Γιατί τα «Θέματα Παιδείας» δεν είναι ένα ακόμη εκπαιδευτικό περιοδικό. Η σκέψη του ωρίμασε μέσα στους μικρούς και μεγάλους αγώνες για Ενιαία Λαϊκή Παιδεία, ήταν «τέκνο της ανάγκης» (Κ. Βάρναλης). Της ανάγκης για αντεπίθεση μαζική, πολιτική και ιδεολογική, αφού - όπως επισημαίνει η εισαγωγή του αφιερώματος για τα 100 του τεύχη - η πάλη για επιστήμη στην υπηρεσία του λαού, για μόρφωση ολόπλευρη και δημιουργική, για μια κοινωνία όπου η ελεύθερη ανάπτυξη του καθενός θα είναι προϋπόθεση της ανάπτυξης της ίδιας της κοινωνίας, φέρνει ξανά και ξανά στο προσκήνιο «τη δύναμη που δεν αρέσκεται σε μάχες οπισθοφυλακής, αλλά βλέπει μακριά, στη νίκη, στην κοινωνική ανατροπή». Γι' αυτό, τα «Θέματα Παιδείας» υψώνουν στο κατάρτι τους το κόκκινο λάβαρο, «τη σημαία της λογικής» (Μπρεχτ) και της επανάστασης. Και ενώ το σύστημα προπαγανδίζει τις δεξιότητες, τη χρησιμοθηρική κατάρτιση και την αναζήτηση ατομικών ευκαιριών, τα «Θέματα Παιδείας» δίνουν καθημερινή μάχη για την κοινωνική διαπαιδαγώγηση του νέου ανθρώπου, θέτοντας το ερώτημα «για ποιον σκοπό σπουδάζουμε» και απαντώντας με το λογότυπό τους, τη ρήση του Δημήτρη Γληνού «Η μόρφωση είναι ζήτημα ζωής». Ετσι, παρέχουν παιδεία με την έννοια της ιστορικής γνώσης αλλά και της προβολής του έργου μεγάλων λογοτεχνών, των πιο μεγάλων αγώνων στην Ιστορία της Εκπαίδευσης και των επιτευγμάτων της σοσιαλιστικής παιδαγωγικής και ψυχολογίας, της διαλεκτικής - υλιστικής κοσμοθεωρίας και βιοθεωρίας.
Ισως γι' αυτό η Αλέκα Παπαρήγα σε δήλωσή της χαρακτηρίζει το περιοδικό «Θέματα παιδείας» «πολύτιμο "εργαλείο" γνώσης, σκέψης για εργαζόμενους γενικά, γονείς, για τον καθέναν και την καθεμιά που προβληματίζεται, ενδιαφέρεται όχι μόνο για το δικό του, προσωπικό επάγγελμα και τις προσωπικές ανάγκες του, αλλά καταλαβαίνει τη σημασία της ευρύτερης ριζοσπαστικής γνώσης και μεθοδολογίας σκέψης και κρίσης που συνδέεται στενά με το εκπαιδευτικό σύστημα, τις επιστήμες και την έρευνα».
Και ο υπεύθυνος του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ, Κυριάκος Ιωαννίδης, τονίζει σε άρθρο του ότι το περιοδικό είναι ιδιαίτερα «όπλο στο χέρι του εκπαιδευτικού, του φοιτητή, του γονιού, όλου του εκπαιδευτικού κόσμου, που παλεύει για το σχολείο ενός νέου κόσμου, χωρίς εκμετάλλευση, χωρίς αδικία», ακριβώς γιατί δεν είναι ένα περιοδικό που απευθύνεται μόνο σε τεχνοκράτες «ειδικούς».
Το επετειακό τεύχος δίνει επίσης τον λόγο σε κάποιους από τους εκλεκτούς συνεργάτες και αναγνώστες του περιοδικού, και ο καθένας από την πλευρά του φωτίζει και μια ξεχωριστή συνεισφορά των «Θεμάτων Παιδείας» σ' αυτήν την προσπάθεια.
Το αφιέρωμα συνοδεύεται από την έμπρακτη απόδειξη της χρησιμότητας, την αναδημοσίευση κειμένων που παραμένουν επίκαιρα. Ενα από αυτά αφορά το Ενιαίο 12χρονο Βασικό Σχολείο Σύγχρονης Γενικής Παιδείας, την απάντηση στις σύγχρονες ανάγκες, που απαιτούν την ποσοτική και ποιοτική διεύρυνση της βασικής Εκπαίδευσης με πολυτεχνική Γενική Παιδεία μέχρι τα 18 χρόνια, δηλαδή την ενηλικίωση, και πριν από οποιαδήποτε επαγγελματική και ακαδημαϊκά επιλογή.
Ενα άλλο τέτοιο κείμενο στο πλαίσιο του αφιερώματος είναι η μελέτη του Εβαλντ Ιλιένκοφ«Tο σχολείο πρέπει να μας μαθαίνει να σκεφτόμαστε». Ο σπουδαίος Σοβιετικός φιλόσοφος και ψυχολόγος ξεκινά από τη σημασία της σκέψης και καταλήγει στη διαλεκτική λογική. Η διαλεκτική λογική, την οποία υπερασπίζεται στο συγκεκριμένο κείμενο, μπήκε στα μέσα της δεκαετίας του '70 ως μάθημα στην 9η τάξη των σοβιετικών σχολείων, ενώ πριν διδασκόταν το μάθημα της τυπικής λογικής.
Το 100ό τεύχος του περιοδικού «Θέματα Παιδείας» περιέχει ακόμα μελέτες, έρευνες και άρθρα για θέματα που έρχονται στην εκπαιδευτική επικαιρότητα:
Στο άρθρο με τίτλο «Τεχνητή Νοημοσύνη: Αλήθειες και Ψέματα», του εκπαιδευτικού Νέστορα Ξυλά, προσεγγίζονται σύγχρονα ζητήματα φιλοσοφικής διαπάλης. Ξεκινώντας από την επιστήμη της «κυβερνητικής» μέχρι την εξέλιξή της σε Τεχνητή Νοημοσύνη, ερευνάται το ερώτημα που συχνά τίθεται γύρω από το αν η ΤΝ μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει τις ιδιότητες του ανθρώπινου εγκεφάλου, με την απάντηση να προσεγγίζεται από τη μαρξιστική σκοπιά, ενώ αναδεικνύεται ότι οι νέες τεχνολογίες απαιτούν και νέες κοινωνικές σχέσεις.
Δημοσιεύεται αποκαλυπτική μελέτη του αναπληρωτή καθηγητή Παιδαγωγικής Χρήστου Τουρτούρα με θέμα «Επιχειρηματική "φιλανθρωπία" στην Εκπαίδευση: Κριτική της θεσμοθέτησης των "Ωνάσειων" Σχολείων στην Ελλάδα». Στο επίκεντρο, η θεσμοθέτηση των «Ωνάσειων» Σχολείων ως επέκταση της άμεσης παρέμβασης του ιδιωτικού τομέα στο δημόσιο σχολείο, μέσα από την ποιοτική ανάλυση των άρθρων της σχετικής σύμβασης.
Στο άρθρο με τίτλο «Η ακεραιότητα στην έρευνα και η κοινωνική ευθύνη των ερευνητών», που το υπογράφει ο ομότιμος καθηγητής Γ. Τριμπέρης, παρουσιάζεται ο διεθνής επιστημονικός προβληματισμός γύρω από την αξιοπιστία της έρευνας σε μια εποχή που η αναζήτηση της «καινοτομίας» είναι πεδίο έντονου ανταγωνισμού ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, στην κούρσα τους για την παγκόσμια οικονομική - στρατιωτική πρωτοκαθεδρία. Αναδεικνύεται ο προβληματισμός μιας σημαντικής μερίδας επιστημόνων για το πού οδηγείται το πανεπιστήμιο - δέσμιο της αγοράς, καθώς και η ευθύνη του ερευνητή να υπερασπίζεται ουσιαστικά την επιστήμη του.
Μια κριτική προσέγγιση του θέματος των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα των Αρχαίων (με παράλληλο κείμενο του ...Τζορτζ Οργουελ) παρουσιάζεται από τον Γιώργο Σαραντόπουλο, μέλος του ΔΣ της ΠΕΦ. Αναδεικνύονται οι πολλές πλευρές της κριτικής στην επιλογή του συγκεκριμένου θέματος, που αφορούν μεταξύ άλλων την αυθαίρετη παράθεση κειμένων διαφόρων εποχών, ειδών και συγγραφέων χωρίς τις απαραίτητες τεκμηριωμένες πληροφορίες για το ιστορικό πλαίσιο, που θα βοηθούσε στην κατανόησή τους.
Οπως πάντα, στο περιοδικό μπορεί κανείς να βρει επίκαιρα άρθρα εκπαιδευτικής πολιτικής:
- Με αφορμή τη συζήτηση που ξεκίνησε τον Ιούλη στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής σκιαγραφείται το σχέδιο για το «Εθνικό Απολυτήριο», που οδηγεί σε ένα ακόμα πιο άδικο και ταξικό σχολείο.
- Αρθρο με αφορμή τις εξαγγελίες για Τεχνικά Γυμνάσια - «αναμορφωτήρια» και για την αντιμετώπιση της βίας των ανηλίκων.
- Μπροστά στην εξαγγελθείσα λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, στο κείμενο με τίτλο «Οι δύο όψεις του πανεπιστημίου της αγοράς» παρουσιάζονται οι εξελίξεις που δρομολογούνται για το δημόσιο πανεπιστήμιο.
- Για το ιστορικό μήνυμα από τα 100 χρόνια της ΟΛΜΕ, όπως αναδεικνύεται από κείμενο του πρώην προέδρου της, Δημήτρη Μπαλωμένου.
Το περιοδικό κλείνει με αναφορά στην πολιτιστική κίνηση, αναλυτική βιβλιοκρισία και σύντομη βιβλιοπαρουσίαση, με μια ξεχωριστή πρόταση βιβλίων για παιδιά.
Διαβάζουμε λοιπόν και διακινούμε τα «Θέματα Παιδείας», που συνεχίζουν να κυκλοφορούν στη χαμηλή τιμή των 5 ευρώ.
Και ας μην ξεχνάμε ότι το περιοδικό «Θέματα Παιδείας» βασίζεται στη συνδρομή των φίλων αναγνωστών του.
Εκδικητικές απολύσεις συνδικαλιστών εκπαιδευτικών από φροντιστηριακό όμιλο καταγγέλλουν ο Σύλλογος Εργαζομένων στην Ιδιωτική Εκπαίδευση Νομού Αττικής «Ο Βύρων» και η ΟΙΕΛΕ.
Οπως αναφέρεται σε ψήφισμα του «Βύρωνα», «την Πέμπτη 24 Ιούλη, μετά τη λήξη της θερινής προετοιμασίας, η διεύθυνση του ομίλου "Αλιμπινίσης", ενός από τα μεγαλύτερα φροντιστήρια πανελλαδικά, ανακοίνωσε σε συνάδελφο, ο οποίος εργαζόταν στο φροντιστήριο εδώ και 6 χρόνια, πως δεν θα ξαναδουλέψει εκεί από τη νέα χρονιά, επικαλούμενη "διάσταση απόψεων".
Τη Δευτέρα 28 Ιούλη η διεύθυνση ανακοίνωσε, αντίστοιχα, πως δεν θα ανανεώσει και τη σύμβαση συναδέλφισσας, εκλεγμένου μέλους του ΔΣ του σωματείου και εργαζόμενης στον όμιλο για μια πενταετία, επειδή συμμετείχε στην παρέμβαση του σωματείου για την προηγούμενη απόλυση.
Και οι δύο εργαζόμενοι είναι ενεργά μέλη του σωματείου "Ο Βύρων", με εμφανή συνδικαλιστική παρουσία στον χώρο δουλειάς τους, συμμετοχή στις προκηρυγμένες γενικές απεργίες, καθοριστικό ρόλο στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων συναδέλφων, αλλά και στην οργάνωση της δράσης των εκπαιδευτικών μέσα στο φροντιστήριο», τονίζει ο Σύλλογος «Βύρων» και καλεί «κάθε εργαζόμενο να καταδικάσει τη στάση του φροντιστηριακού ομίλου, που συμπληρώνει τη γνωστή προσπάθεια της εργοδοσίας να τρομοκρατεί και να διώκει αγωνιστές εργαζόμενους», να στηρίξει τον αγώνα του Συλλόγου Εργαζομένων στην Ιδιωτική Εκπαίδευση «Ο Βύρων» ώστε να παρθούν πίσω οι απολύσεις.
Τις απολύσεις καταγγέλλει και η ΟΙΕΛΕ, που δηλώνει ότι «σε συντονισμό με το σωματείο του "Βύρωνα" θα εκφράσει την αντίδραση του εκπαιδευτικού κόσμου σε αυτές τις άθλιες ενέργειες. Οσοι εργοδότες νομίζουν ότι εν μέσω θερινής ραστώνης θα περάσουν αβρόχοις ποσί τις αντεργατικές τους μεθοδεύσεις, είναι γελασμένοι. Ως εργαζόμενοι, ως εκπαιδευτικοί και ως γονείς θα αντιτάξουμε το δίκιο μας στις αθλιότητές τους. Μπορεί η πολιτική της κυβέρνησης να τους δίνει το έδαφος για να εφαρμόζουν τέτοιες πρακτικές, αλλά δεν πρόκειται να τους αφήσουμε να τρομοκρατούν ανθρώπους που είναι ταγμένοι να διδάσκουν αξίες και να διαπλάθουν ελεύθερους ανθρώπους».