ΒΟΝΝΗ - ΜΠΑΡΙ - ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ.-

Το τρέχον 24ωρο φαίνεται να υπόσχεται ενδιαφέρουσες διπλωματικές εξελίξεις, με αμφίβολο ωστόσο το προς τα πού θα γείρει η "ζυγαριά" των όσων - και εάν... - κυοφορήσουν οι συναντήσεις σε δύο κέντρα: τη συνάντηση των αξιωματούχων των υπουργείων Εξωτερικών της "Ομάδας των Οκτώ" σήμερα στη Βόννη και την επίσκεψη Μάαρτι Αχτισαάρι (Φινλανδός Πρόεδρος) και Τσερνομίρντιν (Ρώσος ειδικός απεσταλμένος) σήμερα στο Βελιγράδι.

Ορισμένοι ευελπιστούν πως η χτεσινή ανακοίνωση του Ιταλού πρωθυπουργού και του Γερμανού καγκελάριου στο Μπάρι για κοινή διπλωματική δράση Ιταλίας - Γερμανίας στο πλαίσιο υποστήριξης της ρωσικής διπλωματικής κινητικότητας και "προώθηση" σχεδίων στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, εκπέμπει κάποια "θετικά" μηνύματα. Ωστόσο, αυτά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν "θετικά" μόνον εάν τελικώς οδηγήσουν σε μία διαρκέστερη (και όχι 48ωρη!) παύση των ΝΑΤΟικών επιδρομών στη Γιουγκοσλαβία.

Ωστόσο, υπάρχουν δεδομένα που δύσκολα μπορούν να αγνοηθούν ώστε να εμφυσήσουν κάποια αισιοδοξία...

Πρώτον, οι ΝΑΤΟικές επιδρομές στη Γιουγκοσλαβία όχι μόνον συνεχίζονται αλλά και κλιμακώνονται, με τους Αμερικανούς και Βρετανούς αξιωματούχους να μη δείχνουν να "συζητούν" κάποιο άλλο ενδεχόμενο.

Δεύτερον, η αμετάκλητη - προς το παρόν τουλάχιστον - στάση της Κίνας για άμεση παύση των βομβαρδισμών προ της έναρξης συζητήσεων στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στο Γιουγκοσλαβικό.

Τρίτον, μπορεί ο εκπρόσωπος του γιουγκοσλαβικού υπουργείου Εξωτερικών Νεμπόιτσα Βούγιοβιτς να είπε πως η κυβέρνηση Μιλόσεβιτς "είναι ανοιχτή" σε προτάσεις της "Ομάδας των Οκτώ", που αποσκοπούν στην εξεύρεση ειρηνικής λύσης, αλλά αυτό το είπε αφού εξέφρασε επιμέρους "επιφυλάξεις" και αφού αναφέρθηκε σε κάποιες προϋποθέσεις (τήρηση της "εδαφικής ενότητας της Γιουγκοσλαβίας" και στη βάση προστασίας "ζωτικών κρατικών συμφερόντων")!

Διπλωματικοί αξιωματούχοι των υπουργείων Εξωτερικών των "Επτά" πλουσιότερων χωρών του κόσμου και της Ρωσίας συναντώνται σήμερα (γύρω στις 15.00 ώρα Ελλάδας) στη Βόννη ως συνέχεια της προηγούμενης συνάντησης των πολιτικών προϊστάμενών τους στις αρχές του μήνα στο Πέτερσμπεργκ της Γερμανίας.

Σύμφωνα με εκπρόσωπο του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών, διπλωματικοί αξιωματούχοι της "Ομάδας των Οκτώ" θα επισπεύσουν τις κινήσεις τους προς την κατεύθυνση της λήξης του Γιουγκοσλαβικού. Θα γίνει άραγε έτσι; Γιατί για να σημειωθεί σήμερα ουσιαστικό αποτέλεσμα στην παραπάνω συνάντηση θα πρέπει τουλάχιστον να συμφωνηθεί η παύση των βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία. Οι αντιρρήσεις μέσα στους κόλπους του ΝΑΤΟ - τουλάχιστον όσον αφορά τις χερσαίες επιχειρήσεις - είναι υπαρκτές. Ωστόσο, θα επιτρέψουν οι (μάλλον αδύναμοι σήμερα...) συσχετισμοί δύναμης εντός της "Ομάδας των Οκτώ" να οδηγήσουν σε ένα τέτοιο αποτέλεσμα;

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών επέμενε χτες πως οι αξιωματούχοι θα μελετήσουν ένα σχέδιο που θα υποστηρίζει μεν τους όρους που έχει θέσει το ΝΑΤΟ προς την κυβέρνηση Μιλόσεβιτς, αλλά θα μπορούσε να ψηφιστεί στην έδρα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ από τη Ρωσία και την Κίνα... Ολα αυτά εάν γίνουν θα πραγματοποιηθούν σε κυβερνητικό κτίριο στις όχθες του ποταμού Ρήνου λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Βόννη.

Εάν έφεραν κάποιο αποτέλεσμα οι τελευταίες συναντήσεις του Ρώσου ειδικού απεσταλμένου για το Γιουγκοσλαβικό, Βίκτορ Τσερνομίρντιν, με τον Φινλανδό Πρόεδρο Μάαρτι Αχτισαάρι και τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Στρόουμπ Τάλμποτ στο Ελσίνκι, τότε αυτό αφορά την προγραμματισμένη επίσκεψη των δύο πρώτων στο Βελιγράδι για επαφές με αξιωματούχους της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης και τον Πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Δεν υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες εν σχέσει με τα όσα θα πουν Τσερνομίρντιν και Αχτισαάρι στους Γιουγκοσλάβους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Πάντως Ρώσος διπλωμάτης είπε "πως θα προσπαθήσουν να βρουν πλαίσιο για διαπραγματεύσεις με το Βελιγράδι"... Οσο για τη μεσολαβητική ενεργοποίηση του Φινλανδού Προέδρου αυτή φαίνεται πως είναι"άτυπο" αλλά πραγματικό αποτέλεσμα που προέκυψε από τις πρόσφατες συναντήσεις Ρώσων, Αμερικανών και Δυτικοευρωπαίων αξιωματούχων.

Υπό τις γνωστές επιφυλάξεις, η κυβέρνηση του Γιουγκοσλάβου Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς είναι "ανοιχτή" στις ειρηνευτικές προτάσεις της "Ομάδας των Οκτώ" για την κρίση του Κόσσοβου εάν το ΝΑΤΟ σταματήσει τους βομβαρδισμούς. Σ' αυτές τις φράσεις ο εκπρόσωπος του γιουγκοσλαβικού υπουργείου Εξωτερικών, Νεμπόιτσα Βούγιοβιτς, συμπύκνωσε τη στάση της γιουγκοσλαβικής ηγεσίας στις τρέχουσες διπλωματικές εξελίξεις.

Ο εκπρόσωπος εξέφρασε την πεποίθηση της Γιουγκοσλαβίας πως είναι "ο ηθικός νικητής" του δίμηνου πολέμου και αυτό γιατί "αντιμετώπισε την ισχυρότερη στρατιωτική συμμαχία, ενώ την ίδια στιγμή καταβάλλει προσπάθειες για την εξεύρεση πολιτικής λύσης"!

Πιο συγκεκριμένα, ο Βούγιοβιτς είπε πως το Βελιγράδι "είναι έτοιμο να κάνει μία συμφωνία" για τη λήξη των ΝΑΤΟικών επιδρομών, προσθέτοντας πως αυτό θα πρέπει να γίνει στη βάση της "διατήρησης της εδαφικής ενότητας της Γιουγκοσλαβίας" (εξυπακούεται πως αυτό αποκλείει το ενδεχόμενο ανεξαρτητοποίησης του Κόσσοβου), των "ζωτικών κρατικών μας συμφερόντων"!

Οσον αφορά δε την ανακοίνωση γενικών αρχών της "Ομάδας των Οκτώ" που είχε εκδοθεί στις αρχές του μήνα στο Πέτερσμπεργκ της Γερμανίας, ο Βούγιοβιτς είπε πως αυτές "εκπροσωπούν ένα στοιχείο ειρηνευτικού σχεδίου και είμαστε ανοιχτοί σ' αυτό παρά μερικές επιφυλάξεις μας". "Σε γενικές γραμμές", τόνισε ο Βούγιοβιτς, "κάνουμε ένα διπλωματικό άνοιγμα προς την ειρηνευτική πρωτοβουλία".

Αναφερόμενος στην επίσκεψη του Τσερνομίρντιν στο Βελιγράδι, ο εκπρόσωπος του ομοσπονδιακού υπουργείου Εξωτερικών είπε πως αυτή "θα γίνει σύντομα με σκοπό τη συνέχιση των συζητήσεων".

Ιταλία και Γερμανία συμφώνησαν χτες να εργαστούν σε δύο μέτωπα προς την κατεύθυνση εξεύρεσης ειρηνευτικής λύσης στο Κοσσυφοπέδιο: υποστηρίζοντας τη ρωσο-φινλανδική διπλωματική αποστολή και πιέζοντας για την ψήφιση απόφασης που θα έχει ως κέντρο αναφοράς τα αιτήματα του ΝΑΤΟ για τη λήξη του πολέμου στην έδρα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ...

Αυτό φαίνεται πως προέκυψε μετά την κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσαν χτες στο Μπάρι ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάσιμο Ντ' Αλέμα και ο Γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ. Εντούτοις, ο δεύτερος απέκλεισε την πρόταση της Ρώμης για "αποστολή χερσαίων δυνάμεων" στην περίπτωση που το Βελιγράδι εμμείνει στις γνωστές θέσεις του αποκαλώντας το όλο σενάριο "αδιανόητο"!

"Αυτή είναι η θέση μας και θα παραμείνει αμετάβλητη στο μέλλον", σημείωσε ο Γκέρχαρντ Σρέντερ.

"Η κατάσταση είναι σε εξέλιξη. Είναι πολύ σημαντικό ότι συμφωνήσαμε στην κατεύθυνση συνέχισης των προσπαθειών", είπε ο Ντ' Αλέμα από την πλευρά του.Και οι δύο ανέφεραν πως το Συμβούλιο Ασφαλείας θα πρέπει να υιοθετήσει σχέδιο απόφασης που να εστιάζεται στους ακόλουθους όρους του ΝΑΤΟ: Αποχώρηση των γιουγκοσλαβικών στρατιωτικών δυνάμεων από το Κόσσοβο, αποδοχή μίας διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης στην περιοχή και επαναπατρισμός όλων των Κοσσοβάρων προσφύγων...

Ο Ντ' Αλέμα σημείωσε πως το ΝΑΤΟ θα πρέπει να σταματήσει προσωρινά τις επιδρομές του στη Γιουγκοσλαβία προκειμένου να ψηφιστεί ένα τέτοιο σχέδιο απόφασης από το Συμβούλιο Ασφαλείας. "Πιστεύω πως εάν αυτό ψηφιστεί από όλα τα μέλη του ΣΑ, τότε το Βελιγράδι θα αναγκαστεί να συμμορφωθεί", είπε συγκεκριμένα, προσθέτοντας πως στην περίπτωση που η Γιουγκοσλαβία εμμείνει στις αρνήσεις της, τότε "το Συμβούλιο Ασφαλείας θα πρέπει να εξουσιοδοτήσει την αποστολή χερσαίων δυνάμεων"... Ωστόσο, είπε αυτή την τελευταία πρόταση χαρακτηρίζοντάς την "ακραία υπόθεση" (ίσως δεδομένων και των αντιδράσεων της Βόννης), αμφιβάλλοντας σφόδρα για το εάν θα παραστεί "σχετική ανάγκη".

Προηγουμένως, ο Ιταλός πρωθυπουργός σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "ΡΕΠΟΥΜΠΛΙΚΑ" είχε αναφερθεί στην πρόταση της Ρώμης περί εκεχειρίας στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας διατυπώνοντας έξι σημεία:

- Το ΝΑΤΟ διακόπτει τους βομβαρδισμούς για να δώσει τη δυνατότητα στον ΟΗΕ να αναλάβει μια ειρηνευτική πρωτοβουλία.

- Το Συμβούλιο Ασφαλείας υιοθετεί τις αποφάσεις που έλαβε η Διάσκεψη των Επτά πιο ανεπτυγμένων χωρών και της Ρωσίας (G8).

- Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν μεταβαίνει χωρίς καθυστέρηση στο Βελιγράδι και παραδίδει στον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας.

- Ο Μιλόσεβιτς αποδέχεται το ψήφισμα, αποσύρει όλες τις δυνάμεις του από το Κοσσυφοπέδιο και τη θέση τους παίρνει μια διεθνής δύναμη ασφαλείας που εγγυάται την επιστροφή των προσφύγων στα σπίτια τους.

- Ο ΟΗΕ οργανώνει μια διάσκεψη που θα εξετάσει σημείο προς σημείο το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου.

- Αν ο Μιλόσεβιτς δε δεχτεί το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας ή αρχίσει τις υπεκφυγές, το ΝΑΤΟ επαναλαμβάνει τους βομβαρδισμούς και επεμβαίνει στο Κόσσοβο με μια χερσαία δύναμη που φέρει τη σημαία του ΟΗΕ, όπως συνέβη στο Ιράκ κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Κόλπου.

ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ.-

Περισσότερες από 15.000 βόμβες διασποράς αλλά και δεκάδες βόμβες γραφίτη ή άλλες που περιέχουν χρησιμοποιημένο ουράνιο, έσπειραν τα ΝΑΤΟικά αεροσκάφη στη Γιουγκοσλαβία από την έναρξη των βομβαρδισμών έως και τις 15 Μάη. Οπως επισημαίνεται σε σχετική εκτενέστατη έκθεση του γιουγκοσλαβικού υπουργείου Εξωτερικών, το χειρότερο δεν είναι ότι τα συγκεκριμένα "απάνθρωπα και απαγορευμένα από διεθνείς συμβάσεις όπλα" έχουν προκαλέσει το θάνατο τουλάχιστον 200 ατόμων (εκ των οποίων πολλά παιδιά!) και τον τραυματισμό περίπου 450 άλλων. Το χειρότερο είναι ο θάνατος που ελλοχεύει από τις πολλές βόμβες διασποράς που δεν έχουν ακόμη εκραγεί και "φωλιάζουν" σε διάφορα σημεία πόλεων και χωριών της Γιουγκοσλαβίας...

Στην ίδια έκθεση υπογραμμίζεται ότι τα τέσσερα έκτα των βομβών διασποράς ρίφθηκαν στο Κοσσυφοπέδιο, προκαλώντας το θάνατο 200 ατόμων και τον τραυματισμό εκατοντάδων άλλων. Οσο για τις υλικές ζημιές; Αυτές είναι ανυπολόγιστες, καθώς εκατοντάδες από τις βόμβες διασποράς εξερράγησαν κοντά σε νοσοκομεία, σχολεία, βιομηχανικές μονάδες, τηλεπικοινωνιακές εγκαταστάσεις, κυρίως αστικών περιοχών, προκαλώντας σοβαρότατες υλικές ζημιές.

Στο μνημόνιο του υπουργείου Εξωτερικών της Γιουγκοσλαβίας γίνονται ειδικότερες αναφορές στις βόμβες τις εμπλουτισμένες με χρησιμοποιημένο ουράνιο και στις βόμβες γραφίτη, οι οποίες προκαλούν πλήγματα στις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Οι εμπλουτισμένες με ουράνιο οβίδεςχρησιμοποιήθηκαν στις αεροπορικές επιδρομές που πραγματοποιήθηκαν από αεροσκάφη Α-10 στο Πρίζρεν, στις 30 Μάρτη, και στην περιφέρεια Μπουϊάνοβατς, στις 18 Απρίλη.Από τις εκρήξεις τέτοιων οβίδων στο έδαφος, προκαλούνται υψηλές θερμοκρασίες, που απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα, σε αέρια μορφή, το 70% του συνολικού βάρους της οβίδας, προκαλώντας σοβαρές βλάβες στην υγεία των ανθρώπων και στο περιβάλλον. "Η χρήση αυτού του όπλου συνιστά έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας", σημειώνεται στην έκθεση του υπουργείου...

Οσον αφορά τις βόμβες γραφίτη,που περιέχουν ίνες γραφίτη με ηλεκτρική αγωγιμότητα και προκαλούν βραχυκυκλώματα στα δίκτυα ηλεκτροδότησης, αυτές χρησιμοποιήθηκαν στις 2, 8, 13 και 14 Μάη, προκαλώντας μπλακ άουτ στις πόλεις Νόβι Σαντ, Νις, Μπατζίνα Μπάστα,Λάζκοβατς, Ρέσνικ, Λεστάνε και στην πρωτεύουσα της Γιουγκοσλαβίας.

Κατεστραμμένες δεξαμενές πετρελαίου

ΧΑΓΗ.-

Είδηση! Χτες, ο Κόφι Ανάν θυμήθηκε πως το "Συμβούλιο Ασφαλείας θα πρέπει να είναι ο... μοναδικός διαιτητής, σε περίπτωση που γίνεται προσφυγή στη βία για την επίλυση διενέξεων"!

Ο Κόφι Ανάν έκανε τις παραπάνω δηλώσεις, χτες στη Χάγη, με την άνεση ανθρώπου που παρατηρεί μακρόθεν τα όσα δραματικά προκαλεί το ΝΑΤΟ από τις 24 Μάρτη στη Γιουγκοσλαβία και όχι με το βάρος που αναμενόταν να "πιέζει" τις πλάτες ενός ΓΓ του ΟΗΕ. Ετσι, μετά από 56 μέρες βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία, ο Ανάν είπε πως στην αντίθετη περίπτωση (δηλαδή αγνόησης αρμόδιων θεσμών των Ηνωμένων Εθνών) "ανοίγει ένας επικίνδυνος δρόμος προς την αναρχία". Πρόσθεσε δε πως "το Συμβούλιο Ασφαλείας μπορεί να ξαναγίνει ο μόνος διαιτητής, αν και αυτό εξαρτάται μόνον από την ομοφωνία των μελών του"...

Και ο Κόφι Ανάν συνέχισε λέγοντας ολίγον τι "σιβυλλικά": "Αν το Συμβούλιο Ασφάλειας δεν μπορεί να ενωθεί γύρω από το στόχο της αντιμετώπισης των μαζικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των εναντίον της Ανθρωπότητας εγκλημάτων, στην κλίμακα του Κοσσόβου, τότε θα προδώσουμε αυτά ακριβώς τα ιδεώδη από τα οποία εμπνεύστηκε ο διεθνής Οργανισμός μας".

Οι παραπάνω δηλώσεις έγιναν στη διάρκεια χτεσινών επετειακών εκδηλώσεων στη Χάγη σχετικά με την προ 100 χρόνων διεθνούς διάσκεψης στην ίδια πόλη, που οδήγησε στην ίδρυση του Μόνιμου Διαιτητικού Δικαστηρίου, "πρόδρομος" του σημερινού Διεθνούς Δικαστηρίου.

Δύο μέλη της Επιτροπής του ΟΗΕ επιθεωρούν το βομβαρδισμένο εργοστάσιο πετροχημικών στο Πάντσεβο