησε τον οπορτουνισμό και βρήκε έδαφος για δράση ο ταξικός αντίπαλος του σοσιαλισμού. Από αυτή τη δραματική εξέλιξη δεν έλειψε και η διάσπαση του ΚΚΕ, κάτι που ήδη είχε προηγηθεί του 20ού Συνεδρίου.

Σ' αυτή τη φάση πέρασαν στην εξουσία, σε διάφορα επίπεδα της κομματικής και σοβιετικής εξουσίας, στοιχεία μικροαστικά και εντελώς αστικά, παρακάμπτοντας τους ταξικούς περιορισμούς. Κάποιοι άλλοι προωθήθηκαν από τη λεγόμενη «οικογενειούλα». Η «οικογενειούλα» που αναπτύχθηκε στις κομματικές οργανώσεις που δρούσαν στα μετόπισθεν, ξέφυγε από την προσοχή του Κόμματος, αφού η προσοχή του ήταν στα μέτωπα του πολέμου. Με την άρση των ταξικών περιορισμών, μετά το 20ό Συνέδριο και συγκεκριμένα το 1961, έγινε μέλος του ΚΚΣΕ και ο Γιέλτσιν, παιδί κουλάκου, που βρέθηκε πρωτεργάτης στις ανατροπές (το '89-'91).

Οι περαιτέρω εξελίξεις δεν έδωσαν λύσεις στο προβλήματα της κάθαρσης του Κόμματος και την άνοδο της ποιότητας των μελών του. Αυτή η εσωκομματική κατάσταση συνοδεύτηκε με αριθμητική αύξηση των μελών, φτάνοντας στα 18 εκατομμύρια, όπου στη δεκαετία του 1980-1990 βρέθηκαν οργανωτικά και ιδεολογικοπολιτικά ανίκανοι να εκπληρώσουν την αποστολή τους απέναντι στον Σοβιετικό Λαό, αφού πριν τις ανατροπές, στο δημοψήφισμα, το 75% τάχτηκε υπέρ του σοσιαλισμού.

Το συμπέρασμα είναι ότι ο παράγοντας του Κόμματος φέρνει την ευθύνη, αφού δεν απέτρεψε τις ανατροπές.

Εύχομαι επιτυχία στο 18ο Συνέδριο του ηρωικού ΚΚΕ.

Πηγές: 1. «Σύντομη Ιστορία του Μπολσεβίκικου Κομμουνιστικού Κόμματος (το ονομαζόμενο κράτκι κουρς).

2. Ιστορία του ΚΚΣΕ για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, έκδοσης 1962. Στα ρωσικά.

3. Τελική ομιλία του Στάλιν στην Ολομέλεια της ΚΕ του ΠΚΚ(μπ.) 5 Μάρτη 1937, ΚΟΜΕΠ No 5 1995 σελ. 91-104.