Ενα χρόνο μετά την εφαρμογή της "εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης" οι στόχοι της είναι πια ξεκάθαροι. Τα αποτελέσματά της επαληθεύουν τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ, που από την αρχή προειδοποίησε το λαό για το χαρακτήρα της: Οτι στόχος της δεν είναι να μορφωθεί καλύτερα όλη η νεολαία ούτε βεβαίως η ανοιχτή και ελεύθερη πρόσβαση στα πανεπιστήμια. Πίσω από τις τυμπανοκρουσίες και τα μεγάλα λόγια κρύβεται ο δραστικός περιορισμός και η αυστηρότερη ταξική επιλογή ακόμα και αυτών που ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στο λύκειο. Κρύβεται η βίαιη εξώθηση της μεγάλης πλειοψηφίας των νέων, ιδιαίτερα των παιδιών που προέρχονται από τα λαϊκά στρώματα, προς την πρόωρη, άρα χαμηλή και βραχυπρόθεσμη, επαγγελματική κατάρτιση στα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια (ΤΕΕ), κρύβεται η πλήρης απομάκρυνσή τους από το ευεργετικό περιβάλλον της εκπαίδευσης με όλους τους κινδύνους που παραμονεύουν. Με τον τρόπο αυτόν εκπληρώνεται η απαίτηση του μεγάλου κεφαλαίου, που είναι η προσαρμογή της εκπαίδευσης και του "ανθρώπινου δυναμικού" στις ανάγκες των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Η αντιστοίχιση μιας στενής καταρτισιακής εκπαίδευσης με τις νέες εργασιακές σχέσεις του περιπλανώμενου στην ανεργία "απασχολήσιμου", η ενίσχυση της χειραγώγησης και του ελέγχου των συνειδήσεων.

Για τις πρώτες συνέπειες της εφαρμογής των νέων μέτρων μιλούν πια τα στοιχεία και οι αριθμοί:

1) Μαζική έξωση των μαθητών από το λύκειο - εξώθηση στην πρόωρη κατάρτιση

Οι πρόσφατες εξετάσεις μάς έδωσαν μια εικόνα της τραγικής κατάστασης που διαμορφώνεται και θα εξελιχθεί χειρότερα. Το 13,39% των μαθητών της Α λυκείου (12.000 μαθητές) έμεινε στην ίδια τάξη. Το 28% των μαθητών της Β λυκείου (27.000 μαθητές) παραπέμφθηκαν μετεξεταστέοι σε περισσότερα από τα μισά μαθήματα. Το ποσοστό της αποτυχίας αγγίζει τα επίπεδα του 50% - 70% σε σχολεία εργατικών λαϊκών συνοικιών της πόλης, καθώς και της φτωχής αγροτικής υπαίθρου, αποτυπώνοντας ανάγλυφα το βαθιά ταξικό χαρακτήρα του μεταρρυθμιστικού οίστρου της κυβέρνησης. Η αποτυχία θα ήταν μεγαλύτερη, αν δεν είχαν προηγηθεί οι μεγαλειώδεις μαθητικές κινητοποιήσεις που ανάγκασαν την κυβέρνηση σε ορισμένους ελιγμούς και ψευτοπαραχωρήσεις.

Ηδη πέρσι, περισσότεροι από 65.000 μαθητές, στους οποίους σήμερα προστίθενται καθημερινά κι άλλοι, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν "εθελοντικά" τις σπουδές τους και να στραφούν στα ΤΕΕ, εξαντλημένοι από την ψυχοφθόρα λειτουργία του λυκείου και το κόστος των φροντιστηρίων. Επιπλέον δεκάδες χιλιάδες μαθητές που εγκαταλείπουν το λύκειο δε συνεχίζουν ούτε στα ΤΕΕ, αποβάλλονται γενικά από το εκπαιδευτικό σύστημα.

Το άθροισμα του αριθμού των μαθητών που απορρίπτονται και εγκαταλείπουν το λύκειο δίνει την εικόνα ενός πραγματικού πογκρόμ έξωσης των μαθητών από το σχολείο. Με βάση τα πραγματικά και επίσημα πλέον στοιχεία του υπουργείου Παιδείας είναι φανερό ότι, αν δεν ανατραπεί αυτή η πολιτική, το 2001 λιγότεροι από το 50% των αποφοίτων του γυμνασίου θα αποκτούν απολυτήριο λυκείου, ενώ τελευταία το αποκτούσε το 90%.

Η υποσχόμενη αύξηση του αριθμού των εισακτέων στα ΑΕΙ - ΤΕΙ σε 85.000 είναι βέβαιο πως δε θα έχει αποδέκτες.

2) Η αποκαλυπτική υποβάθμιση και εγκατάλειψη των ΤΕΕ

Τα ΤΕΕ, ιδρύματα εξισωμένα με τις σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ και ακόμη κατώτερα, αφού σ' αυτά ούτε μαθητεία δεν πραγματοποιείται, κραυγάζουν πως είναι προορισμένα για τη μαζική παραγωγή των σύγχρονων προλετάριων. Γυμνά από εργαστήρια, εκπαιδευτικούς, βιβλία και αναλυτικά προγράμματα, μετατρέπονται σε "μαθητοστάσια" αφημένα στο έλεος της τύχης τους, χωρίς εκπαιδευτική προοπτική αλλά ούτε ουσιαστικά επαγγελματικά δικαιώματα για τους αποφοίτους τους, αφού έχουν ανώτερη βαθμίδα τους τα υποβαθμισμένα ΙΕΚ.

3) Η κατακόρυφη αύξηση της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Ιδιωτικοποίηση της δημόσιας.

Το κόστος μόρφωσης των παιδιών έχει γίνει καθημερινός εφιάλτης για τη λαϊκή οικογένεια. Ιδιαίτερα τώρα που η μετατροπή του λυκείου σε ανταγωνιστική αρένα επιλογής των "άξιων" να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ανέβασε σημαντικά τις ώρες των φροντιστηριακών μαθημάτων και τον αριθμό των μαθητών στα φροντιστήρια, τα οποία διευρύνονται σε όλη την κλίμακα της εκπαίδευσης, ως και στο δημοτικό.

Η επαναλαμβανόμενη δυσλειτουργία του δημόσιου σχολείου, που διαρκεί ως το μέσον της σχολικής χρονιάς, με τις τραγικές ελλείψεις εκπαιδευτικών, βιβλίων και εποπτικών μέσων, τις διπλοβάρδιες, τις συμπτύξεις σχολείων, τα υπεράριθμα τμήματα, δεν οφείλεται ούτε σε προχειρότητα ούτε σε έλλειψη προγραμματισμού. Πρόκειται για συνειδητή πολιτική περιορισμού του ρόλου του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος με σκοπό την ιδιωτικοποίηση λειτουργιών του και ενίσχυση του ρόλου του ιδιωτικού τομέα της εκπαίδευσης. Συμβαδίζει με τη νέα άνθηση των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων, την ανάπτυξη των ιδιωτικών ΤΕΕ - ΙΕΚ, τη νομιμοποίηση της "παραπαιδείας", με την αναμενόμενη ανάθεση της ενισχυτικής διδασκαλίας στους ιδιώτες μεγαλοφροντιστηριούχους. Η κυβέρνηση υποκλίνεται στις απαιτήσεις των εμπόρων της γνώσης να αναλάβουν τομείς της δημόσιας εκπαίδευσης και να χρηματοδοτηθούν από τα κονδύλια των δημόσιων εκπαιδευτικών δαπανών και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σημαντική παραχώρηση στην ιδιωτική εκπαίδευση αποτελεί η θεσμοθέτηση του προνομίου μίας ελίτ μαθητών ξενόγλωσσων σχολείων και τμημάτων, ν' αποκτήσουν ισοδύναμο απολυτήριο λυκείου, χωρίς ν' ανέβουν τον εξεταστικό Γολγοθά που ισχύει για όλους τους άλλους, η ντε φάκτο αναγνώριση ιδιωτικών σχολών, που υπόσχονται πανεπιστημιακούς τίτλους σπουδών.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση προωθεί στο όνομα της "αποκέντρωσης" και της "αξιολόγησης" τη διαφοροποίηση και τη διαβάθμιση σχολείων και άλλων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (ΑΕΙ - ΤΕΙ), που θα λειτουργούν ανταποδοτικά και επί πληρωμή. Από τα εξεταστικά αποτελέσματα θα κρίνεται η χρηματοδότηση κάθε σχολικής μονάδας ή εκπαιδευτικού ιδρύματος.

Πρώτο βήμα διαφοροποίησης των σχολικών προγραμμάτων αποτελεί η κατάργηση της ευθύνης του κρατικού Οργανισμού Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων στην έκδοση και κυκλοφορία τους και η ανάθεση της επιλογής των βιβλίων στις σχολικές επιτροπές από το ελεύθερο εμπόριο. Μέτρο που οδηγεί τόσο στην κατάργηση των δωρεάν βιβλίων όσο και στην άμεση εμπλοκή και έλεγχο των σχολικών προγραμμάτων από τις μεγάλες εκδοτικές επιχειρήσεις και το κεφάλαιο γενικότερα. Στην ίδια κατεύθυνση "ανταποδοτικής" λειτουργίας κινείται και η εφαρμογή του "ολοήμερου" σχολείου.

4) Η διάλυση της προσωπικότητας και της ζωής των μαθητών

Σ' ένα σχολείο μορφωτικά ανάπηρο, που μετατρέπεται αποκλειστικά σε προθάλαμο των ΑΕΙ, που θεοποιεί και ανάγει τις εξετάσεις σε αυτοσκοπό, ο ελεύθερος χρόνος των νέων συνθλίβεται στις συμπληγάδες σχολειό - φροντιστήριο. Οι μαθητές, χωρίς κοινωνική συναναστροφή, παιχνίδι και άλλα ενδιαφέροντα, παύουν πια να ζουν την ηλικία τους. Παρά τα κηρύγματα για το αντίθετο, μαθαίνουν να προσαρμόζονται και να επιδίδονται, χωρίς αναστολές, στο αδιέξοδο κυνήγι της ατομικής επιτυχίας. Ο ξέφρενος ανταγωνισμός, η εγωκεντρική αντίληψη, η εγκατάλειψη της νεανικής συλλογικότητας, είναι από μια άλλη σκοπιά τα επιδιωκόμενα υποπροϊόντα ενός σχολείου αφιερωμένου στην ανάπτυξη της ιδιοτέλειας και του ανταγωνισμού που επιζητά η καπιταλιστική αγορά.

5) Η πλήρης υποταγή της ανώτατης εκπαίδευσης στις "ανάγκες της αγοράς"

Παράλληλα με τις εξελίξεις στη μέση εκπαίδευση, στα ΑΕΙ - ΤΕΙ προωθούνται, μέσω της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, σημαντικές αλλαγές στη διάρθρωση των σπουδών και στο περιεχόμενο των προγραμμάτων τους. Υποβαθμίζονται οι προπτυχιακές σπουδές και τα πτυχία, με την απόσπαση ουσιαστικά της επαγγελματικής εξειδίκευσης σε μεταπτυχιακό επίπεδο και τη διάσπαση των προπτυχιακών σπουδών σε δύο αυτοτελείς κύκλους. Ενισχύεται η πολυδιάσπαση και κατηγοριοποίηση των πανεπιστημιακών σπουδών με την εφαρμογή των Προγραμμάτων Σπουδών Επιλογής (ΠΣΕ), με το ρόλο που αποδίδεται στο ανοιχτό πανεπιστήμιο και την ίδρυση νέων τμημάτων και ιδρυμάτων. Στην ίδια λογική κινείται η εμμονή της κυβέρνησης να συντηρεί σκόπιμα αδιευκρίνιστο και υποβαθμισμένο το χαρακτήρα των ΤΕΙ, υιοθετώντας την ευρύτερη και πολυδιαβαθμισμένη έννοια της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και αρνούμενη την ανάγκη ενιαίας ανώτατης βαθμίδας.

Οι μεταπτυχιακές σπουδές και η έρευνα σχεδιάζονται και προσαρμόζονται στενά στις ανάγκες των χορηγών - επιχειρηματιών, σε βάρος της ανάπτυξης των επιστημών με βάση τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες.

Η σαφής πρόθεση της κυβέρνησης να καταργήσει τα δωρεάν συγγράμματα, οι ολοένα αυξανόμενες δυσκολίες στη στέγαση και σίτιση των φοιτητών - σπουδαστών, η είσοδος των διδάκτρων συμπληρώνουν τον ταξικό επιλεκτικό χαρακτήρα της λειτουργίας της ανώτατης εκπαίδευσης. Ετσι λίγοι θα είναι εκείνοι που τελικά, κυρίως μετά από μεταπτυχιακές σπουδές, θα αποκτούν γνώσεις ανώτατου επιπέδου.

Η κυβέρνηση, παρά την αντίδραση λαού και νεολαίας, εμμένει προκλητικά στην απαρέγκλιτη εφαρμογή της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής της. Εκφράζοντας την ικανοποίησή της από τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα ουσιαστικά αποδέχεται πως η δραματική μείωση του αριθμού των μαθητών του λυκείου και η στροφή στη φτηνή κατάρτιση αποτελεί συνειδητή επιλογή της. Το ομολογεί άλλωστε απερίφραστα ο υπουργός Παιδείας, που πρόσφατα υπενθύμισε στον ελληνικό λαό ότι στις χώρες της ΕΕ μόλις το 30% των νέων ολοκληρώνει τις σπουδές του στο λύκειο, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία τους στρέφεται στην επαγγελματική κατάρτιση.

Η κυβέρνηση αποκρύπτει από το λαό πως το ποσοστό αυτό είναι αποτέλεσμα της ταξικής πολιτικής που ασκούν οι ισχυρές ιμπεριαλιστικές χώρες και με την οποία υποχρεωνόμαστε από τους διεθνείς οργανισμούς του κεφαλαίου (ΕΕ και ΟΟΣΑ) να ευθυγραμμιστούμε. Ταυτόχρονα αφήνει να εννοηθεί πως τα μεγάλα ποσοστά φοίτησης στο λύκειο αποτελούν ιδιομορφία και παρέκκλιση, αφού δεν "παίρνουν" όλοι τα γράμματα και κάποιοι πρέπει να προσανατολιστούν προς το "επάγγελμα", όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Η παιδαγωγική επιστήμη δείχνει ότι όλοι μπορούν να μορφωθούν. Οτι ο στόχος συμμετοχής όλων στη γενική μόρφωση είναι εφικτός, απαραίτητος όρος για να εξυψωθεί η γενική μορφωτική στάθμη ενός λαού και προϋπόθεση κάθε επαγγελματικής ειδίκευσης. Αν ένα μεγάλο μέρος των μαθητών νιώθει παγιδευμένο απ' το σημερινό σχολείο, το υποτιμά και το αποστρέφεται, δεν είναι επειδή δεν "παίρνει" τα γράμματα. Το ίδιο το σχολείο με τη συγκεκριμένη λειτουργία του δεν ενδιαφέρεται και δεν μπορεί να τους κερδίσει και εδώ πρέπει να στραφεί η προσοχή. Ενα σχολείο όπου η παθητική, στείρα μάθηση και ο άκρατος ανταγωνισμός ακυρώνουν την αναζήτηση, τη δημιουργικότητα και τη συλλογικότητα της νεολαίας, όπου ο καταναγκασμός σε έναν ορισμένο τρόπο σκέψης και έκφρασης έχει πάρει τη θέση της δημιουργικής κρίσης, ένα σχολείο με υπερφορτωμένο το πρόγραμμά του από ασύνδετες, αποσπασματικές και γρονθοκοπούμενες, αντιφατικές γνώσεις, είναι φυσικό να αποστερεί τη χαρά της γνώσης και της δημιουργικής συμμετοχής.

Το σημερινό σχολείο (δημοτικό, γυμνάσιο και πολύ περισσότερο το Ενιαίο Λύκειο), παρά τα κούφια κηρύγματα για τη δήθεν κοινωνία της γνώσης και της πληροφόρησης, δεν ασχολείται με το πώς να καλλιεργήσει το δημιουργικό ένστικτο και τη δίψα της μάθησης, αλλά με τη διαλογή των πολλών, οι οποίοι θα αποδέχονται μοιραία την κοινωνία της εκμετάλλευσης από τους λίγους που θα συνεχίσουν να την επιβάλλουν. Μια διαλογή που όσο νωρίτερα γίνεται, τόσο περισσότερο καθορίζεται από τις οικονομικές συνθήκες, τη μορφωτική και κοινωνική κατάσταση της οικογένειας του κάθε μαθητή. Τα παιδιά των ανέργων, των μεταναστών, των μεροκαματιάρηδων, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων γίνονται ευκολότερα θύματα της παραίτησης από τον άνισο αγώνα για τη μόρφωση.

Τα σημερινά οξυμένα προβλήματα της εκπαίδευσης δεν είναι αποτέλεσμα έλλειψης προγραμματισμού, προχειρότητας ή κακής διαχείρισης από την πλευρά της κυβέρνησης, όπως ισχυρίζονται - καθένα με τον τρόπο του -, τα άλλα κόμματα που αποδέχονται την ουσία της πολιτικής της. Η πολιτική που προσποιείται ότι οικοδομεί το "σχολείο του αύριο", χρησιμοποιώντας τα ίδια παλιά υλικά του χτες, δεν μπορεί παρά να επιδεινώνει το πρόβλημα της Παιδείας και να υποβαθμίζει το μορφωτικό επίπεδο της νεολαίας. Εκπαιδευτική "αναγέννηση" δεν μπορεί να προέλθει απ' την πολιτική που γεννά τη φτώχεια και την ανεργία, το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου, την ανατροπή των εργασιακών δικαιωμάτων, τον πόλεμο. O αγώνας για την ανασυγκρότηση της Παιδείας συνδέεται και ενισχύεται από τον αγώνα για γενικότερες ριζικές κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, σε ρήξη με τη λογική της παντοδυναμίας των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού.

Οι πρωτοφανέρωτοι αγώνες των τελευταίων χρόνων, που με το σωστό προσανατολισμό, τη διάρκεια, τη μαζικότητα και τη συνοχή τους απέσπασαν τη λαϊκή στήριξη και άνοιξαν το δρόμο σε μια πλατιά λαϊκή συμπαράταξη για τη μόρφωση και τη ζωή της νεολαίας, χρειάζεται να ενισχυθούν. Το κίνημα για την Παιδεία, για να κάμψει την αδιαλλαξία της κυβέρνησης και να φέρει νέες νίκες, πρέπει να επιμείνει στην κατάργηση των Ν.2525/97 και 2640/98 (για τα ΤΕΕ), καθώς και των άλλων αντιεκπαιδευτικών ρυθμίσεων και στη διεκδίκηση Ενιαίας Δημόσιας Δωρεάν Παιδείας για όλο το λαό. Να διευρύνει το συντονισμό των επιμέρους τμημάτων του, μαθητών, φοιτητών - σπουδαστών, γονιών, εκπαιδευτικών και ιδιαίτερα του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, για τη δημιουργία ενός παλλαϊκού κοινωνικού μετώπου. Ενός μετώπου ικανού να αντικρούσει αυτή την πολιτική και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια πολιτική, όπου η Παιδεία, από ταξική για το συμφέρον των λίγων, θα γίνει κοινωνική για όλο το λαό. Γι' αυτό και δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στην απόρριψη της κυβερνητικής πολιτικής και στην κατάρριψη των επιχειρημάτων της. Πρέπει πιο πλατιά να προβάλει και να διεκδικήσει τους βασικούς στόχους μίας άλλης πολιτικής για την Παιδεία.

Συγκεκριμένα να απαιτήσει:

• Καθιέρωση ενιαίου, 12χρονου, βασικού υποχρεωτικού σχολείου, απαραίτητη προϋπόθεση όχι μόνο των πανεπιστημιακών σπουδών, αλλά κάθε επαγγελματικής εκπαίδευσης. Σχολείου κοινού για όλους, χωρίς ταξικές, φυλετικές, γεωγραφικές και άλλες διακρίσεις. Χωρίς τον ξεπερασμένο ιστορικά διαχωρισμό σε δημοτικό - γυμνάσιο - λύκειο, που θα έχει ένα σκοπό: την ολόπλευρη συγκρότηση της κοινωνικής προσωπικότητας των νέων ανθρώπων, με κρίση, συναίσθημα, ήθος και βούληση, ώστε να κατανοούν τον κόσμο στην ολότητά του και να μπορούν να τον αλλάξουν. Σχολείου γενικής εκπαίδευσης που ενσωματώνει στο πρόγραμμά του στοιχεία της τεχνικής, όχι για επαγγελματική εξειδίκευση, αλλά ως γενική προετοιμασία για τη ζωή και την εργασία. Που θα συνδέει τις βασικές αρχές της επιστήμης με τις εφαρμογές της στην παραγωγή και την κοινωνική ζωή. Που θα συνενώνει τη θεωρία με την πράξη, τη διδασκαλία με τη δημιουργική κοινωνική δραστηριότητα μέσα στο σχολείο και έξω απ' αυτό.
• Ριζική αναμόρφωση των σχολικών βιβλίων και προγραμμάτων, για να λυτρωθούν οι νέοι από την ποσοτική μάθηση, από γνώσεις αλληλοκαλυπτόμενες, άχρηστες για τη βασική εκπαίδευση, προπαντός ασύνδετες και αποσπασματικές, που αχρηστεύουν την ενότητα της γνώσης, γεννούν αίσθημα αδυναμίας γνωσιμότητας του κόσμου και αδυνατίζουν την κριτική ικανότητα. Κυρίως όμως πρέπει να απαλλαγούν από γνώσεις αντεπιστημονικές, αντικρουόμενες και στρεβλές, που προπαγανδίζουν την ιδεολογία της άρχουσας τάξης και εξαγνίζουν τις σημερινές κυρίαρχες επιλογές των μονοπωλίων ("ευρωπαϊκή Ιδέα", οικονομία της αγοράς, ελληνοχριστιανικό ιδεώδες, "κοινωνική συναίνεση" κλπ. ).

Το βασικό ζητούμενο των νέων βιβλίων και προγραμμάτων είναι να επικεντρωθούν σ' εκείνες τις βασικές γνώσεις και μεθόδους που θα βοηθήσουν τους νέους να αποκτήσουν επιστημονική κοσμοαντίληψη και βιοθεωρία. Γενική δηλαδή επιστημονική θεώρηση της φυσικής και κοινωνικής πραγματικότητας, επιστημονική γνώση των νομοτελειών, που είναι ο βασικός όρος για την απελευθέρωση του ανθρώπου από τις δυνάμεις της φύσης και της κοινωνίας, για μια συνειδητή αλλαγή του κόσμου σύμφωνα με τις ανθρώπινες ανάγκες.

Η μόρφωση στο 12χρονο βασικό σχολείο δεν μπορεί να είναι μια ανιαρή απλή μετάδοση της ύλης με τη μορφή συνόψισης πανεπιστημιακών παραδόσεων, όπως γίνεται στο σημερινό σχολείο, αλλά, μέσα από την αναμόρφωση του περιεχομένου και της λειτουργίας του, η ενιαία βαθιά μόρφωση και αγωγή, η οποία πρέπει να στηρίζεται στην ενεργητική συμμετοχή των μαθητών, που θα δίνει διέξοδο στα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες τους, θα αναπτύσσει την αισθητική και φυσική αγωγή.

• Κατάργηση της ιδιωτικής εκπαίδευσης και της έμμεσης ιδιωτικοποίησης της δημόσιας.

Σχολείο που ολοκληρώνει το εκπαιδευτικό του έργο και αντιμετωπίζει τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε μαθητή μέσα από τη σχολική πράξη, χωρίς να απαιτεί φροντιστήριο και κάθε είδους εξωσχολική "βοήθεια".

Μετά τις 12χρονες βασικές σπουδές, επειδή για μια σειρά παραγωγικές δραστηριότητες χρειάζεται ειδίκευση, που δεν είναι επιπέδου της ανώτατης εκπαίδευσης ή δεν μπορεί να αποχτηθεί άμεσα στην παραγωγή, απαιτείται η ίδρυση δημόσιων ειδικών επαγγελματικών σχολών. Σχολών που θα είναι ενταγμένες στο εκπαιδευτικό σύστημα με σκοπό την εξασφάλιση δημόσιας και δωρεάν επαγγελματικής μόρφωσης και όχι εφήμερης κατάρτισης επί πληρωμή, όπως γίνεται στα κάθε λογής ΙΕΚ, ΚΕΚ, "κολέγια", που πρέπει να καταργηθούν.

• Συγκρότηση δημόσιας και δωρεάν Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης, για να ξεπεραστεί οριστικά η ιστορική διάκριση της ανώτατης εκπαίδευσης σε δύο βαθμίδες (ΑΕΙ και ΤΕΙ). Εκπαίδευσης που θα παρέχει όλη τη σύγχρονη γνώση, θα καλλιεργεί την κριτική σκέψη και θα επιτυγχάνει την εμβάθυνση στα επιστημονικά αντικείμενα. Παράλληλα, θα εξασφαλίζει ερευνητικές δυνατότητες που θα ολοκληρώνονται στο μεταπτυχιακό κύκλο σπουδών. Θα διαπαιδαγωγεί τους επιστήμονες ως κοινωνικούς αγωνιστές και ολοκληρωμένες προσωπικότητες στην υπηρεσία των λαϊκών αναγκών και της εξέλιξης των επιστημών.

Το σύστημα πρόσβασης στα ΑΕΙ - ΤΕΙ είναι ένα χαρακτηριστικό πρόβλημα που δεν μπορεί να βρει δίκαιη λύση στα πλαίσια της σημερινής πολιτικής, παρά την επίμονη ενασχόληση μαζί του των κατά καιρούς κυβερνήσεων.

Ουσιαστική αντιμετώπιση μπορεί να υπάρξει στο βαθμό που προωθείται για όλους τους νέους και εργαζόμενους η υποχρεωτική φοίτηση στη δωδεκάχρονη γενική μόρφωση, που εξασφαλίζεται σε όλους εργασία με δικαιώματα, στο βαθμό που εξελίσσεται μια ουσιαστική και όχι παραπλανητική και υποβαθμισμένη διεύρυνση της ανώτατης εκπαίδευσης. Το σύστημα επιλογής που επιβάλλεται από το σημερινό επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, αποτελεί ζήτημα μελέτης. Πρέπει ωστόσο να πληρεί τα παρακάτω κριτήρια: α) Να είναι εντελώς ανεξάρτητο από τη λειτουργία του σχολείου. β) Να προβλέπει ειδικά κίνητρα για τα παιδιά της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. γ) Να πιστοποιεί ένα ελάχιστο επίπεδο ικανοτήτων που απαιτεί η σπουδή μίας επιστήμης και το κοινωνικό λειτούργημα του επιστήμονα. Ολα αυτά προϋποθέτουν τη σχεδιασμένη ανάπτυξη της οικονομίας σε όφελος των εργαζομένων.

Για τα επείγοντα προβλήματα που εντείνει η κυβερνητική πολιτική

Να απαιτήσει:

• Να καταργηθεί το νέο σύστημα - λαιμητόμος για την αξιολόγηση και πρόσβαση των μαθητών στα ΑΕΙ - ΤΕΙ και ειδικότερα να καταργηθούν οι πανελλαδικές εξετάσεις της Β και Γ λυκείου. Να καταργηθούν οι κατευθύνσεις και γενικότερα να αποσυνδεθεί το πρόγραμμα και η λειτουργία του λυκείου από τη διαδικασία επιλογής για τα ΑΕΙ - ΤΕΙ. Οι προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις των μαθητών, υπηρετώντας μια προωθητική και προαγωγική Παιδεία, σε αντίθεση με το σύστημα της ανισότητας και του αποκλεισμού, να αποτελούν αναγκαίο, αλλά τελευταίο στάδιο της σύνθετης μορφωτικής λειτουργίας. Να χρησιμοποιούνται θετικά, ως στοιχείο ανατροφοδότησης όλου του εκπαιδευτικού έργου και εργαλείο επιβράβευσης της προσπάθειας. Να γίνονται στο επίπεδο της τάξης με την ευθύνη του εκπαιδευτικού, που είναι σε θέση να σταθμίσει τις ανάγκες, τη γενική προσπάθεια και το κοινωνικό περιβάλλον κάθε μαθητή. Να επανέλθει ο θεσμός των μετεξεταστέων.

Στην προοπτική του Ενιαίου 12χρονου σχολείου να καταργηθούν τα ΤΕΕ, που αποτελούν υποδεέστερο σύστημα στενής κατάρτισης. Να μην εκτοπιστεί κανένας άλλος μαθητής από το λύκειο, να επιστρέψουν όσοι εξαναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν. Να μην καταργηθεί κανένα σχολείο. Να ενισχυθεί, να βελτιωθεί και να αναδιοργανωθεί η νυχτερινή εκπαίδευση. Να καταργηθεί το προνόμιο του "Διεθνούς Απολυτηρίου".

• Να γίνουν μαζικοί διορισμοί εκπαιδευτικών από την επετηρίδα και να ακυρωθεί ο διάτρητος διαγωνισμός του ΑΣΕΠ. Αμεσος στόχος να είναι: α) Κανένα κενό σε εκπαιδευτικό προσωπικό. β) Μείωση της αναλογίας διδάσκοντα / διδασκομένων σε 1:15 στο δημοτικό και 1:20 στο Γυμνάσιο και Λύκειο, ξεκινώντας από τα σχολεία των φτωχότερων συνοικιών και περιοχών της χώρας. γ) Ολοκλήρωση της εργασίας μέσα στο σχολείο (άθληση, καλλιτεχνική παιδεία, ευρύτερη πολιτιστική και κοινωνική λειτουργία κλπ.).

Οικονομική αλλά και επιστημονική στήριξη των εκπαιδευτικών για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στο σύνθετο λειτούργημά τους. Στήριξη που να ξεκινά με την παιδαγωγική εκπαίδευσή τους κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών και να συνεχίζεται με την περιοδική ετήσια επιμόρφωσή τους, με ευθύνη των πανεπιστημιακών παιδαγωγικών τμημάτων. Απόσυρση του νέου συστήματος ελέγχου και συμμόρφωσης των εκπαιδευτικών που αποκαλείται αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, ενώ στην πραγματικότητα αποβλέπει στην κρίση τους με ιδεολογικοπολιτικά κριτήρια και στη χειραγώγηση.

• Να καταργηθούν τα ΠΣΕ, που ήδη κρίνονται αντισυνταγματικά και το δήθεν ανοιχτό πανεπιστήμιο, που αναγορεύουν σπουδές επαγγελματικής κατάρτισης σε τριτοβάθμια εκπαίδευση. Να κατοχυρωθεί ο ενιαίος χαρακτήρας των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, να μη δημιουργηθούν πολλαπλοί προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί κύκλοι. Να εξασφαλιστεί η επαγγελματική εξειδίκευση στον προπτυχιακό κύκλο. Να μην αποσυνδεθεί το πτυχίο από το επάγγελμα και την εργασία. Να καταργηθούν όλα τα δίδακτρα και να αυξηθούν οι δαπάνες για τη φοιτητική μέριμνα. Να κατοχυρωθεί η αποκλειστική απασχόληση του διδακτικού προσωπικού των ΑΕΙ - ΤΕΙ και να αυξηθούν οι μισθοί για να καλυφθούν οι μισθολογικές απώλειες του διδακτικού προσωπικού και των άλλων εργαζομένων. Να ενισχυθεί η έρευνα και ιδιαίτερα η βασική. Να μην καταργηθεί το άσυλο, να εξασφαλιστούν στην πράξη τα δημοκρατικά δικαιώματα και η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και των επιστημονικών απόψεων.
• Να εξασφαλιστούν όλες οι προϋποθέσεις για γενικευμένη και υποχρεωτική δίχρονη δημόσια και δωρεάν προσχολική αγωγή. Μία από τις βασικές προϋποθέσεις αποτελεί η αύξηση του εισοδήματος της λαϊκής οικογένειας, των κοινωνικών παροχών, σε συνδυασμό με τον αγώνα για καταπολέμηση της ανεργίας και των συνεπειών της.

Να δημιουργηθεί σύγχρονη υποδομή και εργαστηριακός εξοπλισμός, ώστε όλα τα σχολεία να είναι πρωινά. Να σταματήσουν οι διαδικασίες ιδιωτικοποίησης του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ). Να εξασφαλιστεί σ' όλα τα σχολεία υποδομή ιατρικής πρόληψης και υγιεινής.

Να παρέχεται ουσιαστική δωρεάν εκμάθηση ξένης γλώσσας κατά τη διάρκεια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Να εξασφαλίζεται από το δημόσιο σχολείο η καλή γνώση μίας τουλάχιστον ξένης γλώσσας.

• Να αυξηθούν οι κρατικές δαπάνες τουλάχιστον στο 15% του Κρατικού Προϋπολογισμού. Να σταματήσει η εφαρμογή των προγραμμάτων ΕΠΕΑΕΚ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης) και να γίνει κατανομή των κονδυλίων της ΕΕ στα σχολεία και τις σχολές με βάση τις πραγματικές τους ανάγκες. Να μην προχωρήσει η αποδυνάμωση του Οργανισμού Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων (ΟΕΔΒ) και η παράδοση του συστήματος έκδοσης, διακίνησης και διανομής τους στους μεγαλοεκδότες. Να αποτραπεί η προσπάθεια μετατροπής των σχολικών επιτροπών σε διαχειριστές πενιχρών κονδυλίων και επιχειρηματίες υπηρεσιών Παιδείας.

Το ΚΚΕ για άλλη μια φορά επισημαίνει πως τα δικαιώματα στη γνώση και την εργασία δεν πρόκειται να χαριστούν στο λαό. Παλεύει ώστε η κατεύθυνση, το περιεχόμενο και οι όροι εκπαίδευσης των νέων ανθρώπων να μην καθορίζονται από την "ιδιωτική πρωτοβουλία", για το στενό της συμφέρον, να μην αποτελούν καθήκον μόνο κάποιων "ειδικών" αλλά να γίνουν υπόθεση του λαού, της νεολαίας, της εργατικής τάξης, ενός ευρύτερου λαϊκού μετώπου.

Το ΚΚΕ, δεμένο με τις ανάγκες και τους αγώνες του λαού, θα συνεχίσει την προσπάθειά του να βαθύνει και να εμπλουτίσει τις θέσεις του στα ζητήματα της Παιδείας, με πίστη στις ανεξάντλητες δημιουργικές δυνατότητες του λαού μας.

Σεπτέμβρης 1999