Η απελευθέρωση των ενοικίων, που βασίστηκε σε ρυθμίσεις που εμπνεύστηκε και νομοθέτησε η ΝΔ το 1993 και ολοκλήρωσε το ΠΑΣΟΚ το 1996, είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια δραματική κατάσταση για τα νοικοκυριά των εργαζομένων που εξαναγκάζονται να ζουν στο νοίκι. Η εφαρμοζόμενη πολιτική στον τομέα της ενοικιαζόμενης κατοικίας αποτέλεσε το «εφαλτήριο» για να εκτιναχτούν τα νοίκια στα δυσθεώρητα σημερινά ύψη. Τα όσα επικαλούνταν τότε οι γαλαζοπράσινοι θιασώτες της «ελεύθερης αγοράς» δεν απείχαν από όλα εκείνα τα επιχειρήματα που παπαγαλίζουν κατά καιρούς, για να υποστηρίξουν την ευλάβεια με την οποία υλοποιούν τις επιταγές της. Ολα τα επιχειρήματά τους συγκλίνουν στο ότι οι νόμοι «της προσφοράς και της ζήτησης» και ο «ανταγωνισμός» θα διαμορφώσουν τιμές και κανόνες λειτουργίας της αγοράς προς όφελος των καταναλωτών, στην προκειμένη περίπτωση των ενοικιαστών.

Τα επίπεδα στα οποία διαμορφώθηκαν τα ενοίκια αμέσως μόλις άρχισε η «απελευθέρωση» και οι ρυθμοί με τους οποίους αυξάνονται αποτελούν περίτρανη απόδειξη ότι τα επιχειρήματα που υπεραμύνονται αυτής της πολιτικής είναι διάτρητα και τα φτιασίδια με τα οποία επιχειρούν να τη «στολίσουν» κάλπικα. Οι ενοικιαστές, στην πλειοψηφία τους εργαζόμενοι ή συνταξιούχοι, άνθρωποι του μόχθου και μισθοσυντήρητες οικογένειες «στενάζουν» κάθε πρώτη του μήνα κάτω από το βάρος του δυσβάσταχτου ενοικίου, αφού πολλές φορές για να στεγάσουν την οικογένειά τους πρέπει να πληρώσουν ποσά που ξεπερνούν το βασικό μισθό, χώρια τα κοινόχρηστα, που αυξάνουν το συνολικό κόστος της στέγασης.

Και δεν είναι μόνο το ποσό του ενοικίου, με το οποίο «κλείνεται» ένα διαμέρισμα, που «απελευθερώθηκε», αλλά και τα ποσοστά αναπροσαρμογής από χρόνο σε χρόνο, που ξεπερνούν κατά πολύ το ύψος του πληθωρισμού και βέβαια το ρυθμό αύξησης των οικογενειακών εισοδημάτων, αφού οι απαιτήσεις των ιδιοκτητών που κινούνται στη λογική «πληθωρισμός συν 5%» ή «πληθωρισμός συν 7%» είναι ιδιαίτερα συνήθεις. Αξιοσημείωτες είναι και οι αυξήσεις που παρατηρούνται από χρόνο σε χρόνο στις ίδιες περιοχές για διαμερίσματα με ίδια πάνω - κάτω χαρακτηριστικά και μάλιστα σε περιοχές που συγκεντρώνονται ως επί το πλείστον μισθοσυντήρητες οικογένειες.

Σύμφωνα με τον μεσίτη Ν. Γιαννουλέλη από το Μάη του 2000 μέχρι το Μάη του 2001 οι αυξήσεις στις περιοχές αυτές έφτασαν ακόμα και το 25% στους Αμπελόκηπους και σε περιοχές όπως η Κυψέλη, το Παγκράτι, τα Πατήσια, το Γαλάτσι, η Καλλιθέα, ενώ στις περιοχές εκτός του ευρύτερου κέντρου και τις παραδοσιακά ακριβές η αύξηση των ενοικίων κινείται γύρω στο 10% για το ίδιο διάστημα. Η πλήρης απελευθέρωση στα νοίκια είχε ανάμεσα στα άλλα και αυτό το στόχο: Να μετατρέψει την κατοικία από «κοινωνικό αγαθό» συνολικά σε εμπόρευμα, που μπορεί να ανταλλάσσεται σε ιδιαίτερα προσοδοφόρες τιμές. Ετσι «απελευθερώθηκε» φαινομενικά η βουλιμία για υψηλότερα νοίκια όχι μόνο από τους γνωστούς μεγαλοϊδιοκτήτες, αλλά ακόμα και από εκείνους τους μικροϊδιοκτήτες που αντιμετώπιζαν την κατοχή ενός διαμερίσματος απλά ως δυνατότητα για συμπληρωματικό εισόδημα και με την εφαρμογή του νόμου έβλεπαν ότι μπορούν ακόμα και να εξασφαλίσουν αποταμιεύσεις. Να δημιουργηθεί μια ποιοτικά νέα πραγματικότητα στην αλυσίδα γη - οικοδομή -κατοικία συνολικά, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την κερδοφόρα είσοδο μεγάλων επιχειρήσεων, τραπεζών, χρηματοοικονομικών ομίλων στο κύκλωμα. Ηδη, μεγάλοι τραπεζικοί οργανισμοί, αξιοποιώντας την ύπαρξη κεφαλαίων που δεν αξιοποιούνται στην παραγωγή, έχουν αρχίσει και κάνουν «χρυσές δουλιές» με το ...real estate. Για να γίνει όμως αυτό - πέρα από την αισχροκέρδεια στις τιμές της γης γενικά, που είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του συστήματος - έπρεπε να προηγηθεί πλήρης ανατροπή των δεδομένων που υπήρχαν στον τομέα της εκμετάλλευσης των ακινήτων, δηλαδή να εξασφαλιστούν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα ενοικίων. Κι αυτό το εξασφάλισαν οι κυβερνητικές ρυθμίσεις για την απελευθέρωση στα νοίκια.

Το αποτέλεσμα το βλέπει κανείς ήδη στην αγορά: Η συντριπτική πλειοψηφία των ενοικίων που ζητούνται, όπως καταγράφονται στις εφημερίδες των αγγελιών, είναι «να τραβάς τα μαλλιά σου». Ο «Ρ» κατέγραψε μερικές από τις πιο αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις, σε κάποιες από τις περιοχές που συγκεντρώνουν κυρίως οικογένειες μεσαίας εισοδηματικής στάθμης. Συγκεκριμένα, στην Κυψέλη τα ενοίκια στα τριάρια που προσφέρονται, και που συνήθως απευθύνονται σε τριμελείς ή τετραμελείς οικογένειες, κυμαίνονται ως επί το πλείστον μεταξύ 120.000 - 170.000 δρχ., όπως και στους Αμπελόκηπους, στα Πατήσια γύρω στις 120.000-140.000 δρχ., στη Ν. Φιλαδέλφεια και στη Ν. Ιωνία τα ενοίκια στα τριάρια κινούνται γύρω στις 150.000 δρχ., ενώ στο Περιστέρι στις 110.000-140.000 δρχ. Ολα αυτά βέβαια, με τα εντελώς «βασικά». Χωρίς τζάκια, αυτόνομη θέρμανση, κλιματισμό, υποδομή για εντοιχισμένες συσκευές και άλλα δεδομένα που έχει επικρατήσει να θεωρούνται «πολυτέλειες». Επιπλέον, το ύψος του ενοικίου αυξάνεται και ανάλογα με το εάν το διαμέρισμα βρίσκεται σε καινούρια πολυκατοικία, την ποιότητα κατασκευής, τον όροφο στον οποίο βρίσκεται, σε πόσο πολυσύχναστο σημείο βρίσκεται. Αξιοσημείωτες, δε, είναι οι αποκλίσεις ανάμεσα στα δυάρια και τα τριάρια, καθώς τα ενοίκιά τους απέχουν ελάχιστα, σε ορισμένες, δε, περιπτώσεις, δεν απέχουν καθόλου.

Εκεί όπου οι απαιτήσεις των ιδιοκτητών ξεπερνούν και την πιο... άγρια φαντασία είναι οι περιοχές που συγκεντρώνουν τους περισσότερους φοιτητές, όπως είναι η περιοχή του Ζωγράφου, στην οποία περιλαμβάνονται τα Ιλίσια και το Γουδί ή η περιοχή του Αιγάλεω, όπου μια ημιυπόγεια γκαρσονιέρα νοικιάζεται τουλάχιστον για τριάρι ρετιρέ! Σ' αυτές τις συνοικίες, ιδιοκτήτες που έχουν ένα μικρό διαμέρισμα, δε διστάζουν να εκμεταλλευτούν την ανεπάρκεια κρατικής μέριμνας για τη στέγαση των φοιτητών που προέρχονται από άλλες περιοχές της χώρας και έχουν διαμορφώσει τα ενοίκια σε «τρελά» επίπεδα, «ξεζουμίζοντας» τους γονείς που με μετρημένα κουκιά πρέπει να συντηρήσουν άλλο ένα σπιτικό. Για του λόγου το αληθές στην ευρύτερη περιοχή του Ζωγράφου νοικιαζόταν την προηγούμενη εβδομάδα γκαρσονιέρα 33 τ.μ. έναντι 90.000 δρχ. το μήνα, άλλη 30 τ.μ. 80.000 δρχ., γκαρσονιέρα, επίσης, 30 τ.μ. 70.000 δρχ. Ακόμα, 50 τ.μ. νοικιάζονταν προς 150.000 δρχ. και 56 τ.μ. «επιπλωμένο» 160.000 δρχ.! Στο Αιγάλεω για διαμέρισμα 50 τ.μ. ζητούνται 100.000 δρχ. και ισόγειο 85 τ.μ. 120.000 δρχ. Να σημειωθεί ότι οι περισσότερες από τις παραπάνω αγγελίες συνοδεύονται με τη φράση «κατάλληλο για φοιτητές».