«Σχέδιο Β» προετοιμάζει η ΕΕ για την περίπτωση που τα αντικρουόμενα συμφέροντα με τις ΗΠΑ σχετικά με την ιμπεριαλιστική σύγκρουση στην Ουκρανία και τη μοιρασιά της «λείας» εξελιχθούν σε βαθύτερη ρήξη.

Την ίδια ώρα, οι κυβερνήσεις ΗΠΑ και Ουκρανίας μετά από έντονα παζάρια υπέγραψαν τη συμφωνία για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου και κρίσιμων υποδομών της Ουκρανίας από τα αμερικανικά μονοπώλια, ενώ παράλληλα η Ουάσιγκτον εμφανίζεται να «χάνει την υπομονή της» και να εξετάζει το ενδεχόμενο να αποσυρθεί από τις διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα και το Κίεβο για μια «διευθέτηση» της σύγκρουσης.

«Βλέπουμε σημάδια ότι σκέφτονται (σ.σ. οι Αμερικανοί) αν θα πρέπει να εγκαταλείψουν την Ουκρανία και να μην προσπαθήσουν να καταλήξουν σε συμφωνία με τους Ρώσους, επειδή είναι δύσκολο», δήλωσε στους «Financial Times» η Κ. Κάλας, επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ.

«Υπάρχει επίσης ένα σχέδιο Β, αλλά πρέπει να εργαστούμε για το σχέδιο Α. Γιατί διαφορετικά θα επικεντρωθούμε στο σχέδιο Β, και τελικά τότε αυτό θα συμβεί», δήλωσε στην εφημερίδα, προσθέτοντας ότι βρίσκονται σε εξέλιξη συνομιλίες με την Ουάσιγκτον και άλλους διεθνείς εταίρους για να διασφαλιστεί ότι το καθεστώς κυρώσεων της «Δύσης» κατά της Ρωσίας θα διατηρηθεί σε ισχύ.

Το Κρεμλίνο πάντως δήλωσε προχτές ότι ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν «παραμένει ανοιχτός σε πολιτικές και διπλωματικές μεθόδους επίλυσης αυτής της σύγκρουσης» και «συνεχίζεται η εντατική δουλειά μαζί με τις ΗΠΑ, αλλά η σύγκρουση είναι τόσο περίπλοκη που η ταχεία πρόοδος την οποία επιθυμεί η Ουάσιγκτον είναι δύσκολο να επιτευχθεί». «Οι στόχοι μας πρέπει να επιτευχθούν και η προτίμηση της Μόσχας είναι να επιτευχθούν ειρηνικά», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ.

Νωρίτερα, ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μ. Ρούμπιο είχε ζητήσει «να κατατεθούν συγκεκριμένες προτάσεις από τα δύο μέρη για το πώς θα τερματιστεί αυτή η σύγκρουση. Το πώς θα προχωρήσουμε από δω και πέρα είναι μια απόφαση που ανήκει τώρα στον Πρόεδρο. Αν δεν υπάρξει πρόοδος, θα αποσυρθούμε από διαμεσολαβητές σε αυτήν τη διαδικασία».

Οι ΗΠΑ εμφανίστηκαν άλλωστε να απορρίπτουν την τριήμερη εκεχειρία 8-10 Μάη που πρότεινε η Ρωσία για τον εορτασμό των 80 χρόνων από την Αντιφασιστική Νίκη, λέγοντας ότι επιδιώκουν μια «πλήρη, διαρκή κατάπαυση του πυρός και ένα τέλος της σύγκρουσης».

Σχετικά με τη δήλωση του Πούτιν ότι η Μόσχα είναι έτοιμη για απευθείας διαπραγματεύσεις με το Κίεβο χωρίς προϋποθέσεις, η ουκρανική πλευρά επανέλαβε το αίτημα για «μια πραγματική κατάπαυση του πυρός για τουλάχιστον 30 μέρες». «Η Ρωσία πρέπει να σταματήσει να μιλάει για την ετοιμότητά της για ειρήνη και να αρχίσει να ενεργεί, συμφωνώντας άνευ όρων σε μια πραγματική και διαρκή κατάπαυση του πυρός», δήλωσε ο Ουκρανός ΥΠΕΞ Αντρίι Σιμπίχα.

Οσο μεγαλώνουν οι αντιθέσεις μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα και αλλάζουν οι γεωπολιτικές προτεραιότητες των ΗΠΑ, ενισχύονται οι παρεμβάσεις για την «αμυντική αυτονομία» που χρειάζεται η ΕΕ προκειμένου να υπερασπιστεί τα μονοπώλιά της.

Οπως τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα μιλώντας στο «Politico», «σίγουρα πρέπει να παράγουμε περισσότερα ευρωπαϊκά (σ.σ. όπλα), για να είμαστε πιο αυτόνομοι. Οι ΗΠΑ έλαβαν την απόφαση, και θα πρέπει να σεβαστούμε το γεγονός ότι η εστίασή τους είναι περισσότερο σε άλλες περιοχές του κόσμου παρά στην Ευρώπη».

Ο Κόστα επισκέφτηκε το εργοστάσιο όπλων «Arsenal» στην κεντρική Βουλγαρία, τον μεγαλύτερο εργοδότη στη χώρα, με περισσότερους από 10.500 εργαζόμενους.

Το εργοστάσιο αποτελεί «πολύ καλό παράδειγμα» της «αμυντικής» βιομηχανικής πολιτικής της Ευρώπης, καθώς έχει δημιουργήσει θέσεις εργασίας και έχει βοηθήσει την οικονομία, δήλωσε ο Κόστα.

Πρόσθεσε ότι το προγραμματισμένο πρόγραμμα Δράσης για την Ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE) της ΕΕ (το οποίο θα παρέχει έως και 150 δισ. ευρώ σε «αμυντικά» δάνεια) θα πρέπει να κατανεμηθεί μεταξύ των χωρών - μελών, ώστε να διασφαλιστεί ότι «δεν επικεντρώνεται μόνο στους τρεις ή τέσσερις μεγάλους παίκτες».

Στο μεταξύ, μέχρι στιγμής 16 κράτη - μέλη έχουν υποβάλει γραπτό αίτημα για την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και του σχεδίου «ReArm Europe», που παρέχει στα κράτη - μέλη πρόσθετο δημοσιονομικό περιθώριο για την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών.

Την ίδια στιγμή η Εσθονία ανακοίνωσε ότι απέκτησε 6 αμερικανικά πυραυλικά συστήματα HIMARS, σφραγίζοντας ένα από τα μεγαλύτερα εξοπλιστικά προγράμματα στην Ιστορία της.

Τα πυραυλικά συστήματα, εμβέλειας περίπου 300 χιλιομέτρων, παραδόθηκαν στην αεροπορική βάση του Αμάρι στη βορειοδυτική Εσθονία, ενισχύοντας «όχι μόνο την άμυνα της Εσθονίας αλλά και την ασφάλεια ολόκληρης της ΝΑΤΟικής συμμαχίας», δήλωσε ο υπουργός Αμυνας.

Πυραυλικά συστήματα HIMARS - τα οποία χρησιμοποιούνται εκτεταμένα στον πόλεμο στην Ουκρανία - έχουν παραγγείλει και οι άλλες χώρες της Βαλτικής, Λετονία και Λιθουανία.

Η Κομισιόν επενδύει 910 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο της έκδοσης 2024 του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αμυνας, «για τη δημιουργία μιας ισχυρής και καινοτόμου αμυντικής βιομηχανίας στην Ευρώπη».

Οι επενδύσεις αυτές αποσκοπούν στην κάλυψη βασικών κενών ικανοτήτων - όπως η κινητικότητα των δυνάμεων και η «άμυνα» με μη επανδρωμένα αεροσκάφη - μέσω της καινοτομίας και της συνεργασίας μεταξύ της ευρωπαϊκής επιστήμης και της βιομηχανίας. Για πρώτη φορά οι ουκρανικές πολεμικές βιομηχανίες μπορούν να συνδεθούν με τα 62 έργα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αμυνας, σε μία ακόμα κίνηση στρατιωτικοποίησης της Ουκρανίας, κάτι που απορρίπτει η Μόσχα για να συνάψει συμφωνία λήξης του πολέμου.

Εν μέσω «ανησυχιών» της ΕΕ ότι οι ΗΠΑ θα διαπραγματευτούν ξεχωριστές συμφωνίες με την Ουκρανία και τη Ρωσία για να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους, αποχωρώντας από τη «διαμεσολάβηση» στη σύγκρουση, προχθές Ουάσιγκτον και Κίεβο υπέγραψαν τη συμφωνία για τα ουκρανικά ορυκτά και για ουκρανικές υποδομές.

Η συμφωνία έδειξε ότι «οι ΗΠΑ έχουν οικονομικό συμφέρον στην Ουκρανία», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ.

«Είναι ένα μήνυμα προς τη ρωσική ηγεσία. Είναι επίσης ένα μήνυμα προς τον αμερικανικό λαό ότι έχουμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε, να λάβουμε μέρος της χρηματοδότησης και της αποζημίωσης γι' αυτά τα όπλα», συμπλήρωσε.

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, ΗΠΑ και Ουκρανία θα δημιουργήσουν ένα κοινό Ταμείο Επενδύσεων Ανασυγκρότησης, με κάθε πλευρά να έχει ίσα δικαιώματα ψήφου.

Τα κέρδη του Ταμείου θα επενδυθούν αποκλειστικά στην Ουκρανία, η οποία δεν θα κληθεί να αποπληρώσει κανένα «χρέος» προς τις ΗΠΑ για την αμερικανική οικονομική και στρατιωτική στήριξη στον πόλεμο με τη Ρωσία, δήλωσε ο Ουκρανός πρωθυπουργός Ντ. Σμιχάλ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η μελλοντική στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ μπορεί να θεωρηθεί συνεισφορά στο Ταμείο αλλά η προηγούμενη βοήθειά τους δεν περιλαμβάνεται. «Η συμφωνία δεν προβλέπει καμία υποχρέωση χρέους», είπε.

Σύμφωνα με δελτίο Τύπου το οποίο δημοσιοποίησε το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, η συμφωνία κλείστηκε «σε αναγνώριση της σημαντικής οικονομικής και υλικής υποστήριξης που παρείχε ο λαός των ΗΠΑ στην άμυνα της Ουκρανίας μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας».

Η Ουκρανία θα έχει «πλήρη έλεγχο του υπεδάφους, των υποδομών και των φυσικών πόρων της», δήλωσε ο Σμιχάλ. Επίσης, η ίδρυση του Ταμείου δεν θα επηρεάσει την πορεία της Ουκρανίας προς την ένταξη στην ΕΕ.

Η συμφωνία θα χρηματοδοτήσει αποκλειστικά έργα ορυκτών, πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και υποδομές και επεξεργασία στην Ουκρανία για τα πρώτα 10 χρόνια, μετά τα οποία «τα κέρδη μπορούν να κατανεμηθούν μεταξύ των εταίρων».

Θα δοθεί στους Αμερικανούς προνομιακή πρόσβαση στους ουκρανικούς φυσικούς πόρους.

«Χάρη σε αυτήν τη συμφωνία θα μπορέσουμε να προσελκύσουμε σημαντικούς πόρους για την ανοικοδόμηση, να ξεκινήσουμε την οικονομική ανάπτυξη και να λάβουμε τις πιο πρόσφατες τεχνολογίες από εταίρους, καθώς και έναν στρατηγικό επενδυτή στις ΗΠΑ», δήλωσε ο Σμιχάλ.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Washington Post», η οποία εξέτασε την τελευταία έκδοση της συμφωνίας, αυτή δεν παρέχει συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία, ούτε αναφέρει όπλα.

Επιβεβαιώνει μια «μακροπρόθεσμη στρατηγική ευθυγράμμιση» μεταξύ των δύο χωρών και περιέχει διατύπωση για «υποστήριξη των ΗΠΑ προς την ασφάλεια, την ευημερία, την ανοικοδόμηση και την ενσωμάτωση της Ουκρανίας στα παγκόσμια οικονομικά πλαίσια».

Αναφέρει ακόμα ότι οι ΗΠΑ «υποστηρίζουν τις προσπάθειες της Ουκρανίας να λάβει τις απαραίτητες εγγυήσεις ασφαλείας για την οικοδόμηση μιας διαρκούς ειρήνης».

Η συμφωνία δεν περιλαμβάνει επίσης καμία αναφορά στον υπό ρωσική κατοχή ουκρανικό πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής Ζαπορίζια (ZNPP), ανέφερε η «Washington Post». Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν προτείνει την ανάληψη του ελέγχου της εγκατάστασης εκ μέρους των ΗΠΑ, στο πλαίσιο μιας μελλοντικής «ειρηνευτικής» συμφωνίας.