Να επενδύσουν περισσότερα στην προσχολική εκπαίδευση γιατί εκεί η επένδυση αποδίδει περισσότερα, καλεί τα κράτη - μέλη η Ευρωπαϊκή Ενωση. Με τέτοια ακριβώς γλώσσα που ταιριάζει απόλυτα στην οικονομία της αγοράς, η ΕΕ κάνει καθαρό πως πρώτος, κύριος και μοναδικός στόχος και της εκπαίδευσης πρέπει να είναι η αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Ετσι μετράει την «αποδοτικότητα» της εκπαίδευσης η ΕΕ.

Και με αυτό το στόχο κρίνει ότι «αν ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, η απόδοση στις επενδύσεις ιδιωτών και της κοινωνίας θα φτάσει περίπου ως και το 8% ετησίως». Με αυτούς τους όρους εκτιμά η ΕΕ ότι «κάθε επιπλέον χρόνος κατά μέσο όρο συμμετοχής στη σχολική εκπαίδευση αυξάνει την παραγωγικότητα σε μια μέση χώρα της ΕΕ βραχυπρόθεσμα κατά 6,2% και μακροπρόθεσμα κατά επιπλέον 3,1%». Η εκπαίδευση με όρους κερδοφορίας του κεφαλαίου δεν έχει καμία σχέση με τη μόρφωση του λαού. Οταν η ΕΕ μιλάει για εκπαίδευση μιλάει για τη διά βίου περιπλάνηση από κατάρτιση σε κατάρτιση, για απόκτηση δεξιοτήτων. Και οι δεξιότητες αυτές είναι καθορισμένες από την ίδια την ΕΕ: Επικοινωνία στη μητρική και σε ξένες γλώσσες, μαθηματική ικανότητα και βασικές ικανότητες στην επιστήμη και την τεχνολογία, χειρισμός ηλεκτρονικού υπολογιστή, επιχειρηματικότητα, διαπροσωπικές και διαπολιτισμικές ικανότητες, μεθοδολογία της μάθησης...

Για να είναι «αποδοτική» αυτή η εκπαίδευση, οι εργαζόμενοι πρέπει από τις πιο τρυφερές ηλικίες να αποκτήσουν τις δεξιότητες που θα τους μετατρέψουν σε διαρκώς επανακαταρτιζόμενο, φτηνό και ευέλικτο προσωπικό νωρίς νωρίς, για να συνεισφέρουν με την κλεμμένη υπεραξία τους στην κερδοφορία του κεφαλαίου. Με αυτούς τους όρους η ΕΕ ζητάει από τα κράτη - μέλη «να επενδυθούν περισσότερα χρηματοδοτικά μέσα στην προσχολική εκπαίδευση, η απόδοση της οποίας είναι μεγαλύτερη». Για την εξασφάλιση της εκμάθησης αυτών των δεξιοτήτων από όλα τα παιδιά σημειώνει ότι «η πρόωρη κατηγοριοποίηση έχει αρνητικές συνέπειες (...). Αντιθέτως η διαφοροποίηση είναι αποτελεσματική στη μέση εκπαίδευση».

Ολα τα παραπάνω παρουσιάζονται στην αιτιολογική έκθεση ψηφίσματος που υιοθέτησε το Ευρωκοινοβούλιο την περασμένη βδομάδα, με τον εύηχο τίτλο «Αποδοτικότητα και ισότητα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης».

Αλλωστε, όπως αναφέρεται από τη δεύτερη σελίδα του ψηφίσματος, ένα από τα ζητήματα που λαμβάνονται υπόψη για την εν λόγω απόφαση είναι «ότι ενόψει των περικοπών των δημόσιων δαπανών και των προκλήσεων της παγκοσμιοποίησης, των δημογραφικών αλλαγών και των τεχνολογικών καινοτομιών, ολόκληρη η Ευρώπη δίνει μεγαλύτερη έμφαση στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης» και ότι «η σοβαρή ανισότητα ως προς την απόδοση των εκπαιδευτικών συστημάτων εντός της ΕΕ» «μπορεί να αυξήσει τις διαφορές στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των κρατών - μελών και να θέσει σε κίνδυνο την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας». Η επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας για την αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου είναι ο βασικός γνώμονας... Περίπατο πάει η ισότητα...

Στο ψήφισμα αναφέρεται ότι «οι επενδύσεις σε μια βαθμίδα εκπαίδευσης δεν ενισχύουν μόνο την κατάρτιση και την ικανότητα σε αυτή τη βαθμίδα, αλλά θέτουν και τις βάσεις για την απόκτηση περισσότερων προσόντων και δεξιοτήτων στις υπόλοιπες βαθμίδες εκπαίδευσης». Είναι προφανώς αυτό το κριτήριο με βάση το οποίο δίνεται έμφαση στη διδασκαλία από μικρή ηλικία, από την εύπλαστη ηλικία των τεσσάρων. Ετσι, καλεί «τα κράτη - μέλη να ενισχύσουν σαφώς τις επενδύσεις τους στην προσχολική εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης και της νηπιακής, καθώς τούτο μπορεί να είναι αποτελεσματικό μέσο για τη θεμελίωση της περαιτέρω εκπαίδευσης, την ανάπτυξη της παιδικής νοημοσύνης, την αναβάθμιση του γενικού επιπέδου δεξιοτήτων και να ενισχύσει σαφώς την ισότητα του εκπαιδευτικού συστήματος». Ποιος είπε ότι τα παιδιά 4 - 5 χρόνων πρέπει να παίξουν και να χαρούν την ξεγνοιασιά; Από μικρά πρέπει να λάβουν τις απαραίτητες δεξιότητες, να γαλουχηθούν στη διά βίου κατάρτιση, γι' αυτό και «στηρίζει όλες τις μορφές προσχολικής εκπαίδευσης και τις παρεμβάσεις σε μικρές ηλικίες, πράγμα που θα έχει μακροπρόθεσμα τη μεγαλύτερη απόδοση από όλα τα στάδια της διά βίου εκπαίδευσης».

Ετσι, μιλάει για «υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση», η οποία όμως ούτε κατά διάνοια δεν είναι δωρεάν! Αντιθέτως, με τους συνηθισμένους τρόπους, καλεί τα κράτη - μέλη «να αυξήσουν τον αριθμό των επιδοτούμενων θέσεων στην προσχολική εκπαίδευση, προσφέροντας έτσι καλύτερες ευκαιρίες σε παιδιά προσχολικής ηλικίας που στερούνται οικονομικών μέσων για να επωφεληθούν από το εκπαιδευτικό σύστημα».

Οπως σημειώνεται, «η πρόωρη κατηγοριοποίηση έχει αρνητικές συνέπειες στην αποτελεσματικότητα και στην ισότητα των εκπαιδευτικών συστημάτων». Ο όρος πρόωρη όμως περιορίζεται μέχρι την ηλικία των 14 - 15 καθώς σημειώνει ότι «στηρίζει εξάλλου την εξασφάλιση ευελιξίας στην επιλογή εκπαιδευτικών κατευθύνσεων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, πράγμα που δεν πρέπει να αποκλείει την επιλογή διαφορετικής κατεύθυνσης σε διαδοχικές εκπαιδευτικές φάσεις». Δηλαδή, η διαφοροποίηση και η κατηγοριοποίηση των παιδιών μπορεί ωραιότατα να ενταθεί από το γυμνάσιο και έπειτα. Αρκεί οι μαθητές να έχουν αποκτήσει τις βασικές δεξιότητες, να μιλάνε, να γράφουν και να καταλαβαίνουν σε μια - δυο γλώσσες, να ξέρουν πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμό, διαίρεση και κλάσματα, να γνωρίζουν να ψάχνουν στο διαδίκτυο, να χειρίζονται υπολογιστή, να έχουν γαλουχηθεί με τις «αξίες» του καπιταλισμού και να αναζητούν από μόνοι τους τη διά βίου περιπλάνηση στα μονοπάτια της κατάρτισης... Με αυτά τα «εφόδια» κατηγοριοποιούνται, με ταξικά κριτήρια: Αλλοι στην τεχνική εκπαίδευση, άλλοι στην κατάρτιση, άλλοι στα «καλά» και άλλοι στα πανεπιστήμια - κέντρα κατάρτισης.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνωρίζει ότι «οι επενδύσεις στη διά βίου εκπαίδευση που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της πρόσβασης και στην ισότητα στηρίζουν την κοινωνική αλληλεγγύη, παρέχουν στα άτομα την ικανότητα να λύνουν προβλήματα, να διαμορφώνουν την αυτοεκτίμησή τους, να προσαρμόζονται στις αλλαγές και να τις κάνουν κτήμα τους, πράγμα που βελτιώνει την προσωπική τους ανάπτυξη και διευκολύνει περισσότερο την αντιμετώπιση και άλλων αλλαγών στη ζωή». Οπως το επάγγελμα, το οποίο θα αλλάξουν τουλάχιστον επτά φορές στη ζωή τους, όπως το πέρασμα από την εργασία στο ταμείο ανεργίας και από εκεί στα θρανία της επανακατάρτισης και πάει λέγοντας...

Ετσι, «στηρίζει την εξασφάλιση καλύτερων ευκαιριών για εκπαίδευση των ενηλίκων ενόψει του προβλήματος γήρανσης του πληθυσμού, πράγμα που θα επιτρέψει την καλύτερη προσαρμογή στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας καθώς και τη συμμετοχή των λιγότερο καταρτισμένων στην εκπαίδευση». Μαζί με τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης που παίρνουν την ανιούσα, πακέτο έρχεται και η διά βίου μάθηση μέχρι θανάτου, για να ξεζουμίσουν τον εργαζόμενο στέλνοντάς τον στα θρανία για να μάθει, για παράδειγμα, νέες τεχνολογίες στα 70 και να ξαναμπεί στα γεμάτα στην εκμετάλλευση...

Για να μην αφήσει κανένα περιθώριο να ξεφύγει κανένας τομέας εκπαίδευσης από τις επιδιώξεις του κεφαλαίου, το Ευρωκοινοβούλιο «καλεί τα κράτη - μέλη να εντάξουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τις επιχειρήσεις, τους κοινωνικούς και άλλους εταίρους και το δημόσιο τομέα σε μια κοινή εταιρική σχέση για την υλοποίηση επιτυχών προγραμμάτων κατάρτισης». Αλλωστε, το πνεύμα «αξιολόγησης στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και διαρκής παρακολούθηση της εξέλιξής τους» είναι πανταχού παρόν: Για να ελέγχει το βαθμό προσαρμογής των εκπαιδευτικών συστημάτων στους στόχους του κεφαλαίου...

Με το ψήφισμα το Ευρωκοινοβούλιο «καλεί τα κράτη - μέλη να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα και την ισότητα με τη δημιουργία αντίστοιχων όρων και κινήτρων για την εξασφάλιση περισσότερων επενδύσεων από δημόσιες και ιδιωτικές πηγές». Είναι δεδομένο ότι στην ΕΕ ο όρος δημόσια Παιδεία αποτελεί παρελθόν...

Και όχι μόνο. Διαπιστώνεται ότι «η δωρεάν πανεπιστημιακή εκπαίδευση δεν εγγυάται αναγκαστικά και από μόνη της ισότητα» και χρειάζονται «επιπλέον μελέτες βάσει του συλλογισμού ότι τα δίδακτρα δεν είναι θέμα απομονωμένο αλλά μέρος ενός πλέγματος παραγόντων σχετικών με οικονομικά κίνητρα σε συνδυασμό με συνοδευτική οικονομική στήριξη, η οποία, στην περίπτωση των ομάδων που μειονεκτούν, μπορεί να μειώσει την ανισότητα με τη μορφή της πρόσβασης στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση». Ανοίγει η πόρτα για δίδακτρα με αντιστάθμισμα τα δάνεια, τη μαύρη εργασία, τις ανταποδοτικές υποτροφίες... Οπως ακριβώς προβλέπεται στο νόμο - πλαίσιο της ΝΔ στο άρθρο 13, στο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ στη σελ. 17, στην τροπολογία του ΣΥΝ στο άρθρο 13 του νόμου - πλαισίου!

Και, βέβαια, σε μια ανταγωνιστική Παιδεία δε θα μπορούσαν να μην έχουν στήριξη τα «προγράμματα πανεπιστημιακής αριστείας, διότι η ζήτηση στην αγορά εργασίας θα καλυφθεί αποτελεσματικότερα αν εξασφαλίζεται δυναμικό υψηλής ειδίκευσης σε διάφορους τομείς». Είναι γεγονός. Το κεφάλαιο χρειάζεται ημιμαθείς διαρκώς καταρτιζόμενους εργάτες. Χρειάζεται όμως και λίγους εκλεκτούς, ολοκληρωμένους επιστήμονες και εργαζόμενους με υψηλή επιστημονική κατάρτιση... Λίγους. Από τα κέντρα αριστείας. Από το «σωρό» των (πολλών) πανεπιστημίων θα βγαίνουν οι εργάτες - αναλώσιμα.