Το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη χτισμένο στα βράχια της λίμνης

Προτείνουμε, λοιπόν, να σπάσουμε σήμερα το «κατεστημένο» και να κάνουμε μες στο Οκτώβρη μια παραλίμνια βόλτα. Θα φτάσουμε στη λίμνη Οχρίδα, στο τμήμα που ανήκει στη γειτονική μας ΠΓΔΜ. Μια φευγαλέα, γλυκιά φθινοπωρινή μελαγχολία θα κάνει την εμφάνισή της. Ωστόσο, οι εκπλήξεις που μας περιμένουν δεν είναι λίγες...

Ο φυσικός πλούτος της περιοχής βοήθησε τους ανθρώπους να αναπτύξουν πολιτισμούς από τη νεολιθική και προϊστορική κιόλας εποχή. Οι Φρύγες και οι Αχαιοί ήταν οι παλαιότεροι κάτοικοί της. Η πόλη της Οχρίδας κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Λυχνίς και ήταν πάνω στην Εγνατία Οδό, η οποία συνέδεε την Αδριατική θάλασσα με το Αιγαίο πέλαγος. Κατακτήθηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα από τον Φίλιππο τον ΙΙ, αργότερα από τους Ρωμαίους και τους Βυζαντινούς. Τα αρχαιότερα μνημεία, είναι Ρωμαϊκά (ένα μέρος του Ρωμαϊκού αμφιθεάτρου έχει αποκατασταθεί στην παλιά πόλη).

Το πρώτο σλαβικό πανεπιστήμιο ιδρύθηκε εδώ το 893 από τον Επίσκοπο Κλημέντιο της Οχρίδας, μαθητή των Αγ. Κύριλλου και Μεθόδιου. Από τον 9ο αιώνα μ.Χ. έγινε γνωστή με την ονομασία Αχρίδα. Εκεί ο Σαμουήλ, ηγεμόνας των Βουλγάρων, οργάνωσε τον αγώνα του εναντίον του Βυζαντίου με άξονα το φρούριο της περιοχής και την κατέκτησε. Μετά το θάνατό του, η Αχρίδα αναδείχτηκε σε αυτοκέφαλη αρχιεπισκοπή της ξανακατακτημένης από τους Βυζαντινούς Βουλγαρίας. Την περίοδο εκείνη, η πόλη ήταν σημαντικό εκκλησιαστικό και πολιτιστικό κέντρο και χτίστηκαν πολλές βυζαντινές εκκλησίες. Το 1467 καταλήφθηκε από τους Τούρκους, ενώ στη Σερβία περιήλθε το 1912. Σήμερα, είναι το μεγαλύτερο τουριστικό κέντρο της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και έχει περίπου 65.000 κατοίκους.

Σοκάκι της παλιάς πόλης με τα αρχοντικά

Το κεντρικό κομμάτι της πόλης μοιάζει με μουσείο, με τα γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια, τα παλιά αρχοντικά και τα μικρομάγαζα με τα είδη λαϊκής τέχνης και κεραμικής. Περίπου 30 πολιτιστικά μνημεία στην περιοχή, κρατάνε υψηλό το ενδιαφέρον των επισκεπτών.

Από τον κύριο πεζόδρομο του Αγίου Κλήμεντος της Οχρίδας της παλιάς πόλης, που είναι προστατευόμενη από την Unesco, ανεβαίνουμε για να επισκεφτούμε τα πολλά βυζαντινά μνημεία και ιδιαίτερα τις εκκλησίες. Πρώτα περνάμε από τη μητρόπολη της Οχρίδας την Αγία Σοφία με την καθήμενη Παναγία στην κόγχη του ιερού να εντυπωσιάζει. Μεγάλη βασιλική με τοιχογραφίες του 11ου και 14ου αιώνα. Δίπλα από τις τοιχογραφίες υπάρχει ένας τουρκικός άμβωνας από την εποχή που η εκκλησία ήταν τζαμί. Πιο πάνω, βρίσκεται ο Αγιος Παντελεήμονας η πιο παλιά εκκλησία της Οχρίδας. Στις παρυφές της πόλης ανάμεσα στα σπίτια βρίσκεται το ρωμαϊκό θέατρο 5.000 θέσεων του 1ου αιώνα μ.Χ. Ανηφορίζουμε, περπατώντας στα λιθόστρωτα δρομάκια και φτάνουμε στο ψηλότερο σημείο της πόλης όπου βρίσκεται το Φρούριο του Σαμουήλ, ένα από τα μεγαλύτερα της ευρύτερης περιοχής με καταπληκτική θέα. Μέσα στο φρούριο, βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Κλήμεντος, η οποία ανήκει στην Παλαιολόγειο εποχή. Ολοκληρώθηκε στο τέλος του 13ου αιώνα, υπήρξε Μητρόπολη και είναι φιλοτεχνημένη με ένα νέο τρόπο διακόσμησης, που ξεφεύγει από τις ανατολικές επιδράσεις. Κατεβαίνοντας από το φρούριο, βρισκόμαστε στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη χτισμένο στα βράχια της λίμνης. Μέσα στα βράχια είναι σκαλισμένα κάποια σπιτάκια - σπηλιές που χρησιμοποιούνται για καλοκαιρινές κατοικίες. Είναι το ομορφότερο σημείο της πόλης με πανοραμική θέα στη λίμνη και το κύμα να σκάει στα βράχια. Γυρίζουμε πίσω και κάνουμε μια βόλτα στην οδό της παλιάς αγοράς Στάρα Τσαρσίγια Ούλιτσα, ένας εμπορικός δρόμος με καφετέριες και καταστήματα.

Στολίδια της λίμνης, οι πολύχρωμες βάρκες

Εκτός από τις μονές, τα τείχη της πόλης δίνουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα να έχει από ψηλά τη γενική άποψή της, εστιάζοντας στον πεζόδρομο της πόλης όπου κάποιες στιγμές επικρατεί το αδιαχώρητο από κόσμο που ψωνίζει και κάνει βόλτες. Βέβαια, η οικονομική κατάσταση των περισσότερων κατοίκων δεν είναι καλή, ωστόσο στέκονται με αξιοπρέπεια. Τα βράδια - καιρού επιτρέποντος - κάτοικοι και επισκέπτες γεμίζουν τα καλντερίμια και τον παραλίμνιο δρόμο με τα μπαράκια και τα καφενεία, πίνοντας το τοπικό τσίπουρο που το ονομάζουν Ζόλτα. Οι άνθρωποι φιλόξενοι και ζεστοί, αποδεικνύουν ότι οι λαοί των Βαλκανίων δεν έχουν διαφορές - ούτε οι προλετάριοι πατρίδα!

Ο ναός του Αγ. Κλήμεντα

Εικόνα από το φρούριο του τσάρου Σαμουήλ

Στο βάθος τα τείχη του φρουρίου και μπροστά το ρωμαϊκό αμφιθέατρο

Από τις εκδόσεις «Μίνωας» κυκλοφόρησε η νέα αντιπολεμική σειρά παραμυθιών του εν λόγω συγγραφέα, που περιλαμβάνει τα εξής βιβλία: «Η Φάλαινα που Τρώει τον Πόλεμο», «Ο Πόλεμος των Ούφρων και των Τζούφρων», «Ο Πόλεμος της Ωμεγαβήτας», και «Ο Πόλεμος της Χαμένης Παντόφλας». Τέσσερα «κατηγορώ» κατά των πολεμοχαρών του πλανήτη μας, τέσσερις ύμνοι στη φιλία των λαών και την ειρήνη.

Αλλά, ας διαβάσουμε τι γράφει ο ίδιος ο Τριβιζάς γι' αυτή τη σειρά: «Ο μεγάλος κοινωνιολόγος Βίλεμ Μπόνγκερ είχε πει ότι ο πόλεμος είναι το μεγαλύτερο έγκλημα που μπορεί κανείς να διανοηθεί. Ολα τα άλλα, ακόμα και τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα, ωχριούν μπροστά στα εγκλήματα των πολεμοκάπηλων. Για τα περισσότερα, όμως, παιδιά, τα οποία δεν έχουν βιώσει τη φριχτή του πραγματικότητα, ο πόλεμος είναι κάτι μεταξύ συναρπαστικού παιχνιδιού και ηρωικής περιπέτειας. Θα τολμούσα να πω ότι για πολλά, μικρής ιδίως ηλικίας, παιδιά ο πόλεμος είναι χαρτοπόλεμος με άλλα μέσα. Αυτό οφείλεται στο ότι τα παιδιά μεγαλώνουν με διάφορα φανταχτερά παιχνίδια, ηλεκτρονικά και μη, που τους προσφέρουν μια αντισηπτική εκδοχή του αποτρόπαιου αυτού μακελειού...».

Ο συγγραφέας ξεναγεί τον αναγνώστη σε μια απίστευτα πραγματική, σκοτεινή, βίαιη, πολιτική και τρομακτική ιστορία, της οποίας πρωταγωνιστής είναι ένας «ποιητής». Ο γοητευτικός, σεμνός, έως και ντροπαλός νεαρός Αλβέρτο Ρουίς - Τάγλε, ο οποίος σαγηνεύει τις γυναίκες της παρέας - συχνάζει σε ένα λογοτεχνικό εργαστήρι, όπως και ο αφηγητής - δυστυχώς, θα αποδειχτεί πως δεν είναι αυτό που φαίνεται. Είναι ένας βασανιστής, ένας στυγνός εγκληματίας, ένας παρονοϊκός δολοφόνος, ένας ναζί. Το πραγματικό όνομά του είναι Καρλος Βίντερ, το επάγγελμά του πιλότος, υποσμηναγός της χιλιανής Αεροπορίας. Και η καταγωγή του γερμανική. Οσο για την ποίησή του... αυτή κι αν είναι διαφορετική. Είναι μακάβρια. Ο «ποιητής» των αιθέρων γράφει τους βιβλικούς στίχους του με τον καπνό του αεροσκάφους του, στο χιλιανό ουρανό.

Η ιστορία εκτυλίσσεται στη Χιλή λίγο πριν από το πραξικόπημα του Πινοσέτ για να ολοκληρωθεί αρκετά χρόνια αργότερα στο Μπλάνες, εκεί όπου ο συγγραφεάς έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα.

Το ανεπεξέργαστο γλυπτό από λάτεξ

Πριν από 15 μέρες, σ' αυτήν εδώ τη στήλη είχαμε φιλοξενήσει e-mail, που αναφερόταν σ' ένα ανθρωπόμορφο δήθεν ζωντανό «τερατάκι» που προοριζόταν για ...κατοικίδιο. Αυτό το «τερατάκι» δεν υπάρχει ως τέτοιο. Ευτυχώς, για μας. Και δυστυχώς για τον συντάκτη της στήλης, που δεν το έψαξε περισσότερο τότε που έπρεπε. Το έψαξε, όμως, αναγνώστης μας, τον οποίο και ευχαριστούμε για το διορθωτικό μήνυμα που μας έστειλε. Το «τερατάκι», λοιπόν, έτσι όπως περιγραφόταν στο «e-mail», υπάρχει μόνον ως ο τρόπος που επέλεξε ένας εκκεντρικός νέος καλλιτέχνης, ο γλύπτης Ανταμ Μπραντέις, για να εκφράσει τη διαφωνία του για τις εξελίξεις στη Βιοτεχνολογία και την τρομώδη διάσταση που θα μπορούσαν να έχουν (βλ.http://www.brandejs.ca/portfolio5/gp01.ph).

Το αληθοφανές του πράγματος υποστηριζόταν από μία ιστοσελίδα στη διεύθυνση www.genpets.com, όπου ο Μπραντέις για διαφημιστικούς λόγους περιγράφει το γλυπτό του, που δεν είναι τίποτα άλλο από ένα φρικιαστικό μεν, καταναλωτικό, δε, προϊόν. Στην πραγματικότητα, το «γλυπτό» είναι μια κατασκευή από το υλικό λάτεξ σε συνδυασμό με εφαρμογές ρομποτικής. Τίποτα περισσότερο. Το κείμενο της ιστοσελίδας, που αποτελεί υπόδειγμα για το πού μπορεί να οδηγήσει ο συνδυασμός του μάρκετινγκ, της τεχνικής τού να λες πολλά εντυπωσιακά χωρίς να λες τίποτα, της απόκρυψης της αλήθειας με παράλληλη αποφυγή του απευθείας ψέματος και της επίκλησης επιστημονικοφανών, αλλά πάντα ασαφών επιστημονικών θεμελίων του διαφημιζόμενου «επιτεύγματος», θα μπορούσε να υποψιάσει τον προσεκτικό αναγνώστη. Δε συνέβη, και πάλι δυστυχώς. Ο καλλιτέχνης κατάφερε και να σοκάρει, αλλά και να διαφημιστεί! Το μήνυμα για μας, πολλαπλό...

Η τελική φάση συναρμολόγησης και προσθήκης των ηλεκτρονικών

Τα καλούπια για το «τερατάκι»