1973: «Εδώ Πολυτεχνείο...»

Ωστόσο, πριν κάνουμε αναφορά για την ...προσφορά της μεταπολίτευσης - όπως έχει επικρατήσει να λέγεται - στο λαό της χώρας και ποια πολιτική ρότα ακολουθεί μέχρι σήμερα η διάδοχη κατάσταση, αξίζει να δούμε, έστω συνοπτικά, πώς φτάσαμε σε αυτή. Η δικτατορία πριν από το λαϊκό ξεσηκωμό στο Πολυτεχνείο (15 - 17 Νοέμβρη 1973) βρισκόταν ήδη αντιμέτωπη με το σύνολο του πολιτικού κόσμου και με τον εξόριστο βασιλιά, καθώς και με το μεγάλο τμήμα του λαού. Πλατιά ήταν και η διεθνής αντίθεση με τη δικτατορία. Η οικονομική κρίση που ξέσπασε το 1973 και εκδηλώθηκε και στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με τα δικτατορικά μέτρα που όλα αυτά τα χρόνια είχαν προκαλέσει ασφυξία στον ελληνικό λαό, έδειχναν καθαρά πως η άμμος στην κλεψύδρα των χουντικών είχε σωθεί επικίνδυνα γι' αυτούς.

Το «πείραμα Μαρκεζίνη» και οι ελιγμοί που ακολούθησαν δεν κατάφεραν να εκτονώσουν το βαρύ κλίμα. Ο ξεσηκωμός στο Πολυτεχνείο και η αιματηρή καταστολή του ματαίωσαν τις διαδικασίες της «φιλελευθεροποίησης», ενώ η κυβέρνηση Παπαδόπουλου ανατράπηκε από το στρατιωτικό πραξικόπημα του ταξίαρχου Ιωαννίδη, στις 25 Νοέμβρη 1973. Τη χαριστική βολή στη δικτατορία έδωσε το πραξικόπημα στην Κύπρο κατά της κυβέρνησης Μακαρίου και η εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων που ακολούθησε. Στην Ελλάδα κηρύχτηκε γενική επιστράτευση, ενόψει πιθανού πολέμου με την Τουρκία.

Ο αστικός πολιτικός κόσμος και οι πάτρωνές του στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ ανησύχησαν σφόδρα τότε μήπως η κατάσταση φύγει από τον έλεγχό τους. Τότε ακριβώς η δικτατορία παρέδωσε την εξουσία. Στις 23 Ιούλη 1974 ήρθε στην Ελλάδα από το Παρίσι ο Κ. Καραμανλής και σχημάτισε την κυβέρνηση της λεγόμενης «εθνικής ενότητας», από προσωπικότητες της προδικτατορικής ΕΡΕ και του «κεντρώου» χώρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια μέρα πριν ο Χένρι Κίσινγκερ, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ τότε, δήλωνε επίσημα, με το γνωστό κυνισμό που διακρίνει τους ιμπεριαλιστές, για την κατάσταση στην Ελλάδα: «Ενδεχομένως τη στιγμή αυτή πραγματοποιείται πολιτική μεταβολή».

Ποιος ήταν ο χαρακτήρας αυτής της αλλαγής; Το ΚΚΕ τη χαρακτήρισε προϊόν συμβιβασμού. Ελεγε ανάμεσα σε άλλα η απόφαση της ΚΕ στις 29 Ιούλη 1974: «...Μπροστά σ' αυτή την κατάσταση, η χουντική ηγεσία, με οδηγίες της Ουάσιγκτον και άλλων ηγετικών νατοϊκών κύκλων, ανέθεσε τη διακυβέρνηση της χώρας σε συντηρητικούς αστούς πολιτικούς, με επικεφαλής τον Κωνσταντίνο Καραμανλή»¹.

Λίγους μήνες αργότερα (Γενάρης 1975), η 2η Ολομέλεια της ΚΕ υπογράμμιζε: «...το γεγονός ότι η αντικατάσταση της δικτατορίας έγινε από τα πάνω με συμβιβασμό ανάμεσα στη χούντα, τους ιμπεριαλιστές και τις συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις, καθόρισε τον περιορισμένο χαρακτήρα της μεταβολής της 23 του Ιούλη. Στην εξουσία ήρθαν οι συντηρητικές δυνάμεις. Πρόκειται για αναγκαστική αλλαγή μορφής εξουσίας των μονοπωλίων εγχώριων και ξένων...»².

Επιπρόσθετα, η επταετία της δικτατορίας, πέραν όλων των άλλων, αποτελεί για τον αστικό πολιτικό κόσμο την κολυμπήθρα του Σιλωάμ, στα νερά της οποίας επιχειρείται να εξαγνιστεί η ενδοτική και εγκληματική του πολιτική σε βάρος του λαού από τις αρχές του 1940, μέχρι και το 1967, που με τη στάση του άνοιξε το δρόμο ουσιαστικά για την επιβολή της χούντας.

Από τη Μεταπολίτευση και τούδε, οι λέξεις «Αλλαγή», «Εκσυγχρονισμός» και τώρα «Επανίδρυση» αποτελούν τα ίδια «όπλα», με τα οποία οι αστοί προσπαθούν να καθηλώσουν το λαϊκό κίνημα. Ολα όσα συνέβησαν στη χώρα από εκείνο το δραματικό Ιούλη του '74 μέχρι και σήμερα έχουν επιβεβαιώσει πλήρως τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ για το χαρακτήρα της πολιτικής μεταβολής που συντελέστηκε τότε.

Η μεταπολίτευση σφραγίστηκε από το δόγμα του «ανήκομεν εις την Δύσιν», που ο Κ. Καραμανλής φρόντισε να διακηρύξει από την πρώτη στιγμή της επιστροφής του στην Ελλάδα. Αλλωστε, είχε επιμεληθεί πριν από αυτόν, από το 1950, ο Γ. Παπανδρέου, ως αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Πλαστήρα, να θέσει τις ...βάσεις: «Η Ελλάς αναπνέει σήμερον με δύο πνεύμονας, τον μεν αγγλικόν, τον δε αμερικανικόν...». Η πρόσδεση στο ιμπεριαλιστικό άρμα όχι μόνο δεν αποδυναμώθηκε, αλλά και ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο, παρά το γεγονός ότι ήταν η βασική αιτία της 7χρονης τυραννίας και της κυπριακής τραγωδίας.

Δίπλα, μάλιστα, σ' αυτήν την αμφίδρομη σχέση με το ιμπεριαλιστικό κέντρο που αναφέρεται στις ΗΠΑ, σφυρηλατήθηκαν πρόσθετα δεσμά, αυτά με την ΕΟΚ, τη σημερινή Ευρωπαϊκή Ενωση. Η διχοτόμηση στην Κύπρο συνεχίζει να υφίσταται. Μέσα από διάφορες αντιδραστικές συνθήκες που φέρουν και την υπογραφή όχι μόνο της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, αλλά και του ΣΥΝ, η αστική τάξη ισχυροποίησε τη θέση της και οι λαϊκές μάζες συνεχίζουν να ζουν στο καθεστώς της εκμετάλλευσης, της κοινωνικής αδικίας, στο καθεστώς της αβεβαιότητας για το αύριο, σε συνθήκες συνεχούς συρρίκνωσης των δικαιωμάτων τους.

Απέναντι σ' αυτήν την επίθεση και την αφόρητη πίεση που ασκούν τα μονοπώλια και οι ισχυροί συγκεντρωμένοι επιχειρηματικοί όμιλοι σε βάρος της εργατικής τάξης, στους μικρομεσαίους αγρότες και επαγγελματίες, στη νεολαία, απαιτείται, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, η ανασύνταξη και αναγέννηση ενός πραγματικά ταξικού εργατικού κινήματος και μια κοινωνική λαϊκή συμμαχία, που θα σπάσει τους αστικούς θεσμούς, θα καταργήσει την εξουσία των αστών και θα προχωρήσει στο χτίσιμο της νέας κοινωνίας, της σοσιαλιστικής κοινωνίας, όπου την πραγματική δύναμη θα έχει ο λαός.

Κάθε άλλη απόπειρα για το φτιασίδωμα του ιμπεριαλισμού είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Εκείνοι που διακονούν ...τριτοδρομικές λύσεις γνωρίζουν πολύ καλά, όπως και το υπάρχον σύστημα που τους κανακεύει (και γι' αυτό τους κανακεύει), ότι «ο άνθρωπος πάνω από τα κέρδη» σημαίνει καραμπινάτος καπιταλισμός. Γιατί οι αλυσίδες, ακόμη κι αν αλλάξουν δέσιμο, αλυσίδες θα παραμείνουν.

Αλλωστε, στην ΕΕ δοκιμάστηκαν όλες οι προτάσεις, από τη λεγόμενη λαϊκή δεξιά και το λαϊκό καπιταλισμό, μέχρι την αριστερή και κομμουνιστική ανανέωση, σε σύμπραξη με τη σοσιαλδημοκρατία. Αυτή η διαδικασία το μόνο που κατάφερε ήταν να οδηγήσει στην απογοήτευση των εργαζομένων, στη χειραγώγησή τους και στο αποτράβηγμά τους από την πάλη, κάτι που σήμερα το πληρώνουν ακόμη πιο ακριβά.

Ο λόγος για τον οποίο θριαμβολογούν κάθε 24 του Ιούλη δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι, από τη σκοπιά των συμφερόντων της αστικής τάξης, η μεταβολή του 1974 ήταν μια απόλυτα πετυχημένη κίνηση, που έδωσε την πιο σταθερή αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, στα χρόνια της ελληνικής Ιστορίας και συμπυκνώνεται στο εξής: Τα κέρδη των αστών εκτοξεύτηκαν στα ύψη, την ίδια στιγμή που η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων βρίσκεται στο ζενίθ και ενίοτε πληρώνεται και με αίμα...

Παραπομπές

1. Περιοδικό «Νέος Κόσμος», Αύγουστος - Σεπτέμβρης 1974, σελ. 3.

2. «Από το 9ο ως το 10ο Συνέδριο του ΚΚΕ», έκδοση ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 63.

Εκδήλωση μνήμης για την επέτειο των 34 χρόνων από την κατάρρευση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας, διοργανώνει, την Τετάρτη 23 Ιούλη 2008, στο μνημειακό, ιστορικό χώρο του πρώην στρατοπέδου ΕΑΤ-ΕΣΑ στο Πάρκο Ελευθερίας (Λεωφ. Βασ. Σοφίας 85), ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967 -1974.

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλαμβάνει, μετά την προσέλευση στις 8 το απόγευμα: Στις 8.30 μ.μ. θα κατατεθούν στεφάνια στην προτομή του Σπύρου Μουστακλή και θα μιλήσει ο πρόεδρος του ΣΦΕΑ 1967 - 1974 Δημήτρης Πρωτοψάλτης. Θα ακολουθήσει καλλιτεχνικό πρόγραμμα, που θα παρουσιάσει η δημοσιογράφος Σοφία Αδαμίδου και περιλαμβάνει: Απαγγελίες ποιημάτων του αντιδικτατορικού αγώνα από τους ηθοποιούς Κωνσταντίνο Κωνσταντόπουλο και Νίκο Σίδερη. Τραγούδια από τους Μίλτο Πασχαλίδη, Καλλιόπη Βέτα και Τάση Χριστογιαννόπουλο με τον Γιάννη Ιωάννου στη μουσική διεύθυνση. Η εκδήλωση θα κλείσει με μικρή δεξίωση.