57ο ΜΕΡΟΣ

Αφού διάνυσαν δέκα περίπου μίλια κι έφτασαν στο φράγμα της Νάρβα, ο Αντόνοφ ρώτησε πού είναι ο διοικητής των δυνάμεων της κόκκινης φρουράς. Τον οδήγησαν στο πιο ακρινό σημείο, όπου μερικές εκατοντάδες εργάτες άνοιγαν χαρακώματα και περίμεναν τους κοζάκους.

"Πώς πάνε οι δουλιές, σύντροφοι;" ρώτησε ο Αντόνοφ.

"Ολα εντάξει, σύντροφε", απάντησε ο διοικητής. "Ο στρατός έχει υπέροχο ηθικό... Μόνο που δεν έχουμε πυρομαχικά...".

"Στο Σμόλνι βρίσκονται δύο δισεκατομμύρια δεσμίδες", του είπε ο Αντόνοφ,"τώρα θα σας δώσω διατακτική...". Αρχισε να ψάχνει στις τσέπες. "Μήπως έχει κανένας σας κανένα κομμάτι χαρτί;".

Ο Ντιμπένκο δεν είχε. Οι σύνδεσμοι επίσης. Ο Φοβητσιάρης έδωσε το δικό του μπλοκ.

"Αϊ στο διάβολο! δεν έχω μολύβι!". φώναξε ο Αντόνοφ. "Ποιος θα μου δώσει μολύβι!..". Δε χρειάζεται να πούμε πως ο μοναδικός που βρέθηκε με μολύβι ήταν ο Φοβητσιάρης...

Μια και δεν καταφέραμε να μπούμε στο αυτοκίνητο της ανώτατης διοίκησης, τραβήξαμε για το σιδηροδρομικό σταθμό του Τσάρσκογιε Σελό. Στη λεωφόρο Νέβσκι είδαμε να περνούν ένοπλοι κοκκινοφρουροί. Δεν είχαν όλοι λόγχες. Είχαν αρχίσει τα πρώιμα χειμερινά σούρουπα. Σηκώνοντας ψηλά τα κεφάλια, βάδιζαν μέσα στην κρύα συννεφιά αστοίχητοι, χωρίς μουσική, χωρίς ταμπούρλα. Πάνω από τα κεφάλια τους κυμάτιζε η κόκκινη σημαία που με στραβά χρυσά γράμματα ήταν γραμμένες οι λέξεις: "Ειρήνη! Γη!". Ηταν όλοι τους πολύ νεαροί. Στα πρόσωπά τους ήταν ζωγραφισμένη η έκφραση ανθρώπων που τραβούσαν συνειδητά στο θάνατο... Το πλήθος από τα πεζοδρόμια, μισοφοβισμένα - μισοπεριφρονητικά, τους συνόδευε με τα βλέμματα μέσα σε μια παγερή σιωπή...Στο σταθμό δεν ήξερε κανένας πού είναι ο Κερένσκι και πού το μέτωπο. Τα τρένα πήγαιναν μόνο ως το Τσάρσκογιε Σελό!...

Το βαγόνι μας ήταν γεμάτο από χωριάτες που γύριζαν στα σπίτια τους. Είχαν μαζί τους κάθε λογής ψώνια και απογευματινές εφημερίδες. Γινόταν συζήτηση για την εξέγερση των μπολσεβίκων. Αν δε γίνονταν αυτές οι συζητήσεις, δε θα μπορούσε κανείς να μαντέψει από την εμφάνιση του βαγονιού μας ότι όλη η Ρωσία διασπάστηκε από τον εμφύλιο πόλεμο σε δυο ανειρήνευτα στρατόπεδα, ότι το τρένο πηγαίνει στο θέατρο των πολεμικών επιχειρήσεων. Κοιτώντας από τα παράθυρα βλέπαμε στο πυκνό σούρουπο πλήθη στρατιωτών που βάδιζαν στο λασπωμένο δρόμο προς την πόλη. Συζητούσαν μεταξύ τους, κουνώντας τα τουφέκια. Στη διπλανή διακλάδωση στεκόταν ένα εμπορικό τρένο, γεμάτο στρατιώτες που φωτίζονταν από τις φωτιές. Φτάσαμε κιόλας. Μακριά πίσω μας, στον ίδιο ορίζοντα, η νύχτα φωτιζόταν από την ανταύγεια των φώτων της πόλης. Βλέπαμε τα τραμ να σέρνονται προς το μακρινό προάστιο.

Στο σταθμό του Τσάρσκογιε Σελό ήταν όλα ήρεμα. Μόνο εδώ κι εκεί φαίνονταν ομαδούλες στρατιωτών που κουβέντιαζαν σιγανά μεταξύ τους και κοιτούσαν ανήσυχα τον έρημο δρόμο, προς την κατεύθυνση της Γκάτσινα. Τους ρώτησα με ποιον είναι. "Τι να σου πω;" μου είπε ένας στρατιώτης. "Αφού δεν ξέρουμε τι γίνεται. Ο Κερένσκι βέβαια είναι προβοκάτορας, αλλά νομίζουμε ότι δεν είναι καλό πράγμα οι Ρώσοι να πυροβολούν τους Ρώσους".

Στο διαμέρισμα του σταθμάρχη της υπηρεσίας ήταν ένας ψηλός ευγενικός και αξύριστος στρατιώτης, με το κόκκινο περιβραχιόνιο της Επιτροπής του συντάγματος. Τα πιστοποιητικά μας από το Σμόλνι του προξένησαν μεγάλο σεβασμό. Ηταν αναμφίβολα, υπέρ των Σοβιέτ, βρισκόταν όμως σε κάποια σύγχυση.

"Οι κοκκινοφρουροί βρίσκονταν εδώ πριν δύο ώρες, μα κατόπιν έφυγαν. Το πρωί ήρθε ο κομισάριος, μα όταν ήρθαν οι κοζάκοι, επέτρεψε στην Πετρούπολη"."Και τώρα είναι εδώ κοζάκοι;".

Κούνησε μελαγχολικά το κεφάλι. "Εδώ έγινε μάχη. Οι κοζάκοι ήρθαν νωρίς το πρωί. Αιχμαλώτισαν διακόσιους - τριακόσιους δικούς μας και σκότωσαν είκοσι πέντε".

"Και πού είναι τώρα;".

"Μάλλον θα έφυγαν μακριά. Ακριβώς δεν ξέρω. Κάπου εκεί..." και κούνησε ακαθόριστα το χέρι κατά τη Δύση.

Φάγαμε στον μπουφέ του σταθμού. Φάγαμε θαυμάσια. Πολύ φτηνότερα και καλύτερα από την Πετρούπολη. Στο γειτονικό μας τραπέζι καθόταν ένας Γάλλος αξιωματικός, που μόλις είχε γυρίσει πεζός από την Γκάτσινα. Ελεγε πως εκεί επικρατεί ησυχία. Η πόλη βρίσκεται στα χέρια του Κερένσκι. "Αχ, αυτοί οι Ρώσοι!" φώναξε. "Τι παράξενοι που είναι!.. Δεν είναι καλό πράγμα ο εμφύλιος πόλεμος. Ο,τι άλλο να γίνει εκτός από πόλεμο...".

Πήγαμε στην πόλη. Στην έξοδο του σταθμού στέκονταν δύο στρατιώτες με εφ' όπλου λόγχη. Τους είχαν περικυκλώσει καμιά εκατοστή έμποροι, υπάλληλοι και φοιτητές. Ολο αυτό το πλήθος τους έβριζε και τους φώναζε. Οι στρατιώτες στέκονταν αμήχανοι σαν παιδιά που τα τιμωρούν άδικα.

Την επίθεση την κατεύθυνε ένας ψηλός νεαρός με στολή φοιτητή, με μια υπεροπτική έκφραση στο πρόσωπο.

"Νομίζω ότι ξέρετε καλά", έλεγε προκλητικά, "πως σηκώνοντας τα όπλα ενάντια στ' αδέρφια σας, γίνεστε όπλο στα χέρια των ληστών και των προδοτών".

"Οχι, αδερφάκι", απάντησε σοβαρά ο στρατιώτης. "Εσείς δεν καταλαβαίνετε. Αφού στον κόσμο υπάρχουν δύο τάξεις: το προλεταριάτο και η αστική τάξη. Δεν είναι έτσι; Εμείς...".

"Το ξέρω αυτό το ανόητο παραμύθι!" τον διέκοψε απότομα ο φοιτητής. "Οι αμόρφωτοι μουζίκοι σαν και σένα, άκουσαν τα συνθήματα αυτά, μας ποιος τα λέει, και τι σημαίνουν, αυτό δεν το ξέρετε. Γι' αυτό παπαγαλίζεις!". Το πλήθος γέλασε...

"Κι εγώ είμαι μαρξιστής! Σου λέω, πως αυτό για το οποίο πολεμάτε, δεν είναι σοσιαλισμός. Είναι απλώς αναρχία και ωφελεί μόνο τους Γερμανούς".

"Μάλιστα, καταλαβαίνω", απάντησε ο στρατιώτης. Στο μέτωπό του έτρεχε ιδρώτας. "Εσείς, όπως φαίνεται, είστε άνθρωπος μορφωμένος, κι εγώ είμαι ένας απλός άνθρωπος. Μόνο που νομίζω...".

"Εσύ", τον διέκοψε περιφρονητικά ο φοιτητής, "πιστεύεις αληθινά πως ο Λένιν είναι πραγματικά φίλος του προλεταριάτου;".

"Μάλιστα, το πιστεύω", απάντησε ο στρατιώτης. Του φάνηκε πολύ βαρύ.

"Καλά, φιλαράρο! Ξέρεις όμως πως τον Λένιν τον έστειλαν από τη Γερμανία σ' ένα σφραγισμένο βαγόνι; Ξέρεις πως ο Λένιν παίρνει χρήματα από τους Γερμανούς;".

"Ε, αυτό δεν το ξέρω", απάντησε με πείσμα ο στρατιώτης. "Ομως μου φαίνεται πως ο Λένιν λέει ακριβώς εκείνο που ήθελα ν' ακούσω. Κι όλος ο απλός λαός μιλάει έτσι. Αφού υπάρχουν δύο τάξεις: η αστική τάξη και το προλεταριάτο...".

"Βλάκα! Εγώ, αδερφέ, δύο χρόνια ήμουν κλεισμένος στο Σλισεμπούργκ για την επανάσταση, όταν εσύ πυροβολούσες ακόμα τους επαναστάτες και έψελνες το "Θεέ, φύλαγε τον τσάρο!" Ονομάζομαι Βασίλι Γκεόργκιεβιτς Πάνιν. Δεν άκουσες καμιά φορά για μένα;".

"Δεν άκουσα και να με συγχωρείς..." απάντησε ταπεινά ο στρατιώτης. "Βλέπεις είμαι άνθρωπος αμόρφωτος. Εσείς πρέπει να είστε μεγάλος ήρωας..."."Αυτό ακριβώς", απάντησε με βεβαιότητα ο φοιτητής. "Και παλεύω ενάντια στους μπολσεβίκους, γιατί αυτοί θα καταστρέψουν τη Ρωσία και την ελεύθερη επανάστασή μας. Τι έχεις να πεις τώρα;".

Ο στρατιώτης έξυσε το σβέρκο. "Δεν μπορώ να πω τίποτα!". Το πρόσωπό του ήταν κουρασμένο από την πνευματική υπερένταση. "Κατά τη γνώμη μου η υπόθεση είναι ξεκάθαρη, μόνο που εγώ είμαι αμόρφωτος άνθρωπος!..

Η κατάληξη είναι έτσι: υπάρχουν δύο τάξεις το προλεταριάτο και η αστική τάξη...".

"Ξανά μου άρχισες μ' αυτή την ανόητη συνταγή!" τσίριξε ο φοιτητής.

"... μόνο δύο τάξεις", συνέχισε με πείσμα ο στρατιώτης. "Κι όποιος δεν είναι με τη μία, σημαίνει ότι είναι με την άλλη...".

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 58ο ΜΕΡΟΣ

Ερνέστο Τσε Γκεβάρα,όνομα - θρύλος, σύμβολο κάθε επανάστασης. Το πνεύμα του ΤΣΕ, "σπινθήρας", που ανάβει τη φλόγα στις καρδιές εκατομμυρίων αγωνιστών σε όλο τον κόσμο. Με αφορμή τα 30 χρόνια από τη στυγερή δολοφονία του μεγάλου επαναστάτη διεθνιστή, ο Ελληνοκουβανικός Σύνδεσμος Φιλίας διοργάνωσε μια σεμνή εκδήλωση τιμής, χτες το απόγευμα, στην αίθουσα του Συνδικάτου Οικοδόμων Αθήνας, που γέμισε από κόσμο.

Η χτεσινή εκδήλωση, όπως και αυτές που γίνονται σε κάθε γωνιά του πλανήτη προς τιμήν του ΤΣΕ, δεν ήταν μόνο επετειακή. "Σήμερα, το αστέρι στο μπερέ του λάμπει πιο δυνατά από κάθε άλλη φορά. Η σταθερή του ματιά δίνει κουράγιο σε όσους αγωνίζονται για την ελευθερία". Τα λόγια της πρέσβειρας της Κούβας Αννας Μαρίας Γκονζάλες,στο σύντομο χαιρετισμό της στην εκδήλωση, δίνουν αυτή τη διάσταση. Ο ΤΣΕ, συνέχισε η ίδια, ήταν μια ιδιαίτερη προσωπικότητα. Ενας πραγματικός επαναστάτης, ένας γνήσιος κομμουνιστής, παράδειγμα για τον κουβανικό λαό, για κάθε προοδευτικό και αγωνιζόμενο άνθρωπο. Κλείνοντας το χαιρετισμό της, μετέφερε τα λόγια του Φιντέλ Κάστρο,ο οποίος στην εκδήλωση που έγινε στις 17 Οκτώβρη στην Αβάνα προς τιμήν του ΤΣΕ, μπροστά στον κουβανικό λαό, είπε: "Ενας αγωνιστής μπορεί να πεθάνει, οι ιδέες του, όμως, ποτέ. Σύντροφε, θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε μέχρι την τελική νίκη...".

Στη συνέχεια της εκδήλωσης, ο Δημ. Μητσιμπούνας, επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου και μέλος του ΔΣ του Ελληνοκουβανικού Συνδέσμου, στην ομιλία του υπογράμμισε μεταξύ άλλων: "Ο ΤΣΕ ήταν ο επαναστάτης που πολέμησε με όλη τη δύναμη της ψυχής του την εκμετάλλευση και την αδικία. Πιστός στα ιδανικά του μαρξισμού - λενινισμού, πάλεψε για μια κοινωνία που θα καταργήσει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, για το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό. Ο πολιτικός του λόγος, με τη βαθιά μαρξιστική του σκέψη, σήμερα στην επίθεση της Νέας Τάξης Πραγμάτων, υψώνεται σαν φράγμα και αποτελεί παράδειγμα για όλους μας".

Μετά το τέλος της ομιλίας, κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή, στη μνήμη του επαναστάτη. Το ποίημα του Ν. Καββαδία, με τίτλο "Γκεβάρα", που διαβάστηκε από τον ποιητή Μ. Αποστολάτο, καθώς και το δικό του "Κομαντάτε Τσε Γκεβάρα", "κέρδισαν" το χειροκρότημα του κόσμου. Η εκδήλωση έκλεισε με τους μαθητές της Ισπανικής του Ελληνοκουβανικού Συνδέσμου να ερμηνεύουν κουβανέζικα τραγούδια.

Στη χτεσινή εκδήλωση διαβάστηκε και ψήφισμα καταγγελίας ενάντια σε όλους αυτούς που προσβάλλουν τη μνήμη του ΤΣΕ, το οποίο εγκρίθηκε από τους παρευρισκομένους. Στο ψήφισμα, μεταξύ άλλων, τονίζεται: "Διαμαρτυρόμαστε ενάντια σε όλους αυτούς, που, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών, αλλάζουν ακόμα και την ιστορία, κατηγορούν πρόσωπα και κυβερνήσεις, παραπληροφορούν και βάζουν σε δεύτερη μοίρα τις ιδέες του ΤΣΕ και τους αγώνες του. Είναι μια κίνηση πανικού, μπροστά στο φόβο ότι το πρότυπο του επαναστάτη και ανθρώπου, βρίσκει απήχηση όλο και σε περισσότερο κόσμο".